ARREST VAN HET HOF (Tiende kamer)
17 maart 2016 (*)
„Prejudiciële verwijzing – Verordening (EEG) nr. 2658/87 – Douane-unie en gemeenschappelijk douanetarief – Tariefindeling – Gecombineerde nomenclatuur – Posten 8517, 8518, 8519, 8527 en 8543 – Standalone toestel dat is ontworpen voor het ophalen, ontvangen en via streaming in de vorm van versterkt geluid weergeven van geluidsbestanden”
In zaak C‑84/15,
betreffende een verzoek om een prejudiciële beslissing krachtens artikel 267 VWEU, ingediend door Hoge Raad der Nederlanden bij uitspraak van 13 februari 2015, ingekomen bij het Hof op 19 februari 2015, in de procedure
Sonos Europe BV
tegen
Staatssecretaris van Financiën,
wijst
HET HOF (Tiende kamer),
samengesteld als volgt: F. Biltgen, kamerpresident, A. Borg Barthet (rapporteur) en M. Berger, rechters,
advocaat-generaal: Y. Bot,
griffier: A. Calot Escobar,
gezien de stukken,
gelet op de opmerkingen van:
– Sonos Europe BV, vertegenwoordigd door N. Ooyevaar, W. Schipper en H. Ooyevaar, adviseurs, bijgestaan door T. Lyons, QC, en J. Wolfs, advocaat,
– de Nederlandse regering, vertegenwoordigd door M. Gijzen en M. Bulterman als gemachtigden,
– de Europese Commissie, vertegenwoordigd door A. Caeiros en G. Wils als gemachtigden,
gelet op de beslissing, de advocaat-generaal gehoord, om de zaak zonder conclusie te berechten,
het navolgende
Arrest
1 Het verzoek om een prejudiciële beslissing betreft de uitlegging van de posten 8517, 8518, 8519, 8527 en 8543 van de gecombineerde nomenclatuur zoals opgenomen in bijlage I bij verordening (EEG) nr. 2658/87 van de Raad van 23 juli 1987 met betrekking tot de tarief- en statistieknomenclatuur en het gemeenschappelijk douanetarief (PB L 256, blz. 1), in de versie die achtereenvolgens voortvloeit uit verordening (EG) nr. 1031/2008 van de Commissie van 19 september 2008 (PB L 291, blz. 1) en verordening (EG) nr. 948/2009 van de Commissie van 30 september 2009 (PB L 287, blz. 1; hierna: „GN”).
2 Dit verzoek is ingediend in het kader van een geding tussen Sonos Europe BV (hierna: „Sonos Europe”) en de Staatssecretaris van Financiën (hierna: „douaneautoriteiten”) over de tariefindeling van standalone toestellen, „SONOS Zone Player zps5” genaamd, die zijn ontworpen voor het ophalen, ontvangen en via streaming in de vorm van versterkt geluid weergeven van geluidsbestanden (hierna: „Zoneplayers”).
Toepasselijke bepalingen
Het GS
3 De Internationale Douaneraad, thans de Werelddouaneorganisatie (WCO), is opgericht bij het op 15 december 1950 te Brussel gesloten internationale verdrag tot instelling van deze raad. Het geharmoniseerde systeem inzake de omschrijving en de codering van goederen (hierna: „GS”) is opgesteld door de WCO en ingevoerd bij het op 14 juni 1983 te Brussel gesloten Internationaal Verdrag betreffende het geharmoniseerde systeem inzake de omschrijving en de codering van goederen (hierna: „GS-verdrag”). Dit verdrag is samen met het daarbij behorende protocol van wijziging van 24 juni 1986 namens de Europese Economische Gemeenschap goedgekeurd bij besluit 87/369/EEG van de Raad van 7 april 1987 (PB L 198, blz. 1).
4 Krachtens artikel 3, lid 1, van het GS-verdrag verbindt elke verdragsluitende partij zich om haar tarief- en statistieknomenclaturen in overeenstemming te doen zijn met het GS, om alle posten en onderverdelingen ervan, zonder enige toevoeging of wijziging, alsmede de daarop betrekking hebbende numerieke codes te gebruiken, en om de volgorde van nummering van het GS in acht te nemen. Elke verdragsluitende partij verbindt zich ook om de algemene regels voor de interpretatie van het GS, alsmede alle aantekeningen op de afdelingen, de hoofdstukken en de onderverdelingen van het GS toe te passen en de draagwijdte daarvan niet te wijzigen.
5 De WCO keurt onder de in artikel 8 van het GS-verdrag vastgelegde voorwaarden de toelichtingen en de indelingsadviezen goed die worden vastgesteld door het comité voor het GS.
