POSTANOWIENIE SĄDU (druga izba)
z dnia 14 marca 2023 r.(*)
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Unijny znak towarowy, który przestał istnieć – Skarga prawnie oczywiście bezzasadna
W sprawie T‑254/22
Grzegorz Mordalski, zamieszkały w Działoszynie (Polska), którego reprezentowała A. Korbela, radca prawny,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), który reprezentowali D. Hanf i J. Ivanauskas, w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO była
Anita Food, SA, z siedzibą w Limie (Peru),
SĄD (druga izba),
w składzie: A. Marcoulli (sprawozdawczyni), prezes, J. Schwarcz i V. Tomljenović, sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
wydaje następujące
Postanowienie
1 W swojej skardze opartej na art. 263 TFUE skarżący, Grzegorz Mordalski, wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji Czwartej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z dnia 3 marca 2022 r. (sprawa R 1616/2021‑4) (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”).
Okoliczności powstania sporu
Sporny znak towarowy
2 W dniu 11 maja 2009 r. druga strona w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO, Anita Food, SA, dokonała w EUIPO zgłoszenia unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1), ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1)].
3 Znakiem towarowym, dla którego wystąpiono o rejestrację, jest oznaczenie słowne ANITA.
4 Znak towarowy został zarejestrowany w dniu 16 lutego 2010 r. pod numerem 8291056, a wobec braku przedłużenia jego rejestracja wygasła w dniu 11 maja 2019 r.
Postępowanie przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej
5 W dniu 21 stycznia 2016 r. skarżący dokonał w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej zgłoszenia do rejestracji znaku towarowego.
6 Zgłoszonym znakiem towarowym było przedstawione poniżej oznaczenie graficzne:
7 W dniu 27 sierpnia 2020 r. Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej odmówił rejestracji zgłoszonego znaku towarowego ze względu na to, że w dniu dokonania zgłoszenia tego znaku istniało prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w przypadku tego znaku i dwóch wcześniejszych unijnych znaków towarowych, w tym znaku towarowego spornego w niniejszej sprawie.
8 Bezsporne jest, że rejestracja spornego znaku towarowego wygasła w okresie między dokonaniem zgłoszenia polskiego znaku towarowego a wydaniem decyzji przez Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej, co wynika z pkt 4 powyżej.
Postępowanie w przedmiocie unieważnienia prawa do znaku przed EUIPO
9 W dniu 1 listopada 2020 r. skarżący złożył w EUIPO wniosek o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego na podstawie art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 [obecnie art. 60 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 2017/1001] w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia [obecnie art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia 2017/1001].
10 W dniu 26 lipca 2021 r. Wydział Unieważnień oddalił ten wniosek jako niedopuszczalny. Stwierdził on, że w momencie złożenia przez skarżącego wniosku o unieważnienie prawa do znaku rejestracja spornego znaku towarowego już wygasła.
11 W dniu 20 września 2021 r. skarżący wniósł do EUIPO odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.
12 W zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza oddaliła odwołanie ze względu na to, że unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego nie było możliwe, skoro znak ten przestał już istnieć z powodu wygaśnięcia jego rejestracji.
Żądania stron
13 Skarżący wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– uchylenie decyzji Wydziału Unieważnień z dnia 26 lipca 2021 r.;
– przekazanie sprawy EUIPO celem ponownego rozpoznania.
14 EUIPO wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącego kosztami poniesionymi przez ten urząd w razie wezwania stron na rozprawę.
Co do prawa
15 Zgodnie z postanowieniami art. 126 regulaminu postępowania przed Sądem, jeżeli skarga jest oczywiście niedopuszczalna albo prawnie oczywiście bezzasadna, Sąd może, na wniosek sędziego sprawozdawcy, w każdej chwili orzec postanowieniem z uzasadnieniem, bez dalszych czynności procesowych.
16 W niniejszej sprawie Sąd uznaje, że po zapoznaniu się z aktami sprawy ma wystarczającą wiedzę i na podstawie tego przepisu postanawia orzec bez dalszych czynności procesowych.
17 Na poparcie skargi skarżący podnosi jeden tylko zarzut, dotyczący w istocie tego, że Izba Odwoławcza błędnie uznała, iż nie można wystąpić z wnioskiem o unieważnienie prawa do znaku towarowego, którego rejestracja już wygasła. Jego zdaniem rozporządzenie nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że pozwala ono na unieważnienie prawa do znaku towarowego, który przestał już istnieć.
