Υπόθεση C‑286/12

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Ουγγαρίας

«Παράβαση κράτους μέλους — Κοινωνική πολιτική — Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία — Οδηγία 2000/78/ΕΚ — Άρθρα 2 και 6, παράγραφος 1 — Εθνικό καθεστώς που επιβάλλει την παύση της επαγγελματικής δραστηριότητας των δικαστών, εισαγγελέων και συμβολαιογράφων με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας — Θεμιτοί σκοποί που δικαιολογούν διαφορετική μεταχείριση των εργαζομένων που δεν έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 62 ετών — Αναλογικός χαρακτήρας της διάρκειας της μεταβατικής περιόδου»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα)
της 6ης Νοεμβρίου 2012

1.        Προσφυγή λόγω παραβάσεως — Αντικείμενο της διαφοράς — Καθορισμός του από την αιτιολογημένη γνώμη — Προθεσμία που έχει ταχθεί στο κράτος μέλος — Απόφαση δικαστηρίου του κράτους μέλους αυτού που ακυρώνει αναδρομικά διατάξεις που αφορά η προσφυγή — Απόφαση μεταγενέστερη της λήξεως της εν λόγω προθεσμίας — Η προσφυγή δεν κατέστη άνευ αντικειμένου

(Άρθρο 258 ΣΛΕΕ)

2.        Κοινωνική πολιτική — Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία — Οδηγία 2000/78 — Απαγόρευση διακρίσεων λόγω ηλικίας — Εθνική ρύθμιση που προβλέπει, για ορισμένα επαγγέλματα, την αυτοδίκαιη συνταξιοδότηση στην ηλικία των 62 ετών — Σκοπός ενοποίησης του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχώρησης από την υπηρεσία — Σκοπός δημιουργίας μίας πλέον ισορροπημένης ηλικιακής διάρθρωσης — Εθνικά μέτρα που δεν είναι πρόσφορα και αναγκαία για την επίτευξη των σκοπών αυτών — Δεν δικαιολογούνται

(Οδηγία 2000/78 του Συμβουλίου, άρθρα 2 και 6 § 1)

3.        Κοινωνική πολιτική — Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία — Οδηγία 2000/78 — Απαγόρευση διακρίσεων λόγω ηλικίας — Εθνική ρύθμιση που προβλέπει, για ορισμένα επαγγέλματα, την αυτοδίκαιη συνταξιοδότηση στην ηλικία των 62 ετών — Μη διευκρίνιση του σκοπού της εν λόγω εθνικής διατάξεως — Δεν ασκεί επιρροή στη δικαιολόγηση του εν λόγω μέτρου

(Οδηγία 2000/78 του Συμβουλίου)

1.        Η προσφυγή λόγω παραβάσεως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι κατέστη άνευ αντικειμένου όταν, μετά τη λήξη της προθεσμίας που έταξε η Επιτροπή στο κράτος μέλος προκειμένου να συμμορφωθεί με την αιτιολογημένη γνώμη, οι εθνικές διατάξεις στις οποίες, κατά την Επιτροπή, οφείλεται η παράβαση του κράτους μέλους αυτού ακυρώθηκαν δικαστικά με αναδρομική ισχύ.

Συγκεκριμένα, η ημερομηνία την οποία πρέπει να λάβει υπόψη το Δικαστήριο για να εκτιμήσει την ύπαρξη της προσαπτόμενης παραβάσεως είναι η ημερομηνία της λήξεως της εν λόγω προθεσμίας. Η αναδρομικότητα της αποφάσεως περί ακυρώσεως δεν μπορεί να εξαφανίσει το αντικείμενο της προσφυγής εφόσον εάν η ακύρωση αυτή αφορά γεγονός που συνέβη μετά την ανωτέρω ημερομηνία το οποίο, για τον λόγο αυτόν, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη.

(βλ. σκέψεις 43,45)

2.        Το κράτος μέλος που θεσπίζει εθνική ρύθμιση η οποία επιβάλλει την παύση, με τη συμπλήρωση του 62ου έτους, της επαγγελματικής δραστηριότητας των δικαστών, εισαγγελέων και συμβολαιογράφων, γεγονός που συνεπάγεται μη δικαιολογημένη διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 2 και 6, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/78, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία.

Συγκεκριμένα, μια τέτοια ρύθμιση συνεπάγεται διαφορετική μεταχείριση μεταξύ όσων ασκούν τα επαγγέλματα αυτά και συμπληρώσουν την ηλικία των 62 ετών και εκείνων που ασκούν τα ίδια επαγγέλματα και είναι νεότεροι στην ηλικία, εφόσον οι πρώτοι υποχρεούνται, λόγω της ηλικίας τους, να αποχωρήσουν αυτοδικαίως από την υπηρεσία.

Περαιτέρω, η διάκριση αυτή δεν δικαιολογείται καθόσον η εν λόγω ρύθμιση δεν αποτελεί πρόσφορο και αναγκαίο μέσο για την επίτευξη των θεμιτών σκοπών της.

Πράγματι, ο σκοπός που συνίσταται στην ενοποίηση, στο πλαίσιο των επαγγελμάτων της δημόσιας διοίκησης, του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχώρησης από την υπηρεσία, μπορεί να συνιστά θεμιτό σκοπό. Ωστόσο, διατάξεις, όπως οι επίδικες, που προκαλούν απότομη και δραματική μείωση του ορίου ηλικίας υποχρεωτικής αποχώρησης από την υπηρεσία, χωρίς να προβλέπουν μεταβατικά μέτρα για την προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των προσώπων που αφορούν, δεν είναι αναγκαίες για να επιτευχθεί ο εν λόγω σκοπός.

Ομοίως, ο σκοπός μιας τέτοιας ρύθμισης ο οποίος συνίσταται στη δημιουργία περισσότερο ισορροπημένης ηλικιακής διάρθρωσης ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση των νέων νομικών στα επαγγέλματα του δικαστή, του εισαγγελέα ή του συμβολαιογράφου μπορεί να συνιστά θεμιτό σκοπό της πολιτικής που εφαρμόζεται στον τομέα της απασχόλησης και της αγοράς εργασίας. Ωστόσο, διατάξεις, όπως οι επίδικες, που συνεπάγονται βραχυχρόνια εμφανώς θετικά αποτελέσματα, τα οποία όμως ενδέχεται να υπονομεύσουν τη δυνατότητα επιτεύξεως μιας πραγματικά ισορροπημένης «ηλικιακής διάρθρωσης» σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση, δεν είναι πρόσφορες για την επίτευξη του σκοπού αυτού.

(βλ. σκέψεις 50, 61, 62, 64, 68-75, 77-79 και διατακτ.)

3.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 57, 58)