6 De GS-toelichting op post 8517 van dit systeem luidt:
„Onder deze post worden ingedeeld telecommunicatieapparaten voor het overbrengen of ontvangen tussen twee punten van spraak of andere geluiden, afbeeldingen, of andere gegevens door modulatie van een elektrische stroom of van een optische golf via een kabel, of door elektromagnetische golven via een draadloos netwerk. Het signaal kan analoog of digitaal zijn. Tot deze netwerken, die onderling verbonden kunnen zijn, kunnen telefonie, telegrafie, radiotelefonie, radiotelegrafie, lokale netwerken of uitgebreide netwerken behoren.
[...]
Afzonderlijk aangeboden microfoons, oortelefoons, telefoonhoorns en luidsprekers vallen onder post nr. 85.18; geluidssignaalinrichtingen worden ingedeeld onder nr. 85.31.
Telefoontoestellen kunnen het volgende behelzen of omvatten: een geheugen voor het opslaan en herhalen van telefoonnummers, een beeldscherm dat het gekozen nummer toont, het nummer van de persoon die belt, datum en tijdstip van de oproep evenals de duur ervan; een luidspreker en een extra microfoon voor communicatie zonder de hoorn; automatische antwoordapparaten, automatische toestellen voor de verzending van een opgenomen bericht, voor de opname van inkomende berichten en voor het op vraag afspelen van opgenomen berichten; voorzieningen om een persoon die aan de lijn hangt in de wacht te zetten terwijl men spreekt met een andere persoon op een andere telefoon. De telefoontoestellen die deze voorzieningen hebben, kunnen ook uitgerust zijn met bedieningstoetsen, zoals bijvoorbeeld een schakeltoets waarmee de telefoon kan functioneren zelfs wanneer de hoorn op de haak blijft. Veel van deze toestellen gebruiken een microprocessor of geïntegreerde digitale circuits.”
7 De GS-toelichting op post 8518 van dit systeem luidt:
„Deze post omvat microfoons, luidsprekers, hoofdtelefoons, oortelefoons en elektrische audiofrequentieversterkers van alle soorten, afzonderlijk aangeboden, ongeacht het specifieke gebruik waarvoor een dergelijk toestel is ontworpen (bijvoorbeeld microfoons, hoofdtelefoons en oortelefoons voor telefoontoestellen, en luidsprekers voor radiotoestellen).
Hieronder vallen tevens elektrische apparaten voor geluidsversterking.
[...]
B. Luidsprekers, ook indien gemonteerd in een klankkast
De werking van luidsprekers is omgekeerd aan die van microfoons. Het zijn toestellen voor het weergeven van geluid door omzetting van elektrische trillingen of schommelingen van een versterker in mechanische trillingen en voor het overdragen van deze trillingen op de omringende lucht.
In het algemeen worden onderscheiden:
[...]
Luidsprekers zijn soms uitgerust met ingebouwde aanpassingstransformatoren en versterkers. Meestal worden de door de luidsprekers ontvangen elektrische signalen op een analoge manier overgedragen, hoewel het inkomende signaal soms digitaal is. Dergelijke luidsprekers bevatten digitaal-naar-analoogsignaalomzetters en versterkers waarvan de mechanische trillingen zich door de lucht verplaatsen.
Naargelang van het gebruiksdoel kunnen luidsprekers gemonteerd zijn in behuizingen of op statieven van uiteenlopende aard, die doorgaans een akoestische werking hebben en zelfs meubelen kunnen zijn. Zij blijven onder deze indeling vallen mits het geheel primair als luidspreker dient. Afzonderlijk aangeboden behuizingen of statieven behoren eveneens tot deze post indien ze kennelijk hoofdzakelijk zijn ontworpen voor de montage van luidsprekers, met uitzondering evenwel van in hoofdstuk 94 bedoelde meubelen, die bijkomstig zijn ontworpen om een luidspreker te bevatten.
Deze post omvat luidsprekers die zijn ontworpen voor aansluiting op een automatische gegevensverwerkende machine, wanneer zij afzonderlijk worden aangeboden.”
8 De GS-toelichting op post 8519 van dit systeem luidt:
„Deze post omvat toestellen voor het opnemen of weergeven van geluid en toestellen die beide kunnen. Meestal wordt het geluid opgenomen op of weergegeven vanaf een intern geheugensysteem of een gegevensdrager (bijvoorbeeld magneetband, optisch opslagmedium, halfgeleidersubstraat of een ander gegevensdrager van post nr. 85.23).
