Language of document : ECLI:EU:T:2024:111

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (τρίτο τμήμα)

της 20ής Μαΐου 2021 (*)

«Προδικαστική παραπομπή – Τελωνειακή ένωση – Εκτίμηση του κύρους – Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 1357/2013 – Προσδιορισμός της χώρας καταγωγής ηλιακών συστοιχιών οι οποίες συναρμολογούνται σε τρίτη χώρα από ηλιακές κυψέλες που κατασκευάζονται σε άλλη τρίτη χώρα – Κανονισμός (ΕΟΚ) 2913/92 – Κοινοτικός τελωνειακός κώδικας – Άρθρο 24 – Καταγωγή των εμπορευμάτων στην παραγωγή των οποίων μεσολάβησαν περισσότερες τρίτες χώρες – Έννοια της “τελευταίας μεταποιήσεως ή ουσιαστικής επεξεργασίας”»

Στην υπόθεση C‑209/20,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Upper Tribunal (Tax and Chancery Chamber) [εφετείο διοικητικών διαφορών (τμήμα φορολογίας και κτηματολογίου), Ηνωμένο Βασίλειο)] με απόφαση της 22ας Μαΐου 2020, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο αυθημερόν, στο πλαίσιο της δίκης

Renesola UK Ltd

κατά

The Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τρίτο τμήμα),

συγκείμενο από τους A. Prechal, πρόεδρο τμήματος, N. Wahl, F. Biltgen, L. S. Rossi και J. Passer (εισηγητή), δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: Α. Ράντος

γραμματέας: A. Calot Escobar

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        η Renesola UK Ltd, εκπροσωπούμενη από τους Y. Melin και B. Vigneron, avocats, καθώς και από την L. Gregory, solicitor,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τις F. Clotuche-Duvieusart και M. Kocjan,

κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1        Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά το κύρος του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 1357/2013 της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλίου περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ 2013, L 341, σ. 47), καθώς και την ερμηνεία του άρθρου 24 του κανονισμού (ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 1992, περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ 1992, L 302, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 2700/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2000 (ΕΕ 2000, L 311, σ. 17) (στο εξής: κοινοτικός τελωνειακός κώδικας).

2        Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της Renesola UK Ltd (στο εξής: Renesola) και των Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs (φορολογικής και τελωνειακής αρχής, Ηνωμένο Βασίλειο) σχετικά με την επιβολή δασμών αντιντάμπινγκ και αντισταθμιστικών δασμών επί ηλιακών συστοιχιών που εισάγονται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

 Το νομικό πλαίσιο

 Ο κοινοτικός τελωνειακός κώδικας

3        Ο τίτλος II του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, ο οποίος επιγράφεται «Στοιχεία βάσει των οποίων εφαρμόζονται οι εισαγωγικοί ή εξαγωγικοί δασμοί καθώς και τα άλλα μέτρα που προβλέπονται στο πλαίσιο των εμπορικών συναλλαγών», περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το κεφάλαιο 2, με τίτλο «Καταγωγή των εμπορευμάτων», του οποίου τα τμήματα 1 και 2 αφορούν αντιστοίχως τη «[μ]η προτιμησιακή καταγωγή των εμπορευμάτων» και την «[π]ροτιμησιακή καταγωγή των εμπορευμάτων». Το τμήμα 1 του κεφαλαίου αυτού περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το άρθρο 24 του κώδικα, το οποίο ορίζει τα εξής:

«Εμπόρευμα στην παραγωγή του οποίου μεσολάβησαν δύο ή περισσότερες χώρες κατάγεται από τη χώρα στην οποία πραγματοποιήθηκε η τελευταία μεταποίηση ή ουσιαστική επεξεργασία, οικονομικά δικαιολογημένη, σε επιχείρηση εξοπλισμένη για το σκοπό αυτό και η οποία κατέληξε στην κατασκευή ενός νέου προϊόντος ή ενός προϊόντος που αντιπροσωπεύει σημαντικό στάδιο παραγωγής.»

4        Ο τίτλος IX του εν λόγω κώδικα, που επιγράφεται «Τελικές διατάξεις», περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το άρθρο 247, το οποίο ορίζει τα εξής:

«Τα απαιτούμενα μέτρα για την εφαρμογή του παρόντος κώδικα […] θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής που αναφέρεται στο άρθρο 247α παράγραφος 2, τηρουμένων των διεθνών αναλήψεων υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η [Ευρωπαϊκή Ένωση].»

5        Ο τίτλος αυτός περιλαμβάνει επίσης το άρθρο 247α, του οποίου οι παράγραφοι 1 και 2 ορίζουν τα εξής:

«1.      Η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή τελωνειακού κώδικα, εφεξής αποκαλούμενη “επιτροπή”.

2.      Όταν γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζονται τα άρθρα 5 και 7 της απόφασης 1999/468/ΕΚ [του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή (ΕΕ 1999, L 184, σ. 23), όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 2006/512/ΕΚ του Συμβουλίου, της 17ης Ιουλίου 2006 (ΕΕ 2006, L 200, σ. 11)], τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 8 αυτής.

[…]»

 Ο κανονισμός (ΕΟΚ) 2454/93

6        Ο κανονισμός (ΕΟΚ) 2454/93 της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 1993, για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του [κοινοτικού τελωνειακού κώδικα] (ΕΕ 1993, L 253, σ. 1), περιλαμβάνει στο τμήμα I, σχετικά με τις «[γ]ενικές διατάξεις εφαρμογής», τον τίτλο IV, ο οποίος επιγράφεται «Καταγωγή των εμπορευμάτων» και του οποίου το κεφάλαιο 1 αφορά τη «[μ]η προτιμησιακή καταγωγή» των εμπορευμάτων αυτών. Το τμήμα 1 του κεφαλαίου αυτού, το οποίο φέρει τον τίτλο «Eπεξεργασίες ή μεταποιήσεις που προσδίδουν την καταγωγή», περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα άρθρα 35 και 39 του κανονισμού.

