WYROK TRYBUNAŁU (szósta izba)
z dnia 16 grudnia 2021 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Rolnictwo – Wspólna polityka rolna – Rozporządzenie delegowane (UE) nr 640/2014 – System pomocy obszarowej – Jednolita płatność obszarowa – Kryteria dopuszczalności – Umowa dzierżawy gruntów rolnych – Zmiana używania tych gruntów bez zgody wydzierżawiającego – Wykorzystanie do celów rolniczych obszarów przeznaczonych pod obiekty akwakultury – Różnica między obszarem zgłoszonym a obszarem zatwierdzonym – Zawyżenie deklaracji – Sankcje administracyjne
W sprawie C‑225/20
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Curtea de Apel Constanţa (sąd apelacyjny w Konstancy, Rumunia) postanowieniem z dnia 7 maja 2020 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 29 maja 2020 r., w postępowaniu:
Euro Delta Danube SRL
przeciwko
Agenţia de Plăţi şi Intervenţie pentru Agricultură – Centrul Judeţean Tulcea,
TRYBUNAŁ (szósta izba),
w składzie: L. Bay Larsen (sprawozdawca), wiceprezes Trybunału, pełniący obowiązki prezesa szóstej izby, N. Jääskinen i M. Safjan, sędziowie,
rzecznik generalny: P. Pikamäe,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu rządu rumuńskiego – E. Gane i A. Wellman, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu Komisji Europejskiej – G.-D. Balan i A. Sauka, w charakterze pełnomocników,
podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 2 ust. 1 pkt 23 i art. 19 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 640/2014 z dnia 11 marca 2014 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli oraz warunków odmowy lub wycofania płatności oraz do kar administracyjnych mających zastosowanie do płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz.U. 2014, L 181, s. 48), zmienionego rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2016/1393 z dnia 4 maja 2016 r. (Dz.U. 2016, L 225, s. 41) (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 640/2014).
2 Wniosek ten został złożony w ramach sporu między spółką Euro Delta Danube SRL a Agenţia de Plăţi şi Intervenţie pentru Agricultură – Centrul Judeţean Tulcea (agencją ds. płatności i interwencji w rolnictwie – wydział okręgowy w Tulcea, Rumunia; zwaną dalej „APIA”) w przedmiocie odmowy przyznania przez tę agencję jednolitej płatności obszarowej tej spółce.
Ramy prawne
Prawo Unii
Rozporządzenie (UE) nr 1306/2013
3 Zgodnie z art. 63 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz.U. 2013, L 347, s. 549; sprostowanie Dz.U. 2016, L 130, s. 13).
„1. W przypadku stwierdzenia, że beneficjent nie spełnia kryteriów kwalifikowalności, zobowiązań lub innych obowiązków związanych z warunkami przyznania pomocy lub wsparcia określonymi w sektorowym prawodawstwie rolnym, pomoc nie zostaje wypłacona lub zostaje zwrócona w całości lub w części oraz, w stosownych przypadkach, nie zostają przyznane lub zostają zwrócone odpowiednie uprawnienia do płatności, o których mowa w art. 21 rozporządzenia [Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz.U. 2013, L 347, s. 608)].
2. Ponadto, w przypadku gdy jest to przewidziane w sektorowym prawodawstwie rolnym, państwa członkowskie nakładają również kary administracyjne […]”.
Rozporządzenie nr 1307/2013
4 W motywie 4 rozporządzenia nr 1307/2013 wskazano:
„Niezbędne jest wyjaśnienie, że rozporządzenie [nr 1306/2013] oraz przepisy przyjęte na jego podstawie mają mieć zastosowanie do środków określonych w niniejszym rozporządzeniu […]”.
5 Artykuł 4 rozporządzenia nr 1307/2013 stanowi:
„1. Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
[…]
c) »działalność rolnicza« oznacza:
(i) produkcję, hodowlę lub uprawę produktów rolnych […];
[…]
[…]
e) »użytki rolne« oznaczają każdy obszar zajmowany przez grunty orne, trwałe użytki zielone i pastwiska trwałe lub uprawy trwałe;
f) »grunty orne« oznaczają grunty uprawiane w celu produkcji roślinnej lub obszary dostępne dla produkcji roślinnej, ale ugorowane […];
[…]”.