Toestellen voor het opnemen van geluid wijzigen een opslagmedium zodat de geluidsweergavetoestellen nadien de oorspronkelijke geluidsgolf kunnen weergeven (spraak, muziek, enz.). Hieronder vallen opnames via de ontvangst van een geluidsgolf of via andere methoden, zoals het downloaden van geluidsbestanden door middel van een automatische gegevensverwerkende machine van een website, of het kopiëren daarvan van CD’s naar het interne geheugen (bijvoorbeeld flash-geheugen) van een digitaal geluidsapparaat (bijvoorbeeld een MP3-speler). Apparaten die het geluid opnemen als een digitale code zijn in het algemeen niet in staat het geluid weer te geven tenzij zij zijn uitgerust met een middel om de digitale code in een analoog signaal om te zetten.
[...]
IV. Overige toestellen die werken met magnetische dragers, met optische dragers of met dragers op basis van halfgeleiders
De toestellen in deze groep kunnen draagbaar zijn. Zij kunnen tevens zijn uitgerust met akoestische apparatuur (luidsprekers, oortelefoons, hoofdtelefoons) en een elektrische versterker, of ontworpen zijn om daarmee te worden verbonden.
[...]
C) Apparaten die werken met dragers op basis van halfgeleiders
Deze groep omvat toestellen die werken met dragers op basis van halfgeleiders (bijvoorbeeld solid-state, niet-vluchtige gegevensdragers). Het geluid wordt als digitale code opgenomen op de gegevensdrager via omzetting van versterkte stromen van variabele intensiteit (analoog signaal). Door het aflezen van deze gegevensdrager wordt het geluid weergegeven. De gegevensdrager op basis van halfgeleiders kan permanent in het toestel zijn gemonteerd, of er kan sprake zijn van uitneembare, solid-state, niet-vluchtige gegevensdragers. Als toestellen van deze soort kunnen worden genoemd: audiospelers met flashgeheugen (zoals bepaalde MP3-spelers), zijnde draagbare toestellen op batterijen die hoofdzakelijk bestaan uit een behuizing met (intern of uitneembaar) flashgeheugen, een microprocessor, een elektronisch systeem met een elektrische audiofrequentieversterker, een LCD-scherm en bedieningstoetsen. De microprocessor is zodanig geprogrammeerd dat hij MP3- of vergelijkbare bestanden kan gebruiken. Het toestel kan worden verbonden met een machine voor automatische gegevensverwerking om MP3- of vergelijkbare bestanden te downloaden.”
9 De GS-toelichting op post 8543 van dit systeem luidt:
„Deze post omvat alle elektrische machines en toestellen die niet in andere posten van dit hoofdstuk zijn genoemd of opgenomen, en meer in het bijzonder niet vallen onder enige post in een ander hoofdstuk (met name de hoofdstukken 84 of 90), mits die machines en toestellen niet zijn uitgesloten in de aantekeningen op deze afdeling of dit hoofdstuk.
Als machines of toestellen in de zin van deze post worden beschouwd elektrische apparaten met een eigen functie. De bepalingen in de toelichting op post 84.79 betreffende machines en mechanische toestellen met een eigen functie, zijn van overeenkomstige toepassing op de machines en toestellen van deze post.
Bij deze apparaten gaat het merendeels om samengevoegde elektrische basiscomponenten (lampen, transformatoren, condensatoren, zelfinductoren, weerstanden, enz.) die uitsluitend op elektriciteit functioneren. Onder deze afdeling vallen echter ook elektrische producten met mechanische componenten, mits deze slechts een ondergeschikte rol spelen ten opzichte van de elektrische bestanddelen van de machine of het toestel.”
De GN
10 De tariefindeling van goederen die in de Europese Unie worden ingevoerd, wordt geregeld door de GN, die is gebaseerd op het GS.
11 Ingevolge artikel 12, lid 1, van verordening nr. 2658/87, zoals gewijzigd bij verordening (EG) nr. 254/2000 van de Raad van 31 januari 2000 (PB L 28, blz. 16), stelt de Europese Commissie jaarlijks bij verordening een volledige versie vast van de GN, met het daarbij behorende tarief van de douanerechten, zoals die uit de door de Raad van de Europese Unie of de Commissie vastgestelde bepalingen voortvloeit. Deze verordening is van toepassing met ingang van 1 januari van het daaropvolgende jaar.
12 De versies van de GN die van toepassing zijn op de feiten in het hoofdgeding, die hebben plaatsgevonden in 2009 en 2010, zijn die welke achtereenvolgens waren opgenomen in de verordeningen nr. 1031/2008 en nr. 948/2009.
13 Het eerste deel van de GN bevat een reeks inleidende bepalingen. Titel I van dit deel, houdende algemene bepalingen, bevat een afdeling A, „Algemene regels voor de interpretatie van de [GN]”, die luidt als volgt:
„Voor de indeling van goederen in de [GN] gelden de volgende bepalingen.