7        Το άρθρο 35 του εν λόγω κανονισμού ορίζει τα εξής:

«Οι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου διευκρινίζουν, αφενός μεν για τις υφαντικές ύλες και τα τεχνουργήματα από αυτές τις ύλες του τμήματος XI της συνδυασμένης ονοματολογίας, αφετέρου δε για ορισμένα προϊόντα άλλα από τις υφαντικές ύλες και τα τεχνουργήματα από αυτές τις ύλες, ποιες επεξεργασίες ή μεταποιήσεις θεωρούνται ότι ανταποκρίνονται στα κριτήρια του άρθρου 24 του [κοινοτικού τελωνειακού] κώδικα και επιτρέπουν να προσδοθεί στα εν λόγω προϊόντα η καταγωγή της χώρας όπου πραγματοποιήθηκαν.

Ως “χώρα” πρέπει να νοείται, ανάλογα με την περίπτωση, είτε μια τρίτη χώρα, είτε η [Ένωση].»

8        Το άρθρο 39, πρώτο εδάφιο, του ίδιου κανονισμού προβλέπει τα εξής:

«Για τα παραγόμενα προϊόντα που απαριθμούνται στο παράρτημα 11, ως επεξεργασίες ή μεταποιήσεις που προσδίδουν την καταγωγή σύμφωνα με το άρθρο 24 του [κοινοτικού τελωνειακού] κώδικα, θεωρούνται οι επεξεργασίες ή μεταποιήσεις που αναφέρονται στη στήλη 3 του εν λόγω παραρτήματος.»

 Ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013

9        Ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013 εκδόθηκε βάσει του άρθρου 247 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

10      Οι αιτιολογικές σκέψεις 1, 3 έως 7 και 13 του εν λόγω εκτελεστικού κανονισμού έχουν ως εξής:

«(1)      Οι μη προτιμησιακοί κανόνες καταγωγής πρέπει να εφαρμόζονται σε όλα τα μη προτιμησιακά μέτρα εμπορικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των δασμών αντιντάμπινγκ και των αντισταθμιστικών δασμών.

[…]

(3)      Η διασάφηση για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία φωτοβολταϊκών συστοιχιών ή πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου και βασικών συστατικών στοιχείων τους υπόκειται σε προσωρινούς δασμούς αντιντάμπινγκ σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 513/2013 [της Επιτροπής, της 4ης Ιουνίου 2013, για την επιβολή προσωρινού δασμού αντιντάμπινγκ όσον αφορά τις εισαγωγές φωτοβολταϊκών συστοιχιών κρυσταλλικού πυριτίου και βασικών συστατικών στοιχείων (π.χ. κυψέλες και πλακίδια) καταγωγής Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 182/2013 για την καταγραφή των εν λόγω εισαγωγών καταγωγής ή προέλευσης Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΕΕ 2013, L 152, σ. 5)].

(4)      Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των προσωρινών δασμών αντιντάμπινγκ, πρέπει να θεσπιστεί λεπτομερής κανόνας για την ερμηνεία της αρχής του άρθρου 24 του [κοινοτικού τελωνειακού κώδικα] για τον προσδιορισμό της καταγωγής των προϊόντων που καλύπτονται από τα εν λόγω μέτρα, όσον αφορά τις φωτοβολταϊκές συστοιχίες ή τα φωτοβολταϊκά πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου και ένα από τα βασικά συστατικά τους στοιχεία, τις φωτοβολταϊκές κυψέλες κρυσταλλικού πυριτίου.

(5)      Η διαδικασία παραγωγής φωτοβολταϊκών συστοιχιών ή φωτοβολταϊκών πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου είναι δυνατόν να υποδιαιρεθεί στα ακόλουθα βασικά στάδια: παραγωγή πλακιδίων πυριτίου· μεταποίηση πλακιδίων πυριτίου σε φωτοβολταϊκές κυψέλες κρυσταλλικού πυριτίου· συναρμολόγηση πολλών φωτοβολταϊκών κυψελών κρυσταλλικού πυριτίου για τη δημιουργία φωτοβολταϊκής συστοιχίας ή φωτοβολταϊκού πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου.

(6)      Το σημαντικότερο στάδιο της κατασκευής των φωτοβολταϊκών πάνελ ή συστοιχιών κρυσταλλικού πυριτίου είναι η μεταποίηση των πλακιδίων πυριτίου σε φωτοβολταϊκές κυψέλες κρυσταλλικού πυριτίου. Αυτό αποτελεί το αποφασιστικό στάδιο παραγωγής κατά το οποίο καθίσταται οριστική η χρήση των συστατικών στοιχείων του πάνελ ή της συστοιχίας και κατά το οποίο τα συστατικά στοιχεία αποκτούν τα ειδικά χαρακτηριστικά τους.

(7)      Ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι η μεταποίηση αυτή αποτελεί την τελευταία ουσιαστική μεταποίηση στη διαδικασία παραγωγής φωτοβολταϊκών συστοιχιών ή φωτοβολταϊκών πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου σύμφωνα με το άρθρο 24 του [κοινοτικού τελωνειακού κώδικα]. Συνεπώς, η χώρα κατασκευής των φωτοβολταϊκών κυψελών κρυσταλλικού πυριτίου θα πρέπει να είναι η χώρα της μη προτιμησιακής καταγωγής των φωτοβολταϊκών συστοιχιών ή φωτοβολταϊκών πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου.

[…]

(13)      Ως εκ τούτου, ο [κανονισμός 2454/93] πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.»

