Υπόθεση T-452/15

Andrei Petrov κ.λπ.

κατά

Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

«Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – Απαγόρευση πρόσβασης στα κτίρια του Κοινοβουλίου – Υπήκοος τρίτης χώρας – Άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων – Διάκριση λόγω εθνοτικής καταγωγής – Διάκριση λόγω ιθαγένειας – Παραδεκτό λόγου – Διάκριση λόγω πολιτικών πεποιθήσεων – Ίση μεταχείριση – Κατάχρηση εξουσίας»

Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)
της 20ής Νοεμβρίου 2017

1.      Ένδικη διαδικασία – Εισαγωγικό δικόγραφο – Τυπικά στοιχεία – Συνοπτική έκθεση των προβαλλόμενων ισχυρισμών – Ανάγκη ρητής παραπομπής στις διατάξεις επί των οποίων στηρίζεται η προσφυγή – Δεν υφίσταται – Όρια – Προβολή της παραβίασης των Συνθηκών ως βάσης της προσφυγής – Έλλειψη ακρίβειας

(Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρα 21, εδ. 1, και 53, εδ. 1· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 76, στοιχείο δʹ)

2.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Ίση μεταχείριση – Έννοια

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 21)

3.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ερμηνεία – Μέθοδοι – Ερμηνεία πράξης γενικής ισχύος – Απόδοση διαφορετικού περιεχομένου σε διαφορετικούς όρους χρησιμοποιούμενους στο κείμενο

4.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Ίση μεταχείριση – Ίση μεταχείριση των προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής – Έννοια της εθνοτικής καταγωγής

5.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Ίση μεταχείριση – Διάκριση λόγω ιθαγένειας – Απαγορεύεται – Πεδίο εφαρμογής – Διαφορετική μεταχείριση μεταξύ υπηκόων των κρατών μελών και υπηκόων τρίτων κρατών – Δεν εμπίπτει

(Άρθρο 18, εδ. 1, ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 21 § 2)

6.      Ένδικη διαδικασία – Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας – Προϋποθέσεις – Λόγος στηριζόμενος σε στοιχεία που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης

(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 84 § 1)

7.      Προσφυγή ακυρώσεως – Λόγοι – Κατάχρηση εξουσίας – Έννοια – Απόφαση η οποία απαγορεύει σε υπηκόους τρίτων κρατών να εισέλθουν στους χώρους του Κοινοβουλίου

(Άρθρο 263 ΣΛΕΕ)

8.      Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Αρμοδιότητες – Εσωτερική οργάνωση – Αρμοδιότητα για την απαγόρευση εισόδου στους χώρους του Κοινοβουλίου σε μέλη πολιτικού κόμματος τρίτου κράτους

(Άρθρα 14 ΣΕΕ και 15 § 6, στοιχείο δʹ, ΣΕΕ· άρθρο 230, εδ. 1, ΣΛΕΕ· εσωτερικός κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου , άρθρα 22, 115 και 157)

1.      Στο πλαίσιο προσφυγής ακυρώσεως, ο προσφεύγων δεν υποχρεούται να αναφέρει ρητώς τον ειδικό κανόνα δικαίου επί του οποίου στηρίζει την αιτίασή του, υπό την προϋπόθεση όμως ότι η επιχειρηματολογία του είναι αρκούντως σαφής ώστε να μπορούν ο αντίδικος και ο δικαστής της Ένωσης να προσδιορίσουν χωρίς δυσκολίες τον κανόνα αυτό. Συναφώς, η προσφυγή λόγω παράβασης των Συνθηκών συνιστά απλώς μια γενική κατηγορία προσφυγών ακύρωσης των οποίων μπορεί να επιληφθεί ο δικαστής της Ένωσης, δεν μπορεί όμως να χρησιμεύσει προκειμένου να προσδιοριστεί η νομική βάση λόγου ακύρωσης.

(βλ. σκέψεις 21, 22)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 27, 53)

3.      Όταν μια πράξη γενικής ισχύος χρησιμοποιεί δύο διαφορετικούς όρους, δεν πρέπει, για λόγους συνοχής και ασφάλειας δικαίου, να τους αποδίδεται το ίδιο περιεχόμενο. Τούτο ισχύει κατά μείζονα λόγο όταν οι όροι αυτοί έχουν, όπως εν προκειμένω, διαφορετική έννοια στην καθομιλουμένη.

(βλ. σκέψη 34)

4.      Ενώ η ιθαγένεια συνιστά νομικό και πολιτικό δεσμό υφιστάμενο μεταξύ ενός ατόμου και ενός κυρίαρχου κράτους, η έννοια της εθνοτικής καταγωγής εκκινεί από την ιδέα ότι οι κοινωνικές ομάδες χαρακτηρίζονται ιδίως από κοινή εθνικότητα, θρησκευτική πίστη, γλώσσα, πολιτιστική προέλευση και παραδόσεις και κοινό περιβάλλον διαβίωσης.

