Wydanie tymczasowe
OPINIA RZECZNIK GENERALNEJ
JULIANE KOKOTT
przedstawiona w dniu 30 maja 2024 r.(1)
Sprawa C‑297/23 P
Harley-Davidson Europe Ltd.
i
Neovia Logistics Services International
przeciwko
Komisji Europejskiej
Odwołanie – Unia celna – Rozporządzenie (UE) nr 952/2013 – Kodeks celny – Międzypaństwowe spory handlowe – Określenie niepreferencyjnego pochodzenia określonych motocykli – Pojęcie ekonomicznie uzasadnionego przetwarzania lub obróbki – Rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2446 – Unikanie czy obchodzenie cła – Manipulacja pochodzenia – Delegowane uprawnienie do regulacji
I. Wstęp
1. Co najmniej od czasu filmu „Easy Rider” Harley-Davidson jest synonimem typowego amerykańskiego motocykla. Ale czy Harley-Davidson z Tajlandii to nadal amerykański motocykl? Może to być zaskoczeniem, ale taki jest ostatecznie pogląd Komisji, który jest stanowczo kwestionowany przez Harleya-Davidsona w tym postępowaniu. Tłem tego jest spór handlowy między Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Unią Europejską, w którym obie strony nałożyły zaporowe dodatkowe cła na niektóre towary z drugiej strony, a Unia w szczególności na wspomniane motocykle. Harley-Davidson przeniósł następnie swoją produkcję na rynek europejski ze Stanów Zjednoczonych do Tajlandii. Jednak w spornej decyzji wykonawczej(2) Komisja odmówiła uznania tego kraju za miejsce pochodzenia.
2. W zaskarżonym wyroku(3) Sąd oddalił skargę Harleya-Davidsona na zaskarżoną decyzję wykonawczą. W niniejszym postępowaniu odwoławczym należy w szczególności wyjaśnić, czy Komisja może odmówić uznania przeniesienia produkcji wyłącznie dlatego, że przeniesienie to ma na celu uniknięcie ceł nałożonych w związku z międzypaństwowym sporem handlowym.
II. Ramy prawne
A. Kodeks celny
3. Artykuł 33 kodeksu celnego(4) zezwala organom celnym na wydawanie decyzji w sprawie wiążących informacji o pochodzeniu. Zgodnie z art. 34 ust. 11 Komisja może przyjąć decyzje zobowiązujące państwa członkowskie do cofnięcia takich decyzji „w celu zapewnienia prawidłowej i jednolitej klasyfikacji taryfowej lub prawidłowego i jednolitego określenia pochodzenia towarów”.
4. Artykuł 59 kodeksu celnego określa przepisy, do których stosuje się reguły określania pochodzenia towarów:
„W art. 60 oraz 61 [kodeksu celnego] ustanawia się reguły określania niepreferencyjnego pochodzenia towarów do celów stosowania:
a) wspólnej taryfy celnej z wyjątkiem środków, o których mowa w art. 56 ust. 2 lit. d) i e);
b) środków pozataryfowych ustanowionych w przepisach unijnych regulujących określone dziedziny wymiany towarowej; oraz
c) innych środków unijnych odnoszących się do pochodzenia towarów”.
5. Artykuł 56 ust. 2 lit. d) i e) kodeksu celnego odnosi się do preferencyjnych środków taryfowych.
6. Artykuł 60 kodeksu celnego reguluje pochodzenie towarów w celu zastosowania taryfy celnej:
„1. Towar całkowicie uzyskany w danym kraju lub na danym terytorium uznawany jest za pochodzący z tego kraju lub terytorium.
2. Towar, w produkcję którego zaangażowane są więcej niż jeden kraj lub więcej niż jedno terytorium, uznaje się za pochodzący z kraju lub terytorium, w którym towar ten został poddany ostatniemu istotnemu, ekonomicznie uzasadnionemu przetwarzaniu lub obróbce, w przedsiębiorstwie przystosowanym do tego celu, co spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło istotny etap wytwarzania”.
7. Zgodnie z art. 62 kodeksu celnego „Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych, […] określających reguły, na mocy których towary – w odniesieniu do których niezbędne jest określenie niepreferencyjnego pochodzenia do celów stosowania środków unijnych, o których mowa w art. 59 – uznaje się za całkowicie uzyskane w danym kraju lub na danym terytorium lub poddane ostatniemu, istotnemu ekonomicznie uzasadnionemu przetworzeniu lub obróbce, w przedsiębiorstwie przystosowanym do tego celu, co spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło istotny etap wytwarzania w danym kraju lub na danym terytorium, zgodnie z art. 60”.
B. Rozporządzenie delegowane 2015/2446 uzupełniające kodeks celny
8. Artykuł 33 rozporządzenia delegowanego 2015/2446(5) określa, kiedy obróbka lub przetwarzanie nie są uznawane za ekonomicznie uzasadnione w rozumieniu art. 60 ust. 2 kodeksu celnego:
„Wszelkie operacje obróbki lub przetwarzania przeprowadzone w innym państwie lub na innym terytorium uznaje się za ekonomicznie nieuzasadnione, jeżeli na podstawie dostępnych faktów ustalono, że celem tych operacji było uniknięcie zastosowania środków, o których mowa w art. 59 kodeksu.
W przypadku towarów objętych załącznikiem 22–01 do tych towarów zastosowanie mają działowe reguły rezydualne.
W odniesieniu do towarów, które nie są objęte załącznikiem 22–01, dla których ostatnia obróbka lub przetwarzanie zostały uznane za nieuzasadnione ekonomicznie, uznaje się, że towary te zostały poddane ostatniemu istotnemu, ekonomicznie uzasadnionemu przetworzeniu lub obróbce, co spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło istotny etap wytwarzania w państwie lub na terytorium, z którego pochodziła większa część materiałów, określona na podstawie wartości tych materiałów”.
9. Motyw 21 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 wyjaśnia art. 33 w następujący sposób:
„Aby zapobiec manipulacji pochodzeniem przywożonych towarów w celu uniknięcia zastosowania środków polityki handlowej, w niektórych przypadkach należy uznać ostatnie istotne przetwarzanie lub obróbkę za nieuzasadnione ekonomicznie”.
10. Przedmiotowe motocykle nie są wymienione w załączniku 22–01 do rozporządzenia delegowanego 2015/2446.
C. Przepisy dotyczące międzypaństwowych sporów handlowych
1. Rozporządzenie nr 654/2014
11. Podstawą ceł będących przedmiotem sporu jest rozporządzenie (UE) nr 654/2014 w sprawie wykonywania praw Unii w odniesieniu do stosowania i egzekwowania zasad handlu międzynarodowego(6). Motywy 2 i 3 wyjaśniają cel takich środków:
„2. Unia musi dysponować instrumentami odpowiednimi do zapewnienia skutecznego wykonywania swoich praw w ramach międzynarodowych umów handlowych w celu ochrony unijnych interesów gospodarczych. Jest to szczególnie ważne w sytuacjach, gdy państwa trzecie wprowadzają środki ograniczające handel, które zmniejszają korzyści uzyskiwane przez unijne podmioty gospodarcze na mocy międzynarodowych umów handlowych. Unia powinna być w stanie reagować szybko i w sposób elastyczny w kontekście procedur i terminów określonych w zawartych przez nią międzynarodowych umowach handlowych. Konieczne są zatem przepisy określające ramy wykonywania praw Unii w niektórych szczególnych sytuacjach.