11      Ο εν λόγω εκτελεστικός κανονισμός τροποποίησε το παράρτημα 11 του κανονισμού 2454/93, το οποίο φέρει τον τίτλο «Πίνακας επεξεργασιών ή μεταποιήσεων στις οποίες υποβάλλονται οι μη καταγόμενες ύλες ανεξάρτητα από το αν αυτές προσδίδουν ή όχι στο μεταποιημένο προϊόν την ιδιότητα καταγωγής – Προϊόντα άλλα από τις υφαντικές ύλες και τεχνουργήματα από αυτές τις ύλες του τμήματος XI», διά της προσθήκης στο εν λόγω παράρτημα δύο νέων κλάσεων (ex 85 01 και ex 85 41), οι οποίες έχουν ως εξής:

«ex 85 01

Φωτοβολταϊκές συστοιχίες ή φωτοβολταϊκά πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου

Κατασκευή από ύλες οποιασδήποτε κλάσης, εκτός από εκείνη του προϊόντος και την κλάση 8541.

Όταν το προϊόν κατασκευάζεται από ύλες που υπάγονται στην κλάση 8501 ή 8541, η καταγωγή αυτών των υλών συνιστά την καταγωγή του προϊόντος.

Όταν το προϊόν κατασκευάζεται από ύλες που υπάγονται στην κλάση 8501 ή 8541, και κατάγεται από περισσότερες της μίας χώρες, η καταγωγή του μεγαλύτερου μέρους, σε αξία, των εν λόγω υλών συνιστά την καταγωγή του προϊόντος.»


«ex 85 01

Φωτοβολταϊκές συστοιχίες ή φωτοβολταϊκά πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου

Κατασκευή από ύλες οποιασδήποτε κλάσης, εκτός από εκείνη του προϊόντος και την κλάση 8541.

Όταν το προϊόν κατασκευάζεται από ύλες που υπάγονται στην κλάση 8501 ή 8541, η καταγωγή αυτών των υλών συνιστά την καταγωγή του προϊόντος.

Όταν το προϊόν κατασκευάζεται από ύλες που υπάγονται στην κλάση 8501 ή 8541, και κατάγεται από περισσότερες της μίας χώρες, η καταγωγή του μεγαλύτερου μέρους, σε αξία, των εν λόγω υλών συνιστά την καταγωγή του προϊόντος.»

«ex 85 41

Φωτοβολταϊκές κυψέλες, φωτοβολταϊκές συστοιχίες ή φωτοβολταϊκά πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου

Κατασκευή από ύλες οποιασδήποτε κλάσης εκτός από εκείνη του προϊόντος.

Όταν το προϊόν κατασκευάζεται από ύλες που υπάγονται στην κλάση 8541, η καταγωγή αυτών των υλών συνιστά την καταγωγή του προϊόντος.

Όταν το προϊόν κατασκευάζεται από ύλες που υπάγονται στην κλάση 8541, και κατάγεται από περισσότερες της μίας χώρες, η καταγωγή του μεγαλύτερου μέρους, σε αξία, των εν λόγω υλών συνιστά την καταγωγή του προϊόντος.»

 Το ιστορικό της διαφοράς της κύριας δίκης

12      Στις 4 Ιουνίου 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον κανονισμό 513/2013, με τον οποίο επέβαλε προσωρινό δασμό αντιντάμπινγκ όσον αφορά τις εισαγωγές φωτοβολταϊκών συστοιχιών κρυσταλλικού πυριτίου και βασικών συστατικών τους στοιχείων (π.χ. κυψέλες και πλακίδια) καταγωγής ή προέλευσης Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

13      Στις 2 Δεκεμβρίου 2013 το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 1238/2013, για την επιβολή οριστικού δασμού αντιντάμπινγκ και την οριστική είσπραξη του προσωρινού δασμού που επιβλήθηκε στις εισαγωγές φωτοβολταϊκών συστοιχιών κρυσταλλικού πυριτίου και βασικών συστατικών τους στοιχείων (π.χ. κυψελών) καταγωγής ή προέλευσης Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΕΕ 2013, L 325, σ. 1), καθώς και τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 1239/2013, για την επιβολή οριστικού αντισταθμιστικού δασμού σχετικά με τις εισαγωγές φωτοβολταϊκών συστοιχιών κρυσταλλικού πυριτίου και βασικών συστατικών τους στοιχείων (ΕΕ 2013, L 325, σ. 66).

14      Κατά των εν λόγω εκτελεστικών κανονισμών και κατά διαφόρων πράξεων που θεσπίστηκαν στο πλαίσιο διαδικασιών οι οποίες οδήγησαν στην έκδοση των κανονισμών ή συναφών διαδικασιών ασκήθηκαν ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλείονες προσφυγές ακυρώσεως, σε συνέχεια ορισμένων από τις οποίες έχουν ήδη εκδοθεί αποφάσεις ή διατάξεις του Γενικού Δικαστηρίου, έχουν ασκηθεί αιτήσεις αναιρέσεως, καθώς επίσης έχουν εκδοθεί αποφάσεις ή διατάξεις του Δικαστηρίου. Ειδικότερα, το Δικαστήριο, με την απόφαση της 27ης Μαρτίου 2019, Canadian Solar Emea κ.λπ. κατά Συμβουλίου (C‑236/17 P, EU:C:2019:258, σκέψη 64), επισήμανε κατ’ ουσίαν ότι ο νομοθέτης της Ένωσης, εκδίδοντας τους εν λόγω εκτελεστικούς κανονισμούς, είχε θεσπίσει μέτρα εμπορικής άμυνας που αποτελούν «σύνολο ή πακέτο» μέτρων, το οποίο αποσκοπεί στην επίτευξη κοινού αποτελέσματος, δηλαδή στην εξάλειψη των επιζήμιων συνεπειών, για τη βιομηχανία της Ένωσης, του κινέζικου ντάμπινγκ που αφορά τις ηλιακές συστοιχίες και τις ηλιακές κυψέλες.