1 De tekst van de opschriften van de afdelingen, van de hoofdstukken en van de onderdelen van hoofdstukken wordt geacht slechts als aanwijzing te gelden; voor de indeling zijn wettelijk bepalend de bewoordingen van de posten en de aantekeningen op de afdelingen of op de hoofdstukken en – voor zover dit niet in strijd is met de bewoordingen van bedoelde posten en aantekeningen – de navolgende regels.
[...]
6. Voor de indeling van goederen onder de onderverdelingen van een post zijn wettelijk bepalend de bewoordingen van die onderverdelingen en de aanvullende aantekeningen, alsmede ‚mutatis mutandis’ de vorenstaande regels, met dien verstande dat uitsluitend onderverdelingen van gelijke rangorde met elkaar kunnen worden vergeleken. Voor de toepassing van deze regel en voor zover niet anders is bepaald, zijn de aantekeningen op de afdelingen en op de hoofdstukken eveneens van toepassing.”
14 Het tweede deel van de GN, met het opschrift „Tabel der rechten”, bevat onder meer afdeling XVI, waarvan aantekening 3 als volgt luidt:
„Voor zover niet anders is bepaald, worden combinaties van machines van verschillende soorten, die bestemd zijn om gezamenlijk te functioneren en die een geheel vormen, alsmede machines met twee of meer verschillende (afwisselende of aanvullende) functies, ingedeeld naar de hoofdfunctie die kenmerkend is voor het complex.”
15 Hoofdstuk 85 van de GN, die behoort tot genoemde afdeling XVI, draagt het opschrift „Elektrische machines, apparaten, uitrustingsstukken, alsmede delen daarvan; toestellen voor het opnemen of het weergeven van geluid, toestellen voor het opnemen of het weergeven van beelden en geluid voor televisie, alsmede delen en toebehoren van deze toestellen”. Dit hoofdstuk bevat onder meer de volgende tariefposten:
„8517 | Telefoontoestellen, daaronder begrepen telefoontoestellen voor cellulaire netwerken of voor andere draadloze netwerken; andere toestellen voor het zenden of ontvangen van spraak, van beelden of van andere gegevens, daaronder begrepen toestellen voor de overdracht in een kabelnetwerk of in een draadloos netwerk (zoals een lokaal netwerk of een uitgestrekt netwerk), andere dan die bedoeld bij de posten 8443, 8525, 8527 en 8528: |
| | ‐ telefoontoestellen, daaronder begrepen telefoontoestellen voor cellulaire netwerken of voor andere draadloze netwerken |
[...] | [...] |
8517 18 00 | [...] |
| | ‐ andere toestellen voor het zenden of ontvangen van spraak, van beelden of van andere gegevens, daaronder begrepen toestellen voor de overdracht in een kabelnetwerk, of in een draadloos netwerk (zoals een lokaal netwerk of een uitgestrekt netwerk) |
8517 61 00 | ‐ ‐ basisstations |
8517 62 00 | ‐ ‐ toestellen voor het ontvangen, omzetten en zenden of regenereren van spraak, van beelden of van andere gegevens (incl. schakelapparaten en toestellen voor het routen) |
8517 69 | ‐ ‐ andere: | ‐ ‐ andere: |
[...] | [...] | [...] |
8518 | Microfoons en statieven daarvoor; luidsprekers, ook indien gemonteerd in een klankkast; hoofdtelefoons en oortelefoons, ook indien gecombineerd met een microfoon, en stellen of assortimenten bestaande uit een microfoon en een of meer luidsprekers; elektrische audiofrequentversterkers; elektrische geluidsversterkers |
[...] | [...] |
8519 | Toestellen voor het opnemen of het weergeven van geluid |
8519 20 | ‐ Toestellen werkende op munten, bankbiljetten, bankkaarten, penningen of door andere wijze van betaling; |
[...] | [...] |
8519 30 00 | – platenspelers |
8519 50 00 | – telefoonantwoordapparaten |
| | – andere toestellen |
8519 81 | – werkend met magnetische dragers, met optische dragers of met dragers op basis van halfgeleiders |
[...] | [...] |
8519 89 | ‐ ‐ andere: |
| | – – – toestellen voor het weergeven van geluid, zonder ingebouwd apparaat voor het opnemen van geluid |
[...] | [...] |
8519 89 19 | – – – – andere |
[...] | [...] |
8527 | ontvangtoestellen voor radio-omroep, ook indien in dezelfde kast gecombineerd met een toestel voor het opnemen of het weergeven van geluid of met een uurwerk |
[...] | [...] |
8543 | Elektrische machines, apparaten en toestellen, met een eigen functie, niet genoemd of niet begrepen onder andere posten van dit hoofdstuk” |
Hoofdgeding en prejudiciële vraag
16 In de periode van 7 december 2009 tot en met 4 januari 2010 heeft Sonos Europe negenmaal aangifte gedaan voor het in het vrije verkeer brengen van Zoneplayers.
