Language of document : ECLI:EU:T:2009:166

Υπόθεση T-47/03 DEP

Jose Maria Sison

κατά

Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως

«Διαδικασία – Καθορισμός των δικαστικών εξόδων»

Περίληψη της διατάξεως

1.      Διαδικασία – Δικαστικά έξοδα – Καθορισμός των εξόδων – Αποδοτέα έξοδα – Έννοια

(Κανονισμός Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρο 91,στοιχείο β΄)

2.      Διαδικασία – Δικαστικά έξοδα – Καθορισμός των εξόδων – Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη

(Κανονισμός Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρο 91,στοιχείο β΄)

3.      Διαδικασία – Δικαστικά έξοδα – Καθορισμός των εξόδων – Αποδοτέα έξοδα – Συμμετοχή περισσοτέρων δικηγόρων

(Κανονισμός Διαδικασίας του Πρωτοδικείου, άρθρο 91,στοιχείο β΄)

1.      Κατά το άρθρο 91, στοιχείο β΄, του Κανονισμού Διαδικασίας, θεωρούνται ως δυνάμενα να αναζητηθούν έξοδα, αφενός, αυτά που έχουν γίνει στο πλαίσιο της ενώπιον του Πρωτοδικείου διαδικασίας και, αφετέρου, αυτά που υπήρξαν απαραίτητα για τον σκοπό αυτόν.

Συναφώς, δεν μπορούν να θεωρηθούν, κατ’ αρχήν, ως απαραίτητα για τους σκοπούς της διαδικασίας ούτε τα έξοδα μετακινήσεως στα οποία υποβλήθηκε ένας δικηγόρος για να συναντήσει προσωπικώς τον πελάτη του στον τόπο διαμονής του, ούτε αυτά στα οποία υποβλήθηκε ο προσφεύγων για να παραστεί στη συνεδρίαση στο Λουξεμβούργο, χωρίς να ζητηθεί η παρουσία του από το Πρωτοδικείο ή να επιβληθεί από τις περιστάσεις, ούτε αυτά στα οποία υποβλήθηκε ο δικηγόρος ενός διαδίκου μετά την αποπεράτωση της προφορικής διαδικασίας, μεταξύ άλλων, για να παραστεί προσωπικώς στη δημοσίευση της αποφάσεως του Πρωτοδικείου στο Λουξεμβούργο.

(βλ. σκέψεις 30, 52)

2.      Ο κοινοτικός δικαστής δεν έχει την ευχέρεια να καθορίζει τις οφειλόμενες από τους διαδίκους στους δικούς τους δικηγόρους αμοιβές αλλά να προσδιορίζει το ποσό μέχρι το ύψος του οποίου μπορούν να αποδίδονται οι αμοιβές αυτές από τον καταδικασθέντα στα δικαστικά έξοδα διάδικο. Αποφαινόμενο επί της αιτήσεως καθορισμού των εξόδων, το Πρωτοδικείο δεν οφείλει να λαμβάνει υπόψη το εθνικό τιμολόγιο σχετικά με τις αμοιβές των δικηγόρων ούτε ενδεχόμενη σχετική συμφωνία μεταξύ του ενδιαφερομένου διαδίκου και των εκπροσώπων ή συμβούλων του.

Ελλείψει σχετικών με τιμές κοινοτικών διατάξεων, το Πρωτοδικείο οφείλει να εκτιμά ελευθέρως τα δεδομένα της υποθέσεως, λαμβάνοντας υπόψη το αντικείμενο και τη φύση της διαφοράς, τη σημασία της υπό το πρίσμα του κοινοτικού δικαίου καθώς και τις δυσχέρειες της υποθέσεως, τον όγκο της εργασίας που η ένδικη διαδικασία προκάλεσε στους παρεμβάντες εκπροσώπους και συμβούλους καθώς και τα οικονομικά συμφέροντα που η διαφορά αντιπροσώπευε για τους διαδίκους.

(βλ. σκέψεις 31-32)

3.      Όσον αφορά την εκτίμηση του φόρτου εργασίας των εκπροσώπων του προσφεύγοντος λόγω της ένδικης διαδικασίας, για τους σκοπούς της αξιολογήσεως των αποδοτέων εξόδων, απόκειται στον κοινοτικό δικαστή να λάβει κυρίως υπόψη του τον συνολικό αριθμό ωρών εργασίας που δύνανται να απαιτούνται αντικειμενικώς για την ένδικη διαδικασία, ανεξαρτήτως του αριθμού των δικηγόρων μεταξύ των οποίων κατανέμονται οι παρασχεθείσες υπηρεσίες.

Συναφώς, σε υπόθεση αφορώσα τη δέσμευση κεφαλαίων ενός προσφεύγοντος, τα προβληθέντα νέα σημαντικά νομικά ζητήματα και το οικονομικό ενδιαφέρον της διαφοράς δικαιολογούν a priori το ότι απαιτήθηκε σημαντικός φόρτος εργασίας των δικηγόρων του προσφεύγοντος.

(βλ. σκέψεις 37-38)