15      Στις 17 Δεκεμβρίου 2013 η Επιτροπή συμπλήρωσε το εν λόγω «σύνολο ή πακέτο» μέτρων εκδίδοντας τον εκτελεστικό κανονισμό 1357/2013, σκοπός του οποίου ήταν, όπως προκύπτει από τις σκέψεις 10 και 11 της παρούσας αποφάσεως, ο προσδιορισμός της καταγωγής των ηλιακών κυψελών, συστοιχιών και πάνελ στην παραγωγή των οποίων μεσολαβούν περισσότερες τρίτες χώρες. Η εφαρμογή του εν λόγω εκτελεστικού κανονισμού είχε ως συνέπεια, μεταξύ άλλων, οι ηλιακές συστοιχίες και τα πάνελ που παράγονται σε τρίτες χώρες, εκτός της Κίνας, από ηλιακές κυψέλες παραγόμενες στην Κίνα να υπαχθούν στους δασμούς αντιντάμπινγκ και στους αντισταθμιστικούς δασμούς που είχαν επιβληθεί, αντιστοίχως, με τον εκτελεστικό κανονισμό 1238/2013 και τον εκτελεστικό κανονισμό 1239/2013.

 Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

16      Η Renesola εισάγει στο Ηνωμένο Βασίλειο ηλιακές συστοιχίες με προέλευση την Ινδία. Οι εν λόγω ηλιακές συστοιχίες παράγονται από τη συναρμολόγηση, στη χώρα αυτή, ηλιακών κυψελών οι οποίες, με τη σειρά τους, παράγονται στην Κίνα.

17      Με απόφαση που εκδόθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2016, κατ’ εφαρμογήν του παραρτήματος 11 του κανονισμού 2454/93, όπως τροποποιήθηκε με τον εκτελεστικό κανονισμό 1357/2013, η φορολογική και τελωνειακή αρχή έκρινε ότι οι ηλιακές κυψέλες που εισήγαγε στο Ηνωμένο Βασίλειο η Renesola ήταν καταγωγής Κίνας και ότι, επομένως, για την εισαγωγή τους έπρεπε να καταβληθούν δασμοί αντιντάμπινγκ και αντισταθμιστικοί δασμοί, σύμφωνα με τους εκτελεστικούς κανονισμούς 1238/2013 και 1239/2013.

18      Η Renesola άσκησε προσφυγή κατά της αποφάσεως αυτής ενώπιον του First-tier Tribunal (Tax Chamber) [πρωτοδικείου διοικητικών διαφορών (φορολογικό τμήμα), Ηνωμένο Βασίλειο], υποστηρίζοντας ότι ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013 ήταν ανίσχυρος, καθόσον χαρακτήριζε τις ηλιακές συστοιχίες, όπως εκείνες τις οποίες αυτή εισάγει στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως προϊόντα καταγωγής Κίνας. Οι ηλιακές αυτές συστοιχίες θα έπρεπε να θεωρηθούν, βάσει ορθής ερμηνείας και εφαρμογής του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, ως προϊόντα καταγωγής Ινδίας.

19      Με απόφαση της 5ης Νοεμβρίου 2018, το επιληφθέν δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή ως αβάσιμη.

20      Η Renesola άσκησε έφεση κατά της ανωτέρω αποφάσεως ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου.

21      Με απόφαση της 4ης Μαρτίου 2020, το αιτούν δικαστήριο έκρινε ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είχε προβεί σε εσφαλμένη εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων που προσκόμισε ενώπιόν του η Renesola, προκειμένου να αποδείξει την καταγωγή των ηλιακών συστοιχιών τις οποίες αυτή εισάγει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Συγκεκριμένα, από την ορθή εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων προκύπτει ότι η συναρμολόγηση των εν λόγω ηλιακών συστοιχιών, η οποία πραγματοποιείται στην Ινδία από ηλιακές κυψέλες παραγόμενες στην Κίνα, δεν πρέπει να θεωρηθεί ως απλή αλλαγή στην εμφάνιση των ηλιακών κυψελών που τις συνθέτουν, όπως δέχθηκε το εν λόγω δικαστήριο, αλλά ως μια τεχνικώς σύνθετη και λεπτή διαδικασία από την οποία προκύπτουν προϊόντα με ειδικά χαρακτηριστικά, ιδίως όσον αφορά την ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, την αντοχή (στον εξωτερικό αέρα, σε κλιματολογικά στοιχεία και στην ακτινοβολία) καθώς και τη διάρκεια ζωής.

22      Το αιτούν δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ηλιακές συστοιχίες τις οποίες η Renesola εισάγει στο Ηνωμένο Βασίλειο θα έπρεπε να χαρακτηριστούν ως προϊόντα καταγωγής Ινδίας και όχι Κίνας, κατά την έννοια του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, σε περίπτωση που το άρθρο αυτό θεωρηθεί ότι έχει άμεση εφαρμογή στη διαφορά η οποία εκκρεμεί ενώπιόν του.

23      Υπό το πρίσμα των ανωτέρω στοιχείων, το αιτούν δικαστήριο εκθέτει κατ’ ουσίαν, με την απόφαση περί παραπομπής, ότι η επίλυση της διαφοράς εξαρτάται, πρώτον, από το ζήτημα αν ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013 είναι έγκυρος υπό το πρίσμα του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, λαμβανομένου υπόψη του περιθωρίου εκτιμήσεως που το Δικαστήριο αναγνωρίζει στην Επιτροπή όσον αφορά τον προσδιορισμό κατά περίπτωση των αφηρημένων κριτηρίων του άρθρου αυτού και, δεύτερον, σε περίπτωση που ο εκτελεστικός κανονισμός είναι ανίσχυρος, από την ερμηνεία του εν λόγω άρθρου σε περίπτωση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη.