17 Dit toestel bestaat uit een kast met daarin vijf luidsprekers die elk zijn voorzien van een digitale versterker. De kast is voorzien van knoppen voor geluidsregeling („mute” en „volume”) en van een aansluiting voor een koptelefoon, een audio-ingang, twee netwerkpoorten en een aansluiting voor het elektriciteitsnet. Voorts is in de Zoneplayer een moederbord ingebouwd met daarop onder meer een centrale processor. De software die is geïnstalleerd op het moederbord bestaat onder meer uit het besturingssysteem Linux, dat door middel van een internetverbinding kan worden bijgewerkt.
18 Om deze verbinding tot stand te brengen, moet de Zoneplayer via een ethernetkabel op een modem of een router worden aangesloten. Wanneer de Zoneplayer met het internet is verbonden, kan de gebruiker onder meer muziek via streaming beluisteren doordat het toestel de geluidsbestanden tijdens het downloaden ervan leest zonder dat die bestanden hiervoor in het geheugen van het toestel worden opgeslagen. De Zoneplayer biedt ook de mogelijkheid om via streaming uitzendingen te beluisteren van op het internet aanwezige radiostations. Om deze streaming mogelijk te maken, wisselt de Zoneplayer ruwe gegevens uit met de servers waarop de geluidsbestanden die de gebruiker wil beluisteren, zijn opgeslagen.
19 Op de Zoneplayer zijn meer dan 25 000 radiostations, programma’s en podcasts voorgeprogrammeerd. De Zoneplayer biedt niet de mogelijkheid om gegevens op te slaan.
20 Op de netwerkpoorten aan de achterzijde van de kast kunnen – met behulp van een kabel – apparaten als een digitale videorecorder, een personal computer, een spelconsole of een Network Attached Storage station worden aangesloten om deze apparaten met het internet te verbinden en/of de Zoneplayer te verbinden met de in een lokaal netwerk aanwezige computers. De inhoud van de op deze andere terminals aanwezige geluidsbestanden kan tevens via de luidsprekers van de Zoneplayer ten gehore worden gebracht. Ook dan worden de geluidsbestanden niet eerst op de Zoneplayer opgeslagen maar streamt de Zoneplayer deze tijdens de gegevensoverdracht tussen de via het netwerk verbonden apparaten.
21 Twee of meer Zoneplayers kunnen onderling draadloos digitale gegevens zenden en ontvangen en zo samen een draadloos datanetwerk vormen (hierna: „Sonos-netwerk”). De op de Zoneplayers geïnstalleerde software maakt het mogelijk dat binnen het Sonos-netwerk muziek afzonderlijk naar elk van de aangesloten Zoneplayers kan worden gestuurd en gestreamd. Het Sonos-netwerk functioneert daarbij onafhankelijk van een eventueel aanwezig wifi-netwerk; het systeem genereert namelijk zelf de codering die wordt gebruikt om de digitale gegevens van de ene naar de andere Zoneplayer te verzenden.
22 Sonos Europe heeft de Zoneplayers aangegeven onder GN-onderverdeling 8519 89 90, waarvoor een douanetarief van 2 % geldt. De douaneautoriteiten hebben Sonos Europe overeenkomstig deze aangiften uitnodigingen tot betaling van douanerechten uitgereikt.
23 Sonos Europe heeft tegen deze uitnodigingen tot betaling bezwaar gemaakt. Naar haar mening moet de Zoneplayer worden ingedeeld onder GN-onderverdeling 8517 62 00, met een douanetarief van 0 %. De douaneautoriteiten hebben dit bezwaar ongegrond verklaard en daarbij in hun besluit aangegeven dat de Zoneplayer in beginsel valt onder GN-onderverdeling 8519 89 19 met een douanetarief van 4,5 %, zodat de in de aangevochten uitnodigingen tot betaling vastgestelde douanerechten niet op een te hoog bedrag zijn vastgesteld.
24 Sonos Europe heeft tegen deze besluiten van de douaneautoriteiten beroep ingesteld bij de Rechtbank Haarlem, die dit beroep ongegrond heeft verklaard. Tegen deze uitspraak heeft Sonos Europe beroep ingesteld bij het Gerechtshof Amsterdam.