18 EUIPO nie zgadza się z argumentami skarżącego.
19 W niniejszej sprawie strony są zgodne co do tego, że wniosek o unieważnienie prawa do znaku został złożony przez skarżącego w odniesieniu do znaku towarowego, którego rejestracja w dniu złożenia tego wniosku już wygasła. W ramach niniejszej skargi należy zatem zbadać, czy Izba Odwoławcza słusznie uznała, że wniosek o unieważnienie prawa do znaku towarowego, którego rejestracja już wygasła, jest bezprzedmiotowy i powinien w konsekwencji zostać uznany za niedopuszczalny.
20 Na wstępie: z uwagi na datę dokonania rozpatrywanego zgłoszenia do rejestracji, czyli dzień 11 maja 2009 r., która to data jest rozstrzygająca dla ustalenia mających zastosowanie przepisów prawa materialnego, okoliczności faktyczne niniejszej sprawy podlegają przepisom prawa materialnego zawartym w rozporządzeniu nr 207/2009 (zob. podobnie postanowienie z dnia 5 października 2004 r., Alcon/OHIM, C‑192/03 P, EU:C:2004:587, pkt 39, 40; wyrok z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gugler France/Gugler i EUIPO, C‑736/18 P, niepublikowany, EU:C:2020:308, pkt 3 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto w zakresie, w jakim zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przepisy proceduralne uznaje się na ogół za mające zastosowanie w chwili ich wejścia w życie (zob. wyrok z dnia 11 grudnia 2012 r., Komisja/Hiszpania, C‑610/10, EU:C:2012:781, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo), niniejszy spór podlega przepisom proceduralnym rozporządzenia 2017/1001.
21 W związku z tym w niniejszym wypadku, co się tyczy przepisów materialnoprawnych, odniesienia do art. 1 ust. 1, art. 8 ust. 1 lit. b) i art. 60 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 2017/1001 poczynione przez EUIPO w odpowiedzi na skargę należy rozumieć jako odniesienia do art. 1 ust. 1, art. 8 ust. 1 lit. b) i art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009, których treść normatywna jest identyczna. Ponadto odniesienia do art. 62 ust. 2 rozporządzenia 2017/1001 poczynione przez strony w ich pismach procesowych należy rozumieć jako odniesienia do art. 55 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, którego treść normatywna jest identyczna.
22 Po pierwsze, należy stwierdzić, że art. 53 rozporządzenia nr 207/2009 wymienia względne podstawy unieważnienia prawa do unijnego znaku towarowego. W szczególności na podstawie art. 53 ust. 1 lit. a) w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 prawo do unijnego znaku towarowego podlega unieważnieniu, jeżeli z powodu identyczności z wcześniejszym znakiem towarowym lub podobieństwa do niego lub identyczności lub podobieństwa towarów lub usług oznaczonych tymi dwoma znakami towarowymi istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia odbiorców w błąd na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony. Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym.
23 Po drugie, w rozumieniu art. 1 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 unijny znak towarowy jest znakiem towarowym dla towarów lub usług zarejestrowanym na warunkach i w sposób przewidziany w tym rozporządzeniu. W konsekwencji, jako że unijny znak towarowy został zdefiniowany jako zarejestrowany znak towarowy, pojęcie to nie może obejmować znaków towarowych, których rejestracja wygasła, ponieważ zgodnie z art. 53 ust. 8 rozporządzenia 2017/1001 są one wykreślane z rejestru przez EUIPO.
24 Z art. 1 ust. 1 w związku z art. 53 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 wynika zatem, że unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego może zostać prawidłowo orzeczone jedynie w przypadku unijnego znaku towarowego, którego rejestracja jeszcze nie wygasła.
25 O ile art. 17 ust. 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2018/625 z dnia 5 marca 2018 r. uzupełniającego rozporządzenie 2017/1001 w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej oraz uchylającego rozporządzenie delegowane (UE) 2017/1430 (Dz.U. 2018, L 104, s. 1) przewiduje, że w przypadku gdy wnioskodawca ma uzasadniony interes w uzyskaniu decyzji merytorycznej, prawo do znaku towarowego, którego rejestracja wygasła, może zostać unieważnione, o tyle taka możliwość jest jednak wyraźnie ograniczona do sytuacji, w której wygaśnięcie rejestracji znaku towarowego następuje po zainicjowaniu postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku. Ani rozporządzenie nr 207/2009, ani rozporządzenie delegowane 2018/625 nie zawierają przepisów pozwalających na złożenie wniosku o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego, którego – tak jak w niniejszej sprawie – rejestracja już wygasła.
