WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)
z dnia 6 października 2021 r.(*)
Odesłanie prejudycjalne – Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości – Decyzja ramowa 2005/214/WSiSW – Wykonywanie kar o charakterze pieniężnym – Zasada wzajemnego uznawania – Artykuł 5 ust. 1 – Przestępstwa lub wykroczenia, w przypadku których uznawanie i wykonywanie orzeczeń nakładających karę następuje bez weryfikacji podwójnej karalności czynu – Artykuł 5 ust. 3 – Przestępstwa lub wykroczenia, w przypadku których państwo członkowskie może uzależnić uznawanie i wykonywanie orzeczeń nakładających karę od podwójnej karalności czynu – Weryfikacja przez wykonujące państwo członkowskie kwalifikacji prawnej przestępstwa lub wykroczenia dokonanej przez wydające państwo członkowskie w zaświadczeniu dołączonym do orzeczenia nakładającego karę
W sprawie C‑136/20
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Zalaegerszegi Járásbíróság (sąd rejonowy w Zalaegerszegu, Węgry) postanowieniem z dnia 12 marca 2020 r., które wpłynęło do Trybunału tego samego dnia, w postępowaniu dotyczącym uznania i wykonania kary o charakterze pieniężnym nałożonej na
LU,
TRYBUNAŁ (pierwsza izba),
w składzie: J.‑C. Bonichot, prezes izby, R. Silva de Lapuerta (sprawozdawczyni), wiceprezes Trybunału, L. Bay Larsen, C. Toader i N. Jääskinen, sędziowie,
rzecznik generalny: J. Richard de la Tour,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi, które przedstawili:
– w imieniu rządu węgierskiego – M.Z. Fehér i R. Kissné Berta, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu czeskiego – M. Smolek, J. Vláčil i T. Machovičová, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu rządu hiszpańskiego – S. Jiménez García, w charakterze pełnomocnika,
– w imieniu rządu austriackiego – A. Posch, J. Schmoll i C. Leeb, w charakterze pełnomocników,
– w imieniu Komisji Europejskiej – M. Wasmeier i L. Havas, w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 20 maja 2021 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 5 ust. 1 decyzji ramowej Rady 2005/214/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do kar o charakterze pieniężnym (Dz.U. 2005, L 76, s. 16), zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r. (Dz.U. 2009, L 81, s. 24) (zwanej dalej „decyzją ramową 2005/214”).
2 Wniosek ten został złożony w ramach postępowania wszczętego przez Bezirkshauptmannschaft Weiz (organ administracyjny okręgu Weiz, Austria) w sprawie uznania i wykonania na Węgrzech decyzji nakładającej na LU, obywatelkę węgierską, karę o charakterze pieniężnym w związku z wykroczeniem popełnionym przez nią w Austrii.
Ramy prawne
Prawo Unii
3 Motywy 1, 2 i 4 decyzji ramowej 2005/214 mają następujące brzmienie:
„(1) Rada Europejska na posiedzeniu w Tampere w dniach 15 i 16 października 1999 r. zatwierdziła zasadę wzajemnego uznawania, która powinna stanowić podstawę współpracy sądowej w Unii, zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych.
(2) Zasada wzajemnego uznawania powinna mieć zastosowanie do kar o charakterze pieniężnym, wymierzonych przez organy sądowe lub administracyjne, w celu ułatwienia egzekwowania takich kar w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym wymierzono kary.
[…]
(4) Niniejsza decyzja ramowa powinna obejmować także kary o charakterze pieniężnym wymierzane w związku z naruszeniem przepisów ruchu drogowego”.
4 Artykuł 1 tej decyzji ramowej, zatytułowany „Definicje”, stanowi:
„Do celów niniejszej decyzji ramowej:
a) »orzeczenie« oznacza prawomocne orzeczenie nakazujące osobie fizycznej lub prawnej uiszczenie kary o charakterze pieniężnym, wydane przez:
[…]
(ii) organ państwa wydającego inny niż sąd w odniesieniu do przestępstwa lub wykroczenia zgodnie z prawem państwa wydającego, pod warunkiem że dana osoba miała możliwość skierowania sprawy do rozstrzygnięcia przez sąd właściwy także w sprawach karnych;
(iii) organ państwa wydającego inny niż sąd w odniesieniu do czynów podlegających karze zgodnie z prawem państwa wydającego jako naruszenie przepisów, pod warunkiem że dana osoba miała możliwość skierowania sprawy do rozstrzygnięcia przez sąd właściwy także w sprawach karnych;
[…]”.
