Sprawa T‑387/07

Republika Portugalska

przeciwko

Komisji Europejskiej

EFRR – Zmniejszenie pomocy finansowej – Dotacja globalna na pomoc w zakresie inwestycji lokalnych w Portugalii – Skarga o stwierdzenie nieważności – Wydatki rzeczywiście poniesione – Klauzula arbitrażowa

Streszczenie wyroku

1.      Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres

(art. 253 WE)

2.      Spójność gospodarcza i społeczna – Pomoc strukturalna – Dotacja globalna na pomoc w zakresie inwestycji lokalnych

(rozporządzenie Rady nr 4253/88, art. 21 ust. 1)

3.      Spójność gospodarcza i społeczna – Pomoc strukturalna – Finansowanie przez Unię – Kwota wynikająca bezpośrednio z decyzji o przyznaniu pomocy – Umowa zawarta między Komisją a instytucją odpowiedzialną za zarządzanie pomocą finansową zawierająca klauzulę arbitrażową – Wyłączenie z zakresu stosowania tej umowy sporów dotyczących ewentualnych nieprawidłowości w zakresie jej wykonania

(rozporządzenia Rady: nr 4253/88, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1; nr 4254/88, art. 6 ust. 2)

1.      Uzasadnienie, jakiego wymaga art. 253 WE, powinno być dostosowane do charakteru rozpatrywanego aktu i przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie instytucji, która wydała akt, pozwalając zainteresowanym poznać podstawy podjętej decyzji, a właściwemu sądowi dokonać jej kontroli.

Wymóg uzasadnienia należy oceniać w odniesieniu do konkretnej sytuacji, w szczególności do treści aktu, charakteru przywołanych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu informacji mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie ma wymogu, by uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 253 WE, winna opierać się nie tylko na jego brzmieniu, ale także uwzględniać okoliczności jego wydania, jak również całość przepisów prawa regulującego daną dziedzinę.

(por. pkt 58)

2.      Umowa zawarta pomiędzy Komisją a instytucją pośredniczącą, odpowiedzialną za zarządzanie pomocą w zakresie inwestycji lokalnych, ustanawiająca warunki przyznania i wykorzystania tej pomocy, nie może być interpretowana w taki sposób, by naruszała przepisy wspólnotowe regulujące rozpatrywaną dotację

Artykuł 21 ust. 1 rozporządzenia nr 4253/88 ustanawiającego przepisy wykonawcze do rozporządzenia nr 2052/88 w odniesieniu do koordynacji działań różnych funduszy strukturalnych między nimi oraz z operacjami Europejskiego Banku Inwestycyjnego i innymi istniejącymi instrumentami finansowymi stanowi jasno, że wypłata pomocy finansowej przyznanej na podstawie przepisów tego rozporządzenia dotyczy wyłącznie rzeczywiście poniesionych wydatków.

W odniesieniu do dotacji globalnej, pojęcie rzeczywiście poniesionych wydatków może być zdefiniowane przez przepisy szczególne w ramach wspólnotowych funduszy strukturalnych. W systemie dotacji na spłatę odsetek pośrednik wypłaca kwotę kredytu udzielonego na warunkach preferencyjnych beneficjentom końcowym. Dotacje na spłatę odsetek stanowią kwoty wnikające z różnicy pomiędzy rynkowymi stopami oprocentowania a odsetkami rzeczywiście płaconymi przez beneficjentów końcowych. Dotacje na spłatę odsetek są więc rzeczywiście poniesionymi wydatkami w momencie, w którym należność z tytułu odsetek jest wymagalna, co może trwać wiele lat. Tym samym dotacje na spłatę odsetek następują po uiszczeniu odsetek przez beneficjentów końcowych w okresie kredytowania. W konsekwencji w świetle art. 21 ust. 1 rozporządzenia nr 4253/88 dotacje na spłatę odsetek mogą być traktowane jako rzeczywiście poniesione wydatki w momencie zapłaty transz dotyczących ich odsetek.

Samo tylko istnienie zobowiązań finansowych wynikających z umów kredytowych zawartych pomiędzy instytucją odpowiedzialną za zarządzanie pomocą a jej beneficjentami końcowymi nie wystarcza zatem, by uznać dotacje na spłatę odsetek płatnych po ostatecznym terminie pokrycia wydatków określonym w decyzji o przyznaniu pomocy jako wydatki rzeczywiście poniesione w rozumieniu art. 21 ust. 1 rozporządzenia nr 4253/88. Z jednej bowiem strony w momencie zawarcia tych umów istnieją wyłącznie w świetle tego przypisu zobowiązania pomiędzy stronami umowy kredytowej, które należy odróżnić od wydatków rzeczywiście poniesionych na spełnianie tych zobowiązań. Z drugiej strony, jeśli z decyzji o przyznaniu dotacji wynika, że pokrycie wydatków nie dotyczy odpowiedzialności wynikającej z umów kredytowych, ale wydatków rzeczywiście poniesionych w związku z tymi umowami, te wydatki mogą być jedynie dotacjami na spłatę odsetek rzeczywiście wypłaconymi w momencie płatności transz odsetek przez beneficjentów końcowych.

(por. pkt 81–83, 87, 98)

3.      Jak to wynika z art. 20 ust. 1 i art. 21 ust. 1 rozporządzenia nr 4253/88 ustanawiającego przepisy wykonawcze do rozporządzenia nr 2052/88 w odniesieniu do koordynacji działań różnych funduszy strukturalnych między nimi oraz z operacjami Europejskiego Banku Inwestycyjnego i innymi istniejącymi instrumentami finansowymi wypłata pomocy finansowej przyznanej na podstawie przepisów tego rozporządzenia jest dokonywana zgodnie ze zobowiązaniami budżetowymi podjętymi na postawie decyzji zatwierdzającej dane działanie. Jeśli kwota pomocy wynika z decyzji o przyznaniu pomocy, umowa zawarta pomiędzy Komisją a instytucją odpowiedzialną za zarządzanie pomocą, której przeznaczeniem było ustanowienie pewnych szczegółowych sposobów jej wykonywania zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 4254/88 ustanawiającego przepisy wykonawcze do rozporządzenia nr 2052/88 w odniesieniu do EFRR, nie powoduje powstania zobowiązania finansowego po stronie Wspólnoty.

W tych okolicznościach spór dotyczący ewentualnych nieprawidłowości w zakresie wykonania tej umowy nie wchodzi w zakres zastosowania klauzuli arbitrażowej zawartej w tej umowie.

(por. pkt 115)