Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)
της 13ης Σεπτεμβρίου 2013 – Total κατά Επιτροπής

(Υπόθεση T‑548/08)

«Ανταγωνισμός – Συμπράξεις – Αγορά κηρού από παραφίνη – Αγορά παραφινούχων υπολειμμάτων – Απόφαση διαπιστώνουσα παράβαση του άρθρου 81 ΕΚ – Καθορισμός των τιμών και κατανομή των αγορών – Δικαιώματα άμυνας – Αρχή “ουδεμία ποινή άνευ νόμου” – Τεκμήριο αθωότητας – Καταλογισμός της συνιστώσα παράβαση σημπεριφοράς – Ευθύνη μητρικής εταιρίας για τις παραβάσεις των κανόνων ανταγωνισμού που διαπράττουν οι θυγατρικές της – Άσκηση καθοριστικής επιρροής εκ μέρους της μητρικής εταιρίας – Τεκμαίρεται σε περίπτωση κατά την οποία η μητρική εταιρία κατέχει ποσοστό σχεδόν 100 % του εταιρικού κεφαλαίου της θυγατρικής»

1.                     Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Παραβάσεις – Καταλογισμός – Μητρική εταιρία και θυγατρικές – Οικονομική ενότητα – Κριτήρια εκτιμήσεως – Τεκμήριο περί ασκήσεως καθοριστικής επιρροής εκ μέρους της μητρικής εταιρίας επί των θυγατρικών που της ανήκουν εξ ολοκλήρου – Μαχητός χαρακτήρας – Στοιχεία δυνάμενα να ανατρέψουν το τεκμήριο αυτό – Θυγατρική ανήκουσα σε εταιρία συμμετοχών – Γεγονός που δεν αρκεί για να ανατρέψει το εν λόγω τεκμήριο (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2) (βλ. σκέψεις 26-32, 35-37, 40-45, 61, 71, 72, 77, 83, 85, 92, 98, 152)

2.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Ανακοίνωση των αιτιάσεων – Υποχρεωτικό περιεχόμενο – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Απόφαση που δεν συμπίπτει με την ανακοίνωση αιτιάσεων – Προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας – Προϋπόθεση (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 27 § 1) (βλ. σκέψεις 104-106, 110, 132-134)

3.                     Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Θεμελιώδη δικαιώματα – Τεκμήριο αθωότητας – Διαδικασία στον τομέα του ανταγωνισμού – Δυνατότητα εφαρμογής – Περιεχόμενο (Άρθρο 60 § 1 ΣΛΕΕ· άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 48 § 1) (βλ. σκέψεις 121-123, 139, 140)

4.                     Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Παραβάσεις – Καταλογισμός – Μητρική εταιρία και θυγατρικές – Οικονομική ενότητα – Κριτήρια εκτιμήσεως – Τεκμήριο περί ασκήσεως καθοριστικής επιρροής εκ μέρους της μητρικής εταιρίας επί των θυγατρικών που της ανήκουν εξ ολοκλήρου – Παραβίαση των αρχών της εξατομικεύσεως και της νομιμότητας των ποινών – Δεν υφίσταται – Παραβίαση της αρχής της χρηστής διοικήσεως – Δεν υφίσταται (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2) (βλ. σκέψεις 155, 156, 159-162, 168-170)

5.                     Προσφυγή ακυρώσεως – Λόγοι – Κατάχρηση εξουσίας – Έννοια (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ, 263 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2) (βλ. σκέψεις 175-177)

6.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Εξουσίες της Επιτροπής – Σώρευση των εξουσιών έρευνας, ασκήσεως διώξεως και επιβολής κυρώσεων – Ένσταση ελλείψεως νομιμότητας – Ενδεχόμενο να μην συνάδει προς τις αρχές της δίκαιης δίκης – Δεν υφίσταται (Άρθρο 6 § 1 ΣΛΕΕ· άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου) (βλ. σκέψεις 182-187)

7.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Δικαστικός έλεγχος – Πλήρης δικαιοδοσία – Αποτέλεσμα (άρθρο 261 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 23 § 3 και 31) (βλ. σκέψεις 188-190)

8.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Κριτήρια – Αποτρεπτικός χαρακτήρας του προστίμου (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 102 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 §§ 2 και 3) (βλ. σκέψεις 199-203)

Αντικείμενο

Καταρχήν, αίτημα ακυρώσεως της αποφάσεως C(2008) 5476 τελικό της Επιτροπής, της 1ης Οκτωβρίου 2008, σχετικά με διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 81 της Συνθήκης [ΕΚ] και του άρθρου 53 της Συμφωνίας για τον ΕΟΧ (Υπόθεση COMP/39.181 – Κηρός για την κατασκευή κεριών), καθώς και, επικουρικώς, αίτημα ακυρώσεως ή μειώσεως του ύψους του επιβληθέντος στην προσφεύγουσα προστίμου.

Διατακτικό

Το Γενικό Δικαστήριο αποφασίζει:

1) Απορρίπτει την προσφυγή.

2) Η Total SA φέρει τα έξοδά της, καθώς και αυτά στα οποία υποβλήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.