5 Zgodnie z art. 4 ust. 1 wspomnianej decyzji ramowej:
„Orzeczenie, wraz z zaświadczeniem przewidzianym w niniejszym artykule, może zostać przekazane właściwym organom państwa członkowskiego, w którym osoba fizyczna lub prawna, przeciwko której wydano orzeczenie, posiada mienie lub uzyskuje dochody, zwykle zamieszkuje lub, w przypadku osoby prawnej, posiada zarejestrowaną siedzibę”.
6 Artykuł 5 decyzji ramowej 2005/214, zatytułowany „Zakres”, stanowi w ust. 1 tiret trzydzieste trzecie oraz w ust. 3:
„1. Następujące przestępstwa i wykroczenia, jeśli są karalne w państwie wydającym oraz zdefiniowane w sposób określony w prawie państwa wydającego, stanowią, bez konieczności weryfikacji ich karalności w obu państwach, podstawę uznania i wykonania orzeczenia, zgodnie z postanowieniami niniejszej decyzji ramowej:
[…]
– naruszenie przepisów ruchu drogowego, w tym łamanie przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu i okresów odpoczynku oraz przepisów dotyczących towarów niebezpiecznych,
[…]
3. W przypadku przestępstw lub wykroczeń innych niż objęte ust. 1 państwo wykonujące może uznać i wykonać orzeczenie z zastrzeżeniem warunku, że orzeczenie dotyczy czynu stanowiącego przestępstwo lub wykroczenie zgodnie z prawem państwa wykonującego, niezależnie od jego znamion oraz jego określenia”.
7 Artykuł 6 owej decyzji ramowej przewiduje:
„Właściwe organy w państwie wykonującym uznają orzeczenie, które zostało przekazane zgodnie z art. 4, z pominięciem dalszych formalności i niezwłocznie podejmują wszelkie niezbędne środki w celu jego wykonania, o ile właściwy organ nie zdecyduje o powołaniu się na podstawy odmowy uznania lub wykonania przewidziane w art. 7”.
8 Zgodnie z art. 7 wspomnianej decyzji ramowej, zatytułowanym „Podstawy odmowy uznania lub wykonania”:
„1. Właściwe organy w państwie wykonującym mogą odmówić uznania lub wykonania orzeczenia, jeżeli nie przekazano zaświadczenia przewidzianego w art. 4, jest ono niekompletne lub w sposób oczywisty jest niezgodne z treścią orzeczenia.
2. Właściwy organ w państwie wykonującym może również odmówić uznania i wykonania orzeczenia, jeżeli zostanie wykazane, że:
[…]
b) w jednym z przypadków, określonych w art. 5 ust. 3, orzeczenie dotyczy czynów, które nie stanowią przestępstwa lub wykroczenia w świetle prawa państwa wykonującego;
[…]
3. W przypadkach określonych w ust. 1 i ust. 2 lit. c), g), i) i j) właściwy organ w państwie wykonującym przed podjęciem decyzji o odmowie uznania i wykonania orzeczenia w całości lub w części właściwy organ w państwie wykonującym porozumiewa się przy użyciu odpowiednich środków z właściwym organem w państwie wydającym i w odpowiednich przypadkach zwraca się z prośbą o niezwłoczne dostarczenie wszelkich niezbędnych informacji”.
9 Artykuł 20 decyzji ramowej 2005/214, zatytułowany „Wykonanie”, stanowi w ust. 3:
„Każde państwo członkowskie może odmówić uznania i wykonania orzeczenia, w przypadku gdy zaświadczenie określone w art. 4 pozwala podejrzewać, że naruszone zostały prawa podstawowe lub podstawowe zasady prawne zawarte w art. 6 traktatu. W takim przypadku zastosowanie ma procedura określona w art. 7 ust. 3”.
10 Zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 decyzji ramowej 2005/214 i które znajduje się w załączniku do niej, zawiera w szczególności rubrykę g), w której organ wydający powinien wskazać charakter orzeczenia nakładającego karę (pkt 1), sporządzić streszczenie stanu faktycznego i opis okoliczności, w jakich przestępstwo lub wykroczenie zostało popełnione (pkt 2), a także – o ile owo przestępstwo lub wykroczenie stanowi jedno z przestępstw lub wykroczeń wymienionych w art. 5 ust. 1 tej decyzji ramowej – zaznaczyć odpowiednie pole.
