Wydanie tymczasowe
POSTANOWIENIE TRYBUNAŁU (szósta izba)
z dnia 4 lipca 2024 r.(*)
Odwołanie – Artykuł 181 regulaminu postępowania przed Trybunałem – Prawo instytucjonalne – Artykuł 263 TFUE – Skarga o stwierdzenie nieważności – Pełne stosowanie przepisów dorobku Schengen w Rumunii – Brak aktu zaskarżalnego – Nieosiągnięcie wymaganej jednomyślności – Oczywista częściowa niedopuszczalność skargi w pierwszej instancji – Wniosek o wyznaczenie terminu umożliwiającego „ponowne wniesienie skargi” – Oczywisty częściowy brak właściwości Sądu Unii Europejskiej – Odwołanie w części oczywiście niedopuszczalne, a w części oczywiście bezzasadne
W sprawie C‑787/23 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wniesione w dniu 18 grudnia 2023 r.,
Eugen Tomac, zamieszkały w Brukseli (Belgia), którego reprezentował R. Duta, avocat,
wnoszący odwołanie,
w której drugą stroną postępowania jest:
Rada Unii Europejskiej,
strona pozwana w pierwszej instancji,
TRYBUNAŁ (szósta izba),
w składzie: T. von Danwitz, prezes izby, P.G. Xuereb (sprawozdawca) i A. Kumin, sędziowie,
rzecznik generalny: A.M. Collins,
sekretarz: A. Calot Escobar,
postanowiwszy, po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, orzec w formie postanowienia z uzasadnieniem, zgodnie z art. 181 regulaminu postępowania przed Trybunałem,
wydaje następujące
Postanowienie
1 Eugen Tomac wnosi w odwołaniu o uchylenie postanowienia Sądu Unii Europejskiej z dnia 26 października 2023 r., Tomac/Rada (T‑48/23, zwanego dalej „zaskarżonym postanowieniem”, EU:T:2023:684), w którym Sąd odrzucił jego skargę wniesioną na podstawie art. 263 TFUE, mającą na celu, po pierwsze, stwierdzenie nieważności decyzji Rady Unii Europejskiej z dnia 8 grudnia 2022 r. o nieprzyjęciu projektu decyzji Rady nr 15218/22 w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Bułgarii i Rumunii (zwanego dalej „spornym aktem”), a po drugie, w przypadku nieprzyznania mu statusu „skarżącego uprzywilejowanego”, wyznaczenie terminu umożliwiającego ponowne wniesienie skargi, w stosownym przypadku, przez Parlament Europejski lub inną instytucję Unii Europejskiej lub instytucję krajową działającą w tym charakterze.
Ramy prawne
2 Zgodnie z art. 4 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Bułgarii i Rumunii oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U. 2005, L 157, s. 203, zwanego dalej „aktem przystąpienia”), załączonego do traktatu między państwami członkowskimi Unii Europejskiej a Republiką Bułgarii i Rumunią dotyczącego przystąpienia Republiki Bułgarii i Rumunii do Unii Europejskiej (Dz.U. 2005, L 157, s. 11), na podstawie art. 2 ust. 2 tego traktatu, który został podpisany w dniu 25 kwietnia 2005 r. i wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2007 r.:
„1. Przepisy dorobku Schengen włączone w ramy Unii Europejskiej […] oraz akty na nim oparte lub w inny sposób z nim związane, wymienione w załączniku II, jak również jakiekolwiek dalsze akty przyjęte przed dniem przystąpienia, są wiążące i mają zastosowanie w Bułgarii i Rumunii od dnia przystąpienia.
2. Przepisy dorobku Schengen włączone w ramy Unii Europejskiej oraz akty na nim oparte lub w inny sposób z nim związane, które nie zostały wymienione w ustępie 1, będąc wiążącymi dla Bułgarii i Rumunii od dnia przystąpienia, stosowane są w każdym z tych państw wyłącznie na mocy decyzji Rady podjętej w tym celu, po sprawdzeniu, zgodnie ze stosowanymi procedurami oceny Schengen, iż w tym państwie zostały spełnione niezbędne warunki dla stosowania tego dorobku.
Rada podejmuje decyzję, po konsultacji z Parlamentem Europejskim, stanowiąc na zasadzie jednomyślności swych członków reprezentujących rządy państw członkowskich, w stosunku do których przepisy, o których mowa w niniejszym ustępie, już zostały wprowadzone w życie oraz przedstawiciela rządu państwa członkowskiego, w stosunku do którego te przepisy mają zostać wprowadzone w życie […]”.
