Sprawa T‑400/11

Altadis, SA

przeciwko

Komisji Europejskiej

Skarga o stwierdzenie nieważności – Pomoc państwa – System pomocy umożliwiający amortyzację podatkową finansowej wartości firmy w związku z nabyciem udziałów w zagranicznych przedsiębiorstwach – Decyzja uznająca system pomocy za niezgodny z rynkiem wewnętrznym i nienakazująca odzyskania pomocy – Akt wymagający przyjęcia środków wykonawczych – Brak indywidualnego oddziaływania – Brak obowiązku zwrotu – Niedopuszczalność

Streszczenie – Postanowienie Sądu (ósma izba) z dnia 9 września 2013 r.

1.      Postępowanie sądowe – Obowiązek otwarcia przez Sąd procedury ustnej przed rozpoznaniem zarzutu niedopuszczalności – Brak

(regulamin postępowania przed Sądem, art. 114 § 1, 3)

2.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Decyzja Komisji zakazująca wprowadzenia systemu pomocy sektorowej – Skarga przedsiębiorstwa, które skorzystało z pomocy indywidualnej przyznanej na podstawie tego systemu, lecz niepodlegającej obowiązkowi jej zwrotu – Niedopuszczalność

(art. 263 akapit czwarty TFUE)

3.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Rozróżnienie między indywidualnym oddziaływaniem a interesem prawnym

(art. 263 akapit czwarty TFUE)

4.      Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Pojęcie aktu regulacyjnego w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE – Każdy akt o charakterze generalnym z wyjątkiem aktów legislacyjnych – Decyzja Komisji zakazująca wprowadzenia systemu pomocy sektorowej – Akt wymagający przyjęcia środków wykonawczych w rozumieniu tego postanowienia traktatu – Wyłączenie

(art. 263 akapit czwarty TFUE, art. 288 akapit czwarty TFUE)

5.      Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Skarga o stwierdzenie nieważności decyzji w dziedzinie pomocy państwa uznana za niedopuszczalną przez Sąd – Możliwość zwrócenia się do sądu krajowego o skorzystanie z trybu odesłania prejudycjalnego

(art. 263 TFUE, 267 TFUE)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 19)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 23, 25, 26, 28, 31, 33, 34, 39, 41)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 38)

4.      Akt, taki jak decyzja Komisji zakazująca wprowadzenia systemu pomocy sektorowej, który wymaga przyjęcia środków wykonawczych nie może być zakwalifikowany jako akt regulacyjny niewymagający środków wykonawczych w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE.

Na podstawie bowiem art. 288 akapit czwarty TFUE tego rodzaju decyzja wiąże w całości tylko adresatów, których wskazuje. Dlatego też obowiązek odmowy przyznania korzystania ze spornego systemu, uchylenia przyznanych ulg podatkowych i odzyskania pomocy wypłaconej na podstawie tego systemu są wiążącymi skutkami prawnymi tej decyzji w odniesieniu do państwa członkowskiego, które jest jej adresatem.

Decyzja ta nie wywołuje natomiast takich skutków prawnych w odniesieniu do beneficjentów spornego systemu, gdyż w przypadku owych beneficjentów zakaz lub nakaz nie wynika z samego stwierdzenia niezgodności systemu z rynkiem wewnętrznym. Ponieważ skutek niezgodności z rynkiem wewnętrznym niekoniecznie jest taki sam w odniesieniu do każdego beneficjenta spornego systemu, skutki niezgodności powinny być zindywidualizowane w akcie prawnym wydanym przez właściwe władze krajowe, takim jak decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego stanowiąca środek wykonawczy w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE.

W tym względzie jest nieistotne, że państwu członkowskiemu będącemu adresatem zaskarżonego aktu nie przysługuje żaden zakres swobodnego uznania przy jego wdrażaniu. Brak uprawnień dyskrecjonalnych stanowi kryterium, które należy zbadać w celu ustalenia, czy wymóg, by sporny akt dotyczył skarżącego bezpośrednio, został spełniony. Niemniej przewidziany w art. 263 akapit czwarty TFUE warunek, by akt nie wymagał przyjęcia środków wykonawczych, stanowi inną przesłankę niż przesłanka bezpośredniego oddziaływania.

(por. pkt 45–48)

5.      Unia jest unią prawa, w ramach której akty instytucji są poddane kontroli pod względem zgodności z traktatem i ogólnymi zasadami prawa, należącymi do praw podstawowych. Tak więc podmioty prywatne muszą mieć możliwość korzystania ze skutecznej ochrony sądowej swoich praw, które wywodzą z porządku prawnego Unii.

Skarżący nie jest wcale pozbawiony skutecznej ochrony sądowej, zważywszy, że mimo uznania skargi o stwierdzenie nieważności za niedopuszczalną nic nie stoi na przeszkodzie, by zaskarżył on przed sądem krajowym środki wykonawcze decyzji Komisji zakazującej wprowadzenia systemu pomocy sektorowej, a w szczególności decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego o odmowie przyznania możliwości skorzystania z tego systemu pomocy. Sąd krajowy będzie mógł ocenić jako kwestię wstępną zgodność z prawem tej decyzji i, w razie zaistnienia takiej potrzeby, przedłożyć na podstawie art. 267 TFUE Trybunałowi Sprawiedliwości pytanie prejudycjalne dotyczące oceny jej ważności.

(por. pkt 50)