(βλ. σκέψη 35)

5.      Το άρθρο 18, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ περιλαμβάνεται στο δεύτερο μέρος της εν λόγω Συνθήκης με τίτλο «Απαγόρευση των διακρίσεων και ιθαγένεια της Ένωσης». Αφορά τις περιπτώσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης και κατά τις οποίες ένας υπήκοος κράτους μέλους υφίσταται διακριτική εις βάρος του μεταχείριση σε σχέση με τους υπηκόους άλλου κράτους μέλους απλώς και μόνο λόγω της ιθαγένειάς του. Επομένως, το άρθρο αυτό δεν προορίζεται να έχει εφαρμογή σε περιπτώσεις ενδεχόμενης διαφορετικής μεταχείρισης μεταξύ υπηκόων των κρατών μελών και υπηκόων τρίτων κρατών. Ως εκ τούτου, στο μέτρο που το άρθρο 21, παράγραφος 2, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι έχει το ίδιο περιεχόμενο με το άρθρο 18, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, ο υπήκοος τρίτης χώρας δεν μπορεί να επικαλεστεί το άρθρο 21, παράγραφος 2, του Χάρτη.

(βλ. σκέψεις 39-41)

6.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 46)

7.      Μια απόφαση θεωρείται ως εκδοθείσα κατά κατάχρηση εξουσίας μόνον εφόσον προκύπτει, βάσει αντικειμενικών, κρίσιμων και συγκλινόντων στοιχείων, ότι ελήφθη προς επίτευξη σκοπών διαφορετικών των προβαλλομένων.

Τούτο δεν ισχύει στην περίπτωση κατά την οποία ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου, αντί να εμπιστευθεί την ικανότητα παρέμβασης των υπηρεσιών ασφαλείας, έλαβε την απόφαση να μην επιτρέψει σε μέλη ή οπαδούς ρωσικού κόμματος να εισέλθουν στους χώρους του θεσμικού οργάνου προκειμένου να εκφράσουν τις απόψεις τους στο πλαίσιο πολιτικής συνάντησης, δεδομένου ότι η εν λόγω απόφαση εντάσσεται στο ειδικό πλαίσιο που προσδιόριζε κατά τον κρίσιμο χρόνο τις πολιτικές σχέσεις μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ένωσης. Τούτο ισχύει κατά μείζονα λόγο καθόσον, δεδομένου ότι η εν λόγω απόφαση συναρτάται με το συγκεκριμένο πλαίσιο, ο χαρακτήρας της ήταν απλώς και μόνον προσωρινός.

(βλ. σκέψεις 57, 65, 74)

8.      Το άρθρο 22 του εσωτερικού κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χορηγεί στον Πρόεδρο του θεσμικού οργάνου τις απαραίτητες αρμοδιότητες για τη διασφάλιση της γενικής ασφάλειας στις εγκαταστάσεις του Κοινοβουλίου, για την πρόληψη και την παύση κάθε διατάραξης της απρόσκοπτης διεξαγωγής των κοινοβουλευτικών δραστηριοτήτων και για την προστασία της αξιοπρέπειας του θεσμικού οργάνου. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο δεν υποχρεούται να ευνοεί τη διεξαγωγή πολιτικών εκδηλώσεων κόμματος τρίτου κράτους στις εγκαταστάσεις του.

Ως εκ τούτου, το Κοινοβούλιο δεν υποχρεούται να υποδέχεται μέλη ή οπαδούς συγκεκριμένου κόμματος προκειμένου αυτοί να εκφραστούν πολιτικά στις εγκαταστάσεις του. Γενικότερα, από το άρθρο 14 ΣΕΕ προκύπτει ότι το δικαίωμα συμμετοχής στη νομοθετική και τη δημοσιονομική λειτουργία, στη λειτουργία πολιτικού ελέγχου καθώς και στη συμβουλευτική λειτουργία στο εσωτερικό του Κοινοβουλίου επιφυλάσσεται υπέρ των αντιπροσώπων των πολιτών οι οποίοι εκλέγονται με καθολική, άμεση, ελεύθερη και μυστική ψηφοφορία, ενώ ορισμένες επιμέρους διατάξεις, όπως είναι το άρθρο 15, παράγραφος 6, στοιχείο δʹ, ΣΕΕ και το άρθρο 230, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ, έχουν εξασφαλίσει, σε ειδικές περιπτώσεις, δικαίωμα ακρόασης των Προέδρων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Επιτροπής. Εκτός αυτού, το άρθρο 115 του εσωτερικού κανονισμού του Κοινοβουλίου προβλέπει μεν ότι οι συζητήσεις είναι δημόσιες και ότι οι συνεδριάσεις των επιτροπών είναι επίσης κατά κανόνα δημόσιες, εντούτοις το άρθρο 157 του εν λόγω κανονισμού διευκρινίζει ότι όσοι γίνονται δεκτοί στα θεωρεία οφείλουν να μένουν καθιστοί και να σιωπούν. Επομένως, η οικονομία των Συνθηκών και των κειμένων που έχουν εκδοθεί προς εκτέλεσή τους καθώς και η ανάγκη να διασφαλιστεί η ελεύθερη άσκηση των εξουσιών του Κοινοβουλίου συνεπάγονται ότι το τελευταίο δεν αποτελεί τον χώρο όπου οποιοσδήποτε έχει αυτοδικαίως τη δυνατότητα να εκφράσει τις απόψεις του.

(βλ. σκέψη 67)