Υπόθεση T‑165/12
European Dynamics Luxembourg SA
και
Ευρωπαϊκή Δυναμική — Προηγμένα Συστήματα Τηλεπικοινωνιών Πληροφορικής και Τηλεματικής AE
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών — Διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών — Παροχή υπηρεσιών υποστηρίξεως με σκοπό την ανάπτυξη υποδομών τεχνολογιών πληροφορικής και υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβερνήσεως στην Αλβανία — Απόρριψη προσφοράς διαγωνιζομένου — Διαφάνεια — Υποχρέωση αιτιολογήσεως»
Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα)
της 13ης Δεκεμβρίου 2013
1. Δημόσιες συμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Διαδικασία πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών — Υποχρέωση τηρήσεως της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως των διαγωνιζομένων — Ανάγκη διασφαλίσεως ίσων ευκαιριών και συμμορφώσεως προς την αρχή της διαφάνειας — Περιεχόμενο — Υποχρέωση κοινοποιήσεως του πρακτικού αξιολογήσεως σε διαγωνιζόμενο κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία — Δεν υφίσταται
(Κανονισμός 1605/2002 του Συμβουλίου, άρθρο 89 § 1· Κανονισμός 2342/2002 της Επιτροπής, άρθρο 147)
2. Ένδικη διαδικασία — Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας — Ισχυρισμός προβαλλόμενος για πρώτη φορά κατά το στάδιο του υπομνήματος απαντήσεως — Απαράδεκτο
(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρα 44 § 1, στοιχείο γ΄, και 48 § 2)
3. Πράξεις των οργάνων — Αιτιολογία — Υποχρέωση — Περιεχόμενο — Απόφαση περί απορρίψεως προσφοράς στο πλαίσιο διαδικασίας συνάψεως δημόσιας συμβάσεως υπηρεσιών — Υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να παραθέτει αρκούντως ακριβή σχόλια ώστε να καθίστανται σαφείς οι λόγοι απορρίψεως — Παράβαση — Παράβαση της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως
(Άρθρο 296 ΣΛΕΕ· Κανονισμός 1605/2002 του Συμβουλίου, άρθρο 100 § 2· Κανονισμός 2342/2002 της Επιτροπής, άρθρο 149)
4. Προσφυγή ακυρώσεως — Προσφυγή κατά αποφάσεως περί απορρίψεως προσφοράς στο πλαίσιο διαδικασίας συνάψεως δημόσιας συμβάσεως υπηρεσιών — Ακύρωση της προσβαλλόμενης αποφάσεως λόγω ελλείψεως αιτιολογίας — Επικουρικός λόγος ακυρώσεως αντλούμενος από παραβίαση της αρχής περί απαγορεύσεως της τροποποιήσεως των συμβατικών εγγράφων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του διαγωνισμού — Το υποστατό της παραβάσεως εξαρτάται από την εξέταση λόγων ακυρώσεως οι οποίοι πρέπει να στρέφονται κατά της αποφάσεως που αντικαθιστά την προσβαλλόμενη απόφαση — Πρόωρα προβαλλόμενος λόγος
1. Η αναθέτουσα αρχή οφείλει, σε κάθε στάδιο ενός διαγωνισμού, να τηρεί την αρχή της ίσης μεταχειρίσεως και, κατ’ επέκταση, να διασφαλίζει ίσες ευκαιρίες για όλους τους διαγωνιζομένους. Η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως συνεπάγεται την υποχρέωση διαφάνειας, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της τηρήσεώς της. Η αρχή της διαφάνειας συνεπάγεται ότι όλα τα ουσιώδη τεχνικά στοιχεία για την προσήκουσα κατανόηση της προκηρύξεως διαγωνισμού ή της συγγραφής υποχρεώσεων τίθενται, το συντομότερο δυνατό, στη διάθεση όλων των επιχειρήσεων που μετέχουν σε δημόσιο διαγωνισμό, έτσι ώστε, αφενός, να παρασχεθεί σε όλους τους έχοντες εύλογη πληροφόρηση και επιδεικνύοντες τη συνήθη επιμέλεια διαγωνιζομένους η δυνατότητα να κατανοήσουν το ακριβές περιεχόμενό τους και να τα ερμηνεύσουν κατά τον ίδιο τρόπο και, αφετέρου, να παρασχεθεί στην αναθέτουσα αρχή η δυνατότητα να ελέγξει αποτελεσματικά αν οι προσφορές των διαγωνιζομένων ανταποκρίνονται στα κριτήρια που διέπουν τον οικείο διαγωνισμό.