Prawo węgierskie
11 Artykuł 112 az Európai Unió tagállamaival folytatott bűnügyi együttműködésről szóló 2012. évi CLXXX. törvény (ustawy nr CLXXX z 2012 r. o współpracy w sprawach karnych z państwami członkowskimi Unii Europejskiej), w brzmieniu mającym zastosowanie do okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym, stanowi:
„Pomoc prawna w zakresie wykonania obejmuje:
[…]
c) pomoc prawną w celu wykonania kary o charakterze pieniężnym lub innego zobowiązania o charakterze pieniężnym;
[…]”.
12 Zgodnie z art. 113 owej ustawy przejęcie wykonania danej kary lub danego środka jest możliwe, jeżeli wyrok wydany w innym państwie członkowskim może zostać uwzględniony.
13 Artykuł 140/A ust. 3 i 4 wspomnianej ustawy stanowi:
„3. W przypadku rodzajów przestępstw lub wykroczeń, o których mowa w załączniku nr 12, sąd nie może odmówić wykonania kary o charakterze pieniężnym nałożonej w innym państwie członkowskim na tej podstawie, że orzeczenia wydanego w tym państwie nie można uwzględnić z uwagi na brak podwójnej karalności.
4. Przepisy ust. 3 stosuje się odpowiednio także w przypadku, gdy organ państwa członkowskiego wnosi o przejęcie wykonania kary o charakterze pieniężnym nałożonej w tym państwie w związku z czynem, który stanowi w owym państwie wykroczenie administracyjne […]”.
Prawo austriackie
14 Paragraf 103 ust. 2 Bundesgesetz vom 23. Juni 1967 über das Kraftfahrwesen (Kraftfahrgesetz 1967 – KFG. 1967) (ustawy o pojazdach samochodowych 1967) z dnia 23 czerwca 1967 r. (BGBl. 267/1967), w brzmieniu mającym zastosowanie do okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym (zwanej dalej „KFG 1967”), stanowi:
„Organ może żądać informacji o tożsamości osoby, która w określonym czasie prowadziła pojazd oznaczony danym numerem rejestracyjnym lub używała przyczepy oznaczonej danym numerem rejestracyjnym, lub też jako ostatnia zaparkowała pojazd bądź przyczepę w danym miejscu przed określonym czasem. Informacje te, które muszą obejmować nazwisko i adres danej osoby, przekazuje posiadacz rejestracji, a w przypadku jazdy próbnej lub jazdy związanej z przeniesieniem pojazdu – posiadacz pozwolenia; jeżeli posiadacz ten nie jest w stanie przekazać tych informacji, jest on zobowiązany do wskazania osoby, która może to uczynić i na której w związku z tym spoczywa obowiązek udzielenia informacji; przekazanie informacji przez osobę zobowiązaną do ich udzielenia nie zwalnia organu z obowiązku ich sprawdzenia, jeżeli okaże się to konieczne w świetle okoliczności danej sprawy. Informacje przekazywane są niezwłocznie, a w przypadku wezwania na piśmie – w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia; jeżeli informacje te nie mogą zostać przekazane bez dokonania odpowiedniego zapisu w tym względzie, należy to uczynić. Uprawnienie organu do żądania takich informacji ma pierwszeństwo przed prawem do milczenia”.
15 Zgodnie z § 134 ust. 1 KFG 1967:
„Kto narusza niniejszą ustawę federalną […], dopuszcza się wykroczenia administracyjnego i podlega karze grzywny do 5000 EUR, a w razie niemożności jej ściągnięcia – karze pozbawienia wolności do sześciu tygodni”.
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
16 W drodze mandatu karnego z dnia 6 czerwca 2018 r., który stał się ostateczny w dniu 1 stycznia 2019 r., organ administracyjny okręgu Weiz na podstawie § 103 ust. 2 w związku z § 134 ust. 1 KFG 1967 nałożył na LU karę o charakterze pieniężnym w wysokości 80 EUR w związku z tym, że LU, na którą zarejestrowany był pojazd, z wykorzystaniem którego w dniu 28 grudnia 2017 r. na terytorium gminy Gleisdorf (Austria) dopuszczono się wykroczenia drogowego, popełniła wykroczenie administracyjne, nie odpowiedziawszy w przewidzianym przez przepisy austriackie terminie na wystosowane przez ów organ administracyjny żądanie podania nazwiska osoby, która kierowała wspomnianym pojazdem lub go zaparkowała.