Okoliczności powstania sporu
3 Okoliczności powstania sporu zostały przedstawione przez Sąd w pkt 2–20 zaskarżonego postanowienia i dla celów niniejszego postępowania można je streścić w następujący sposób.
4 Wnoszący odwołanie jest posłem do Parlamentu Europejskiego posiadającym obywatelstwo rumuńskie.
5 W następstwie przystąpienia do Unii w dniu 1 stycznia 2007 r. Rumunia podjęła w latach 2009–2011 szereg kroków w ramach procedur oceny Schengen w celu spełnienia kryteriów wymaganych do pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen.
6 Prezydencja Rady przygotowała dwa projekty decyzji Rady w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Rumunii, po których Parlament przyjął różne rezolucje wyrażające poparcie dla przystąpienia Rumunii do strefy Schengen i wzywające Radę do podjęcia niezbędnych działań w tym celu. Te dwa projekty nie były jednak przedmiotem głosowania w Radzie.
7 W dniu 29 listopada 2022 r., na podstawie art. 4 ust. 2 aktu przystąpienia Rumunii do Unii, prezydencja Rady opracowała projekt decyzji Rady nr 15218/22 w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Rumunii (zwany dalej „projektem nr 15218/22”).
8 Na posiedzeniu w dniu 8 grudnia 2022 r. skład Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (WSiSW) obradował w celu podjęcia decyzji w sprawie projektu nr 15218/22 ujętego w pkt 3 lit. a) porządku obrad tego posiedzenia, w którym przewidziano możliwość złożenia wniosku o głosowanie w celu ewentualnego przyjęcia przez przedstawicieli rządów państw członkowskich. Ponieważ projekt ten nie uzyskał jednomyślności, nie został on przyjęty.
9 W wiadomości elektronicznej z dnia 15 grudnia 2022 r. wnoszący odwołanie zwrócił się do dyrektor generalnej ds. WSiSW w Sekretariacie Generalnym Rady z pytaniem, czy mogłaby ona przekazać mu wyniki głosowania w sprawie projektu nr 15218/22 oraz protokół posiedzenia z dnia 8 grudnia 2022 r. lub związane z nim sprawozdanie
10 W wiadomości elektronicznej z dnia 16 grudnia 2022 r. dyrektor generalna ds. WSiSW w Sekretariacie Generalnym Rady odpowiedziała wnoszącemu odwołanie, że podczas tego posiedzenia projekt nr 15218/22 nie został w rzeczywistości przyjęty oraz że zgodnie z art. 8 i 9 regulaminu wewnętrznego Rady w zakresie, w jakim były to obrady dotyczące aktu o charakterze nieustawodawczym, które nie mają charakteru jawnego, wyniki głosowania nie zostały w żaden sposób upublicznione. Dodała ona, że protokół z tego posiedzenia również nie został podany do publicznej wiadomości.
Skarga do Sądu i zaskarżone postanowienie
11 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 6 lutego 2023 r. wnoszący odwołanie wniósł na podstawie art. 263 TFUE skargę o stwierdzenie nieważności spornego aktu, a w przypadku nieprzyznania mu statusu „skarżącego uprzywilejowanego” – o wyznaczenie terminu umożliwiającego ponowne wniesienie skargi, w stosownym przypadku, przez Parlament Europejski lub inną instytucję Unii Europejskiej lub instytucję krajową działającą w tym charakterze e.
12 W dniu 26 października 2023 r. Sąd na podstawie art. 126 regulaminu postępowania, bez dalszych czynności procesowych, odrzucił tę skargę w części jako oczywiście niedopuszczalną, a w części z powodu oczywistego braku właściwości Sądu.
13 W odniesieniu do żądania pierwszego Sąd stwierdził, po pierwsze, w pkt 31 zaskarżonego postanowienia, że pomimo zakończenia procedur oceny Schengen i przyjęcia kilku rezolucji Parlamentu nie osiągnięto w Radzie wymaganej w art. 4 ust. 2 aktu przystąpienia jednomyślności przedstawicieli rządów zainteresowanych państw członkowskich podczas głosowania nad projektem nr 15218/22, a po drugie, w pkt 32 tego postanowienia, że art. 4 tego aktu nie określa żadnego terminu, po upływie którego decyzję Rady należy przyjąć lub uznać za przyjętą.
14 Sąd podkreślił w pkt 33 tego postanowienia, że byłoby niezgodne z brzmieniem tego artykułu, który wyraźnie przewiduje procedurę składającą się z kilku etapów i nie określa do tego celu żadnego terminu, aby z zakończenia wcześniejszych etapów wywieść, że uprawnienie Rady do przyjęcia na zasadach jednomyślności przez przedstawicieli rządów zainteresowanych państw członkowskich decyzji w rozumieniu tego artykułu wygasa.
