Υπόθεση T‑4/13 R
Communicaid Group Ltd
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Ασφαλιστικά μέτρα — Δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών — Διαδικασία προσκλήσεως υποβολής προσφορών — Υπηρεσίες διδασκαλίας ξένων γλωσσών — Απόρριψη προσφοράς διαγωνιζομένου — Αίτηση αναστολής εκτελέσεως και λήψεως προσωρινών μέτρων — Απώλεια ευκαιρίας — Έλλειψη σοβαρής και ανεπανόρθωτης ζημίας — Έλλειψη επείγοντος»
Περίληψη — Διάταξη του Προέδρου του Γενικού Δικαστηρίου
της 11ης Μαρτίου 2013
1. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Fumus boni juris — Επείγον — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Σωρευτικός χαρακτήρας — Στάθμιση όλων των εμπλεκομένων συμφερόντων — Σειρά εξετάσεως και τρόπος ελέγχου — Εξουσία εκτιμήσεως του δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων
(Άρθρα 256 § 1 ΣΛΕΕ, 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 104 § 2)
2. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Επείγον — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Βάρος αποδείξεως
(Άρθρα 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ)
3. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Χρηματική ζημία — Κατάσταση δυνάμενη να θέσει σε κίνδυνο την ύπαρξη της αιτούσας εταιρίας — Βάρος αποδείξεως
(Άρθρα 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 104 § 2)
4. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Επείγον — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Απώλεια ευκαιρίας λόγω αποκλεισμού διαγωνιζομένου από διαδικασία διαγωνισμού — Απώλεια η οποία δεν συνιστά αυτή καθαυτήν σοβαρή ζημία
(Άρθρα 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 104 § 2)
5. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Χρηματική ζημία — Απώλεια ευκαιρίας λόγω αποκλεισμού διαγωνιζομένου από διαδικασία διαγωνισμού — Ζημία δυνάμενη να τύχει πλήρους αποζημιώσεως στο πλαίσιο αγωγής αποζημιώσεως
(Άρθρα 268 ΣΛΕΕ, 278 ΣΛΕΕ, 279 ΣΛΕΕ και 340 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 104 § 2)
6. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Προσωρινά μέτρα — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Σοβαρή και ανεπανόρθωτη ζημία — Απόφαση περί αποκλεισμού ενός υποβαλόντος προσφορά από διαγωνισμό — Προσβολή της φήμης του — Ζημία μη δυνάμενη να χαρακτηριστεί ως ανεπανόρθωτη
(Άρθρα 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 104 § 2)
7. Ασφαλιστικά μέτρα — Αναστολή εκτελέσεως — Αναστολή εκτελέσεως αποφάσεως περί δημοσίων συμβάσεων — Προϋποθέσεις χορηγήσεως — Επείγον — Περιεχόμενο
(Άρθρο 278 ΣΛΕΕ)
8. Θεμελιώδη δικαιώματα — Δικαιώματα άμυνας — Δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας — Επίκληση εκ μέρους αιτούντα, στο πλαίσιο διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων, του επείγοντος της καταστάσεώς του, χωρίς όμως να έχει ζητήσει την ταχεία εκδίκαση της υποθέσεως της κύριας δίκης — Παραβίαση — Δεν υφίσταται
(Άρθρα 278 ΣΛΕΕ και 279 ΣΛΕΕ· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 76α)
1. Βλ. το κείμενο της διατάξεως.
(βλ. σκέψεις 12-14)
2. Βλ. το κείμενο της διατάξεως.
(βλ. σκέψη 21)
3. Βλάβη χρηματικής φύσεως δεν δύναται, εκτός εξαιρετικών περιστάσεων, να θεωρηθεί ανεπανόρθωτη ή έστω δύσκολα ανορθώσιμη, καθόσον συνήθως δύναται να αποτελέσει αργότερα αντικείμενο χρηματικής αποζημιώσεως. Σε τέτοια περίπτωση, το ζητούμενο ασφαλιστικό μέτρο δικαιολογείται μόνον όταν, αν δεν διαταχθεί το μέτρο αυτό, ο αιτών θα βρεθεί σε κατάσταση ικανή να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητά του πριν από την έκδοση οριστικής αποφάσεως στη δίκη επί της προσφυγής ή όταν θα μεταβληθούν με ανεπανόρθωτο και σοβαρό τρόπο τα μερίδια αγοράς που έχει ο αιτών ιδίως αναλόγως προς το μέγεθος της επιχειρήσεώς του.