26 Izba Odwoławcza słusznie zatem stwierdziła, że wniosek o unieważnienie prawa do znaku nie może zostać złożony w odniesieniu do znaku towarowego, który przestał istnieć z powodu wygaśnięcia jego rejestracji.
27 Co się tyczy argumentu skarżącego, zgodnie z którym rozporządzenie nr 207/2009 należy interpretować w świetle rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (Dz.U. 2002, L 3, s. 1), a które przewiduje w art. 24 ust. 2, że prawo do rejestracji wzoru wspólnotowego może zostać unieważnione nawet po dacie wygaśnięcia lub zrzeczenia się tego prawa, należy zauważyć, że wzory służą realizacji innych celów niż cele, których osiągnięcie mają zapewnić znaki towarowe, i w konsekwencji podlegają innym uregulowaniom. Skarżący nie może zatem przywoływać przepisów dotyczących wzorów na poparcie swojej tezy, zgodnie z którą rozporządzenie nr 207/2009 pozwala na złożenie wniosku o unieważnienie prawa do znaku towarowego, które już wygasło. Przeciwnie, jak już wskazano w pkt 25 powyżej i jak słusznie stwierdziła Izba Odwoławcza, brak w rozporządzeniu nr 207/2009 przepisu równoważnego z art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 6/2002 jedynie osłabia tezę skarżącego.
28 Co się tyczy argumentu skarżącego opartego na odmiennych skutkach wygaśnięcia i unieważnienia prawa do znaku towarowego, zgodnie z którym ta różnica uzasadniałaby interpretowanie rozporządzenia nr 207/2009 w ten sposób, że pozwala ono na unieważnienie prawa do znaku towarowego, którego rejestracja wygasła w celu wywołania skutków ex tunc unieważnienia, argument ten również należy oddalić. Prawdą jest, że skutki wiążące się z wygaśnięciem prawa do znaku towarowego różnią się od skutków, jakie pociąga za sobą unieważnienie prawa do znaku. W pierwszym przypadku, zgodnie z art. 53 ust. 8 rozporządzenia 2017/1001, znak towarowy, którego rejestracja wygasła, przestaje wywoływać skutki od dnia następującego po dniu wygaśnięcia prawa, podczas gdy w drugim przypadku, zgodnie z art. 55 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, znak towarowy, do którego prawo zostało unieważnione, od początku nie wywołuje skutków określonych we wspomnianym rozporządzeniu. Odmienne skutki wygaśnięcia i unieważnienia prawa do znaku towarowego nie mogą jednak uzasadniać wykładni art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 w związku z art. 1 ust. 1 tego rozporządzenia, która byłaby niezgodna z brzmieniem tego przepisu. Jak stwierdzono bowiem w pkt 24 powyżej, z brzmienia art. 1 ust. 1 i art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 wynika, że unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego może zostać prawidłowo orzeczone jedynie w przypadku unijnego znaku towarowego, którego rejestracja jeszcze nie wygasła. Chociaż, jak wskazano w pkt 25 powyżej, art. 17 ust. 5 rozporządzenia delegowanego 2018/625 przewiduje, że jeżeli wnioskodawca wykaże uzasadniony interes w uzyskaniu decyzji merytorycznej, prawo do znaku towarowego, którego rejestracja wygasła, może zostać unieważnione, to z jasnego brzmienia tego przepisu wynika, że możliwość ta jest wyraźnie ograniczona do sytuacji, w której wygaśnięcie rejestracji unijnego znaku towarowego następuje po zainicjowaniu postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku, a nie, jak w niniejszej sprawie, przed zainicjowaniem takiego postępowania.