3. System rozstrzygania sporów, ustanowiony w porozumieniu ustanawiającym Światową Organizację Handlu (WTO) i innych międzynarodowych umów handlowych, w tym umów regionalnych lub dwustronnych, mają na celu znalezienie skutecznego rozwiązania w przypadku wszelkich sporów powstałych między Unią a drugą stroną lub innymi stronami tych umów. Unia powinna jednak móc zawieszać koncesje lub inne zobowiązania, zgodnie z tymi mechanizmami rozstrzygania sporów, gdy inne możliwości znalezienia skutecznego rozwiązania okażą się nieudane. Działanie Unii w takich przypadkach powinno nakłonić dane państwo trzecie do przestrzegania odpowiednich zasad handlu międzynarodowego w celu przywrócenia wzajemnych korzyści”.
12. Motyw 8 rozporządzenia nr 654/2014 reguluje projektowanie środków polityki handlowej:
„Środki polityki handlowej przyjęte na mocy niniejszego rozporządzenia powinny zostać wybrane i zaprojektowane na podstawie obiektywnych kryteriów, takich jak m.in.: skuteczność środków w zapewnianiu stosowania się przez państwa trzecie do zasad handlu międzynarodowego, potencjał środków w udzielaniu wsparcia podmiotom gospodarczym działającym w obrębie Unii i odczuwającymi skutki środków wprowadzonych przez państwa trzecie oraz minimalizowanie negatywnego wpływu na Unię, w tym w odniesieniu do podstawowych surowców”.
13. Przedmiot rozporządzenia nr 654/2014 jest określony w art. 1:
„Niniejsze rozporządzenie ustanawia zasady i procedury w celu zapewnienia skutecznego i terminowego wykonywani[a] praw Unii do zawieszenia lub wycofania koncesji lub innych zobowiązań w ramach międzynarodowych umów handlowych w celu:
a) reagowania na naruszenie przez państwa trzecie zasad handlu międzynarodowego, które wpływają na interesy Unii, z myślą o znalezieniu zadowalającego rozwiązania przywracającego korzyści uzyskiwane przez unijne podmioty gospodarcze;
b) równoważenia koncesji lub innych zobowiązań w stosunkach handlowych z państwami trzecimi, w przypadku, gdy zaszła zmiana w traktowaniu przyznanym towarom pochodzącym z Unii w sposób, który wpływa na interesy Unii”.
2. Rozporządzenie wykonawcze 2018/724
14. W rozporządzeniu wykonawczym 2018/724(7) Komisja ogłosiła przedmiotowe obowiązki i uzasadniła je w szczególności w motywach 1–3 i 6:
„(1) W dniu 8 marca 2018 r. Stany Zjednoczone Ameryki (»Stany Zjednoczone«) przyjęły środki ochronne w formie podwyżki ceł na przywóz niektórych produktów ze stali i aluminium, obowiązujące od dnia 23 marca 2018 r. i na czas nieokreślony. W dniu 22 marca wejście w życie podwyżki ceł w odniesieniu do Unii Europejskiej odroczono do dnia 1 maja 2018 r.
(2) Niezależnie od określenia tych środków przez Stany Zjednoczone środkami bezpieczeństwa, stanowią one w istocie środki ochronne. Polegają one na działaniu zaradczym, które zaburza równowagę koncesji i zobowiązań wynikających z Porozumienia Światowej Organizacji Handlu (»WTO«) i ogranicza przywóz w celu ochrony przemysłu krajowego przed zagraniczną konkurencją i w trosce o rozwój handlowy przedmiotowego sektora. Wyjątki ze względów bezpieczeństwa przewidziane w Układzie ogólnym w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (»GATT z 1994 r.«) nie mają zastosowania do tego rodzaju środków ochronnych ani ich nie uzasadniają i nie mają wpływu na prawo do przywrócenia równowagi zgodnie z odpowiednimi postanowieniami porozumienia WTO.
(3) Porozumienie WTO w sprawie środków ochronnych przewiduje prawo każdego z eksportujących państw dotkniętych środkiem ochronnym do zawieszenia stosowania koncesji lub innych zobowiązań o zasadniczo równoważnych skutkach handlowych względem członka WTO stosującego środek ochronny, pod warunkiem, że nie uda się wypracować zadowalającego rozwiązania w drodze konsultacji i że Rada WTO ds. Handlu Towarami nie zgłosi sprzeciwu.
[…]
(6) Komisja wykonuje prawo do zawieszenia stosowania zasadniczo równoważnych koncesji lub innych zobowiązań, aby zrównoważyć koncesje lub inne zobowiązania w stosunkach handlowych z państwami trzecimi, na podstawie art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 654/2014. Odpowiednie działania mają formę środków polityki handlowej, które mogą obejmować, między innymi, zawieszenie koncesji celnych oraz nałożenie nowych lub wyższych ceł”.
D. Obowiązujące stawki celne
15. Motocykle będące przedmiotem sporu objęte są pozycją 8711 50 00 Nomenklatury scalonej(8), która obejmuje „motocykle (włączając motorowery) i rowery z silnikiem pomocniczym, nawet wyposażone w wózek boczny, oraz wózki boczne z silnikami tłokowymi wewnętrznego spalania o pojemności skokowej przekraczającej 800 cm3”. Wspólna taryfa celna przewiduje dla takich towarów cło w wysokości 6 %.
16. Komisja określiła przedmiotowe dodatkowe cła w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2018/886(9):
„Artykuł 1
Unia stosuje dodatkowe cła na przywóz do Unii produktów wymienionych w załącznikach I i II do niniejszego rozporządzenia i pochodzących ze Stanów Zjednoczonych Ameryki (»Stany Zjednoczone«).
Artykuł 2
Dodatkowe cła na te produkty stosowane są w następujący sposób:
a) na pierwszym etapie dodatkowe cło ad valorem w stawkach 10 % i 25 % ma zastosowanie do przywozu produktów wymienionych w załączniku I od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia;
b) na drugim etapie kolejne dodatkowe cło ad valorem w stawce 10 %, 25 %, 35 % lub 50 % ma zastosowanie do przywozu produktów wymienionych w załączniku II:
– od dnia 1 czerwca 2021 r. […]”.
17. Zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2018/886 towary objęte kodem 8711 50 00 podlegają dodatkowemu cłu w wysokości 25 % w pierwszym etapie oraz, zgodnie z załącznikiem II, dalszemu dodatkowemu cłu w wysokości 25 % w drugim etapie. W związku z tym motocykle wnoszącego odwołanie Harleya-Davidsona importowane z USA do Europy zostały objęte całkowitą stawką celną w wysokości 31 % zamiast zwykłej stawki celnej w wysokości 6 % od dnia 22 czerwca 2018 r. i całkowitą stawką celną w wysokości 56 % od dnia 1 czerwca 2021 r.
18. Unia nie zastosowała jednak jeszcze ceł drugiego etapu, ale zawiesiła je, zanim zaczęły obowiązywać(10). Od 1 stycznia 2022 r. zawieszono również cła na pierwsze etapy(11).
III. Okoliczności faktyczne leżące u podstaw postępowania odwoławczego
19. Skarżąca w pierwszej instancji i wnosząca odwołanie Harley-Davidson Europe Ltd. jest częścią koncernu Harley-Davidson. Jest to znana amerykańska firma specjalizująca się w produkcji motocykli. Druga skarżąca w pierwszej instancji, a także wnosząca odwołanie, Neovia Logistics Services International, jest agentem celnym Harleya-Davidsona.
A. Stan faktyczny
20. Stan faktyczny, przedstawiony w pkt 20–38 zaskarżonego wyroku, można streścić następująco.
21. W odpowiedzi na wprowadzenie dodatkowych ceł na stal i aluminium przez Stany Zjednoczone Komisja wprowadziła również dodatkowe cła w wysokości początkowo 25 %, a następnie 50 % na „typowe” towary ze Stanów Zjednoczonych w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2018/886 z dnia 20 czerwca 2018 r., które mają również zastosowanie do motocykli produkowanych przez Harleya-Davidsona.
22. W dniu 25 czerwca 2018 r. Harley-Davidson poinformował swoich akcjonariuszy o wpływie tych dodatkowych ceł na jego działalność biznesową za pośrednictwem tzw. „Form 8-K Current Report” (zwanego dalej „formularzem 8-K”), który przedłożył Securities and Exchange Commission (komisji papierów wartościowych i giełd, Stany Zjednoczone, zwanej dalej „SEC”). Harley‑Davidson wskazał w nim, że „[a]by sprostać istotnym kosztom tego długookresowego obciążenia taryfowego, […] wdroży plan mający na celu przeniesienie produkcji motocykli przeznaczonych do [Unii] ze Stanów Zjednoczonych do swoich zakładów międzynarodowych w celu uniknięcia obciążeń taryfowych”(12). W szczególności Harley-Davidson przeniósł produkcję swoich motocykli przeznaczonych na rynek Unii do fabryki w Tajlandii.
23. W dniu 25 stycznia 2019 r. wnoszące odwołanie złożyły dwa formalne wnioski do władz belgijskich o wiążące informacje o pochodzeniu motocykli z dwóch rodzin motocykli produkowanych w Tajlandii. Chociaż Komisja wyraziła wątpliwości, czy Tajlandia może zostać uznana za kraj pochodzenia, władze belgijskie w dniu 24 czerwca 2019 r. wydały dwie decyzje w sprawie wiążących informacji o pochodzeniu, w których ustaliły Tajlandię jako kraj pochodzenia motocykli z dwóch rodzin motocykli Harleya-Davidsona.
24. Komisja dowiedziała się o tym w dniu 21 sierpnia 2019 r. i w dniu 31 marca 2021 r. wydała zaskarżoną decyzję wykonawczą (UE) 2021/563 w sprawie ważności niektórych decyzji dotyczących wiążących informacji o pochodzeniu(13). Decyzją tą zobowiązała władze belgijskie do cofnięcia tych decyzji. Władze belgijskie zastosowały się do tej decyzji wykonawczej i pismem z dnia 16 kwietnia 2021 r. cofnęły obie decyzje.
B. Zaskarżony wyrok
25. W skardze z dnia 1[0] czerwca 2021 r. wnoszące odwołanie wniosły o stwierdzenie nieważności spornej decyzji wykonawczej.
26. Wnoszące odwołanie podniosły pięć zarzutów na poparcie swojej skargi. Ich zdaniem, po pierwsze, Komisja naruszyła istotne wymogi proceduralne, gdyż sporna decyzja wykonawcza nie jest wystarczająco uzasadniona, a także naruszona została procedura komitetu doradczego Komisji. Po drugie, sporna decyzja wykonawcza jest zdaniem wnoszących odwołanie dotknięta oczywistym błędem w ocenie przez Komisję istotnych okoliczności faktycznych. Po trzecie, według nich Komisja nadużyła swoich uprawnień do cofnięcia [tej decyzji] na podstawie art. 34 ust. 11 kodeksu celnego, ponieważ dokonała błędnej wykładni art. 33 rozporządzenia delegowanego 2015/2446. Po czwarte, rozporządzenie delegowane 2015/2446 jest zdaniem wnoszących odwołanie niezgodne z wymogami delegacji według art. 290 TFUE. Zarzut piąty dotyczy naruszenia przez sporną decyzję ogólnych zasad prawa Unii Europejskiej oraz Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
27. W dniu 1 marca 2023 r. Sąd wydał zaskarżony wyrok, oddalając skargę i obciążając wnoszące odwołanie kosztami postępowania.
IV. Postępowanie przed Trybunałem i żądania stron
28. Wnoszące odwołanie złożyły niniejsze odwołanie w dniu 11 maja 2023 r., wnosząc o:
– uchylenie zaskarżonego wyroku;
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji wykonawczej, oraz
– obciążenie Komisji kosztami poniesionymi przez wnoszące odwołanie w postępowaniach przed Trybunałem i Sądem.
29. Komisja Europejska wnosi o:
– oddalenie odwołania, i
– obciążenie wnoszących odwołanie kosztami postępowania.
30. Strony przedstawiły swoje uwagi na piśmie. Trybunał odstąpił od przeprowadzenia rozprawy zgodnie z art. 76 § 2 regulaminu postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości, uznając sprawę za wyjaśnioną w stopniu wystarczającym.
V. Ocena prawna
31. Niniejszy spór opiera się na odmowie Komisji uznania Tajlandii za kraj pochodzenia motocykli, które Harley-Davidson poddał tam ostatecznemu przetwarzaniu lub obróbce.
32. Zgodnie z art. 60 ust. 2 kodeksu celnego towar, w produkcję którego zaangażowane są więcej niż jeden kraj lub więcej niż jedno terytorium, uznaje się za pochodzący z kraju lub terytorium, w którym towar ten został poddany ostatniemu istotnemu, ekonomicznie uzasadnionemu przetwarzaniu lub obróbce, w przedsiębiorstwie przystosowanym do tego celu, co spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło istotny etap wytwarzania.