17 Organ administracyjny okręgu Weiz, jako właściwy organ państwa wydającego, przekazał decyzję nakładającą karę o charakterze pieniężnym do Zalaegerszegi Járásbíróság (sądu rejonowego w Zalaegerszegu, Węgry), będącego właściwym organem państwa wykonującego, w celu wykonania tej decyzji. W zaświadczeniu, o którym mowa w art. 4 decyzji ramowej 2005/214 i które dołączono do wspomnianej decyzji, organ administracyjny państwa wydającego wskazał, że wykroczenie administracyjne, w związku z którym wystawiono mandat karny z dnia 6 czerwca 2018 r., należy do kategorii przestępstw i wykroczeń związanych z „naruszeniem kodeksu ruchu drogowego”, o których mowa w art. 5 ust. 1 tiret trzydzieste trzecie decyzji ramowej 2005/214.
18 Zalaegerszegi Járásbíróság (sąd rejonowy w Zalaegerszegu) ma wątpliwości co do możliwości uwzględnienia wniosku organu wydającego o wykonanie na Węgrzech decyzji nakładającej karę, zważywszy na dokonaną przez ten organ kwalifikację prawną wykroczenia, w związku z którym wystawiono mandat karny z dnia 6 czerwca 2018 r., jako „naruszenia kodeksu ruchu drogowego”. Wspomniany sąd zastanawia się bowiem, czy wykroczenie to rzeczywiście należy do kategorii przestępstw lub wykroczeń przewidzianych w art. 5 ust. 1 tiret trzydzieste trzecie decyzji ramowej 2005/214.
19 Sąd odsyłający przyznaje, że w wyroku z dnia 5 grudnia 2019 r., Centraal Justitieel Incassobureau (uznawanie i wykonywanie kar o charakterze pieniężnym) (C‑671/18, EU:C:2019:1054), Trybunał orzekł, że właściwy organ państwa wykonującego nie może odmówić uznania i wykonania orzeczenia nakładającego karę o charakterze pieniężnym w związku z wykroczeniem drogowym w rozumieniu wspomnianego przepisu owej decyzji ramowej, jeżeli taką karę nałożono na osobę, na której nazwisko zarejestrowany jest dany pojazd, w oparciu o domniemanie odpowiedzialności przewidziane w ustawodawstwie państwa wydającego, o ile domniemanie to może zostać obalone.
20 Sąd ten zauważa jednak, że w sprawie, w której zapadł ów wyrok, karę wymierzono w następstwie naruszenia przepisów ruchu drogowego.
21 Otóż w sprawie rozpatrywanej w postępowaniu głównym jest inaczej, ponieważ czyny zarzucane LU stanowią raczej odmowę zastosowania się do skierowanego przez właściwe organy austriackie nakazu podania tożsamości osoby, która prowadziła pojazd w czasie popełnienia wykroczenia, aniżeli „naruszenie przepisów ruchu drogowego” w rozumieniu art. 5 ust. 1 tiret trzydzieste trzecie decyzji ramowej 2005/214.
22 W tych okolicznościach wykroczenie rozpatrywane w postępowaniu głównym mogłoby nie wchodzić w zakres żadnego z przestępstw lub wykroczeń, w przypadku których uznawanie i wykonywanie orzeczeń nakładających karę następuje bez weryfikacji podwójnej karalności czynu.
23 Ponadto zakwalifikowanie wspomnianego wykroczenia jako „naruszenia przepisów ruchu drogowego” stanowiłoby nadmiernie rozszerzającą wykładnię art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214 i byłoby sprzeczne z jej celem.
24 Mając na względzie powyższe rozważania, Zalaegerszegi Járásbíróság (sąd rejonowy w Zalaegerszegu) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:
„1) Czy przepis art. 5 ust. 1 decyzji ramowej [2005/214] należy interpretować w ten sposób, że jeżeli wydające państwo członkowskie określiło czyn podlegający karze poprzez odwołanie się do jednego ze sposobów naruszenia wymienionych w tym przepisie, organowi wykonującego państwa członkowskiego nie przysługuje już żaden zakres uznania w celu odmowy wykonania i musi wykonać [orzeczenie nakładające karę]?