29 Wreszcie skarżący podnosi argumenty mające na celu wykazanie, że posiada szczególny interes w unieważnieniu prawa do spornego znaku towarowego, ponieważ nie będąc w stanie zakwestionować w inny sposób spornego znaku towarowego, jest pozbawiony wszelkiej możliwości ochrony swojego polskiego znaku towarowego i jest zmuszony tolerować istnienie w obrocie prawnym znaku towarowego, do którego prawo wygasło, przy czym sytuacja ta jest sprzeczna z motywem 3 zdanie drugie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z dnia 16 grudnia 2015 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.U. 2015, L 336, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2016, L 110, s. 5).
30 W tym względzie, po pierwsze, jak stwierdzono w pkt 24 i 25 powyżej, z art. 1 ust. 1 i art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 wynika, że unieważnienie można orzec prawidłowo wyłącznie w odniesieniu do unijnego znaku towarowego, którego rejestracja nie wygasła, z wyjątkiem sytuacji, gdy zgodnie z art. 17 ust. 5 rozporządzenia delegowanego 2018/625 wygaśnięcie prawa do danego znaku towarowego następuje w toku postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku, a wnioskodawca ma uzasadniony interes w uzyskaniu decyzji merytorycznej. Tymczasem w niniejszym wypadku, ponieważ art. 17 ust. 5 rozporządzenia delegowanego 2018/625 nie znajduje zastosowania, jako że wygaśnięcie rejestracji spornego znaku towarowego nastąpiło, zanim skarżący złożył wobec niego wniosek o unieważnienie prawa do znaku, wszystkie argumenty, które mają na celu wykazanie szczególnego interesu wnoszącego odwołanie w unieważnieniu prawa do spornego znaku towarowego są bezskuteczne. Po drugie, nawet przy założeniu, że motyw 3 zdanie drugie dyrektywy 2015/2436, zgodnie z którym „współistnienie systemów znaków towarowych na poziomie krajowym i unijnym oraz równowaga między nimi stanowią fundament unijnej polityki w zakresie ochrony własności intelektualnej”, można rozumieć w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie sytuacji, w której wygasłe prawo do unijnego znaku towarowego stanowiłoby przeszkodę dla rejestracji znaku towarowego na poziomie krajowym, należy przypomnieć, że preambuła aktu prawnego Unii Europejskiej nie ma mocy wiążącej i nie można się na nią powoływać w celu odstąpienia od przepisów tego aktu ani w celu dokonania wykładni tych przepisów w sposób sprzeczny z ich brzmieniem (zob. podobnie wyrok z dnia 16 lutego 2022 r., Węgry/Parlament i Rada, C‑156/21, EU:C:2022:97, pkt 191). A fortiori nie można zatem powoływać się na motyw 3 zdanie drugie dyrektywy 2015/2436 w celu odstąpienia od brzmienia przepisów przewidzianych w innym akcie Unii, a mianowicie art. 1 ust. 1 i art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009.
31 Co więcej, skarżący nie twierdzi, że nie dysponuje krajowymi środkami odwoławczymi, aby zaskarżyć decyzję Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 27 sierpnia 2020 r. odmawiającą rejestracji zgłoszonego znaku towarowego, a z akt sprawy wynika, że złożył on do wspomnianego Urzędu wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, którego rozpoznanie zostało zawieszone w szczególności do czasu wydania przez EUIPO ostatecznej decyzji w przedmiocie złożonego przez skarżącego wniosku o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego.
32 W świetle całości powyższych rozważań Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, że wniosek o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego w zakresie, w jakim chodziło o znak towarowy, którego rejestracja już wygasła, był w chwili jego złożenia bezprzedmiotowy i w konsekwencji należało go uznać za niedopuszczalny.
33 Z powyższego wynika zatem, że jedyny zarzut, a tym samym skargę w całości, należy oddalić jako prawnie oczywiście bezzasadne, bez konieczności orzekania w przedmiocie zarzutów niedopuszczalności podniesionych przez EUIPO wobec żądań drugiego i trzeciego.
W przedmiocie kosztów
34 Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.
35 W niniejszej sprawie, chociaż skarżący przegrał sprawę, EUIPO wniosło o obciążenie skarżącego kosztami postępowania jedynie w przypadku wezwania stron na rozprawę. Ponieważ w niniejszej sprawie taka rozprawa się nie odbyła, należy orzec, że każda ze stron pokryje własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (druga izba)
postanawia, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Każda ze stron pokrywa własne koszty.
Sporządzono w Luksemburgu w dniu 14 marca 2023 r.