33. W celu uniknięcia nieporozumień należy wyjaśnić, że strony nie są w sporze co do tego, czy Harley-Davidson rzeczywiście dokonuje przetwarzania lub obróbki w Tajlandii, tj. czy jest ono na tyle istotne w rozumieniu art. 60 ust. 2 kodeksu celnego, że może co do zasady uzasadniać przyjęcie pochodzenia z Tajlandii. Władze belgijskie twierdzą wprawdzie, że sprawdziły to przed stwierdzeniem tego pochodzenia(14). Jednakże ani Komisja, ani Sąd nie wypowiedziały się w tej kwestii.
34. Sąd potwierdził raczej pogląd Komisji, że przetwarzanie lub obróbka przeprowadzone w Tajlandii nie były ekonomicznie uzasadnione na podstawie art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446.
35. Zgodnie z art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 wszelkie operacje obróbki lub przetwarzania przeprowadzone w innym państwie lub na innym terytorium uznaje się za ekonomicznie nieuzasadnione, jeżeli na podstawie dostępnych faktów ustalono, że celem tych operacji było uniknięcie zastosowania środków, o których mowa w art. 59 kodeksu celnego(15).
36. Jeśli przyjąć oświadczenia Harleya-Davidsona, pogląd Komisji jest na pierwszy rzut oka uzasadniony, ponieważ przedsiębiorstwo to zgodnie z pkt 26 zaskarżonego wyroku wyraźnie poinformowało w formularzu 8-K, że celem przeniesienia produkcji do Tajlandii było „uniknięcie [niem. „obejście” („umgehen”)] obciążeń taryfowych”.
37. Należy jednak podkreślić, że tylko niemiecka wersja art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446, zaskarżona decyzja wykonawcza i zaskarżony wyrok odnoszą się do „obejścia” (niem. „umgehen”) cła. Termin ten można przetłumaczyć jako „to circumvent” w języku angielskim lub „contourner” w języku francuskim.
38. Artykuł 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 w rozumieniu wersji niemieckiej jako zakaz obchodzenia (niem. „Umgehungsverbot”)(16) nie budziłby zastrzeżeń. Obejście regulacji można jednak przyjąć tylko wtedy, gdy ma być ona stosowana zgodnie z swym celem, stosowanie jest jednak uniemożliwione(17). Poniżej wykażę, że uznanie przeniesienia produkcji do Tajlandii nie narusza celu przedmiotowych ceł.
39. Jednak we wszystkich innych wersjach językowych tych trzech tekstów, najpierw Komisja, a następnie Sąd używają terminów takich jak „to avoid” w języku angielskim(18) lub „éviter” we francuskim(19), które w języku niemieckim powinny być raczej tłumaczone jako „zu vermeiden” („uniknąć”). Harley-Davidson w formularzu 8-K użył również wyrażenia „to avoid the tariff burden” („w celu uniknięcia obciążeń taryfowych”).
40. Sąd i Komisja widzą zatem w przepisie art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 zakaz unikania. Miałoby to znacznie szerszy zakres zastosowania niż zakaz obchodzenia: Obejmowałoby to, bez wyjątku, wszystkie środki mające na celu uchylenie się od cła, niezależnie od celu tego cła.
41. Założenie takiego zakazu jest zaskakujące, zwłaszcza w jego sformułowaniu jako konkretyzacji uzasadnienia ekonomicznego, ponieważ uniknięcie obciążeń celnych w wysokości 25 % lub nawet 50 % jest prima facie uzasadnionym celem ekonomicznym.
42. Poniżej wyjaśnię, że wnoszące odwołanie słusznie sprzeciwiają się zatem rozumieniu art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 jako zakazu unikania. Przepis ten należy albo interpretować inaczej (pierwszy zarzut odwołania), albo Komisja nie powinna była go (drugi zarzut odwołania). Natomiast trzeci zarzut odwołania, dotyczący naruszenia prawa do bycia wysłuchanym, pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań, ma mniejsze szanse powodzenia.
A. Pierwszy zarzut odwołania – wykładnia art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego nr 2015/2446
43. W pierwszym zarzucie wnoszące odwołanie podważają wprawdzie wiele ustaleń Sądu(20) dotyczących wykładni i stosowania art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446. Wszystkie one opierają się jednak na opisanej w pkt 62, ale także pkt 57 zaskarżonego wyroku, głównej koncepcji, że zgodnie z tym przepisem cel polegający na uniknięciu cła jest wystarczający do wykluczenia ekonomicznego uzasadnienia danego środka. Sąd postrzega zatem ten przepis jako zakaz unikania.
44. Nie zmienia tego fakt, że niemiecka wersja zaskarżonego wyroku posługuje się terminem „umgehen” („obejść”), gdyż wiążąca wersja wyroku w angielskim języku postępowania posługuje się terminem „to avoid”, a wersja francuska, tj. język roboczy Sądu, terminem „éviter”. Co więcej, Sąd nie bada, czy Harley-Davidson chce obejść cło, ale zadowala się stwierdzeniem celu uniknięcia.
45. W pierwszej części zarzutu pierwszego wnoszące odwołanie podnoszą, że taka wykładnia dokonana przez Sąd błędnie interpretuje cel i kontekst systemowy art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446. W drugiej części krytykują wynik wykładni Sądu, zgodnie z którą ekonomicznie umotywowana reakcja na dodatkowe cła jest praktycznie niemożliwa. Trzecia część jest skierowana przeciwko konsekwencjom w odniesieniu do ciężaru dowodu, które sprowadzają się do tego, że zainteresowane przedsiębiorstwo musi udowodnić zupełnie inny główny cel, jeżeli między przeniesieniem produkcji a nałożeniem dodatkowych ceł istnieje związek czasowy.
46. Ten wywód jest przekonujący, co pokazuje analiza art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 z wykorzystaniem tradycyjnych metod wykładni.
1. Brzmienie
47. W odniesieniu do brzmienia art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 należy podkreślić wspomniane wyżej różnice między wersjami językowymi oraz pojęcie uzasadnienia ekonomicznego.
a) Różne wersje językowe
48. W odniesieniu do brzmienia art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 wykazałam już, że wersja niemiecka jest sformułowana jako zakaz obchodzenia, podczas gdy wszystkie inne wersje językowe są sformułowane jako zakaz unikania(21).
49. Chociaż niemiecka wersja językowa art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 jest odosobniona, nie można jej łatwo zastąpić innymi wersjami językowymi, ponieważ żadnej wersji językowej nie można przypisywać pierwszeństwa wobec innych wersji językowych(22). Należy je raczej interpretować w sposób jednolity(23). Dlatego w takich przypadkach szczególne znaczenie ma ogólna systematyka i cel uregulowania(24) oraz, w pewnych okolicznościach, geneza przepisu(25).
b) Uzasadnienie ekonomiczne
50. Ponadto należy przypomnieć, że art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 z celu unikania lub obchodzenia wywodzi, że dana operacja obróbki lub przetwarzania jest uznawana za ekonomicznie nieuzasadnioną.