2) Na wypadek udzielenia odpowiedzi przeczącej na poprzednie pytanie, czy organ wykonującego państwa członkowskiego może uznać, że naruszenie wskazane w orzeczeniu wydającego państwa członkowskiego nie odpowiada naruszeniu opisanemu we wspomnianym wyliczeniu?”.
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
W przedmiocie dopuszczalności
25 Rząd austriacki podnosi, że wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest niedopuszczalny, ponieważ nie pozwala Trybunałowi na ustalenie, czy odpowiedź na pytania prejudycjalne jest niezbędna do rozstrzygnięcia sporu w postępowaniu głównym.
26 Zdaniem wspomnianego rządu celem tych pytań jest bowiem ustalenie, czy sąd odsyłający może odmówić wykonania rozpatrywanej w postępowaniu głównym decyzji nakładającej karę na podstawie art. 5 ust. 3 i art. 7 ust. 2 lit. b) decyzji ramowej 2005/214, co wymaga uprzedniego ustalenia, czy wykroczenie zarzucane LU wchodzi w zakres jednego z przestępstw lub wykroczeń wymienionych w wykazie zawartym w art. 5 ust. 1 tej decyzji ramowej, a jeżeli nie – to czy stanowi ono przestępstwo lub wykroczenie w świetle prawa państwa wykonującego w rozumieniu art. 5 ust. 3 wspomnianej decyzji ramowej.
27 Tymczasem wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym nie pozwala na sprawdzenie, czy ta ostatnia przesłanka jest spełniona, ponieważ sąd odsyłający nie sprecyzował, czy wykroczenie popełnione przez LU stanowi przestępstwo lub wykroczenie w świetle prawa węgierskiego.
28 W tym względzie prawdą jest – jak wynika z samego brzmienia art. 267 TFUE – że orzeczenie w trybie prejudycjalnym musi być „niezbędne”, aby umożliwić sądowi odsyłającemu „wydanie wyroku” w zawisłej przed nim sprawie (wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Miasto Łowicz i Prokurator Generalny, C‑558/18 i C‑563/18, EU:C:2020:234, pkt 45).
29 Jednakże w ramach ustanowionej w art. 267 TFUE współpracy pomiędzy Trybunałem a sądami krajowymi jedynie do sądu krajowego, przed którym zawisł spór i na którym spoczywa odpowiedzialność za przyszły wyrok, należy, z uwzględnieniem okoliczności konkretnej sprawy w postępowaniu głównym, zarówno ocena, czy dla wydania wyroku jest mu niezbędne uzyskanie orzeczenia prejudycjalnego, jak i ocena znaczenia pytań, jakie zadaje on Trybunałowi. W związku z tym, jeśli postawione pytania dotyczą wykładni prawa Unii, Trybunał jest co do zasady zobowiązany do wydania orzeczenia (wyrok z dnia 12 maja 2021 r., Altenrhein Luftfahrt, C‑70/20, EU:C:2021:379, pkt 25).
30 Wynika stąd, że pytania dotyczące wykładni prawa Unii przedstawione przez sąd krajowy w ramach stanu faktycznego i prawnego, za którego ustalenie sąd ten jest odpowiedzialny i którego prawidłowość nie podlega ocenie Trybunału, korzystają z domniemania, że mają znaczenie dla sprawy. Odmowa wydania przez Trybunał orzeczenia w przedmiocie złożonego przez sąd krajowy wniosku jest możliwa tylko wtedy, gdy jest oczywiste, że wykładnia prawa Unii, o którą wniesiono, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub z przedmiotem postępowania głównego, gdy problem jest natury hipotetycznej bądź gdy Trybunał nie dysponuje informacjami w zakresie stanu faktycznego lub prawnego niezbędnymi do udzielenia użytecznej odpowiedzi na postawione mu pytania (wyrok z dnia 12 maja 2021 r., Altenrhein Luftfahrt, C‑70/20, EU:C:2021:379, pkt 26).