6 Artykuł 32 ust. 2 tego rozporządzenia przewiduje:
„Do celów niniejszego tytułu »kwalifikujący się hektar« oznacza:
a) wszelkie użytki rolne gospodarstwa rolnego, w tym obszary, które w dniu 30 czerwca 2003 r. nie były utrzymywane w dobrej kulturze rolnej w państwach członkowskich przystępujących do Unii w dniu 1 maja 2004 r., które w momencie przystąpienia zdecydowały się na stosowanie systemu jednolitej płatności obszarowej, wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej lub – w przypadku gdy obszar wykorzystuje się także do prowadzenia działalności pozarolniczej – wykorzystywane w przeważającym zakresie do prowadzenia działalności rolniczej; […]
[…]”.
Rozporządzenie delegowane nr 640/2014
7 W motywach 2 i 19 rozporządzenia nr 640/2014 wskazano:
„(2) W szczególności należy ustanowić zasady uzupełniające niektóre inne niż istotne elementy rozporządzenia [nr 1306/2013] w odniesieniu do funkcjonowania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli (»system zintegrowany«), terminów składania wniosków o przyznanie pomocy lub wniosków o płatność, warunków częściowej lub całkowitej odmowy przyznania pomocy i częściowego lub całkowitego wycofania nienależnej pomocy lub nienależnego wsparcia, ustalenia kar administracyjnych w odniesieniu do niezgodności dotyczących warunków otrzymania pomocy w ramach systemów ustanowionych rozporządzeniem [nr 1307/2013] […].
[…]
(19) [Należy ustanowić] kary administracyjne […]. Powinny one uwzględniać szczególny charakter różnych systemów pomocy lub środków pomocy w odniesieniu do kryteriów kwalifikowalności, zobowiązań i innych obowiązków […]. Kary administracyjne na podstawie niniejszego rozporządzenia należy uważać za wystarczająco odstraszające, aby zniechęcić do umyślnej niezgodności”.
8 Artykuł 2 rozporządzenia delegowanego nr 640/2014, zatytułowany „Definicje”, stanowi w ust. 1 pkt 23:
„[…]
Stosuje się również następujące definicje:
[…]
(23) »obszar zatwierdzony« oznacza:
a) w przypadku systemów pomocy obszarowej – obszar, w odniesieniu do którego spełniono wszystkie kryteria kwalifikowalności lub inne obowiązki związane z warunkami przyznania pomocy, bez względu na liczbę uprawnień do płatności, które posiada beneficjent; […]
[…]”.
9 Artykuł 17 ust. 1 tego rozporządzenia ma następujące brzmienie:
„Do celów niniejszej sekcji wyróżnia się odpowiednio następujące grupy upraw:
a) obszary zgłoszone w celu aktywowania uprawnień do płatności w ramach systemu płatności podstawowej lub w celu uzyskania jednolitej płatności obszarowej;
[…]”.
10 Artykuł 18 ust. 6 akapit pierwszy omawianego rozporządzenia przewiduje:
„Bez uszczerbku dla kar administracyjnych zgodnie z art. 19 w przypadku wniosków o przyznanie pomocy lub wniosków o płatność w ramach systemów pomocy obszarowej lub środków wsparcia obszarowego, jeżeli obszar zgłoszony przekracza obszar zatwierdzony dla danej grupy upraw, o której mowa w art. 17 ust. 1, pomoc oblicza się na podstawie obszaru zatwierdzonego dla tej grupy upraw”.
11 Artykuł 19 tego rozporządzenia ma następujące brzmienie:
„1. Jeżeli w odniesieniu do danej grupy upraw, o której mowa w art. 17 ust. 1, obszar zgłoszony do celów jakichkolwiek systemów pomocy obszarowej lub środków wsparcia obszarowego przekracza obszar zatwierdzony zgodnie z art. 18, pomoc oblicza się na podstawie obszaru zatwierdzonego […].
[…]
2. Jeśli różnica ta przekracza 50%, w odniesieniu do danej grupy upraw nie przyznaje się żadnej pomocy obszarowej ani wsparcia obszarowego. Ponadto beneficjent podlega dodatkowej karze równej kwocie pomocy lub wsparcia odpowiadającej różnicy między obszarem zgłoszonym a obszarem zatwierdzonym zgodnie z art. 18.
[…]”.