Για να είναι σε θέση να εκτιμήσει αν η προβαλλόμενη ζημία είναι σοβαρή και ανεπανόρθωτη, με αποτέλεσμα να δικαιολογείται, κατ’ εξαίρεση, η λήψη των αιτούμενων μέτρων, πρέπει ο δικαστής των ασφαλιστικών μέτρων να διαθέτει συγκεκριμένες και ακριβείς ενδείξεις, τεκμηριωμένες από λεπτομερή έγγραφα που να αποδεικνύουν την οικονομική κατάσταση του αιτούντος και να παρέχουν τη δυνατότητα εκτιμήσεως των συνεπειών που πιθανολογείται ότι θα απορρεύσουν από τη μη λήψη των αιτούμενων μέτρων. Ο αιτών υποχρεούται να παρουσιάσει, βάσει στοιχείων, πιστή και συνολική εικόνα της οικονομικής καταστάσεώς του.
Αυτή η πιστή και συνολική εικόνα πρέπει, εξάλλου, να προκύπτει από το δικόγραφο της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων. Πράγματι, η αίτηση αυτή πρέπει να είναι αρκούντως σαφής και ακριβής ώστε και μόνη αυτή να παρέχει στον καθού τη δυνατότητα να ετοιμάσει τις παρατηρήσεις του και στον δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων τη δυνατότητα να αποφανθεί επί της αιτήσεως, εν ανάγκη, χωρίς άλλα πληροφοριακά στοιχεία που τη στηρίζουν, τα δε ουσιώδη πραγματικά και νομικά στοιχεία επί των οποίων η αίτηση αυτή στηρίζεται πρέπει να απορρέουν με συνεπή και κατανοητό τρόπο από το ίδιο το περιεχόμενο της αιτήσεως αυτής. Επίσης, οι ενδείξεις που αποδεικνύουν αυτήν την πιστή και συνολική εικόνα πρέπει να είναι τεκμηριωμένες από λεπτομερή έγγραφα, πιστοποιημένα από ανεξάρτητο εξωτερικό πραγματογνώμονα, ώστε να είναι δυνατή η εκτίμηση της ακρίβειας των εν λόγω ενδείξεων.
(βλ. σκέψεις 22, 24, 25)
4. Σκοπός της διαδικασίας διαγωνισμού για την ανάθεση δημόσιας συμβάσεως είναι να μπορέσει η ενδιαφερόμενη αναθέτουσα αρχή να επιλέξει, μεταξύ πλειόνων ανταγωνιστικών προσφορών, την προσφορά εκείνη που κατά την κρίση της είναι η πλέον συμβατή με τα προκαθορισμένα κριτήρια επιλογής, στο πλαίσιο δε αυτό η εν λόγω αρχή έχει ευρεία εξουσία εκτιμήσεως. Επομένως, επιχείρηση συμμετέχουσα σε τέτοια διαδικασία δεν μπορεί ποτέ να είναι βέβαιη ότι θα της ανατεθεί το αντικείμενο της συμβάσεως, αλλά πρέπει πάντοτε να λαμβάνει υπόψη το ενδεχόμενο της αναθέσεώς του σε άλλον διαγωνιζόμενο. Υπό τις περιστάσεις αυτές, οι αρνητικές οικονομικές συνέπειες για την οικεία επιχείρηση, λόγω απορρίψεως της προσφοράς της, είναι, κατ’ αρχήν, μέρος του συνήθους επιχειρηματικού κινδύνου, τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζει κάθε επιχείρηση δραστηριοποιούμενη στην αγορά.
