Sprawa C‑591/15
The Gibraltar Betting and Gaming Association Limited
przeciwko
Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs
i
Her Majesty’s Treasury
[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez High Court of Justice (England & Wales), Queen’s Bench Division (Administrative Court)]
Odesłanie prejudycjalne – Artykuł 355 ust. 3 TFUE – Status Gibraltaru – Artykuł 56 TFUE – Swoboda świadczenia usług – Sytuacja o charakterze wyłącznie wewnętrznym – Niedopuszczalność
Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 13 czerwca 2017 r.
1. Traktaty Unii – Terytorialny zakres stosowania – Gibraltar – Zaliczenie – Swoboda świadczenia usług – Stosowanie
(art. 56 TFUE, art. 355 pkt 3 TFUE)
2. Swoboda świadczenia usług – Postanowienia traktatu – Brak możliwości zastosowania w odniesieniu do sytuacji o charakterze wyłącznie wewnętrznym dla danego państwa członkowskiego – Świadczenie usług przez podmioty mające siedzibę w Gibraltarze na rzecz osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie – Sytuacja o charakterze wyłącznie wewnętrznym
(art. 56 TFUE, art. 355 pkt 3 TFUE)
1. Na mocy art. 355 ust. 3 TFUE postanowienia traktatów stosuje się do terytoriów europejskich, za których stosunki zewnętrzne odpowiedzialne jest państwo członkowskie.
W tym względzie należy zauważyć, że Gibraltar stanowi terytorium europejskie, za którego stosunki zewnętrzne odpowiada państwo członkowskie, a mianowicie Zjednoczone Królestwo, i w stosunku do którego znajduje zastosowanie prawo Unii zgodnie z art. 355 ust. 3 TFUE (zob. podobnie wyroki: z dnia 23 września 2003 r., Komisja/Zjednoczone Królestwo, C‑30/01, EU:C:2003:489, pkt 47; z dnia 12 września 2006 r., Hiszpania/Zjednoczone Królestwo, C‑145/04, EU:C:2006:543, pkt 19).
W drodze odstępstwa od art. 355 ust. 3 TFUE Gibraltar został na mocy aktu przystąpienia z 1972 r. wyłączony z zakresu stosowania aktów Unii w pewnych dziedzinach prawa Unii, przy czym wyłączenia te zostały wprowadzone ze względu na szczególną sytuację prawną, a zwłaszcza status portu wolnocłowego tego terytorium (zob. w tym względzie wyrok z dnia 21 stycznia 2005 r., Komisja/Zjednoczone Królestwo, C‑349/03, EU:C:2005:488, pkt 41). Wskazane wyłączenia nie dotyczą jednak przewidzianej w art. 56 TFUE swobody świadczenia usług.
Z powyższego wynika, że art. 56 TFUE znajduje zastosowanie, zgodnie z art. 355 ust. 3 TFUE, do Gibraltaru.
(zob. pkt 28–31)
2. Artykuł 355 ust. 3 TFUE w związku z art. 56 TFUE należy interpretować w ten sposób, że świadczenie usług przez podmioty mające siedzibę w Gibraltarze na rzecz osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Zjednoczonym Królestwie stanowi, w świetle prawa Unii, sytuację, której wszystkie elementy ograniczają się do obrębu jednego państwa członkowskiego.
W tym względzie, co prawda, Trybunał orzekł już, jak podnieśli wszyscy zainteresowani, że Gibraltar nie wchodzi w skład Zjednoczonego Królestwa (zob. podobnie wyroki: z dnia 23 września 2003 r., Komisja/Zjednoczone Królestwo, C‑30/01, EU:C:2003:489, pkt 47; z dnia 12 września 2006 r., Hiszpania/Zjednoczone Królestwo, C‑145/04, EU:C:2006:543, pkt 15). Okoliczność ta nie ma jednak charakteru decydującego dla ustalenia, czy w celu zastosowania postanowień dotyczących podstawowych swobód dwa terytoria mogą być traktowane jako jedno państwo członkowskie.
W odniesieniu, w pierwszej kolejności, do warunków, na jakich art. 56 TFUE znajduje zastosowanie do Gibraltaru, prawdą jest, że art. 355 ust. 3 TFUE nie wskazuje, że ów art. 56 stosuje się do Gibraltaru „na tych samych warunkach, jak wobec Zjednoczonego Królestwa”. Warto przy tym przypomnieć, że art. 355 ust. 3 TFUE rozszerza zakres stosowania przepisów prawa Unii na terytorium Gibraltaru, z zastrzeżeniem wyłączeń wyraźnie przewidzianych w akcie przystąpienia z 1972 r., które nie dotyczą niemniej swobody świadczenia usług. Ponadto podniesiony przez rząd Gibraltaru fakt, iż art. 56 TFUE znajduje zastosowanie do Gibraltaru na mocy art. 355 ust. 3 TFUE i do Zjednoczonego Królestwa na mocy art. 52 ust. 1 TUE, nie mają w tym względzie znaczenia.
W drugiej kolejności, brak jest innych elementów pozwalających na uznanie, że stosunki między Gibraltarem a Zjednoczonym Królestwem, do celów art. 56 TFUE, są podobne do tych, które istnieją między państwami członkowskimi. Traktowanie wymian handlowych między Gibraltarem a Zjednoczonym Królestwem w sposób podobny do wymian między państwami członkowskimi prowadziłoby raczej do zaprzeczenia uznanego w art. 355 ust. 3 TFUE związku pomiędzy tym terytorium a tym państwem członkowskim.
(zob. pkt 35, 36, 38–42; sentencja)