31 W niniejszej sprawie, po pierwsze, należy zauważyć, że pytania prejudycjalne dotyczą wykładni przepisu prawa Unii.
32 Po drugie, należy przypomnieć, że z uwagi na to, iż przedmiotem postępowania prejudycjalnego nie jest wykładnia krajowych przepisów ustawowych lub wykonawczych, okoliczność, że opis prawa krajowego przedstawiony w postanowieniu odsyłającym nie jest w pełni precyzyjny, nie może skutkować pozbawieniem Trybunału kompetencji do udzielenia odpowiedzi na pytanie prejudycjalne, z którym wystąpił sąd odsyłający (zob. podobnie wyrok z dnia 1 grudnia 2005 r., Burtscher, C‑213/04, EU:C:2005:731, pkt 33).
33 Po trzecie, należy stwierdzić, że – niezależnie od kwestii dotyczącej przesłanek stosowania art. 5 ust. 3 decyzji ramowej 2005/214 – odpowiedź Trybunału pozwoli na wyjaśnienie tego, czy organ państwa wykonującego dysponuje zakresem uznania w celu podważenia kwalifikacji prawnej przestępstwa lub wykroczenia dokonanej przez organ wydający, zgodnie z którą owo przestępstwo lub wykroczenie jest objęte wykazem zawartym w art. 5 ust. 1 tej decyzji ramowej.
34 W tych okolicznościach i w świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 28–30 niniejszego wyroku wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest dopuszczalny.
Co do istoty
35 Poprzez swoje pytania prejudycjalne, które należy rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214 należy interpretować w ten sposób, że właściwy organ państwa wykonującego może odmówić uznania i wykonania prawomocnego orzeczenia nakładającego karę o charakterze pieniężnym, jeżeli uzna, że dane przestępstwo lub wykroczenie – zgodnie z kwalifikacją dokonaną i opisem sporządzonym przez organ wydającego państwa członkowskiego w zaświadczeniu, o którym mowa w art. 4 owej decyzji ramowej – nie należy do żadnej z kategorii, w odniesieniu do których wspomniany art. 5 ust. 1 nie przewiduje weryfikacji podwójnej karalności czynu.
36 W tym względzie należy na wstępie przypomnieć, że celem decyzji ramowej 2005/214, jak wynika w szczególności z jej art. 1 i 6 oraz motywów 1 i 2, jest ustanowienie skutecznego mechanizmu transgranicznego uznawania i wykonywania orzeczeń wymierzających ostatecznie osobie fizycznej lub prawnej karę o charakterze pieniężnym w związku z popełnieniem jednego z przestępstw lub wykroczeń wymienionych w art. 5 tej decyzji [wyrok z dnia 5 grudnia 2019 r., Centraal Justitieel Incassobureau (uznawanie i wykonywanie kar o charakterze pieniężnym), C‑671/18, EU:C:2019:1054, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo].
37 Owa decyzja ramowa ma zatem na celu, nie dokonując harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich dotyczących prawa karnego, zapewnienie wykonywania kar o charakterze pieniężnym w tych państwach dzięki zasadzie wzajemnego uznawania (wyrok z dnia 4 marca 2020 r., Bank BGŻ BNP Paribas, C‑183/18, EU:C:2020:153, pkt 49).
38 To zatem na zasadzie wzajemnego uznawania opiera się systematyka decyzji ramowej 2005/214. Zasada ta, stosownie do art. 6 owej decyzji ramowej, oznacza, że państwa członkowskie są co do zasady zobowiązane uznać orzeczenie nakładające karę o charakterze pieniężnym, które zostało przekazane zgodnie z art. 4 wspomnianej decyzji ramowej, bez jakiegokolwiek innego wymogu formalnego, oraz niezwłocznie podjąć wszelkie działania konieczne do jego wykonania, bowiem podstawy odmowy uznania lub wykonania takiego orzeczenia powinny podlegać ścisłej wykładni [zob. podobnie wyrok z dnia 5 grudnia 2019 r., Centraal Justitieel Incassobureau (uznawanie i wykonywanie kar o charakterze pieniężnym), C‑671/18, EU:C:2019:1054, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo].
39 Należy ponadto przypomnieć, że zarówno zasada wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi, jak i zasada wzajemnego uznawania, która sama w sobie opiera się na wzajemnym zaufaniu między nimi, mają w prawie Unii fundamentalne znaczenie, gdyż umożliwiają one utworzenie i utrzymywanie przestrzeni bez granic wewnętrznych (wyrok z dnia 10 stycznia 2019 r., ET, C‑97/18, EU:C:2019:7, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo).