25 Het gerechtshof heeft overwogen dat de Zoneplayer, gelet op de objectieve kenmerken en eigenschappen ervan, vatbaar is voor indeling onder zowel GN-post 8517 als GN-post 8519. Op grond hiervan heeft het gerechtshof geoordeeld dat de tariefindeling van de Zoneplayer moet plaatsvinden met inachtneming van aantekening 3 op afdeling XVI van de GN. Naar het oordeel van het Gerechtshof Amsterdam is de Zoneplayer, bezien vanuit het oogpunt van de consument, hoofzakelijk bestemd voor het weergeven van geluid en is deze geluidsweergavefunctie inherent aan het toestel. Dit betekent volgens het gerechtshof dat dit de hoofdfunctie van de Zoneplayer is, terwijl de netwerkfunctie secundair is. Indeling dient naar het oordeel van het gerechtshof daarom op grond van regels 1 en 6 van de algemene regels voor de interpretatie van de GN en met toepassing van aantekening 3 op afdeling XVI ervan te geschieden onder GN-onderverdeling 8519 89 19.
26 Tegen dit arrest van het Gerechtshof Amsterdam heeft Sonos Europe bij de verwijzende rechter beroep in cassatie ingesteld. De verwijzende rechter twijfelt over de tariefindeling van de Zoneplayer.
27 De verwijzende rechter overweegt namelijk dat de Zoneplayer, gelet op de bewoordingen van GN-posten 8517, 8518 en 8519 en in het licht van de GS-toelichtingen op de desbetreffende posten van dit systeem, eigenschappen en kenmerken gemeen heeft met apparaten en toestellen die onder die posten moeten worden ingedeeld. Niettemin onderscheidt de Zoneplayer zich van de apparaten die geacht worden te vallen onder de hiervoor bedoelde tariefposten, met name wat betreft de technologische ontwikkeling ervan, aangezien dit toestel een nieuwe en geavanceerde techniek benut. De werking van de Zoneplayer wordt als zodanig dus niet beschreven in een van de posten van de GN.
28 In deze omstandigheden heeft de Hoge Raad der Nederlanden de behandeling van de zaak geschorst en het Hof verzocht om een prejudiciële beslissing over de volgende vraag:
„Dienen de posten 8517, 8518, 8519 en 8527 van de GN aldus te worden uitgelegd dat een product als in dit arrest omschreven (de Zoneplayer), dat digitale informatie ontvangt en zonder deze op te slaan (‚streaming’) in de vorm van geluid versterkt weergeeft door middel van vijf (geïntegreerde) luidsprekers en/of doorstuurt naar andere apparaten in het lokale netwerk, vatbaar is voor indeling onder een of meer van deze posten, en zo ja welke? Of dient post 8543 van de GN aldus te worden uitgelegd dat een apparaat als de Zoneplayer daaronder moet worden ingedeeld als elektrisch apparaat met een eigen functie?”
Beantwoording van de prejudiciële vraag
29 Om te beginnen zij eraan herinnerd dat het Hof, wanneer het wordt verzocht om een prejudiciële beslissing op het gebied van de tariefindeling, veeleer tot taak heeft de nationale rechter de criteria aan te reiken aan de hand waarvan deze de betrokken producten correct in de GN kan indelen, dan zelf deze indeling te verrichten, temeer daar het Hof niet altijd over alle daartoe noodzakelijke gegevens beschikt. De nationale rechter is hiertoe in ieder geval beter toegerust (arrest Lukoyl Neftohim Burgas, C‑330/13, EU:C:2014:1757, punt 27).
30 Het is dus aan de verwijzende rechter de in het hoofdgeding aan de orde zijnde producten in te delen in het licht van het antwoord van het Hof op de door hem gestelde vragen.
31 Om de verwijzende rechter een nuttig antwoord te geven dient allereerst te worden opgemerkt dat, zoals blijkt uit punt 13 van dit arrest, overeenkomstig de algemene regels voor de interpretatie van de GN de bewoordingen van de posten en de aantekeningen op de afdelingen of op de hoofdstukken bepalend zijn voor de indeling van goederen, terwijl de tekst van de opschriften van de afdelingen, van de hoofdstukken en van de onderdelen van hoofdstukken wordt geacht slechts als aanwijzing te gelden.
32 Voorts moet volgens vaste rechtspraak van het Hof in het belang van de rechtszekerheid en van een gemakkelijke controle het beslissende criterium voor de tariefindeling van goederen in beginsel worden gezocht in de objectieve kenmerken en eigenschappen ervan, zoals deze in de tekst van de GN-posten en in de aantekeningen op de afdelingen of de hoofdstukken zijn omschreven (arrest Lukoyl Neftohim Burgas, C‑330/13, EU:C:2014:1757, punt 34 en aldaar aangehaalde rechtspraak).