Συνεπώς, η απώλεια της πιθανότητας συνάψεως δημοσίας συμβάσεως και εκτελέσεως του αντικειμένου της είναι συνυφασμένη με τον αποκλεισμό από την επίμαχη διαδικασία διαγωνισμού και δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι συνιστά, καθεαυτή, σοβαρή ζημία, καθόσον ακόμη και ο διαγωνιζόμενος η προσφορά του οποίου επελέγη πρέπει να αναμείνει έως ότου η αναθέτουσα αρχή, δυνάμει του άρθρου 101, πρώτο εδάφιο, του κανονισμού 1605/2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, πριν από την υπογραφή της συμβάσεως, είτε παραιτηθεί από τη σύμβαση είτε ακυρώσει τη διαδικασία συνάψεως της συμβάσεως, χωρίς ο διαγωνιζόμενος να μπορεί, κατ’ αρχήν, να διεκδικήσει οποιαδήποτε αποζημίωση. Πράγματι, πριν από την υπογραφή της συμβάσεως με τον επιλεγέντα διαγωνιζόμενο, η αναθέτουσα αρχή δεν έχει δεσμευθεί και επομένως μπορεί, στο πλαίσιο της λειτουργίας της που άπτεται του γενικού συμφέροντος, να αποφασίσει ελευθέρως να παραιτηθεί της συμβάσεως ή να ακυρώσει τη διαδικασία διαγωνισμού, χωρίς να φέρει υποχρέωση αποζημιώσεως του εν λόγω διαγωνιζόμενου.
Συναφώς, το άρθρο 101, πρώτο εδάφιο, του κανονισμού 1605/2002 αποκλείει επομένως τη δυνατότητα του επιλεγέντος διαγωνιζόμενου να μπορέσει να υποχρεώσει την αναθέτουσα αρχή να συνάψει την αντίστοιχη σύμβαση, υποστηρίζοντας ότι η οικονομική του ευημερία ή και η οικονομική του επιβίωση εξαρτάται από την εκτέλεση του αντικειμένου της συμβάσεως που του έχει ανατεθεί.
Αυτή η εγγενής αβεβαιότητα στη νομική και οικονομική κατάσταση της αναδόχου επιχειρήσεως η οποία, καίτοι της ανατέθηκε το αντικείμενο της επίμαχης συμβάσεως, πρέπει εκ των προτέρων να αναμένει το ενδεχόμενο της μη αποζημιώσεώς της, περιλαμβάνεται μεταξύ των παραγόντων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τον δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων κατά την εκτίμηση της αιτήσεως λήψεως προσωρινών μέτρων που καταθέτει ο διαγωνιζόμενος του οποίου η προσφορά απορρίφθηκε: επομένως, όπως ακριβώς και στην περίπτωση του επιλεγέντος διαγωνιζόμενου, μόνον το γεγονός ότι η απόρριψη της προσφοράς μπορεί να έχει αρνητικές οικονομικές συνέπειες, έστω και σοβαρές, για τον αποκλεισθέντα διαγωνιζόμενο δεν μπορεί να δικαιολογήσει, αυτό και μόνο, τα αιτούμενα προσωρινά μέτρα.
(βλ. σκέψεις 28-30)
5. Βλ. το κείμενο της διατάξεως.
(βλ. σκέψεις 33, 34, 37)
6. Βλ. το κείμενο της διατάξεως.
(βλ. σκέψη 40)
7. Η προϋπόθεση υπάρξεως επείγοντος —ιδίως στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψεως ασφαλιστικών μέτρων για δημόσιες συμβάσεις— δύναται να πληρούται λόγω της επιτακτικής ανάγκης να θεραπευτεί το δυνατόν συντομότερα μια διαφαινόμενη, εκ πρώτης όψεως, καταφανής και εξαιρετικά σοβαρή παρανομία και, ως εκ τούτου, η λήψη τους δικαιολογείται σοβαρώς εκ πρώτης όψεως (fumus boni juris).
(βλ. σκέψη 45)
8. Στο πλαίσιο της διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων, εφόσον ο αιτών δεν υποβάλλει μαζί με την προσφυγή στην κύρια υπόθεση αίτηση εκδικάσεως της υποθέσεως με την ταχεία διαδικασία κατ’ εφαρμογή του άρθρου 76α του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, παραιτούμενος ως εκ τούτου της δυνατότητας να τύχει επείγουσας δικαστικής προστασίας, ο αιτών αλυσιτελώς υποστηρίζει ότι η απόρριψη της αιτήσεώς του ασφαλιστικών μέτρων θα συνιστά, αυτή καθαυτήν, προσβολή του δικαιώματός του σε αποτελεσματική ένδικη προστασία.
(βλ. σκέψη 48)