Prawo rumuńskie
OUG nr 3/2015
12 Ordonanța de urgență a Guvernului nr. 3/2015 pentru aprobarea schemelor de plăți care se aplică în agricultură în perioada 2015–2020 și pentru modificarea articolului 2 din Legea nr. 36/1991 privind societățile agricole și alte forme de asociere în agricultură (rozporządzenie nadzwyczajne rządu nr 3/2015 w sprawie zatwierdzenia systemów płatności stosowanych w rolnictwie w okresie 2015–2020 oraz w sprawie zmiany art. 2 ustawy nr 36/1991 o spółkach rolnych i innych formach zrzeszenia w rolnictwie) z dnia 18 marca 2015 r. (Monitorul Oficial al României, nr 191 z dnia 23 marca 2015 r.), w brzmieniu znajdującym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym (zwane dalej „OUG nr 3/2015”) stanowi w art. 2:
„1. W rozumieniu niniejszego rozporządzenia nadzwyczajnego poniższe pojęcia mają następujące znaczenie […]:
[…]
n) »użytki rolne« oznaczają każdy obszar zajmowany przez grunty orne, trwałe użytki zielone i pastwiska trwałe lub uprawy trwałe;
o) »grunty orne« oznaczają grunty uprawiane w celu produkcji rolnej lub obszary dostępne dla produkcji rolnej, ale ugorowane, bez względu na to, czy grunty te znajdują się pod uprawą szklarniową, uprawą w szklarniach słonecznych lub pod innymi stałymi bądź ruchomymi urządzeniami ochronnymi, czy też nie;
[…]
r) »użytkowanie gruntów« oznacza wykorzystanie do działalności rolniczej użytków rolnych w ramach gospodarstwa, które są w posiadaniu rolnika w dniu składania wniosku, w roku jego składania”.
13 Artykuł 8 ust. 1 lit. n) tego rozporządzenia stanowi:
„Aby skorzystać z płatności bezpośrednich przewidzianych w art. 1 ust. 2, rolnicy muszą:
[…]
n) okazać w chwili składania wniosku o płatność jednolitą lub wprowadzania zmian do wniosku niezbędne dokumenty potwierdzające, że grunty rolne, w tym obszary proekologiczne, są w posiadaniu rolników lub, w stosownych przypadkach, odpis załącznika nr 24, wydany przez stanu cywilnego terytorialnych jednostek administracyjnych. Dokumenty potwierdzające, że grunty rolne znajdują się w posiadaniu rolnika, muszą być podpisane przed złożeniem wniosku o płatność jednolitą i muszą być ważne w dniu złożenia wniosku”.
Rozporządzenie nr 476/2016
14 L’Ordinul [ministrului agriculturii și dezvoltării rurale] nr. 476/2016 privind sistemul de sancțiuni aplicabil schemelor de plăți directe și ajutoarelor naționale tranzitorii în sectoarele vegetal și zootehnic, aferente cererilor unice de plată depuse la Agenția de Plăți și Intervenție pentru Agricultură, începând cu anul de cerere 2015 (rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich nr 476/2016 w sprawie systemu sankcji mającego zastosowanie do systemów płatności bezpośrednich i przejściowych pomocy państwa w sektorach rolnym i hodowli zwierząt, dotyczącego wniosków o płatności jednolite złożonych w agencji ds. płatności i interwencji w rolnictwie, począwszy od roku składania wniosków 2015) z dnia 7 kwietnia 2016 r., w brzmieniu znajdującym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, stanowi w art. 2 ust. 2 lit. ş):
„»Zawyżenie deklaracji« oznacza różnicę między obszarem, w odniesieniu do którego złożono wniosek o objęcie płatnością, a obszarem zatwierdzonym do objęcia płatnością”.
15 Artykuł 6 lit. e) tego rozporządzenia ma następujące brzmienie:
„Kary za zawyżenie deklaracji obszaru w przypadku systemu jednolitej płatności obszarowej, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a), b), d)–f) i w art. 1 ust. 3 [OUG nr 3/2015] są następujące:
[…]
e) Jeśli obszar zgłoszony do objęcia płatnością przekracza obszar zatwierdzony o ponad 50% obszaru zatwierdzonego, rolnik zostaje wyłączony z płatności dla danej grupy płatności, a ponadto podlega dodatkowej karze w wysokości równej kwocie pomocy lub wsparcia odpowiadającej różnicy między obszarem zgłoszonym a obszarem zatwierdzonym […]”.