51. Prawdą jest, że nie każdy interes ekonomiczny może uzasadniać zastosowanie danego środka. Pojęcie uzasadnienia zakłada bowiem prawnie uznany nadrzędny interes. Zasadniczo brakuje go w przypadku środków niezgodnych z prawem lub niewłaściwego obchodzenia regulacji(26), takich jak cła.
52. Z drugiej strony, samo unikanie obciążeń celnych nie jest ani niezgodne z prawem jako takie, ani nie budzi zastrzeżeń z innych powodów. Wręcz przeciwnie, jak wskazują wnoszące odwołanie, Trybunał uznał w dziedzinie przepisów o VAT, że podatnikowi przysługuje prawo do dokonania wyboru takiej struktury swojej działalności, poprzez którą ograniczy swoje zobowiązanie podatkowe(27). Tak więc podatnikom przysługuje co do zasady swoboda wyboru struktur organizacyjnych i sposobów dokonywania czynności, które uważają oni za najbardziej właściwe dla potrzeb swojej działalności gospodarczej i do celów ograniczenia obciążeń podatkowych(28).
53. W niniejszej sprawie zastosowanie zakazu unikania stanowiłoby znaczącą ingerencję w pozycję konkurencyjną Harleya-Davidsona. Dodatkowe cło w wysokości 25 % lub nawet 50 % znacznie zmniejsza możliwości sprzedaży. W formularzu 8-K Harley-Davidson szacuje, że średnie obciążenie dodatkowymi cłami w wysokości 25 % wyniesie 2 200 dolarów amerykańskich (USD) na motocykl, a roczne obciążenie dla firmy wyniesie około 90–100 mln USD. Jest wysoce wątpliwe, aby środki inne niż unikanie tego cła mogły mieć porównywalny wpływ na cenę i pozycję konkurencyjną przedmiotowych produktów. Takie obciążenie może zatem ekonomicznie uzasadniać wysokie koszty jego uniknięcia.
54. Zasadnicze uzasadnienie ekonomiczne dla przenoszenia produkcji można również zilustrować porównując przedsiębiorstwo, które w bezpośredniej reakcji na wprowadzenie dodatkowych ceł przenosi ostatnie znaczące przetwarzanie lub obróbkę towarów z danego kraju do innego kraju z innymi przedsiębiorstwami, które utrzymują taką produkcję w tym kraju. Jeśli te przedsiębiorstwa zrobiły to już wcześniej lub – być może w niewyartykułowany sposób pod wrażeniem dodatkowych ceł - uruchomiłyby tam identyczną produkcję po raz pierwszy, to art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446, nawet jeśli byłby interpretowany jako zakaz unikania, nie byłby przeciwko nim zastosowany. Jednak pod względem ekonomicznym przedsiębiorstwa te nie różnią się od siebie.
55. Wykładnia art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 jako zakazu unikania nie prowadzi zatem do konkretyzacji pojęcia uzasadnienia ekonomicznego, lecz raczej znacznie je ogranicza wbrew jego znaczeniu.
2. Cel
56. Przeciwko wykładni art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 jako zakazu unikania przemawia również jego cel zawarty w motywie 21. Zgodnie z nim przepis ten ma bowiem na celu zapobieganie manipulowaniu pochodzeniem przywożonych towarów w celu uniknięcia zastosowania środków polityki handlowej.
57. Co się tyczy pojęcia „Umgehung” („obejście”) użytego w niemieckiej wersji językowej motywu 21 rozporządzenia delegowanego 2015/2446, prawdą jest, że obowiązuje to samo, co w przypadku użycia tego terminu w art. 33 ust. 1(29).
58. Jednak zgodnie z motywem 21 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 we wszystkich wersjach językowych(30) art. 33 ma na celu jedynie zapobieganie manipulowaniu pochodzeniem przywożonych towarów.
59. Etymologicznie termin manipulacja odnosi się do użycia ręki, po łacinie manus, w szerszym znaczeniu do obsługi lub obróbki rzeczy, co w niektórych językach jest również wyrażone jako praktyczne użycie(31). Wydaje się jednak wykluczone, aby pojęcie w motywie 21 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 miało mieć takie znaczenie, gdyż nie chodzi o obsługę lub obróbkę miejsca pochodzenia, a już na pewno nie o użycie rąk.
60. Można raczej założyć, że należy go rozumieć zgodnie z jego częstszym użyciem jako wywieranie wpływu, często poprzez wprowadzenie w błąd(32). W tym sensie art. 12 i załącznik I do rozporządzenia w sprawie nadużyć na rynku(33) uściślają pojęcie (zakazanej) manipulacji na rynkach finansowych w odniesieniu do różnych przypadków, w szczególności zachowań wprowadzających lub mogących wprowadzać w błąd [art. 12 ust. 1 lit. a) ppkt (i) i lit. c)], przedstawiania nieprawdziwych faktów lub stosowania fikcyjnych narzędzi lub innych form wprowadzania w błąd [art. 12 ust. 1 lit. b) i d)]. Pojęcie manipulacji jest również w innych regulacjach unijnych powiązane z pojęciem wprowadzenia w błąd(34). Wreszcie, manipulacja jest również często wymieniana w zarzutach kartelowych(35), głównie w odniesieniu do cen.
61. Motyw 21 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 wskazuje zatem, że art. 33 ust. 1 nie ma na celu wykluczenia ekonomicznego uzasadnienia ostatniej istotnej obróbki lub przetworzenia na podstawie samego unikania ceł, ale tylko wtedy, gdy jest to osiągnięte poprzez manipulację pochodzeniem.
3. Kontekst systemowy
62. Z systemowego punktu widzenia należy przeanalizować fakt, że Komisja przyjęła art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 w ramach wykonywania delegowanych uprawnień, a także przedmiot i cel przedmiotowych ceł oraz stosowaną pomocniczo regułę pierwotnego pochodzenia z art. 33 ust. 3.
a) Granice delegowanych uprawnień
63. Przyjmując rozporządzenie delegowane 2015/2446 Komisja skorzystała z uprawnień delegowanych. Ponieważ zgodnie z art. 290 ust. 1 TFUE ograniczają się one do uzupełnienia lub zmiany niektórych elementów innych niż istotne, art. 33 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 należy interpretować w taki sposób, aby nie nastąpiła żadna istotna zmiana art. 60 ust. 2 kodeksu celnego. W przeciwnym razie art. 33 byłby nieważny.
64. Artykuł 60 ust. 2 kodeksu celnego stanowi, że Unia nie uznaje każdej ostatniej istotnej operacji obróbki lub przetworzenia za podstawę miejsca pochodzenia. Musi to być raczej środek uzasadniony ekonomicznie. Artykuł 62 wyraźnie upoważnia również Komisję do ustanowienia reguł, zgodnie z którymi uznaje się, że towary zostały poddane takiej obróbce lub przetworzeniu w kraju lub na danym terytorium zgodnie z art. 60 ust. 2.