15 Ponadto w pkt 34 zaskarżonego postanowienia Sąd dodał, że Rada nadal może ponownie włączyć projekt nr 15218/22 do porządku obrad kolejnego posiedzenia lub może zwrócić się do prezydencji Rady o przygotowanie nowego projektu decyzji Rady w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Rumunii.
16 W pkt 35 tego postanowienia Sąd stwierdził zatem, że wobec braku wymaganej jednomyślności podczas głosowania nad projektem nr 15218/22 żadna decyzja Rady nie została podjęta w rozumieniu art. 4 ust. 2 aktu przystąpienia i że głosowanie skutkujące nieprzyjęciem tego projektu nie jest samo w sobie równoznaczne z odmową podjęcia przez Radę takiej decyzji w przyszłości.
17 W konsekwencji Sąd orzekł w pkt 36 wspomnianego postanowienia, że spornego aktu nie można uznać za źródło aktu zaskarżalnego w rozumieniu art. 263 TFUE, i odrzucił w pkt 38 tego postanowienia żądanie pierwsze jako oczywiście niedopuszczalne.
18 W odniesieniu do drugiego żądania Sąd wskazał w pkt 39 zaskarżonego postanowienia, że status „skarżącego uprzywilejowanego” został w sposób wyczerpujący przyznany państwom członkowskim, Parlamentowi, Radzie lub Komisji Europejskiej, zaś wnoszącemu odwołanie nie można przyznać tego statusu.
19 Ponadto Sąd uznał w pkt 40 tego postanowienia, że nie przysługuje mu kompetencja do „wyznaczenia terminu” Parlamentowi, innej instytucji Unii lub Rumuni do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności, uściślając, że terminy do wniesienia skargi mają charakter bezwzględnie wiążący i w konsekwencji nie pozostają w dyspozycji ani stron, ani sądu.
20 W związku z tym w pkt 41 tego postanowienia Sąd odrzucił drugie żądanie wnoszącego odwołanie ze względu na oczywisty brak swojej właściwości.
Żądania wnoszącego odwołanie i postępowanie przed Trybunałem
21 W odwołaniu wniesionym w dniu 18 grudnia 2023 r. wnoszący odwołanie wnosi do Trybunału o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi do ponownego rozpoznania w innym składzie w celu wydania orzeczenia w przedmiocie jego żądania oraz, tytułem żądania ewentualnego, o zmianę tego postanowienia.
W przedmiocie odwołania
22 Zgodnie z art. 181 regulaminu postępowania przed Trybunałem jeżeli odwołanie jest w całości lub w części oczywiście niedopuszczalne lub oczywiście bezzasadne, Trybunał może w każdej chwili, na wniosek sędziego sprawozdawcy i po zapoznaniu się ze stanowiskiem rzecznika generalnego, odpowiednio, odrzucić lub oddalić to odwołanie w całości lub w części w drodze postanowienia z uzasadnieniem.
23 Przepis ten należy zastosować w niniejszej sprawie.
24 Na poparcie odwołania wnoszący odwołanie podnosi dwa zarzuty, z których pierwszy dotyczy naruszenia art. 263 TFUE, a drugi – naruszenia przez Sąd niektórych ogólnych zasad prawa, takich jak zasady pewności prawa, swobodnego przepływu osób i towarów, niedyskryminacji i równego traktowania, „wzajemnej pomocy” oraz „braterstwa” i lojalnej współpracy między państwami członkowskimi, a także oczywistego błędu w ocenie.
W przedmiocie zarzutu pierwszego
25 Co się tyczy pierwszego zarzutu odwołania, należy przede wszystkim zauważyć, że wnoszący odwołanie ogranicza się do twierdzenia, iż sporny akt stanowi akt zaskarżalny w rozumieniu art. 263 TFUE i że należy go uznać „w drodze rozszerzenia” za „skarżącego uprzywilejowanego”, powtarzając w istocie argumenty, które przedstawił przed Sądem, lecz nie przedstawiając żadnej argumentacji mogącej wykazać, że Sąd naruszył prawo w tym względzie.