Rozporządzenie nr 619/2015
16 Ordinul ministrului agriculturii si dezvoltării rurale nr. 619/2015 pentru aprobarea criteriilor de eligibilitate, condițiilor specifice și a modului de implementare a schemelor de plăți prevăzute la articolul 1 alineatele (2) și (3) din Ordonanța de urgență a Guvernului nr. 3/2015 pentru aprobarea schemelor de plăți care se aplică în agricultură în perioada 2015–2020 și pentru modificarea articolului 2 din Legea nr. 36/1991 privind societățile agricole și alte forme de asociere în agricultură, precum și a condițiilor specifice de implementare pentru măsurile compensatorii de dezvoltare rurală aplicabile pe terenurile agricole, prevăzute în Programul Național de Dezvoltare Rurală 2014–2020 (rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich nr 619/2015 w sprawie zatwierdzenia kryteriów kwalifikowalności, szczególnych warunków i sposobów wdrażania systemów płatności przewidzianych w art. 1 ust. 2 i 3 [OUG nr 3/2015], a także szczególnych warunków wdrożenia środków kompensacyjnych rozwoju obszarów wiejskich, mających zastosowanie do gruntów rolnych, przewidzianych w krajowym programie rozwoju obszarów wiejskich na okres 2014–2020) z dnia 6 kwietnia 2015 r., w brzmieniu znajdującym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, stanowi w art. 2 lit. u):
„[…]
u) »obszar zatwierdzony« oznacza, w przypadku systemów pomocy obszarowej, obszar, w odniesieniu do którego spełniono wszystkie kryteria kwalifikowalności lub inne obowiązki związane z warunkami przyznania pomocy […]”.
17 Artykuł 10 ust. 5 tego rozporządzenia przewiduje:
„Następujące obszary nie kwalifikują się do płatności:
[…]
o) obszary, na których znajdują się obiekty akwakultury, przewidziane w art. 23 ust. 20 dodatkowych norm technicznych dotyczących ewidencji gospodarstw rolnych w okresie 2015–2019 […]”.
Ustawa nr 283/2015
18 Zgodnie z art. 1 pkt 1 Legea nr. 283/2015 pentru modificarea Legii nr. 82/1993 privind constituirea Rezervației Biosferei „Delta Dunării” (ustawy nr 283/2015 zmieniającej ustawę nr 82/1993 o utworzeniu rezerwatu biosfery „Delta Dunaju”) z dnia 18 listopada 2015 r. (Monitorul Oficial al României, część I, nr 863 z dnia 19 listopada 2015 r.):
„Na całym obszarze rezerwatu zmiana użytkowania gruntów rolnych wykorzystywanych jako grunty rolne produkcyjne lub jako obiekty akwakultury odbywa się za zgodą administratora, wyłącznie na podstawie badań technicznych przeprowadzonych przez ekspertów”.
Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne
19 Spółka Euro Delta Danube jest rumuńską osobą prawną, która prowadzi działalność w zakresie akwakultury i uprawy zbóż.
20 Na podstawie umowy dzierżawy zawartej w dniu 1 października 2002 r. z Consiliul Local Maliuc (radą gminy Maliuc, Rumunia) i zgodnie z aneksem do tej umowy podpisanym w dniu 4 maja 2011 r. uzgodniono, że spółka Euro Delta Danube będzie wykorzystywać obszar o powierzchni 142,2632 hektarów (ha) do celów akwakultury.
21 W dniu 13 maja 2016 r. rada gminy Maliuc wydała decyzję, w której zezwoliła na prowadzenie działalności rolniczej na tym obszarze przez okres 5 lat.
22 Na podstawie drugiej umowy dzierżawy, zawartej w dniu 16 lutego 2006 r. z Consiliul Județean Tulcea (radą prowincji Tulcza, Rumunia), spółce Euro Delta Danube wydzierżawiono do celów akwakultury gospodarstwo obejmujące obszar o powierzchni 315 ha.
23 Zgodnie z aneksem do tej umowy zawartym w dniu 20 maja 2014 r. na powierzchni 200 ha miały być wykonywane prace związane z płodozmianem rolno-rybnym w celu mineralizacji gleby oraz inne prace.