24      Υπό τις συνθήκες αυτές, το Upper Tribunal (Tax and Chancery Chamber) [εφετείο διοικητικών διαφορών (τμήμα φορολογίας και κτηματολογίου), Ηνωμένο Βασίλειο)] αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

«1)      Αντιβαίνει ο εκτελεστικός κανονισμός [1357/2013], στο μέτρο που προβλέπει ότι για τον προσδιορισμό της χώρας καταγωγής ηλιακών συστοιχιών που κατασκευάζονται από υλικά προερχόμενα από διάφορες χώρες καθοριστική σημασία έχει η χώρα όπου κατασκευάζονται οι ηλιακές κυψέλες, στην επιταγή του άρθρου 24 του [κοινοτικού τελωνειακού κώδικα], σύμφωνα με την οποία τα εμπορεύματα στην παραγωγή των οποίων μεσολάβησαν δύο ή περισσότερες χώρες κατάγονται από τη χώρα στην οποία πραγματοποιήθηκε η τελευταία μεταποίηση ή ουσιαστική επεξεργασία, οικονομικά δικαιολογημένη, σε επιχείρηση εξοπλισμένη για τον σκοπό αυτό και η οποία κατέληξε στην κατασκευή ενός νέου προϊόντος ή ενός προϊόντος που αντιπροσωπεύει σημαντικό στάδιο παραγωγής;

2)      Σε περίπτωση που ο [εκτελεστικός] κανονισμός 1357/2013 είναι ανίσχυρος, έχει το άρθρο 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα την έννοια ότι η συναρμολόγηση ηλιακών συστοιχιών από ηλιακές κυψέλες και άλλα εξαρτήματα συνιστά ουσιαστική μεταποίηση ή επεξεργασία;»

 Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

 Επί του πρώτου ερωτήματος

25      Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013 είναι ανίσχυρος υπό το πρίσμα του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, καθόσον προβλέπει ότι οι ηλιακές συστοιχίες στην παραγωγή των οποίων μεσολάβησαν διάφορες χώρες πρέπει να θεωρούνται ως προϊόντα καταγωγής της χώρας από την οποία προέρχονται οι ηλιακές κυψέλες που τις αποτελούν.

26      Κατά το άρθρο 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, ένα εμπόρευμα στην παραγωγή του οποίου μεσολάβησαν δύο ή περισσότερες χώρες κατάγεται από τη χώρα στην οποία πραγματοποιήθηκε η τελευταία μεταποίηση ή ουσιαστική επεξεργασία, οικονομικά δικαιολογημένη, σε επιχείρηση εξοπλισμένη για τον σκοπό αυτό, η οποία κατέληξε στην κατασκευή ενός νέου προϊόντος ή ενός προϊόντος που αντιπροσωπεύει σημαντικό στάδιο παραγωγής.

27      Εν προκειμένω, ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013 τροποποίησε το παράρτημα 11 του κανονισμού 2454/93, το οποίο καθορίζει, όπως προκύπτει τόσο από το άρθρο 39 του κανονισμού αυτού όσο και από τον τίτλο του εν λόγω παραρτήματος, τον κατάλογο των προϊόντων για τα οποία η μεταποίηση ή επεξεργασία θεωρείται ότι προσδίδει την καταγωγή κατά την έννοια του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

28      Ειδικότερα, ο εκτελεστικός κανονισμός περιέλαβε στο παράρτημα αυτό νέα προϊόντα, ήτοι τις ηλιακές κυψέλες, συστοιχίες και πάνελ, και διευκρίνισε, όσον αφορά τις ηλιακές συστοιχίες και πάνελ, ότι τα προϊόντα αυτά πρέπει να θεωρούνται ότι κατάγονται από τη χώρα από την οποία κατάγονται οι ηλιακές κυψέλες που τα αποτελούν, όπως προκύπτει από τη σκέψη 11 της παρούσας αποφάσεως.

29      Η Επιτροπή, προκειμένου να δικαιολογήσει το γεγονός ότι η καταγωγή των ηλιακών κυψελών προσδίδει την καταγωγή των ηλιακών συστοιχιών και πάνελ που κατασκευάζονται από τις κυψέλες αυτές, επισήμανε, με τις αιτιολογικές σκέψεις 6 και 7 του εκτελεστικού κανονισμού 1357/2013, ότι η μεταποίηση των πλακιδίων πυριτίου σε ηλιακές κυψέλες αποτελεί το «αποφασιστικό» και «το σημαντικότερο» στάδιο της διαδικασίας παραγωγής των ηλιακών συστοιχιών και πάνελ, καθόσον από τη μεταποίηση αυτή προκύπτουν προϊόντα τα οποία έχουν «οριστική χρήση» και «ειδικά χαρακτηριστικά», οπότε το εν λόγω στάδιο θα πρέπει να θεωρηθεί ότι συνιστά την τελευταία ουσιαστική μεταποίηση, κατά την έννοια του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

30      Προβαίνοντας στην ανωτέρω εκτίμηση και στον νομικό αυτό χαρακτηρισμό των πραγματικών περιστατικών, η Επιτροπή έκρινε, εμμέσως πλην σαφώς, ότι τα δύο άλλα στάδια της διαδικασίας παραγωγής των ηλιακών συστοιχιών και πάνελ που περιγράφονται στην αιτιολογική σκέψη 5 του εκτελεστικού κανονισμού 1357/2013, ήτοι το προηγούμενο στάδιο που συνίσταται στην παραγωγή πλακιδίων πυριτίου και το μεταγενέστερο στάδιο που συνίσταται στη συναρμολόγηση των ηλιακών κυψελών σε ηλιακές συστοιχίες ή σε ηλιακά πάνελ, δεν συνιστούν την τελευταία ουσιαστική μεταποίηση των προϊόντων αυτών.

31      Ο έλεγχος του κύρους του διατακτικού του εκτελεστικού κανονισμού 1357/2013 και του σκεπτικού επί του οποίου αυτό στηρίζεται, στον οποίο το αιτούν δικαστήριο ζητεί από το Δικαστήριο να προβεί, πρέπει να πραγματοποιηθεί λαμβανομένης υπόψη της φύσεως και του αντικειμένου της εν λόγω πράξεως, της οποίας η νομική βάση είναι, όπως επισημάνθηκε με τη σκέψη 9 της παρούσας αποφάσεως, το άρθρο 247 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

32      Συναφώς, από πάγια νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι το άρθρο 247 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, σε συνδυασμό με το άρθρο 247α, εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να λαμβάνει όλα τα αναγκαία ή πρόσφορα εκτελεστικά μέτρα για τη θέση σε εφαρμογή του εν λόγω κώδικα (πρβλ. απόφαση της 12ης Οκτωβρίου 2017, X, C‑661/15, EU:C:2017:753, σκέψεις 44 και 45 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία) και, ειδικότερα, να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις προκειμένου να διευκρινίσει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται τα αφηρημένα κριτήρια του άρθρου 24 του ίδιου κώδικα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (πρβλ. αποφάσεις της 23ης Μαρτίου 1983, Cousin κ.λπ., 162/82, EU:C:1983:93, σκέψη 17, καθώς και της 13ης Δεκεμβρίου 2007, Asda Stores, C‑372/06, EU:C:2007:787, σκέψη 35).