40 W tym kontekście właściwy organ wykonującego państwa członkowskiego jest co do zasady zobowiązany do uznania i wykonania przekazanego orzeczenia i odmówić tego może – w drodze odstępstwa od zasady ogólnej – wyłącznie w przypadku wystąpienia jednej z podstaw odmowy uznania lub wykonania wyraźnie przewidzianych w decyzji ramowej 2005/214 [zob. podobnie wyrok z dnia 5 grudnia 2019 r., Centraal Justitieel Incassobureau (uznawanie i wykonywanie kar o charakterze pieniężnym), C‑671/18, EU:C:2019:1054, pkt 33].
41 Co się tyczy kwalifikacji wykroczenia, w związku z którym wydano przedmiotową decyzję nakładającą karę, należy zauważyć, że zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214 podstawę uznania i wykonania orzeczenia bez weryfikacji podwójnej karalności czynu stanowią przestępstwa i wykroczenia wymienione w wykazie zawartym w tym przepisie, jeżeli są one karalne w państwie wydającym oraz „zdefiniowane w sposób określony w prawie państwa wydającego”.
42 W konsekwencji organ państwa wykonującego jest co do zasady związany dokonaną przez organ państwa wydającego oceną dotyczącą kwalifikacji danego przestępstwa lub wykroczenia, w szczególności w odniesieniu do kwestii, czy owo przestępstwo lub wykroczenie należy do jednej z kategorii przestępstw lub wykroczeń wymienionych w wykazie zawartym w art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214.
43 Jeżeli zatem organ państwa wydającego zakwalifikuje dane przestępstwo lub wykroczenie do jednej z kategorii przestępstw lub wykroczeń wymienionych w wykazie zawartym w art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214 i przekaże orzeczenie wymierzające karę za przestępstwo lub wykroczenie zgodnie z art. 4 owej decyzji ramowej, organ państwa wykonującego jest co do zasady zobowiązany do uznania i wykonania wspomnianego orzeczenia.
44 Wniosek taki potwierdza analiza kontekstu, w jaki wpisuje się art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214. Z brzmienia art. 7 ust. 1 tej decyzji ramowej wynika bowiem po pierwsze, że podstawy odmowy uznania lub wykonania zostały w owej decyzji wyraźnie wskazane. Po drugie, zgodnie z art. 7 ust. 3 wspomnianej decyzji ramowej w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 1, właściwy organ wykonującego państwa członkowskiego jest zobowiązany, przed podjęciem decyzji o nieuznaniu i niewykonaniu orzeczenia, do porozumienia się przy użyciu wszelkich odpowiednich środków z właściwym organem państwa wydającego, a w stosownych przypadkach – do wystąpienia do niego o niezwłoczne dostarczenie wszelkich niezbędnych informacji.
45 Ponadto wykładnia art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214, która pozwalałaby organowi państwa wykonującego na dokonanie własnej kwalifikacji danego przestępstwa lub wykroczenia w świetle prawa krajowego, któremu organ ten podlega, byłaby sprzeczna z zasadą wzajemnego zaufania, na której opiera się owa decyzja ramowa i która ma w prawie Unii fundamentalne znaczenie, a także z wymogami związanymi z prawidłowym funkcjonowaniem i skutecznością systemu wzajemnej pomocy ustanowionego we wspomnianej decyzji ramowej.
46 W niniejszej sprawie sąd odsyłający ma wątpliwości co do tego, czy wykroczenie popełnione przez LU może należeć do kategorii przestępstw i wykroczeń przewidzianych w art. 5 ust. 1 tiret trzydzieste trzecie decyzji ramowej 2005/214. W szczególności sąd ten uważa, że organ wydającego państwa członkowskiego dokonał zbyt szerokiej wykładni tej kategorii, która nie może obejmować przestępstw i wykroczeń mających jedynie pośredni związek z bezpieczeństwem ruchu drogowego i stanowiących – tak jak wykroczenie rozpatrywane w postępowaniu głównym – raczej odmowę zastosowania się do nakazu skierowanego przez organ aniżeli „naruszenie przepisów bezpieczeństwa ruchu drogowego”.