24 W następstwie żądania udzielenia informacji wniesionego przez spółkę Euro Delta Danube do rady prowincji Tulcza rada ta uściśliła, że owe prace dotyczą płodozmianu rolno-rybnego polegającego na tymczasowym wstrzymaniu produkcji w zakresie akwakultury w obiektach akwakultury lub w ich części w okresie od sześciu miesięcy do trzech lat w celu przywrócenia żyzności gleby za pomocą uprawy zbóż, przy czym dane grunty muszą być wykorzystywane do celów akwakultury.
25 W roku gospodarczym 2017 spółka Euro Delta Danube wykorzystała częściowo dwa obszary wydzierżawione do celów rolniczych. W dniu 15 maja 2017 r. złożyła ona do APIA wniosek o płatność jednolitą w odniesieniu do obszaru o łącznej powierzchni 288,37 ha (obszaru o powierzchni 100,58 ha posiadanego na podstawie umowy dzierżawy zawartej z radą gminy Maliuc i obszaru o powierzchni 187,79 ha posiadanego na podstawie umowy dzierżawy zawartej z radą prowincji Tulcza).
26 W drodze decyzji o płatności z dnia 25 września 2018 r. APIA uznała, że część zgłoszonego obszaru objęta umową dzierżawy zawartą z radą prowincji Tulcza powinna była na podstawie uregulowań krajowych i wobec braku zgody wydzierżawiającego co do zmiany używania tej części obszaru pozostać wykorzystywana do celów akwakultury. Wobec braku udokumentowania umożliwiającego spółce Euro Delta Danube korzystanie z tych gruntów do celów rolniczych APIA stwierdziła, iż z całkowitej powierzchni obszaru zgłoszonego wynoszącej 288,37 ha powierzchnia kwalifikującego się obszaru wynosi 100,58 ha i odpowiada obszarowi wykorzystywanemu na podstawie umowy dzierżawy zawartej z radą gminy Maliuc.
27 W związku z tym ustalono całkowitą kwotę do zapłaty w odniesieniu do obszaru zatwierdzonego o powierzchni 100,58 ha, a także wymierzono dodatkowe kary z powodu zawyżenia deklaracji pozostałego obszaru.
28 Spółka Euro Delta Danube wniosła zażalenie na decyzję o płatności z dnia 25 września 2018 r. do APIA, która oddaliła to zażalenie w drodze decyzji z dnia 20 grudnia 2018 r.
29 W dniu 10 stycznia 2019 r. spółka Euro Delta Danube wniosła do Tribunalul Tulcea (sądu okręgowego w Tulczy) skargę o stwierdzenie nieważności tej ostatniej decyzji oraz o stwierdzenie nieważności w części decyzji o płatności.
30 W orzeczeniu z dnia 28 czerwca 2019 r. sąd ten oddalił ową skargę jako bezzasadną. Zdaniem tego sądu z powodu braku dowodów dotyczących zmiany wykorzystania spornych obszarów nie kwalifikowały się one do płatności jednolitej żądanej przez spółkę Euro Delta Danube. Rzeczony sąd uznał bowiem, że skoro obszary te należy uznać na podstawie uregulowań krajowych za stanowiące część „obiektów akwakultury”, to nie spełniają one przesłanek uznania za grunty orne i ich zgłoszenie stanowiło „zawyżenie deklaracji” uzasadniające wymierzone kary administracyjne.
31 W dniu 13 sierpnia 2019 r. spółka Euro Delta Danube wniosła odwołanie od tego wyroku do sądu odsyłającego Curtea de Apel Constanța (sądu apelacyjnego w Konstancy, Rumunia).
32 Ów sąd zastanawia się nad zgodnością z prawem Unii uregulowań krajowych wyłączających z systemu pomocy rolnika, który wykorzystuje do celów rolniczych obszary wydzierżawione do celów akwakultury bez zgody wydzierżawiającego, a ponadto nakładających na niego kary za zawyżenie deklaracji na tej podstawie, że nie zostały spełnione kryteria kwalifikowania się do objęcia tą pomocą.
33 W tych okolicznościach Curtea de Apel Constanța (sąd apelacyjny w Konstancy) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:
„Czy przepisy art. 2 [ust. 1] pkt 23 i art. 19 rozporządzenia delegowanego [nr 640/2014] stoją na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które w okolicznościach takich jak w postępowaniu głównym nakłada na rolnika kary administracyjne za zawyżenie deklaracji na tej podstawie, że nie spełnia on warunków kwalifikowalności w odniesieniu do obszaru uznanego za zawyżony, ponieważ uprawia obszar gruntów, na których znajdują się obiekty akwakultury, posiadany na podstawie umowy dzierżawy, nie przedstawiając dowodu wskazującego na zgodę wydzierżawiającego na wykorzystanie wspomnianych gruntów do celów rolniczych?”.