65. W związku z tym Komisja została upoważniona do skorzystania z art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 w celu uściślenia, co należy rozumieć przez „uzasadnienie ekonomiczne”. Jednakże, zgodnie z art. 290 ust. 1 TFUE, nie mogła ona nadać nowego znaczenia pojęciu uzasadnienia ekonomicznego, ponieważ mogłoby to istotnie zmienić zakres art. 60 ust. 2 kodeksu celnego, w szczególności ograniczyć go.
66. Jeśli art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 już teraz zapobiega unikaniu ceł, można wątpić, czy Komisja przestrzegała tego ograniczenia swoich uprawnień. Jak już wyjaśniono(36), unikanie ceł może być ekonomicznie uzasadnione i zasadne.
67. Jeśli jednak przepis ten zakazuje jedynie obchodzenia ceł lub manipulowania pochodzeniem, nie ma powodu, aby sądzić, że delegowane uprawnienia zostały przekroczone. Ani obejście, ani manipulacja nie mogą być uzasadnione interesem gospodarczym.
b) Przedmiot i cel dodatkowych ceł
68. Przedmiot i cel przedmiotowych ceł również przemawiają za tym, aby nie rozumieć art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 jako kompleksowego zakazu unikania, ale raczej ograniczyć ten przepis do zakazu obchodzenia.
69. Celem tych ceł nie jest obciążanie poszczególnych producentów. W szczególności nie mają one na celu obciążania firm z siedzibą w Stanach Zjednoczonych.
70. Unia nałożyła te cła zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 654/2014, w celu udzielenia odpowiedzi na ograniczenia handlowe nałożone przez inny kraj, w tym przypadku Stany Zjednoczone(37). Celem takich dodatkowych ceł jest postawienie drugiego kraju w niekorzystnej sytuacji poprzez pogorszenie pozycji konkurencyjnej produkowanych tam towarów. Zgodnie z motywem trzecim preambuły do tego rozporządzenia mają one na celu nakłonienie danego państwa trzeciego do przestrzegania odpowiednich zasad handlu międzynarodowego w celu przywrócenia wzajemnych korzyści. Niekorzystny wpływ na pozycję rynkową towarów objętych cłami lub danych przedsiębiorstw jest zamierzony tylko w zakresie, w jakim wpływa na kraj pochodzenia.
71. Dodatkowe cła mają zatem na celu przede wszystkim ograniczenie działalności gospodarczej w kraju, przeciwko któremu są skierowane. To, czy działalność ta zmniejsza się z powodu niższej sprzedaży towarów w Unii, czy też dlatego, że dane przedsiębiorstwa przenoszą działalność gospodarczą do innych krajów, nie ma znaczenia dla zamierzonego skutku dodatkowych ceł.
72. Innymi słowy: Przenosząc produkcję do innego kraju, Harley-Davidson zrobił dokładnie to, co miały spowodować dodatkowe cła.
73. Komisja słusznie argumentowała przed Sądem, że sporne cła są obliczane w taki sposób, że są w przybliżeniu równoważne dodatkowym cłom nakładanym przez Stany Zjednoczone na towary unijne. Równowaga ta zostanie naruszona, jeżeli Harley-Davidson uniknie stosowania obecnych ceł w odniesieniu do przywozu do Unii, nie dostarczając już towarów na rynek unijny ze Stanów Zjednoczonych, lecz z Tajlandii. W tym przypadku środki podjęte przez Unię wydają się na pierwszy rzut oka mieć mniejszą wagę niż środki podjęte przez Stany Zjednoczone. Nie zmienia to jednak faktu, że Harley-Davidson ograniczył swoją działalność gospodarczą w Stanach Zjednoczonych ze względu na dodatkowe cła. W niniejszej sprawie nie jest konieczne rozstrzyganie, czy w efekcie tego równowaga została rzeczywiście naruszona i czy Komisja może ją przywrócić poprzez nałożenie dalszych ceł, jak twierdzą wnoszące odwołanie.
74. Z drugiej strony, celem cła na mocy rozporządzenia (UE) nr 654/2014 nie może być powodowanie niekorzystnych skutków dla gospodarki innych krajów nieuczestniczących w sporze handlowym, do których przedsiębiorstwo przenosi swoją produkcję w celu uniknięcia dodatkowych ceł. Takie niedogodności mogłyby raczej spowodować nowe konflikty handlowe i naruszyć zobowiązania Unii wynikające z prawa międzynarodowego.
c) Brak kompensacji poprzez art. 33 ust. 3 rozporządzenia delegowanego nr 2015/2446
75. Komisja podkreśla jednak, że w art. 33 ust. 3 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 przewidziała mającą pomocnicze zastosowanie zasadę określania pochodzenia towarów, która jest stosowana w przypadku odrzucenia ekonomicznego uzasadnienia ostatniej istotnej obróbki lub przetworzenia. Taka regulacja mogłaby zasadniczo zapewnić, że cła są egzekwowane tylko w takim zakresie, w jakim jest to konieczne ze względu na ich cele, w tym przypadku cele konfliktu handlowego.
76. Jednakże art. 33 ust. 3 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 nie może spełnić tej funkcji. Zgodnie z tym przepisem pochodzenie towarów ma miejsce w kraju lub na terytorium, z którego pochodziła większa część materiałów, określona na podstawie wartości tych materiałów. Tylko wartość materiałów w stosunku do siebie odgrywa tutaj rolę, ale nie w stosunku do całkowitej wartości towarów.
77. W praktyce takie regulacje, w przypadku przeniesienia ostatniego przetwarzania lub obróbki, często prowadzą do tego, że pochodzenie towarów jest nadal w kraju, w którym ten etap produkcji został wcześniej przeprowadzony. Wynika to z faktu, że jest mało prawdopodobne, aby wraz z produkcją zostały kompleksowo zreorganizowane również łańcuchy dostaw. W związku z tym materiały często nadal będą pochodzić głównie z kraju, w którym poprzednio przeprowadzano ostatnie przetwarzanie lub obróbkę.
78. Jeśli jednak pod uwagę brana jest tylko wartość materiałów, część wartości dodanej przez ostatnie znaczące przetworzenie towarów lub obróbkę jest całkowicie pomijana.
79. Przy bardzo niskiej wartości dodanej na tym ostatnim etapie nie byłoby to wprawdzie problemem. Jednakże zasada pochodzenia określona w art. 60 ust. 2 kodeksu celnego wymaga w każdym przypadku, aby ostatnie przetworzenie lub obróbka stanowiły namacalną część wartości zawartej w towarach, jak zgodnie z międzynarodową praktyką(38) orzekł Trybunał(39). Dlatego w art. 34 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 Komisja wymieniła również tak zwane operacje minimalne, które nie są uznawane za uzasadnione przetwarzanie lub obróbkę. Uzasadnienie ekonomiczne, a tym samym art. 33 ust. 1, ma zatem decydujące znaczenie tylko wtedy, gdy dane przetwarzanie lub obróbka wiąże się z zauważalną wartością dodaną.