33 Aangaande de toelichtingen op het GS zij daaraan toegevoegd dat deze weliswaar niet bindend zijn, maar toch belangrijke instrumenten vormen ter verzekering van de uniforme toepassing van het gemeenschappelijk douanetarief, en als zodanig nuttige gegevens bevatten voor de uitlegging daarvan (zie in deze zin arresten Kloosterboer Services, C‑173/08, EU:C:2009:382, punt 25, en Agroferm, C‑568/11, EU:C:2013:407, punt 28). Hetzelfde geldt voor de toelichtingen op de GN (zie in deze zin arresten Develop Dr. Eisbein, C‑35/93, EU:C:1994:252, punt 21, en British Sky Broadcasting Group en Pace, C‑288/09 en C‑289/09, EU:C:2011:248, punt 92).
34 Met zijn vraag wenst de verwijzende rechter in essentie te vernemen of de GN aldus moet worden uitgelegd dat een standalone toestel dat is ontworpen voor het ophalen, ontvangen en via streaming in de vorm van versterkt geluid weergeven van geluidsbestanden, zoals het toestel in het hoofdgeding, moet worden ingedeeld onder tariefpost 8517, 8518, 8519, 8527 of 8543 van deze nomenclatuur.
35 Dienaangaande vloeit uit de bewoordingen zelf van GN-posten 8517, 8518, 8519, 8527 en 8543 alsmede uit de daarop betrekking hebbende toelichtingen voort dat de functie van het betrokken product bepalend is voor de indeling ervan onder een van deze posten.
36 Deze posten omschrijven immers specifiek de functie die de daaronder vallende goederen vervullen. Zo heeft tariefpost 8517 van de GN onder meer betrekking op „toestellen voor het zenden of ontvangen van spraak, van beelden of van andere gegevens, daaronder begrepen toestellen voor de overdracht in een kabelnetwerk of in een draadloos netwerk”. GN-post 8518 betreft onder meer „luidsprekers, ook indien gemonteerd in een klankkast”. GN-post 8519 ziet op toestellen voor het opnemen of het weergeven van geluid. GN-post 8527 omvat „ontvangtoestellen voor radio-omroep”. GN-post 8543 ten slotte betreft „elektrische machines, apparaten en toestellen, met een eigen functie, niet genoemd of niet begrepen onder andere posten van [hoofdstuk 85 van de GN]”.
37 In dit geval staat vast dat de Zoneplayer slechts één functie vervult, zoals de Commissie opmerkt.
38 Uit de beschrijving van de verwijzende rechter – waarvan de essentie in de punten 17 tot en met 21 van dit arrest is overgenomen – blijkt immers dat de Zoneplayer is ontworpen om op het internet beschikbare geluidsbestanden op te halen, te ontvangen en in de vorm van geluid – versterkt via vijf luidsprekers waarmee het toestel is uitgerust – weer te geven. Wanneer hij met een lokaal netwerk is verbonden, kan de Zoneplayer ook geluidsbestanden streamen die zijn opgeslagen in het geheugen van de toestellen binnen dit netwerk. Dat betekent dat de Zoneplayer zelf niet de bron genereert van het geluid dat hij verspreidt, aangezien deze bron bestaat in een geluidsbestand dat, naargelang van het geval, op een externe server is opgeslagen waarmee de Zoneplayer via internet in verbinding staat of op een ander toestel waarmee de Zoneplayer een lokaal netwerk deelt.
39 Bijgevolg bestaat de enige functie van de Zoneplayer erin geluid weer te geven. In dit verband vormen de centrale processor die de geluidsbestanden verwerkt, de verschillende poorten voor de aansluiting op een lokaal netwerk en de internetverbinding geen afzonderlijke door het toestel vervulde functies, maar technische kenmerken die noodzakelijk zijn voor de werking van het toestel. Het ontvangen van geluid door middel van netwerkcommunicatie betreft immers een technologische vernieuwing van de wijze waarop gegevens van een geluidsbron worden ontvangen, omgezet en weergegeven.
40 Gelet hierop is, anders dan de Nederlandse regering aanvoert, aantekening 3 op afdeling XVI van de GN, die betrekking heeft op machines en combinaties van machines met twee of meer verschillende (afwisselende of aanvullende) functies, niet van belang voor de tariefindeling van een product zoals de Zoneplayer. Volgens de in punt 32 van dit arrest gememoreerde rechtspraak van het Hof moet het beslissende criterium in dit verband immers worden gezocht in de objectieve kenmerken en eigenschappen van het betrokken product.
41 In dit geval komt de functie van de Zoneplayer, bestaand in het weergeven van geluid, overeen met de bewoordingen van GN-post 8519.
