Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 12ης Δεκεμβρίου 2014 –
Hansen & Rosenthal και H&R Wax Company Vertrieb κατά Επιτροπής

(Υπόθεση T‑544/08)

«Ανταγωνισμός – Συμπράξεις – Αγορά των κηρών παραφίνης – Απόφαση με την οποία διαπιστώνεται παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ – Καθορισμός των τιμών – Απόδειξη της παραβάσεως – Κατευθυντήριες γραμμές του 2006 για τον υπολογισμό των προστίμων – Δικαιώματα άμυνας – Υπολογισμός της αξίας των πωλήσεων – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Μη αναδρομικότητα – Ίση μεταχείριση – Αναλογικότητα»

1.                     Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο – Απόφαση επιβάλλουσα πρόστιμα για παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού η οποία αφορά πολλούς αποδέκτες – Υποχρέωση επαρκούς αιτιολογήσεως έναντι κάθε αποδέκτη (Άρθρα 81 ΕΚ και 253 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 28-32, 47)

2.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Χρήση κοινής επωνυμίας σε σχέση με δύο εταιρίες που ανήκουν στον ίδιο όμιλο και διατηρούν προσωπικούς και κάθετους δεσμούς – Παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ – Δεν συντρέχει (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 33-36, 46, 49-58)

3.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Ανακοίνωση των αιτιάσεων – Υποχρεωτικό περιεχόμενο – Σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας – Επιχειρήσεις στις οποίες δόθηκε η δυνατότητα να γνωστοποιήσουν την άποψή τους ως προς τα πραγματικά περιστατικά, τις αιτιάσεις και τις περιστάσεις που προβάλλει η Επιτροπή (Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 27 § 1) (βλ. σκέψεις 61-69)

4.                     Συμπράξεις – Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων – Έννοια – Σύμπτωση βουλήσεως ως προς την ακολουθητέα στην αγορά πολιτική – Εμπίπτει –Εξακολούθηση των διαπραγματεύσεων σχετικά με ορισμένα στοιχεία περιορισμού – Δεν ασκεί επιρροή (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 74-76, 163)

5.                     Συμπράξεις – Εναρμονισμένη πρακτική – Έννοια – Συντονισμός και συνεργασία που δεν συνάδουν με την υποχρέωση εκάστης επιχειρήσεως να καθορίζει αυτοτελώς τη συμπεριφορά της στην αγορά – Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ανταγωνιστών – Αντικείμενο ή αποτέλεσμα που είναι αντίθετο προς τους κανόνες ανταγωνισμού (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 77, 78, 127, 142)

6.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Απόδειξη – Απόδειξη που προκύπτει από ορισμένο αριθμό διαφορετικών εκδηλώσεων της παραβάσεως – Επιτρέπεται – Προσφυγή σε μια δέσμη ενδείξεων – Απαιτούμενος βαθμός αποδεικτικής ισχύος όσον αφορά τις επιμέρους ενδείξεις – Έγγραφη απόδειξη – Κριτήρια – Αξιοπιστία των προσκομιζόμενων αποδείξεων – Υποχρέωση αποδείξεως των επιχειρήσεων που αμφισβητούν το υποστατό της παραβάσεως (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 79, 83-94, 121, 199)

7.                     Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Θεμελιώδη δικαιώματα – Τεκμήριο αθωότητας – Διαδικασία στον τομέα του ανταγωνισμού – Δυνατότητα εφαρμογής – Περιεχόμενο – Συνέπειες (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 80-82)

8.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως της παραβάσεως και της διάρκειάς της – Αποδεικτική ισχύς των εκούσιων καταθέσεων στις οποίες προβαίνουν οι κύριοι συμμετέχοντες σε σύμπραξη κατά ορισμένης επιχειρήσεως, προκειμένου να ωφεληθούν από την εφαρμογή της ανακοινώσεως περί συνεργασίας – Δηλώσεις σε βάρος των συμφερόντων της εν λόγω επιχειρήσεως – Αυξημένη αποδεικτική ισχύς (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· ανακοίνωση 2002/C 45/03 της Επιτροπής) (βλ. σκέψεις 95-100, 117, 118)

9.                     Συμπράξεις – Συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων – Έννοια – Συμμετοχή σε συνεδριάσεις με αντικείμενο αντίθετο προς τους κανόνες του ανταγωνισμού – Εμπίπτει – Προϋπόθεση – Έλλειψη αποστασιοποιήσεως από τις ληφθείσες αποφάσεις – Κριτήρια εκτιμήσεως (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 125, 126, 128, 141, 217, 225, 232)

