Υπόθεση T‑358/11
Ιταλική Δημοκρατία
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«ΕΓΤΠΕ – Τμήμα Εγγυήσεων – ΕΓΤΕ και ΕΓΤΑΑ – Δαπάνες αποκλειόμενες από τη χρηματοδότηση – Δημόσια αποθεματοποίηση ζάχαρης – Προσαύξηση εξόδων συνδεόμενων με τη μίσθωση αποθηκών – Ετήσια απογραφή αποθεμάτων – Επιτόπιες επιθεωρήσεις των αποθηκών – Ασφάλεια δικαίου – Δικαιολογημένη εμπιστοσύνη – Αναλογικότητα – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Ύπαρξη κινδύνου οικονομικής ζημίας για τα Tαμεία – Πρακτική αποτελεσματικότητα»
Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα)
της 19ης Ιουνίου 2015
1. Προσφυγή ακυρώσεως – Πράξεις δεκτικές προσφυγής – Έννοια – Πράξεις παράγουσες δεσμευτικά έννομα αποτελέσματα – Προπαρασκευαστικές πράξεις – Επιστολές με τις οποίες η Επιτροπή ανακοινώνει την πρόθεσή της να αποκλείσει από τη χρηματοδότηση της Ένωσης ορισμένες δαπάνες πραγματοποιηθείσες από κράτος μέλος δυνάμει των ΕΓΤΕ και ΕΓΤΑΑ – Ενδιάμεσα μέτρα τα οποία συνιστούν στάδιο ολοκληρώσεως της οριστικής αποφάσεως – Δεν εμπίπτουν
(Άρθρο 263 ΣΛΕΕ· κανονισμός 885/2006 της Επιτροπής, άρθρο 11 § 2, εδ. 3)
2. Γεωργία – Κοινή γεωργική πολιτική – Χρηματοδότηση από ΕΓΤΠΕ, ΕΓΤΕ και ΕΓΤΑΑ – Εκκαθάριση των λογαριασμών – Άρνηση αναλήψεως δαπανών που απορρέουν από παρατυπίες κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ένωσης – Αμφισβήτηση από το οικείο κράτος μέλος – Βάρος αποδείξεως – Κατανομή μεταξύ της Επιτροπής και του κράτους μέλους
(Κανονισμοί του Συμβουλίου 1258/1999, άρθρο 7 § 4, και 1290/2005, άρθρο 31)
3. Ένδικη διαδικασία – Εισαγωγικό δικόγραφο – Τυπικά στοιχεία – Προσδιορισμός του αντικειμένου της διαφοράς – Συνοπτική έκθεση των προβαλλόμενων λόγων
(Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 21, εδ. 1· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 44 § 1, στοιχείο γ)
4. Γεωργία – Κοινή γεωργική πολιτική – Χρηματοδότηση από ΕΓΤΠΕ, ΕΓΤΕ και ΕΓΤΑΑ – Σύστημα αντισταθμίσεως των δαπανών αποθεματοποιήσεως για τη ζάχαρη – Προσαύξηση των δαπανών των σχετικών με τη μίσθωση αποθηκών – Υποχρέωση των κρατών μελών να καθιερώνουν αποτελεσματικό σύστημα διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων – Μη αξιόπιστοι έλεγχοι – Άρνηση αναλήψεως των δαπανών από τα Ταμεία
(Κανονισμοί του Συμβουλίου 1258/1999, άρθρο 8 § 1, και 1290/2005, άρθρο 9 § 1· κανονισμός 1262/2001 της Επιτροπής, άρθρο 9 § 5)
5. Προσφυγή ακυρώσεως – Προσβαλλόμενη πράξη – Εκτίμηση της νομιμότητας βάσει των πληροφοριακών στοιχείων που ήταν διαθέσιμα κατά τον χρόνο εκδόσεως της πράξεως
(Άρθρο 263 ΣΛΕΕ)
6. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση – Περιεχόμενο – Λόγος ο οποίος αφορά ελλιπή ή ανεπαρκή αιτιολογία – Λόγος ο οποίος αφορά ανακριβή αιτιολογία – Διάκριση
(Άρθρο 296 ΣΛΕΕ)
7. Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση – Περιεχόμενο – Απόφαση περί της εκκαθαρίσεως των λογαριασμών για τις δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΠΕ, το ΕΓΤΕ και το ΕΓΤΑΑ
(Άρθρο 296 ΣΛΕΕ· κανονισμοί του Συμβουλίου 1258/1999, άρθρο 7 § 4, και 1290/2005, άρθρο 31· απόφαση 2011/244 της Επιτροπής)
8. Πράξεις των οργάνων – Διαχρονική εφαρμογή – Διαδικαστικοί κανόνες – Ουσιαστικοί κανόνες – Διάκριση – Αναδρομική εφαρμογή ουσιαστικού κανόνα – Προϋποθέσεις – Μη αναδρομική ισχύς του άρθρου 8 του κανονισμού 884/2006
(Κανονισμός 884/2006 της Επιτροπής, άρθρο 8)
9. Πράξεις των οργάνων – Επιλογή της νομικής βάσεως – Νομοθεσία της Ένωσης – Απαίτηση σαφήνειας και προβλεψιμότητας – Ρητή μνεία της νομικής βάσεως – Όρια
10. Πράξεις των οργάνων – Κανονισμοί – Κανονισμός ο οποίος θεσπίζει ειδικά μέτρα ελέγχου – Απουσία εξουσίας εκτιμήσεως των κρατών μελών – Μη εκτέλεση – Δικαιολόγηση – Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα άλλου συστήματος ελέγχου – Πρακτικές δυσκολίες – Δεν επιτρέπεται
11. Ένσταση ελλείψεως νομιμότητας – Περιεχόμενο – Πράξεις κατά των οποίων μπορεί να προβληθεί η ένσταση ελλείψεως νομιμότητας – Πράξη γενικού χαρακτήρα στην οποία στηρίζεται η προσβαλλόμενη απόφαση – Ανάγκη υπάρξεως νομικού συνδέσμου μεταξύ της προσβαλλομένης πράξεως και της επίμαχης πράξεως γενικού χαρακτήρα
(Άρθρο 277 ΣΛΕΕ)
1. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 24-29)
2. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 31-33, 198)
3. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 40)
4. Το άρθρο 9, παράγραφος 5, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1262/2001, για τον καθορισμό των λεπτομερειών εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1260/2001 του Συμβουλίου όσον αφορά την αγορά και την πώληση ζάχαρης από τους οργανισμούς παρέμβασης, προβλέποντας ότι, όταν η ζάχαρη είναι αποθηκευμένη σε μισθωμένες αποθήκες, τα έξοδα αποθεματοποιήσεως της ζάχαρης μπορούν να αυξηθούν από τον οργανισμό παρέμβασης κατά ένα ανώτατο όριο 35 %, δεν διευκρινίζει ούτε τις λεπτομέρειες εφαρμογής ούτε την έκταση των ελέγχων τους οποίους τα κράτη μέλη οφείλουν να πραγματοποιούν προ της εφαρμογής της προβλεπόμενης από τη διάταξη αυτή προσαυξήσεως. Παρά ταύτα, το άρθρο 8, παράγραφος 1, του κανονισμού 1258/1999 του Συμβουλίου, περί χρηματοδοτήσεως της κοινής γεωργικής πολιτικής, με ανάλογη διατύπωση προς εκείνη του άρθρου 9, παράγραφος 1, του κανονισμού 1290/2005, για τη χρηματοδότηση της κοινής γεωργικής πολιτικής, επιβάλλει στα κράτη μέλη την υποχρέωση να λαμβάνουν τα μέτρα που είναι αναγκαία για τη διασφάλιση του υποστατού και της νομιμότητας των χρηματοδοτούμενων από τα ευρωπαϊκά γεωργικά ταμεία πράξεων, να προλαμβάνει και να διώκει τις παρατυπίες και να αναζητεί τα ποσά που απωλέσθηκαν εξαιτίας παρατυπιών ή αμελειών, έστω και αν η συγκεκριμένη πράξη του δικαίου της Ένωσης δεν προβλέπει ρητώς τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων ελέγχου. Εξ αυτού απορρέει ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να οργανώνουν ένα σύνολο διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων που να καθιστά δυνατή τη διασφάλιση της ορθής τηρήσεως των ουσιαστικών και τυπικών προϋποθέσεων χορηγήσεως των επίμαχων πριμοδοτήσεων. Αν ένα τέτοιο σύνολο ελέγχων δεν χωρεί ή οι διενεργηθέντες από το κράτος μέλος έλεγχοι είναι τόσο ελλιπείς ώστε να πλανώνται αμφιβολίες ως προς την τήρηση των ανωτέρω προϋποθέσεων, η Επιτροπή νομιμοποιείται να μην αναγνωρίσει ορισμένες δαπάνες πραγματοποιηθείσες από το οικείο κράτος μέλος.
Προκύπτει, επομένως, εμμέσως πλην σαφώς από το άρθρο 9, παράγραφος 5, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1262/2001 ότι πρέπει να εφαρμόζεται μικρότερη αύξηση από τον οργανισμό παρεμβάσεως εάν τα έξοδα τα οποία πράγματι έφερε ο δικαιούχος είναι χαμηλότερα του ανώτατου αυτού ορίου της τάξεως του 35 %. Αυτός ο έλεγχος της νομιμότητας και της κανονικότητας των δαπανών με τις οποίες επιβαρύνονται τα ταμεία μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στο πλαίσιο ατομικών ελέγχων βάσει των δικαιολογητικών που προσκομίζει ο οικείος θεματοφύλακας, τα οποία αφορούν, αφενός, τις συνθήκες εξαιτίας των οποίων αναγκάσθηκε να χρησιμοποιήσει εξωτερική αποθήκη και, αφετέρου, τα πρόσθετα έξοδα που προκάλεσε η χρησιμοποίηση αυτής της αποθήκης. Ειδικότερα, η αποτελεσματικότητα του ελέγχου προκειμένου να εξακριβωθεί αν τα πραγματικά έξοδα με τα οποία επιβαρύνθηκαν οι δικαιούχοι για τη μίσθωση αποθηκών αντιστοιχούν πράγματι στην προσαύξηση κατά 35 % αποδυναμώνεται σημαντικά, εάν δεν εκμηδενίζεται, όταν εφαρμόζεται η προσαύξηση αυτή μόνο βάσει των γενικών πληροφοριών που αφορούν την οικεία αγορά, όπως είναι οι ισχύοντες τιμοκατάλογοι στην αγορά για παρόμοια προϊόντα ή οι ενδείξεις σχετικά με την έλλειψη κατάλληλων αποθηκών.
Επομένως, το άρθρο 9, παράγραφος 5, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1262/2001 έχει την έννοια ότι τάσσει στα κράτη μέλη την υποχρέωση να οργανώσουν σύστημα ελέγχου ικανό να εξακριβώνει, κατά περίπτωση, το υποστατό των σχετικών με την αποθεματοποίηση ζάχαρης δαπανών σε μισθωμένες αποθήκες κατά τρόπο ώστε μόνον οι προσηκόντως αιτιολογημένες από τους δικαιούχους δαπάνες και εκείνες οι οποίες όντως πραγματοποιήθηκαν να επιβαρύνουν τα Tαμεία.
(βλ. σκέψεις 52-54, 57, 58)
5. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 77)
6. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 87-90)
7. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 93)
8. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 111-119)
9. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 123, 124)
10. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 151, 155)
11. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 180, 181)