Sprawa C‑177/16

Autortiesību un komunicēšanās konsultāciju aģentūra / Latvijas Autoru apvienība

przeciwko

Konkurences padome

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Augstākā tiesa Administratīvo lietu departaments)

Odesłanie prejudycjalne – Konkurencja – Artykuł 102 TFUE – Nadużycie pozycji dominującej – Pojęcie „niesłusznej ceny” – Opłaty pobierane przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi – Porównanie z opłatami stosowanymi w innych państwach członkowskich – Wybór państw odniesienia – Kryteria oceny cen – Ustalenie wysokości grzywny

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 14 września 2017 r.

1.        Pozycja dominująca – Wpływ na handel między państwami członkowskimi – Kryteria oceny – Potencjalny i znaczący wpływ – Opłaty stosowane przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, która zajmuje pozycję monopolistyczną

(art. 102 TFUE)

2.        Pozycja dominująca – Nadużycie – Nieuczciwe warunki transakcji – Ocena – Opłaty stosowane przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi – Porównanie z opłatami stosowanymi w innych państwach członkowskich – Wybór państw odniesienia – Porównanie stawek stosowanych dla konkretnych segmentów użytkowników – Dopuszczalność – Przesłanki

(art. 102 TFUE)

3.        Pozycja dominująca – Nadużycie – Nieuczciwe warunki transakcji – Ocena – Opłaty stosowane przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi – Porównanie z opłatami stosowanymi w innych państwach członkowskich – Znaczna i trwała różnica między porównywanymi stawkami – Oznaka nadużycia – Obowiązek przedstawienia dowodów przez organizację zarządzania stwierdzającą naruszenie

(art. 102 TFUE)

4.        Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Nadużycie pozycji dominującej – Grzywna nakładana przez krajowy organ ochrony konkurencji – Obliczanie – Obrót, jaki należy uwzględnić

(art. 102 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 5, art. 23 ust. 2)

5.        Pozycja dominująca – Nadużycie – Nieuczciwe warunki transakcji – Ocena – Opłaty stosowane przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi – Porównanie z opłatami stosowanymi w innych państwach członkowskich – Grzywna nakładana przez krajowy organ ochrony konkurencji – Kwota – Ustalenie

(art. 102 TFUE)

1.      Poziom opłat ustalanych przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, która zajmuje pozycję monopolistyczną i która zarządza również prawami autorów zagranicznych, może wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi, wobec czego zastosowanie powinien mieć art. 102 TFUE.

(zob. pkt 30; pkt 1 sentencji)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 31–51; pkt 2 sentencji)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 52–61; pkt 3 sentencji)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 62–71; pkt 4 sentencji)

5.      Dla potrzeb zbadania, czy organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi stosuje niesłuszne ceny w rozumieniu art. 102 akapit drugi lit. a) TFUE, właściwe jest dokonanie porównania stosowanych przez nią stawek ze stawkami stosowanymi w państwach sąsiednich, a także ze stawkami stosowanymi w innych państwach członkowskich, skorygowanymi za pomocą wskaźnika PPP, pod warunkiem że państwa odniesienia zostały wybrane na podstawie obiektywnych, adekwatnych i możliwych do zweryfikowania kryteriów i że podstawa przeprowadzonych porównań jest jednorodna. Dopuszczalne jest porównywanie stawek stosowanych dla jednego lub kilku konkretnych segmentów użytkowników, jeżeli istnieją przesłanki, by sądzić, że ewentualny nadmierny charakter opłat dotyczy owych segmentów.

Różnicę między porównywanymi stawkami należy uznać za istotną, jeżeli jest ona znaczna i trwała. Różnica taka jest przesłanką świadczącą o nadużyciu pozycji dominującej, a zadaniem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi zajmującej pozycję dominującą jest wykazanie – w oparciu o obiektywne elementy mające wpływ na koszty zarządzania lub na wynagrodzenie posiadaczy praw – że stosowane przez nią ceny są słuszne.

W wypadku udowodnienia naruszenia, o którym mowa w art. 102 akapit drugi lit. a) TFUE, wynagrodzenia przeznaczone dla posiadaczy praw należy przy ustalaniu kwoty grzywny zaliczyć do obrotu danej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, pod warunkiem że wynagrodzenia te stanowią część wartości usług świadczonych przez tę organizację i że ich włączenie jest konieczne dla zapewnienia skutecznego, proporcjonalnego i odstraszającego charakteru nałożonej sankcji. Do sądu odsyłającego należy zweryfikowanie, na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, czy warunki te są spełnione.

(zob. pkt 2–4 sentencji)