80. Kryterium zauważalnej wartości dodanej jest również ważne przy ustalaniu ceł w sporach handlowych. Kryterium to można bowiem wykorzystać do oceny, czy przeniesienie ostatniej operacji obróbki lub przetworzenia wystarczająco ogranicza działalność gospodarczą w kraju, przeciwko któremu Unia kieruje cło, aby uzasadnić zmianę pochodzenia towarów.
81. Ponieważ art. 33 ust. 3 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 nie zezwala na uwzględnienie wartości dodanej przez ostatnią obróbkę lub przetworzenie, przepis ten nie może zrównoważyć nadrzędnego skutku przyjętej przez Sąd szerokiej wykładni art. 33 ust. 1 jako zakazu unikania.
d) Wniosek częściowy dotyczący wykładni systemowej
82. Należy zatem zauważyć, że kontekst systemowy art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 nie pozwala już z samego celu uniknięcia cła wnioskować, że ostatnie istotne przetwarzanie lub obróbka nie są uzasadnione ekonomicznie.
4. Geneza i poprzednie regulacje
83. Ponieważ rozporządzenie delegowane 2015/2446 nie zostało przyjęte w ramach procedury ustawodawczej obejmującej Radę i Parlament, nie istnieją żadne publiczne dokumenty dotyczące jego genezy. W odpowiedzi na pytania Sądu Komisja wyjaśniła jednak, że art. 33 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 zastąpił wcześniejsze przepisy, które nie są już zawarte w nowym kodeksie celnym.
84. Był to art. 25 starego kodeksu celnego(40) i poprzednik art. 6 rozporządzenia (EWG) nr 802/68(41). Oba przepisy zakładały, że przetworzenie lub obróbka, co do których zostało ustalone lub stwierdzone fakty potwierdzają przypuszczenie, że ich jedynym celem było obejście przepisów stosowanych we Wspólnocie wobec towarów z określonych państw, nie mogą być w żadnym przypadku uznane za nadające towarom otrzymanym w ten sposób cechę pochodzenia z kraju, w którym zostały one przetworzone lub poddane obróbce. We wszystkich wersjach językowych tych przepisów – w przeciwieństwie do prawie wszystkich wersji językowych art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446(42) - użyto terminów odpowiadających niemieckiemu terminowi „Umgehung” („obejście”).
85. Komisja podała, że nowe brzmienie art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 miało na celu uniknięcie trudności w stosowaniu poprzednio obowiązujących przepisów. Zamiar ten jest zrozumiały, ponieważ udowodnienie zamiaru obejścia raczej nie jest łatwe.
86. Trudności te nie pozwalają jednak na nadmierne ograniczenie koncepcji uzasadnienia ekonomicznego i rozszerzenie stosowania ceł nałożonych w kontekście międzypaństwowych sporów handlowych daleko poza ich cel. W ten sposób bowiem cłom podlegałyby nie tylko podmioty działające w złej wierze, o których wspomina Komisja.
87. Ponadto Komisja stwierdza również w tych uwagach, że celem art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 jest jedynie zwalczanie manipulacji pochodzeniem, co wynika również z motywu 21. Artykuł 33 ust. 1 nie musi być jednak rozumiany w sensie kompleksowego zakazu unikania.
5. Wniosek częściowy w przedmiocie pierwszego zarzutu odwołania
88. Należy się zatem zgodzić z wnoszącymi odwołanie, że zaskarżony wyrok opiera się na błędnej prawnie wykładni art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446. W przeciwieństwie do ustaleń Sądu w szczególności w pkt 62 (ale także 57) zaskarżonego wyroku, przepis ten nie może być rozumiany w ten sposób, że sam cel uniknięcia spornych ceł jest wystarczający do wykluczenia ekonomicznego uzasadnienia ostatniego istotnego przetworzenia lub obróbki.
89. Artykuł 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 należy raczej interpretować w ten sposób, że ekonomiczne uzasadnienie obróbki lub przetworzenia przestaje mieć zastosowanie tylko wtedy, gdy jego celem jest obejście stosowania ceł poprzez manipulowanie pochodzeniem. Takie obejście zakłada, jak już wspomniano, że dane cło wbrew swemu celowi nie jest stosowane(43).
90. W konsekwencji, w przypadku dodatkowego cła rozpatrywanego w kontekście międzypaństwowego sporu handlowego, zależy to od tego, czy dana obróbka lub przetworzenie w określonym państwie lub terytorium ma na celu wprowadzenie w błąd co do tego, czy dany produkt – a nie producent – rzeczywiście pochodzi z innego państwa lub terytorium, na które Unia nałożyła dodatkowe cło z powodu sporu handlowego. W przypadku operacji obróbki lub przetwarzania mających na celu uniknięcie innych ceł, takich jak cła antydumpingowe lub skorzystanie z preferencyjnych taryf, obejście może być natomiast oceniane inaczej.
91. W związku z tym pierwsza i druga część pierwszego zarzutu odwołania są zasadne.
92. Ponieważ to naruszenie prawa obejmuje również wnioski wyciągnięte przez Sąd z ustalonych faktów, trzecia część pierwszego zarzutu odwołania jest również skuteczna. Jest ona skierowana przeciwko temu, że Sąd, w szczególności w pkt 66, 68–71 i 74 zaskarżonego wyroku ze związku czasowego między nałożeniem przedmiotowych ceł a ogłoszeniem przez Harleya-Davidsona przeniesienia produkcji wywnioskował, że przeniesienie to miało na celu obejście tych ceł w rozumieniu art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446.
93. Prawdą jest, że Sąd wywiódł już z takiego związku czasowego, że to na zainteresowanym podmiocie gospodarczym spoczywa obowiązek udowodnienia, że działania montażowe miały miejsce z właściwego powodu w kraju, z którego towary zostały wywiezione, a nie w celu uchylenia się od skutków przedmiotowych przepisów(44). Ustalenie to dotyczyło jednak ceł o innym celu, a mianowicie ceł antydumpingowych, i jest również wyjaśnione faktem, że sprawa ta dotyczyła kontynuacji praktyki, która istniała już przed nałożeniem przedmiotowego cła(45).
94. W każdym razie domniemanie to nie może być stosowane w niniejszym przypadku cła spowodowanego konfliktem handlowym, ponieważ przeniesienie ostatniej znaczącej operacji przetwarzania lub obróbki do innego kraju odpowiada celom cła(46).
95. W konsekwencji należy również uwzględnić trzecią część pierwszego zarzutu odwołania.
96. Zaskarżony wyrok opiera się zatem na następujących kolejno po sobie naruszeniach prawa i dlatego musi zostać uchylony.
97. Z tego powodu nie uważam za konieczne orzekania w sprawie pozostałych dwóch zarzutów odwołania. Zajmę się nimi zatem tylko pokrótce.