26 Tymczasem należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem odwołanie musi dokładnie wskazywać zakwestionowane części wyroku, do którego uchylenia zmierza, oraz zawierać argumenty prawne, które szczegółowo uzasadniają to żądanie. Odwołanie, które nie przedstawia nawet argumentów mających na celu określenie naruszenia prawa, jakim miałby być dotknięty zaskarżony wyrok, i ogranicza się do powtórzenia zarzutów oraz argumentów już przedstawionych przed Sądem, nie spełnia powyższego wymogu. Takie odwołanie stanowi bowiem w rzeczywistości wniosek o ponowne rozpoznanie skargi wniesionej do Sądu, co nie należy do właściwości Trybunału (wyrok z dnia 10 września 2020 r., Hamas/Rada, C‑386/19 P, EU:C:2020:691, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo).
27 Następnie, co się tyczy argumentacji wnoszącego odwołanie, zgodnie z którą nieuznanie spornego aktu za akt zaskarżalny w rozumieniu art. 263 TFUE narusza art. 4 ust. 2 TUE, należy stwierdzić, że wnoszący odwołanie nie wyjaśnia, w jaki sposób okoliczność ta narusza równość państw członkowskich wobec traktatów oraz ich tożsamość narodową.
28 Wreszcie w zakresie, w jakim Sąd miał błędnie uznać, że na Radzie nie spoczywa obowiązek podjęcia decyzji na podstawie art. 4 ust. 2 aktu przystąpienia w rozsądnym terminie na podstawie art. 3 ust. 2 i 3 TUE oraz art. 4 ust. 2 TUE, należy zauważyć, że postanowienia te nie przewidują takiego obowiązku wobec Rady oraz że ponadto Sąd nie naruszył prawa w pkt 32 zaskarżonego postanowienia, stwierdzając, że art. 4 aktu przystąpienia nie przewidywał terminu, po upływie którego decyzję Rady, o której mowa w owym art. 4 ust. 2, należy przyjąć lub uznać za przyjętą.
29 Zarzut pierwszy odwołania należy zatem oddalić.
W przedmiocie zarzutu drugiego
30 Co się tyczy drugiego zarzutu odwołania, wnoszący odwołanie podnosi w pierwszej kolejności, że nieprzyjęcie decyzji w rozumieniu art. 4 ust. 2 aktu przystąpienia narusza niektóre ogólne zasady prawa, które zostały przedstawione w pkt 24 niniejszego postanowienia.
31 Tymczasem należy stwierdzić, po pierwsze, że wnoszący odwołanie nie wskazuje kwestionowanych punktów uzasadnienia zaskarżonego postanowienia w odniesieniu do zasad wymienionych w pkt 24 niniejszego postanowienia, a po drugie, że nie przedstawia żadnej argumentacji mogącej podważyć stwierdzenie Sądu zawarte w pkt 35 zaskarżonego postanowienia, zgodnie z którym ze względu na to, że wymagana jednomyślność nie została uzyskana podczas głosowania nad projektem nr 15218/22, żadna decyzja Rady nie została podjęta w rozumieniu art. 4 ust. 2 aktu przystąpienia. W konsekwencji w zakresie, w jakim wnoszący odwołanie podnosi naruszenie tych zasad, zarzut drugi jest zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 26 niniejszego postanowienia niedopuszczalny.
32 W drugiej kolejności, co się tyczy podnoszonego dyskryminacyjnego traktowania Rumunii w porównaniu z Republiką Chorwacji, należy stwierdzić, że wnoszący odwołanie nie wyjaśnia, w jaki sposób takie odmienne traktowanie, przy założeniu, że zostałoby wykazane, miałoby mieć wpływ na przyjęcie decyzji w rozumieniu art. 4 ust. 2 aktu przystąpienia.
33 Zarzut pierwszy odwołania należy zatem odrzucić.
34 Z całości powyższych rozważań wynika, że odwołanie należy w części odrzucić jako oczywiście niedopuszczalne, a w pozostałym zakresie oddalić jako oczywiście bezzasadne.
W przedmiocie kosztów
35 Zgodnie z art. 137 regulaminu postępowania, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na mocy art. 184 § 1 tego regulaminu, o kosztach rozstrzyga się w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie.
36 Ponieważ w niniejszej sprawie niniejsze postanowienie zostało wydane przed doręczeniem odwołania drugiej stronie postępowania, a w konsekwencji zanim mogła ona ponieść koszty, należy orzec, że wnoszący odwołanie pokryje własne koszty.
Z powyższych względów Trybunał (szósta izba) postanawia, co następuje:
1) Odwołanie zostaje w części odrzucone jako oczywiście niedopuszczalne, a w części oddalone jako oczywiście bezzasadne.
2) Eugen Tomac pokrywa własne koszty.
Podpisy