Υπό τις περιστάσεις αυτές, δεν συνιστά παραβίαση της αρχής της διαφάνειας η άρνηση θεσμικού οργάνου να κοινοποιήσει το πρακτικό αξιολογήσεως σε διαγωνιζόμενο κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία, δεδομένου ότι η άρνηση αυτή δεν είχε ως αποτέλεσμα την άνιση μεταχείριση των προσφυγουσών σε σχέση με τους λοιπούς διαγωνιζομένους ως προς τους όρους συμμετοχής. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από το άρθρο 147 του κανονισμού 2342/2002, για τη θέσπιση των κανόνων εφαρμογής του κανονισμού 1605/2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το πρακτικό αξιολογήσεως δεν έχει ως αντικείμενο να εκθέσει όλους τους όρους και όλες τις λεπτομέρειες διεξαγωγής της διαδικασίας συνάψεως της δημοσίας συμβάσεως, αλλά να παρουσιάσει το αποτέλεσμα της αξιολογήσεως στην οποία προέβη η επιτροπή αξιολογήσεως, περιλαμβάνοντας συναφώς, μεταξύ άλλων, το όνομα των αποκλεισθέντων διαγωνιζομένων και τον λόγο απορρίψεως των προσφορών τους, καθώς και το όνομα του προτεινόμενου αναδόχου και την αιτιολογία αυτής της επιλογής.
(βλ. σκέψεις 45-51)
2. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 55)
3. Από το άρθρο 100, παράγραφος 2, του κανονισμού 1605/2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και το άρθρο 149 του κανονισμού 2342/2002, για τη θέσπιση των κανόνων εφαρμογής του ανωτέρω πρώτου κανονισμού προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή τηρεί την υποχρέωση αιτιολογήσεως που υπέχει εφόσον αρκεστεί, καταρχάς, να ενημερώσει αμέσως τους αποκλεισθέντες διαγωνιζομένους για την απόρριψη της προσφοράς τους και, εν συνεχεία, να γνωστοποιήσει στους διαγωνιζομένους που υπέβαλαν σχετική αίτηση τα χαρακτηριστικά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της επιλεγείσας προσφοράς καθώς και το όνομα του αναδόχου εντός δεκαπέντε ημερών από την παραλαβή γραπτής αιτήσεως.
Παρά ταύτα, μολονότι η διάταξη αυτή δεν επιβάλλει κατ’ ανάγκη στην αναθέτουσα αρχή την υποχρέωση να θέτει το πρακτικό αξιολογήσεως στη διάθεση του αποκλεισθέντος διαγωνιζομένου ή να προβαίνει σε εξονυχιστική συγκριτική ανάλυση της επιλεγείσας προσφοράς και της προσφοράς του αποκλεισθέντος διαγωνιζομένου, εντούτοις, για την τήρηση των απαιτήσεων της εν λόγω διατάξεως, τα σχόλια της αναθέτουσας αρχής πρέπει να είναι αρκούντως ακριβή ώστε οι αποκλεισθέντες διαγωνιζόμενοι να έχουν τη δυνατότητα να πληροφορηθούν τα πραγματικά και νομικά στοιχεία βάσει των οποίων η αναθέτουσα αρχή απέρριψε τη δική τους προσφορά και επέλεξε την προσφορά άλλου διαγωνιζομένου. Τις ανωτέρω προϋποθέσεις δεν πληρούν τα σχόλια τα οποία αφορούν αποκλειστικά και μόνον την προσφορά των προσφευγουσών και όχι εκείνη του αναδόχου, καθώς και σχόλια αόριστα, τα οποία δεν αντανακλούν τη διαφορά των βαθμών που απονεμήθηκαν για καθέναν εκ των εμπειρογνωμόνων των προσφευγουσών.
Επομένως, οι απαιτήσεις του άρθρου 100, παράγραφος 2, του εν λόγω κανονισμού δεν πληρούνται όταν η Επιτροπή ανακοινώνει στις προσφεύγουσες τη βαθμολογία που δόθηκε για τα κριτήρια και επιμέρους κριτήρια τα σχετικά με την τεχνική προσφορά τους υπό τη μορφή πίνακα ο οποίος δεν περιέχει τη βαθμολογία που συγκέντρωσε η προσφορά του αναδόχου για τα ίδια κριτήρια και επιμέρους κριτήρια, με αποτέλεσμα να μην καθίσταται δυνατό στις προσφεύγουσες να συγκρίνουν απευθείας τη βαθμολογία που απένειμε η Επιτροπή στη δική τους προσφορά και στην προσφορά του αναδόχου. Τούτο ισχύει κατά μείζονα λόγο όταν η βαθμολογία αυτή καθαυτή δεν παρέχει στις προσφεύγουσες τη δυνατότητα να πληροφορηθούν τους λόγους για τους οποίους η προσφορά τους συγκέντρωσε τη συγκεκριμένη βαθμολογία. Το ίδιο ισχύει και για τα κριτήρια αναθέσεως που προβλέπονται στον πίνακα αξιολογήσεως εφόσον ούτε αυτά παρέχουν στις προσφεύγουσες τη δυνατότητα να κατανοήσουν την αιτιολογία της απονεμηθείσας βαθμολογίας καθώς και για τα σχόλια της Επιτροπής επί της προσφοράς των προσφευγουσών εφόσον από αυτά δεν διαφαίνεται κατά τρόπο σαφή και μη διφορούμενο η συλλογιστική του θεσμικού αυτού οργάνου, ώστε να καταστεί εφικτό στις προσφεύγουσες να πληροφορηθούν τους λόγους απορρίψεως της προσφοράς τους.
(βλ. σκέψεις 62, 78-82, 85-87, 89, 90)
4. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 97)