42 Verder wordt in de GS-toelichtingen op post 8519 van dit systeem verduidelijkt dat het geluid „meestal” wordt opgenomen op of weergegeven vanaf een intern geheugensysteem of een gegevensdrager, hetgeen andere bronnen niet uitsluit. Het enkele feit dat de bron van het geluid niet afkomstig is van een intern geheugensysteem, sluit dus niet uit dat genoemd product onder die tariefpost wordt ingedeeld. Bijgevolg is het feit dat de bron van het door de Zoneplayer weergegeven geluid afkomstig is van het internet, een ander toestel waarmee hij een lokaal netwerk deelt of een toestel waarmee hij via een kabel is verbonden, onvoldoende om in twijfel te trekken dat de functie van een toestel als de Zoneplayer erin bestaat om geluid weer te geven.
43 Voorts kan volgens de rechtspraak van het Hof de bestemming van het product een objectief indelingscriterium zijn, wanneer die bestemming inherent is aan het product. De inherentie moet kunnen worden beoordeeld aan de hand van de objectieve kenmerken en eigenschappen van het product (zie arrest Krings, C‑130/02, EU:C:2004:122, punt 30 en aldaar aangehaalde rechtspraak).
44 In dit geval is de Zoneplayer ontworpen om geluid, en meer in het bijzonder muziek, weer te geven. Volgens de Nederlandse regering biedt Sonos Europe de Zoneplayer namelijk aan de consument aan als een draadloos systeem voor de weergave van hifi stereogeluid. Daaruit volgt dat het verbinden van het toestel met het netwerk enkel tot doel heeft de Zoneplayer in staat te stellen de functie uit te oefenen waarvoor hij bedoeld is. Gelet daarop bevestigt de bestemming van een toestel als de Zoneplayer de indeling ervan onder GN-post 8519.
45 Uit het voorgaande en uit de beschrijving die de verwijzende rechter van de Zoneplayer heeft gegeven – waarvan de essentie in de punten 17 tot en met 21 van dit arrest is overgenomen – vloeit voort dat dit toestel, gelet op de objectieve kenmerken en eigenschappen alsmede de bestemming ervan, als functie het weergeven van geluid heeft zoals omschreven in GN-post 8519, onder voorbehoud van de dienaangaande door de verwijzende rechter te verrichten beoordeling van alle feitelijke elementen waarover hij beschikt.
46 Aan deze constatering wordt niet afgedaan door de stelling van Sonos Europe dat de Zoneplayer onder GN-post 8517 moet worden ingedeeld.
47 De Zoneplayer heeft immers als functie om geluid weer te geven en kan dus niet onder GN-post 8517 vallen. Zoals blijkt uit punt 39 van dit arrest, is de ontvangst van geluid door middel van een netwerkverbinding een technologische vernieuwing die enkel de basis vormt voor de werking van de Zoneplayer. De omstandigheid dat het voor de weergave van muziek nodig is om het toestel met het netwerk te verbinden, trekt de indeling ervan onder GN-post 8519 dus geenszins in twijfel.
48 Gelet op een en ander dient op de gestelde vraag te worden geantwoord dat de GN aldus moet worden uitgelegd dat een standalone toestel dat is ontworpen voor het ophalen, ontvangen en via streaming in de vorm van versterkt geluid weergeven van geluidsbestanden, zoals het toestel in het hoofdgeding, moet worden ingedeeld onder post 8519 van deze nomenclatuur, onder voorbehoud van de beoordeling door de verwijzende rechter van alle feitelijke elementen waarover hij beschikt.
Kosten
49 Ten aanzien van de partijen in het hoofdgeding is de procedure als een aldaar gerezen incident te beschouwen, zodat de verwijzende rechter over de kosten heeft te beslissen. De door anderen wegens indiening van hun opmerkingen bij het Hof gemaakte kosten komen niet voor vergoeding in aanmerking.
Het Hof (Tiende kamer) verklaart voor recht:
De gecombineerde nomenclatuur zoals opgenomen in bijlage I bij verordening (EEG) nr. 2658/87 van de Raad van 23 juli 1987 met betrekking tot de tarief- en statistieknomenclatuur en het gemeenschappelijk douanetarief, in de versie die achtereenvolgens voortvloeit uit verordening (EG) nr. 1031/2008 van de Commissie van 19 september 2008 en verordening (EG) nr. 948/2009 van de Commissie van 30 september 2009, moet aldus worden uitgelegd dat een standalone toestel dat is ontworpen voor het ophalen, ontvangen en via streaming in de vorm van versterkt geluid weergeven van geluidsbestanden, zoals het toestel in het hoofdgeding, moet worden ingedeeld onder post 8519 van deze nomenclatuur, onder voorbehoud van de beoordeling door de verwijzende rechter van alle feitelijke elementen waarover hij beschikt.
ondertekeningen