47 Jednakże z informacji, którymi dysponuje Trybunał, wynika z jednej strony, że organ wydającego państwa członkowskiego na podstawie § 103 ust. 2 KFG 1967 zakwalifikował rozpatrywane w postępowaniu głównym wykroczenie jako naruszenie przepisów ruchu drogowego w rozumieniu art. 5 ust. 1 tiret trzydzieste trzecie decyzji ramowej 2005/214.
48 Z drugiej strony w postanowieniu odsyłającym, po pierwsze, nie podano żadnej informacji pozwalającej uznać, że zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 decyzji ramowej 2005/214, w oczywisty sposób nie odpowiada decyzji nakładającej karę za wykroczenie drogowe popełnione w dniu 28 grudnia 2017 r., a po drugie, ograniczono się w nim do wskazania, że organ wydający dokonał zbyt szerokiej wykładni kategorii przestępstw i wykroczeń wymienionych w art. 5 ust. 1 tiret trzydzieste trzecie owej decyzji ramowej. Nie wydaje się zatem, aby niniejszy wypadek wchodził w zakres jednej z sytuacji przewidzianych w art. 7 ust. 1 wspomnianej decyzji ramowej, w których organy państwa wykonującego mogą odmówić uznania i wykonania orzeczenia nakładającego karę.
49 W tych okolicznościach organ wykonującego państwa członkowskiego nie może odmówić uznania i wykonania przekazanego mu orzeczenia nakładającego karę.
50 Należy wszakże przypomnieć, że zgodnie z art. 20 ust. 3 decyzji ramowej 2005/214 właściwy organ wykonującego państwa członkowskiego może odmówić uznania i wykonania orzeczenia, w przypadku gdy zaświadczenie określone w art. 4 pozwala podejrzewać, że naruszone zostały prawa podstawowe lub podstawowe zasady prawne określone w art. 6 TUE. W takim przypadku musi on w pierwszej kolejności zwrócić się do organu wydającego państwa członkowskiego o wszelkie niezbędne informacje, zgodnie z art. 7 ust. 3 owej decyzji ramowej. W celu zapewnienia skuteczności (effet utile) wspomnianej decyzji ramowej, a w szczególności poszanowania praw podstawowych, organ wydającego państwa członkowskiego jest zobowiązany do dostarczenia takich informacji [zob. podobnie wyrok z dnia 5 grudnia 2019 r., Centraal Justitieel Incassobureau (uznawanie i wykonywanie kar o charakterze pieniężnym), C‑671/18, EU:C:2019:1054, pkt 44, 45].
51 W świetle całości powyższych rozważań na postawione pytania należy odpowiedzieć, iż art. 5 ust. 1 decyzji ramowej 2005/214 należy interpretować w ten sposób, że organ państwa wykonującego, poza przypadkiem wystąpienia jednej z podstaw odmowy uznania lub wykonania wyraźnie przewidzianych w tej decyzji ramowej, nie może co do zasady odmówić uznania i wykonania prawomocnego orzeczenia nakładającego karę o charakterze pieniężnym, jeżeli organ państwa wydającego w zaświadczeniu przewidzianym w art. 4 wspomnianej decyzji ramowej zakwalifikował dane przestępstwo lub wykroczenie do jednej z kategorii przestępstw lub wykroczeń, w odniesieniu do których wspomniany art. 5 ust. 1 nie przewiduje weryfikacji podwójnej karalności czynu.
W przedmiocie kosztów
52 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:
Artykuł 5 ust. 1 decyzji ramowej Rady 2005/214/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do kar o charakterze pieniężnym, zmienionej decyzją ramową Rady 2009/299/WSiSW z dnia 26 lutego 2009 r., należy interpretować w ten sposób, że organ państwa wykonującego, poza przypadkiem wystąpienia jednej z podstaw odmowy uznania lub wykonania wyraźnie przewidzianych w tej decyzji ramowej, nie może co do zasady odmówić uznania i wykonania prawomocnego orzeczenia nakładającego karę o charakterze pieniężnym, jeżeli organ państwa wydającego w zaświadczeniu przewidzianym w art. 4 wspomnianej decyzji ramowej zakwalifikował dane przestępstwo lub wykroczenie do jednej z kategorii przestępstw lub wykroczeń, w odniesieniu do których wspomniany art. 5 ust. 1 nie przewiduje weryfikacji podwójnej karalności czynu.
Podpisy