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
34 Poprzez swe pytanie sąd odsyłający dąży zasadniczo do ustalenia, czy art. 2 ust. 1 pkt 23 i art. 19 ust. 1 i art. 2 rozporządzenia delegowanego nr 640/2014 należy interpretować w ten sposób, że przewidują one w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej nałożenie na wnioskującego o pomoc rolną kar administracyjnych za zawyżenie deklaracji na tej podstawie, że korzysta on do celów rolniczych z obszarów, które zostały mu wydzierżawione pod obiekty akwakultury, bez uzyskania od wydzierżawiającego zgody na taką zmianę wykorzystania tych obszarów.
35 Z art. 19 ust. 1 akapit pierwszy i z art. 19 ust. 2 rozporządzenia delegowanego nr 640/2014 wynika, że jeżeli w odniesieniu do danej grupy upraw, o której mowa w art. 17 ust. 1 tego rozporządzenia, obszar zgłoszony do celów jakichkolwiek systemów pomocy obszarowej lub środków wsparcia obszarowego przekracza obszar zatwierdzony zgodnie z art. 18 wspomnianego rozporządzenia i jeśli stwierdzona różnica przekracza 50%, w odniesieniu do danej grupy upraw nie przyznaje się żadnej pomocy obszarowej ani wsparcia obszarowego. Ponadto beneficjent podlega dodatkowej karze, równej kwocie pomocy lub wsparcia odpowiadającej różnicy między obszarem zgłoszonym a obszarem zatwierdzonym zgodnie z art. 18.
36 W tym względzie należy zauważyć, że wśród grup upraw, o których mowa w art. 17 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia, do którego odnosi się jego art. 19 ust. 1, wymieniono w szczególności obszary zgłoszone w celu uzyskania jednolitej płatności obszarowej.
37 Ponadto należy stwierdzić, że w art. 2 ust. 1 pkt 23 lit. a) rozporządzenia delegowanego nr 640/2014 określono „obszar zatwierdzony” w przypadku systemów pomocy obszarowej jako obszar, w odniesieniu do którego spełniono wszystkie kryteria kwalifikowalności lub inne obowiązki związane z warunkami przyznania pomocy, bez względu na liczbę uprawnień do płatności, które posiada beneficjent.
38 Trybunał orzekł już, że dane obszary, by móc kwalifikować się do objęcia rozpatrywaną pomocą, powinny stanowić użytki rolne, być częścią gospodarstwa rolnika oraz być wykorzystywane do celów rolniczych lub, w przypadku wykorzystania do celów nierolniczych, być w przeważającym zakresie wykorzystywane do takich celów (zob. podobnie wyrok z dnia 29 kwietnia 2021 r., Piscicola Tulcea i Ira Invest, C‑294/19 i C‑304/19, EU:C:2021:340, pkt 64).
39 W pierwszej kolejności, jeśli chodzi o pojęcie „użytków rolnych” określone w art. 4 ust. 1 lit. e) rozporządzenia nr 1307/2013, w jego zakres wchodzi w szczególności „każdy obszar zajmowany przez grunty orne”, które zdefiniowano w art. 4 ust. 1 lit. f) jako grunty uprawiane w celu produkcji roślinnej lub obszary dostępne dla produkcji roślinnej, ale ugorowane.
40 Użytki należy zatem zakwalifikować jako „rolne”, jeżeli są one faktycznie wykorzystywane jako „grunty orne” w rozumieniu tego ostatniego przepisu, ponieważ kwalifikacji tej nie może podważyć sama okoliczność, że obszary takie były wykorzystywane jako grunty orne z naruszeniem postanowień umowy dzierżawy, takiej jak rozpatrywana w postępowaniu głównym (zob. podobnie wyrok z dnia 29 kwietnia 2021 r., Piscicola Tulcea i Ira Invest, C‑294/19 i C‑304/19, EU:C:2021:340, pkt 63).