B. Pomocniczo: drugi zarzut odwołania – zgodność z prawem art. 33 rozporządzenia delegowanego nr 2015/2446
98. W ramach zarzutu drugiego wnoszące odwołanie podnoszą, że Sąd zaniechał stwierdzenia niezgodności z prawem art. 33 rozporządzenia delegowanego 2015/2446, ponieważ Komisja przekroczyła swoje uprawnienia do doprecyzowania art. 60 ust. 2 kodeksu celnego.
99. Jeśli jednak Trybunał przyjmie moją wykładnię art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446, przepis ten pozostaje w zakresie delegowanych uprawnień Komisji.
100. Gdyby natomiast Trybunał uznał, że Komisja faktycznie chciała przyjąć szeroki zakaz unikania i w związku z tym odrzucił zaproponowaną przeze mnie wykładnię, Komisja rzeczywiście naruszyłaby swoje uprawnienie do konkretyzacji ogólnych pojęć prawnych na podstawie art. 290 TFUE. Pojęcie uzasadnienia ekonomicznego i zakres stosowania art. 60 ust. 2 kodeksu celnego byłyby wówczas nadmiernie ograniczone przez art. 33 rozporządzenia delegowanego 2015/2446(47). W tym przypadku wyrok Sądu musiałby zostać uchylony, ponieważ nie stwierdzono w nim niezgodności z prawem tego przepisu.
C. Pomocniczo: trzeci zarzut odwołania – prawo do bycia wysłuchanym, pewność prawa i ochrona uzasadnionych oczekiwań
101. W ramach zarzutu trzeciego wnoszące odwołanie podnoszą naruszenie prawa do bycia wysłuchanym, pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań. Wywód wnoszących odwołanie nie będzie jednak mógł zostać uznany, jeżeli Trybunał nie przychyli się do mojej opinii i będzie rozumiał art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 jako zakaz unikania.
102. W pkt 166 zaskarżonego wyroku Sąd stwierdził, że Komisja nie skonsultowała się z Harleyem-Davidsonem przed przyjęciem zaskarżonej decyzji wykonawczej. Jednakże, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sąd wskazał, że naruszenie prawa do obrony prowadzi do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji tylko wtedy, gdy bez tej nieprawidłowości postępowanie mogło doprowadzić do innego wyniku, co zainteresowane przedsiębiorstwo musi wykazać(48). Wnoszące odwołanie nie są w stanie przedstawić tych dowodów, ponieważ z formularza K-8 jasno wynika, że Harley-Davidson zamierzał w taki czy inny sposób uniknąć stosowania przedmiotowych ceł poprzez przeniesienie produkcji. Gdyby art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 miał być rozumiany jako zakaz unikania, żadna inna decyzja Komisji nie byłaby zatem możliwa.
103. W odniesieniu do pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań wnoszące odwołanie twierdzą, że miały prawo polegać na wiążących informacjach o pochodzeniu dostarczonych przez władze belgijskie. Przynajmniej procedura przyjęcia zaskarżonej decyzji wykonawczej trwała zbyt długo (16 miesięcy), a zatem wykazałaby, że decyzje władz belgijskich nie były oczywiście niezgodne z prawem.
104. Jednakże Sąd w pkt 144 zaskarżonego wyroku prawidłowo uznał, że wiążąca informacja o pochodzeniu wydana przez organy krajowe na podstawie art. 33 kodeksu celnego nie może ostatecznie gwarantować przedsiębiorcy pochodzenia geograficznego danego produktu. Zgodnie z art. 34 ust. 11 Komisja może bowiem nakazać uchylenie tej decyzji ze skutkiem na przyszłość, jeżeli władze krajowe nieprawidłowo określiły pochodzenie.
105. Zasadniczo wnoszące odwołanie nie mogły liczyć na to, że Komisja nie skorzysta z tego uprawnienia. W związku z tym dodatkowe uzasadnienie Sądu w pkt 145 zaskarżonego wyroku, że decyzje władz belgijskich naruszyły wyraźny przepis prawa Unii zawarty w art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446, nie ma znaczenia. Gdyby jednak miało to zależeć od tego, można by wątpić, czy przepis ten jest wystarczająco jasny w świetle niniejszych rozważań dotyczących pierwszego zarzutu odwołania.
VI. W przedmiocie skargi przed Sądem
106. Zgodnie z art. 61 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w razie uchylenia orzeczenia Sądu, Trybunał może sam wydać ostateczne orzeczenie w sprawie, jeśli stan postępowania na to pozwala, lub skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd.
107. Skarga jest gotowa do rozstrzygnięcia, ponieważ jest oczywiste, że Komisja oparła zaskarżoną decyzję wykonawczą na tej samej błędnej wykładni art. 33 ust. 1 rozporządzenia delegowanego 2015/2446 co Sąd. Wynika to z faktu, że jedynym powodem stosowania tego przepisu, na który powoływała się Komisja w motywie szóstym zaskarżonej decyzji wykonawczej, jest stwierdzenie w formularzu 8-K, że Harley-Davidson chce uniknąć stosowania przedmiotowych ceł. Z drugiej strony, Komisja nie stwierdza, aby cła były niewłaściwie obchodzone poprzez manipulowanie pochodzenia.
108. Komisja próbowała argumentować przed Sądem, że Harleyowi-Davidsonowi można również zarzucić obejście względnie dokonanie nadużycia. Odnosiło się to jednak tylko do faktu, że przeniesienie ostatniej operacji obróbki lub przetwarzania było zgodne z wolą przedsiębiorstwa i zasadniczo służyło uniknięciu cła. Nie skomentowała ona jednak kwestii, czy zagroziłoby to celowi ceł. Dlatego też argument ten nie może uzasadniać odrzucenia uzasadnienia ekonomicznego.
109. W konsekwencji należy uwzględnić żądania wnoszących odwołanie i stwierdzić nieważność spornej decyzji wykonawczej.
VII. Koszty
110. Zgodnie z art. 184 § 2 regulaminu postępowania przed Trybunałem, jeżeli odwołanie jest zasadne i Trybunał wydaje orzeczenie kończące postępowanie w sprawie, rozstrzyga on również o kosztach.
111. Artykuł 138 § 1 tego regulaminu, mający zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1, stanowi, że kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
112. Komisja musi zatem pokryć koszty poniesione przez wnoszące odwołanie oraz własne koszty.
VIII. Wnioski
113. Proponuję zatem, aby Trybunał wydał następujące rozstrzygnięcie:
1) Wyrok Sądu z dnia 1 marca 2023 r., Harley-Davidson Europe i Neovia Logistics Services International/Komisja (T‑324/21, EU:T:2023:101) zostaje uchylony.
2) Stwierdza się nieważność decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2021/563 z dnia 31 marca 2021 r. w sprawie niektórych decyzji dotyczących wiążących informacji o pochodzeniu.
3) Komisja Europejska ponosi koszty własne oraz zostaje obciążona kosztami poniesionymi przez Harley-Davidson Europe Ltd. i Neovia Logistics Services International w postępowaniach przed Sądem i Trybunałem.