10.                     Συμπράξεις – Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές που συνιστούν ενιαία παράβαση – Έννοια – Κριτήρια – Ενιαίος σκοπός και συνολικό σχέδιο – Τρόπος διαπράξεως της παραβάσεως – Δεν ασκεί επιρροή – Αποκλίνουσα συμπεριφορά ενός ή περισσότερων συμμετεχόντων – Δεν ασκεί επιρροή (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ) (βλ. σκέψεις 238-240, 245, 246, 249)

11.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 23, παράγραφος 2, του κανονισμού 1/2003 – Παραβίαση της αρχής της νομιμότητας των ποινών – Δεν συντρέχει – Προβλέψιμο των τροποποιήσεων που εισήχθησαν με τις κατευθυντήριες γραμμές – Παραβίαση της αρχής της μη αναδρομικότητας – Δεν συντρέχει (Άρθρα 81 ΕΚ και 82 ΕΚ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49 § 1· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοινώσεις της Επιτροπής 98/C 9/03 και 2006/C 210/02) (βλ. σκέψεις 275-288)

12.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Μέθοδος υπολογισμού καθοριζόμενη από τις κατευθυντήριες γραμμές που διατύπωσε η Επιτροπή – Υπολογισμός του βασικού ποσού του προστίμου – Καθορισμός της αξίας των πωλήσεων – Κριτήρια – Χρήση των καλύτερων στοιχείων που διαθέτει η διωκόμενη επιχείρηση – Παράβαση του άρθρου 23, παράγραφος 3, του κανονισμού 1/2003 – Δεν συντρέχει (Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σημεία 15 και 16) (βλ. σκέψεις 292, 311, 314, 320)

13.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Κατευθυντήριες γραμμές για τον υπολογισμό των προστίμων – Μέθοδος υπολογισμού λαμβάνουσα υπόψη διάφορα στοιχεία παρέχοντα ευελιξία – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Τήρηση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και της αναλογικότητας – Δικαστικός έλεγχος – Πλήρης δικαιοδοσία – Αποτέλεσμα (Άρθρο 229 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 23 § 2 και 31· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής) (βλ. σκέψεις 293-295)

14.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Μέθοδος υπολογισμού καθοριζόμενη από τις κατευθυντήριες γραμμές που διατύπωσε η Επιτροπή – Υπολογισμός του βασικού ποσού του προστίμου – Καθορισμός της αξίας των πωλήσεων – Κριτήρια – Πωλήσεις με τις οποίες η παράβαση σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα – Κύκλος εργασιών που πραγματοποιήθηκε εν γένει από την διωκόμενη επιχείρηση στην αγορά που επηρεάσθηκε από την παράβαση (Κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σκέψη 13) (βλ. σκέψεις 333-336)

15.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Σοβαρότητα της παραβάσεως – Καθορισμός του προστίμου κατ’ αναλογία προς τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για να εκτιμηθεί η σοβαρότητα της παραβάσεως (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49 § 3· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 §§ 2 και 3· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής) (βλ. σκέψεις 361-363, 372, 377, 378, 381)

16.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Συνολικός κύκλος εργασιών της οικείας επιχειρήσεως – Κύκλος εργασιών που προέρχεται από τα εμπορεύματα που συνιστούν το αντικείμενο της παραβάσεως – Συνεκτιμώνται – Όρια – Τήρηση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και της αναλογικότητας (Άρθρο 81 § 1 ΕΚ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής) (βλ. σκέψεις 376, 379, 380, 383-386)

Αντικείμενο

Αίτημα ακυρώσεως της αποφάσεως C(2008) 5476 τελικό της Επιτροπής, της 1ης Οκτωβρίου 2008, σχετικά με διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 81 [ΕΚ] και του άρθρου 53 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ (υπόθεση COMP/39.181 – Κηροί κηροποιίας), στο μέτρο που αφορά τις προσφεύγουσες, καθώς και, επικουρικώς, αίτημα ακυρώσεως ή μειώσεως του προστίμου που επιβλήθηκε σε αυτές.

Διατακτικό

Το Γενικό Δικαστήριο αποφασίζει:

1) Απορρίπτει την προσφυγή.

2) Η Hansen & Rosenthal KG και η H&R Wax Company Vetrieb GmbH φέρουν τα δικαστικά έξοδά τους καθώς και τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.