41 Następnie należy przypomnieć, że użytki rolne stanowią część gospodarstwa rolnika, gdy temu rolnikowi przysługuje uprawnienie do zarządzania nimi do celów prowadzenia działalności rolniczej, to znaczy gdy posiada on w odniesieniu do tego obszaru wystarczającą samodzielność przy prowadzeniu działalności rolniczej (zob. podobnie wyrok z dnia 2 lipca 2015 r., Demmer, C‑684/13, EU:C:2015:439, pkt 58).
42 Ponieważ ograniczenia mające zastosowanie do wykorzystania spornych obszarów, takie jak w szczególności dotyczące charakteru działalności, jaką można na nich prowadzić, wynikające z umowy dzierżawy, na podstawie której obszary te zostały udostępnione danemu rolnikowi, nie stanowią dla niego przeszkody w prowadzeniu przez niego działalności rolniczej na wykorzystywanych obszarach, co powinien zweryfikować sąd odsyłający, nie można uznać, że obszary te nie są częścią gospodarstwa tego rolnika (zob. podobnie wyrok z dnia 2 lipca 2015 r., Demmer, C‑684/13, EU:C:2015:439, pkt 60).
43 W tym względzie należy uściślić, że chociaż pojęcie zarządzania nie wiąże się z istnieniem po stronie danego rolnika nieograniczonego uprawnienia do dysponowania danymi obszarami w ramach ich wykorzystywania do celów rolniczych, to ważne jest, by rolnik ten w ramach wspomnianej umowy dzierżawy nie podlegał całkowicie instrukcjom wydzierżawiającego, a zatem posiadał margines swobody w prowadzeniu swojej działalności rolniczej na tych obszarach (zob. podobnie wyrok z dnia 2 lipca 2015 r., Demmer, C‑684/13, EU:C:2015:439, pkt 61, 62).
44 Wreszcie co do kryterium dotyczącego wykorzystania użytków rolnych do celów rolniczych, o którym mowa w pkt 38 niniejszego wyroku, pojęcie „działalności rolniczej” sprecyzowano w art. 4 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1307/2013 jako obejmujące w szczególności produkcję, hodowlę lub uprawę produktów rolnych.
45 Z powyższego wynika, że ponieważ w niniejszej sprawie sporne obszary były uprawiane, prowadzoną przez spółkę Euro Delta Danube na tych obszarach działalność należy uznać za stanowiącą „działalność rolniczą” w rozumieniu powyższego przepisu, a zatem spełniającą to kryterium.
46 Do sądu odsyłającego należy jednak zweryfikowanie w świetle wszystkich okoliczności sporu w postępowaniu głównym, czy spełniono wszystkie kryteria kwalifikowalności lub inne obowiązki związane z warunkami przyznania pomocy.
47 W świetle wszystkich powyższych rozważań na przedstawione pytanie należy odpowiedzieć, że art. 2 ust. 1 pkt 23 i art. 19 ust. 1 i art. 2 rozporządzenia delegowanego nr 640/2014 należy interpretować w ten sposób, iż nie przewidują one w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej nałożenia na wnioskującego o pomoc rolną kar administracyjnych za zawyżenie deklaracji na tej podstawie, że korzysta on do celów rolniczych z obszarów, które zostały mu wydzierżawione pod obiekty akwakultury, bez uzyskania od wydzierżawiającego zgody na taką zmianę wykorzystania tych obszarów, w sytuacji gdy ów wnioskujący o pomoc posiada w odniesieniu do wspomnianych obszarów wystarczającą samodzielność przy prowadzeniu działalności rolniczej.
W przedmiocie kosztów
48 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (szósta izba) orzeka, co następuje:
Artykuł 2 ust. 1 pkt 23 i art. 19 ust. 1 i 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 640/2014 z dnia 11 marca 2014 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli oraz warunków odmowy lub wycofania płatności oraz do kar administracyjnych mających zastosowanie do płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności, zmienionego rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2016/1393 z dnia 4 maja 2016 r., należy interpretować w ten sposób, że nie przewidują one w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej nałożenia na wnioskującego o pomoc rolną kar administracyjnych za zawyżenie deklaracji na tej podstawie, iż korzysta on do celów rolniczych z obszarów, które zostały mu wydzierżawione pod obiekty akwakultury, bez uzyskania od wydzierżawiającego zgody na taką zmianę wykorzystania tych obszarów, w sytuacji gdy ów wnioskujący o pomoc posiada w odniesieniu do wspomnianych obszarów wystarczającą samodzielność przy prowadzeniu działalności rolniczej.
Podpisy