33      Επομένως, η Επιτροπή έχει την εξουσία να εκδίδει, βάσει των άρθρων 247 και 247α του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, εκτελεστικές πράξεις, όπως ο κανονισμός 1357/2013, προκειμένου να προσδιορίσει, ενόψει μίας ή περισσοτέρων συγκεκριμένων κατηγοριών εμπορευμάτων στην παραγωγή των οποίων έχουν μεσολαβήσει περισσότερες χώρες, εκείνη τη χώρα μεταξύ των χωρών αυτών από την οποία πρέπει να θεωρηθούν ότι κατάγονται τα εμπορεύματα, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται τα κριτήρια του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα και, επομένως, ότι η χώρα αυτή αποτελεί, ειδικότερα, τη χώρα στην οποία πραγματοποιήθηκε η «τελευταία μεταποίηση ή ουσιαστική επεξεργασία» των εν λόγω εμπορευμάτων.

34      Εντούτοις, η άσκηση της εξουσίας αυτής υπόκειται, όπως προκύπτει επίσης από πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, στην τήρηση ορισμένων απαιτήσεων.

35      Συγκεκριμένα, πρώτον, η εκτελεστική πράξη την οποία έχει εξουσιοδοτηθεί να εκδώσει η Επιτροπή πρέπει να δικαιολογείται από σκοπούς όπως είναι η ασφάλεια δικαίου και η ομοιόμορφη εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας της Ένωσης (πρβλ. αποφάσεις της 8ης Μαρτίου 2007, Thomson και Vestel France, C‑447/05 και C‑448/05, EU:C:2007:151, σκέψεις 36 και 39, καθώς και της 13ης Δεκεμβρίου 2007, Asda Stores, C‑372/06, EU:C:2007:787, σκέψεις 45 και 48).

36      Δεύτερον, η εκτελεστική πράξη πρέπει να είναι αιτιολογημένη κατά τρόπο που να παρέχει στα δικαστήρια της Ένωσης τη δυνατότητα να ελέγχουν τη νομιμότητά της, στο πλαίσιο ευθείας προσφυγής, ή να εκτιμούν το κύρος της, στο πλαίσιο προδικαστικής παραπομπής, στην περίπτωση που τα εν λόγω δικαστήρια επιληφθούν του ζητήματος αυτού (πρβλ., όσον αφορά αιτήσεις προδικαστικής αποφάσεως, αποφάσεις της 23ης Μαρτίου 1983, Cousin κ.λπ., 162/82, EU:C:1983:93, σκέψεις 20 και 21, και της 13ης Δεκεμβρίου 2007, Asda Stores, C‑372/06, EU:C:2007:787, σκέψη 44).

37      Εξάλλου, στο μέτρο που μια τέτοια εκτελεστική πράξη σκοπεί να διευκρινίσει τον τρόπο ερμηνείας και εφαρμογής του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, όπως επισημάνθηκε με τις σκέψεις 32 και 33 της παρούσας αποφάσεως, η δικαστική εξέταση του βασίμου της εν λόγω πράξεως συνίσταται, αφενός, στο να εξακριβωθεί ότι η Επιτροπή, εκδίδοντας την πράξη, δεν υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο κατά την ερμηνεία και την εφαρμογή του άρθρου αυτού στη συγκεκριμένη περίπτωση, για παράδειγμα αφιστάμενη των κριτηρίων από τα οποία το εν λόγω άρθρο εξαρτά τον προσδιορισμό της καταγωγής των εμπορευμάτων (πρβλ. απόφαση της 23ης Μαρτίου 1983, Cousin κ.λπ., 162/82, EU:C:1983:93, σκέψη 15 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

38      Πράγματι, η καταγωγή αυτή πρέπει, εν πάση περιπτώσει, να καθορίζεται σε συνάρτηση με το καθοριστικό κριτήριο το οποίο είναι η «τελευταία μεταποίηση ή ουσιαστική επεξεργασία» των οικείων εμπορευμάτων (πρβλ. αποφάσεις της 13ης Δεκεμβρίου 1989, Brother International, C‑26/88, EU:C:1989:637, σκέψη 15, καθώς και της 11ης Φεβρουαρίου 2010, Hoesch Metals and Alloys, C‑373/08, EU:C:2010:68, σκέψη 38). Όπως προκύπτει από τη νομολογία του Δικαστηρίου, η φράση αυτή πρέπει να θεωρηθεί ότι παραπέμπει στο στάδιο της διαδικασίας παραγωγής στη διάρκεια του οποίου συγκεκριμενοποιείται ο προορισμός των εν λόγω εμπορευμάτων (πρβλ. απόφαση της 13ης Δεκεμβρίου 2007, Asda Stores, C‑372/06, EU:C:2007:787, σκέψη 36 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία) καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και η ειδική σύνθεσή τους που δεν είχαν προηγουμένως (πρβλ. αποφάσεις της 26ης Ιανουαρίου 1977, Gesellschaft für Überseehandel, 49/76, EU:C:1977:9, σκέψη 6, καθώς και της 11ης Φεβρουαρίου 2010, Hoesch Metals and Alloys, C‑373/08, EU:C:2010:68, σκέψη 46), και τα οποία δεν πρόκειται να υποστούν μεταγενέστερα ουσιώδη ποιοτική μεταβολή (πρβλ. απόφαση της 11ης Φεβρουαρίου 2010, Hoesch Metals and Alloys, C‑373/08, EU:C:2010:68, σκέψη 47 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

