Wyrok Sądu (trzecia izba) z dnia 12 grudnia 2014 r. – Hansen & Rosenthal i H&R Wax Company Vertrieb przeciwko Komisji

(sprawa T‑544/08)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Rynek wosków parafinowych – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 81 WE – Ustalanie cen – Dowód naruszenia – Wytyczne z 2006 r w sprawie metody ustalania grzywien – Prawo do obrony – Obliczanie wartości sprzedaży – Waga naruszenia – Brak mocy wstecznej – Równość traktowania – Proporcjonalność

1.                     Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Dotycząca wielu adresatów decyzja nakładająca grzywny za naruszenie reguł konkurencji – Konieczność wystarczającego uzasadnienia w odniesieniu do każdego z adresatów (art. 81 WE, 253 WE) (por. pkt 28–32, 47)

2.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Użycie wspólnej nazwy do dwóch spółek należących do tej samej grupy i posiadających powiązania osobowe i wertykalne – Naruszenie art. 81 WE – Brak (art. 81 ust. 1 WE) (por. pkt 33–36, 46, 49–58)

3.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Pismo w sprawie przedstawienia zarzutów – Konieczna treść – Poszanowanie prawa do obrony – Przedsiębiorstwa mogące przedstawić swoje stanowisko w kwestii faktów, zarzutów oraz okoliczności podnoszonych przez Komisję (rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 27 ust. 1) (por. pkt 61–69)

4.                     Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Porozumienia między przedsiębiorstwami – Pojęcie – Zgodność oświadczeń woli w odniesieniu do postępowania na rynku – Włączenie – Kontynuacja negocjacji w przedmiocie niektórych elementów ograniczenia konkurencji – Brak wpływu (art. 81 ust. 1 WE) (por. pkt 74–76, 163)

5.                     Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Uzgodniona praktyka – Pojęcie – Koordynacja i współpraca niezgodna z obowiązkiem określenia przez każde przedsiębiorstwo w sposób autonomiczny jego zachowania na rynku – Wymiana informacji między konkurentami – Cel lub skutek antykonkurencyjny – Domniemanie – Przesłanki (art. 81 ust. 1 WE) (por. pkt 77, 78, 127, 142)

6.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Dowód – Przedstawienie dowodu na podstawie pewnej liczby poszczególnych przejawów naruszenia – Dopuszczalność – Posłużenie się łańcuchem poszlak – Wymagana moc dowodowa poszczególnych poszlak – Dowody z dokumentów – Kryteria – Wiarygodność przedstawionych dowodów – Obowiązek przedstawienia dowodów przez przedsiębiorstwa kwestionujące wystąpienie naruszenia (art. 81 ust. 1 WE) (por. pkt 79, 83–94, 121, 199)

7.                     Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawa podstawowe – Domniemanie niewinności – Procedura z zakresu konkurencji – Stosowanie – Zakres – Konsekwencje (art. 81 ust. 1 WE) (por. pkt 80–82)

8.                     Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Ciężar udowodnienia naruszenia i czasu jego trwania spoczywający na Komisji – Moc dowodowa dobrowolnych zeznań obciążających przedsiębiorstwo, złożonych przez głównych uczestników kartelu w celu skorzystania z zastosowania komunikatu w sprawie współpracy – Oświadczenia sprzeczne z interesami tego przedsiębiorstwa – Wysoka wartość dowodowa (art. 81 ust. 1 WE; komunikat Komisji 2002/C 45/03) (por. pkt 95–100, 117, 118)

9.                     Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Porozumienia między przedsiębiorstwami – Pojęcie – Uczestniczenie w spotkaniach mających cel antykonkurencyjny – Włączenie – Przesłanka – Brak zdystansowania się od podjętych decyzji – Kryteria oceny (art. 81 ust. 1 WE) (por. pkt 125, 126, 128, 141, 217, 225, 232)

10.                     Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Porozumienia i uzgodnione praktyki stanowiące jednolite naruszenie – Pojęcie – Kryteria – Jednolity cel i całościowy plan – Sposoby popełnienia naruszenia – Brak wpływu – Rozbieżne zachowanie jednego lub kilku uczestników – Brak wpływu (art. 81 ust. 1 WE) (por. pkt 238–240, 245, 246, 249)

11.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Uprawnienia dyskrecjonalne przyznane Komisji przez art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 – Naruszenie zasady legalności kar – Brak – Przewidywalny charakter zmian wprowadzonych przez nowe wytyczne – Naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz – Brak (art. 81 WE, 82 WE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 49 ust. 1; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikaty Komisji 98/C 9/03, 2006/C 210/02) (por. pkt 275–288)

12.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Metoda obliczania zdefiniowana przez wydane przez Komisję wytyczne – Obliczanie kwoty podstawowej grzywny – Ustalenie wartości sprzedaży – Kryteria – Użycie najbardziej wiarygodnych danych dostępnych w przypadku przedsiębiorstwa, któremu zarzucono naruszenie – Naruszenie art. 23 ust. 3 rozporządzenia nr 1/2003 – Brak (rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 15, 16) (por. pkt 292, 311, 314, 320)

13.                     Konkurencja – Grzywny – Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien – Metoda obliczania, która uwzględnia różne elementy zwiększające elastyczność – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Przestrzeganie zasad równego traktowania i proporcjonalności – Kontrola sądowa – Nieograniczone prawo orzekania – Skutek (art. 229 WE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, art. 31; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 293–295)

14.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Metoda obliczania zdefiniowana przez wydane przez Komisję wytyczne – Obliczanie kwoty podstawowej grzywny – Ustalenie wartości sprzedaży – Kryteria – Sprzedaż mająca bezpośredni lub pośredni związek z naruszeniem – Obrót uzyskany generalnie na rynkach, których dotyczy naruszenie popełnione przez przedsiębiorstwo, któremu zarzucono naruszenie (rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 13) (por. pkt 333–336)

15.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Ustalenie grzywny proporcjonalnie do elementów oceny wagi naruszenia (art. 81 ust. 1 WE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 49 ust. 3; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 361–363, 372, 377, 378, 381)

16.                     Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Całkowity obrót danego przedsiębiorstwa – Obrót osiągnięty z towarów będących przedmiotem naruszenia – Odpowiednie uwzględnienie – Granice – Przestrzeganie zasad proporcjonalności i równego traktowania (art. 81 ust. 1 WE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02) (por. pkt 376, 379, 380, 383–386)

Przedmiot

Tytułem żądania głównego, wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji C(2008) 5476 wersja ostateczna z dnia 1 października 2008 r. dotyczącej postępowania przewidzianego w art. 81 [WE] oraz w art. 53 porozumienia EOG (sprawa COMP/39.181 – Woski do świec) w części dotyczącej skarżących, oraz, tytułem żądania ewentualnego, wniosek o uchylenie lub obniżenie grzywny nałożonej na skarżące

Sentencja

1) Skarga zostaje oddalona.

2) Hansen & Rosenthal KG i H&R Wax Company Vertrieb GmbH pokrywają własne koszty oraz koszty poniesione przez Komisję Europejską.