39      Αφετέρου, η δικαστική εξέταση του βασίμου εκτελεστικής πράξεως όπως ο κανονισμός 1357/2013 αφορά μάλλον το ζήτημα αν, ανεξαρτήτως πλάνης περί το δίκαιο, η Επιτροπή, στην οποία το Δικαστήριο αναγνωρίζει περιθώριο εκτιμήσεως στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (αποφάσεις της 23ης Μαρτίου 1983, Cousin κ.λπ., 162/82, EU:C:1983:93, σκέψη 17, καθώς και της 12ης Οκτωβρίου 2017, X, C‑661/15, EU:C:2017:753, σκέψη 45), υπέπεσε σε πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως κατά την εφαρμογή αυτή, λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης περίπτωσης (πρβλ. απόφαση της 8ης Μαρτίου 2007, Thomson και Vestel France, C‑447/05 και C‑448/05, EU:C:2007:151, σκέψη 45).

40      Υπό το πρίσμα των προεκτεθέντων, πρέπει εν προκειμένω, καταρχάς, να εξεταστούν οι σκοποί που επιδιώκει ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013, εν συνεχεία να εξακριβωθεί αν ο εν λόγω εκτελεστικός κανονισμός τηρεί την υποχρέωση αιτιολογήσεως που επιβάλλεται σε σχέση με μια τέτοια πράξη και, τέλος, να καθοριστεί αν οι εκτιμήσεις της Επιτροπής σχετικά με τον προσδιορισμό της χώρας καταγωγής των προϊόντων επί των οποίων έχει εφαρμογή ο εν λόγω εκτελεστικός κανονισμός, όπως αυτές συνοψίζονται στις σκέψεις 28 έως 30 της παρούσας αποφάσεως, ενέχουν πλάνη περί το δίκαιο ή πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως υπό το πρίσμα του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

41      Συναφώς, πρώτον, από τις αιτιολογικές σκέψεις 1, 3 και 4 του εκτελεστικού κανονισμού 1357/2013 προκύπτει ότι αυτός αποσκοπεί στη διευκρίνιση του τρόπου με τον οποίο τα κριτήρια που προβλέπονται στο άρθρο 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, για τον προσδιορισμό της καταγωγής των προϊόντων, πρέπει να εφαρμόζονται ως προς τις ηλιακές συστοιχίες και τα ηλιακά πάνελ καταγωγής Κίνας, καθώς και ως προς ένα από τα βασικά συστατικά στοιχεία τους, ήτοι τις ηλιακές κυψέλες, προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των δασμών αντιντάμπινγκ και των αντισταθμιστικών δασμών που θεσπίζει η Ένωση.

42      Ένας τέτοιος σκοπός πάντως ήταν, σύμφωνα με τη νομολογία που μνημονεύεται στη σκέψη 35 της παρούσας αποφάσεως, ικανός να δικαιολογήσει την έκδοση της ανωτέρω πράξεως.

43      Όσον αφορά, δεύτερον, την αιτιολογία του εκτελεστικού κανονισμού 1357/2013, από τις σκέψεις 29 και 30 της παρούσας αποφάσεως προκύπτει ότι η Επιτροπή αιτιολόγησε τον προσδιορισμό της καταγωγής των ηλιακών συστοιχιών και των ηλιακών πάνελ στον οποίο προέβη εκθέτοντας ότι, από ουσιαστικής απόψεως, η μεταποίηση των πλακιδίων πυριτίου σε ηλιακές κυψέλες πρέπει να θεωρηθεί ως το «αποφασιστικό» και «το σημαντικότερο» στάδιο της διαδικασίας παραγωγής των ηλιακών συστοιχιών και πάνελ, στο μέτρο που κατά το στάδιο αυτό αποκτώνται τα «ειδικά χαρακτηριστικά» και καθίσταται οριστική η «χρήση» των βασικών συστατικών στοιχείων των εν λόγω προϊόντων που είναι οι ηλιακές κυψέλες. Όπως προκύπτει επίσης από τις εν λόγω σκέψεις, η Επιτροπή συνήγαγε από την εκτίμηση αυτή των πραγματικών περιστατικών ότι, από νομικής απόψεως, το εν λόγω στάδιο πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί την τελευταία ουσιαστική μεταποίηση, κατά την έννοια του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

44      Το ανωτέρω σκεπτικό εκθέτει επαρκώς κατά νόμον τη συλλογιστική της Επιτροπής. Συγκεκριμένα, αφενός, παρέχει τη δυνατότητα στους επιχειρηματίες που κατασκευάζουν τα προϊόντα τα οποία αφορά ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013 ή που τα εισάγουν στην Ένωση να κατανοήσουν το περιεχόμενο της συλλογιστικής αυτής και να αμφισβητήσουν το ουσία και νόμω βάσιμό της, όπως έπραξε η Renesola τόσο στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης όσο και με τις γραπτές παρατηρήσεις της ενώπιον του Δικαστηρίου. Αφετέρου, παρέχει στο Δικαστήριο τη δυνατότητα να εκτιμήσει το κύρος της εν λόγω πράξεως.

45      Όσον αφορά, τρίτον, τον έλεγχο του βασίμου της συλλογιστικής της Επιτροπής σχετικά με τη χώρα καταγωγής των ηλιακών συστοιχιών και των ηλιακών πάνελ στα οποία αναφέρεται ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013, πρέπει να υπομνησθεί, καταρχάς, ότι η συλλογιστική αυτή στηρίζεται, όπως επισημάνθηκε στη σκέψη 29 της παρούσας αποφάσεως, στο κριτήριο της «τελευταίας μεταποιήσεως ή ουσιαστικής επεξεργασίας» του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

46      Ως εκ τούτου, αντιθέτως προς όσα υποστήριξε η Renesola με τις γραπτές παρατηρήσεις της ενώπιον του Δικαστηρίου, δεν είναι δυνατό να γίνει δεκτό ότι η Επιτροπή υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο εφαρμόζοντας κριτήριο διαφορετικό από εκείνο το οποίο προβλέπει το εν λόγω άρθρο 24.

47      Όσον αφορά, εν συνεχεία, το ζήτημα αν η Επιτροπή υπέπεσε σε πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως, το αιτούν δικαστήριο και η Renesola φρονούν, κατ’ ουσίαν, ότι η συναρμολόγηση ηλιακών κυψελών σε ηλιακές συστοιχίες ή ηλιακά πάνελ καθιστά δυνατή την παραγωγή προϊόντων τα οποία έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από εκείνα των ηλιακών κυψελών που τα συνθέτουν, ιδίως όσον αφορά την ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, την αντοχή στα εξωτερικά στοιχεία και τη διάρκεια ζωής, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην απόφαση περί παραπομπής όπως συνοψίζονται στις σκέψεις 21 και 22 της παρούσας αποφάσεως.

48      Η Επιτροπή, από την πλευρά της, δεν αμφισβητεί ότι υφίσταται τέτοια διαφορά ως προς τα χαρακτηριστικά, πλην όμως εκτιμά ότι μόνον κατά το προηγούμενο στάδιο της διαδικασίας παραγωγής των ηλιακών συστοιχιών και ηλιακών πάνελ, το οποίο συνίσταται στη μεταποίηση των πλακιδίων πυριτίου σε ηλιακές κυψέλες, προκύπτουν προϊόντα ικανά να συλλέγουν την ηλιακή ενέργεια και να τη μετατρέπουν σε ηλεκτρική ενέργεια, σε διάφορες ποσότητες και με μάλλον μεγάλη αντοχή καθώς και μάλλον μεγάλη διάρκεια ζωής. Η Επιτροπή φρονεί επίσης, κατ’ ουσίαν, ότι η απόκτηση αυτών των ειδικών χαρακτηριστικών είναι καθοριστικής σημασίας και ότι οι βελτιώσεις που μπορούν να επέλθουν μεταγενέστερα στις ηλιακές κυψέλες, διά της συναρμολογήσεώς τους σε ηλιακές συστοιχίες ή ηλιακά πάνελ με διαφορετικό μέγεθος, ικανότητα παραγωγής, αντοχή και διάρκεια ζωής είναι, συγκριτικά, μικρότερης σημασίας.

49      Αυτή η συνολική εκτίμηση της διαδικασίας παραγωγής των ηλιακών συστοιχιών και πάνελ καθώς και της συγκριτικής σημασίας των διαφόρων σταδίων που αυτή περιλαμβάνει δεν είναι προδήλως εσφαλμένη, υπό το πρίσμα της νομολογίας που μνημονεύεται στη σκέψη 38 της παρούσας αποφάσεως. Πράγματι, τα δύο στοιχεία στα οποία στηρίζεται, ήτοι η δυνατότητα συλλογής της ηλιακής ενέργειας και, στη συνέχεια, η μετατροπή της σε ηλεκτρική ενέργεια, μπορούν να θεωρηθούν, αφενός, ως βασικά χαρακτηριστικά των ηλιακών κυψελών, των ηλιακών συστοιχιών και των ηλιακών πάνελ και, αφετέρου, ως καθοριστικά για τον προορισμό των διαφόρων αυτών κατηγοριών προϊόντων. Επιπλέον, τα δύο αυτά στοιχεία, εξεταζόμενα από κοινού, οδηγούν στην εκτίμηση ότι η μεταποίηση των πλακιδίων πυριτίου σε ηλιακές κυψέλες έχει ουσιώδη και μεγαλύτερη σημασία από τις βελτιώσεις που επέρχονται κατά το μεταγενέστερο στάδιο της εν λόγω διαδικασίας παραγωγής, στη διάρκεια του οποίου ένας συνήθως σημαντικός αριθμός ηλιακών κυψελών συναρμολογείται σε ηλιακές συστοιχίες ή ηλιακά πάνελ.

50      Κατά συνέπεια, ορθώς η Επιτροπή έκρινε, βάσει της ανωτέρω εκτιμήσεως των πραγματικών περιστατικών, ότι η μεταποίηση των πλακιδίων πυριτίου σε ηλιακές κυψέλες έπρεπε να θεωρηθεί ότι αποτελεί την τελευταία ουσιαστική μεταποίηση στο πλαίσιο της διαδικασίας παραγωγής των ηλιακών συστοιχιών και πάνελ, κατά την έννοια του άρθρου 24 του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

51      Επομένως, ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013, η έκδοση του οποίου δικαιολογείται, επιπλέον, από τον σκοπό συνεκτικής και ομοιόμορφης εφαρμογής της τελωνειακής νομοθεσίας και της νομοθεσίας αντιντάμπινγκ της Ένωσης, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ενέχει πλάνη περί το δίκαιο ή πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως.

52      Κατόπιν του συνόλου των προεκτεθέντων, στο υποβληθέν ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι από την εξέτασή του δεν προέκυψε κανένα στοιχείο ικανό να θίξει το κύρος του κανονισμού 1357/2013.

 Επί του δεύτερου ερωτήματος

53      Λαμβανομένης υπόψη της απαντήσεως που δόθηκε στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, παρέλκει η απάντηση στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, το οποίο υποβλήθηκε μόνο για την περίπτωση που ο εκτελεστικός κανονισμός 1357/2013 ήθελε κηρυχθεί ανίσχυρος.

 Επί των δικαστικών εξόδων

54      Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σε αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τρίτο τμήμα) αποφαίνεται:

Από την εξέταση του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος δεν προέκυψε κανένα στοιχείο ικανό να επηρεάσει το κύρος του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 1357/2013 της Επιτροπής, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλίου περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα.

(υπογραφές)


*      Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική.