WYROK SĄDU (ósma izba w składzie powiększonym)

z dnia 8 lutego 2023 r.(*)

[Tekst sprostowany postanowieniem z dnia 13 lipca 2023 r.]

Pomoc państwa – Sektor lotniczy – Środki wdrożone przez Rumunię na rzecz portu lotniczego w Timișoarze – Środki wdrożone przez port lotniczy w Timișoarze na rzecz spółki Wizz Air i przedsiębiorstw lotniczych korzystających z tego portu lotniczego – Decyzja stwierdzająca częściowo brak pomocy państwa dla portu lotniczego w Timișoarze i dla korzystających z niego przedsiębiorstw lotniczych – Opłaty lotniskowe – Skarga o stwierdzenie nieważności – Akt regulacyjny – Indywidualne oddziaływanie – Istotny wpływ na pozycję konkurencyjną – Bezpośrednie oddziaływanie – Interes prawny – Dopuszczalność – Artykuł 107 ust. 1 TFUE – Selektywny charakter – Korzyść – Kryterium podmiotu prywatnego

W sprawie T‑522/20

Carpatair SA, z siedzibą w Timişoarze (Rumunia), którą reprezentowali adwokaci J. Rivas Andrés i A. Manzaneque Valverde,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, którą reprezentowały F. Tomat i C. Georgieva, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

popieranej przez

Wizz Air Hungary Légiközlekedési Zrt. (Wizz Air Hungary Zrt.), z siedzibą w Budapeszcie (Węgry), którą reprezentowali adwokaci E. Vahida, S. Rating i I.‑G. Metaxas‑Maranghidis,

i przez

[sprostowane postanowieniem z dnia 13 lipca 2023 r.] Societatea Națională „Aeroportul Internaţional Timişoara – Traian Vuia” SA (AITTV), z siedzibą w Ghirodzie (Rumunia), którą reprezentowali V. Power i R. Hourihan, solicitors,

interwenienci,

SĄD (ósma izba w składzie powiększonym),

w składzie podczas narady: S. Papasavvas, prezes, J. Svenningsen, M. Jaeger, C. Mac Eochaidh i T. Pynnä (sprawozdawczyni), sędziowie,

sekretarz: P. Cullen, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 12 września 2022 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        W skardze wniesionej na podstawie art. 263 TFUE skarżąca, Carpatair SA, wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji (UE) 2021/1428 z dnia 24 lutego 2020 r. w sprawie pomocy państwa SA. 31662 – C/2011 (ex NN/2011) wdrożonej przez Rumunię na rzecz międzynarodowego portu lotniczego w Timișoarze – Wizz Air (Dz.U. 2021, L 308, s. 1; zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”) w zakresie, w jakim stwierdza ona, że niektóre środki nie stanowią pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

 Okoliczności powstania sporu

2        [Sprostowane postanowieniem z dnia 13 lipca 2023 r.] Międzynarodowy port lotniczy w Timișoarze (zwany dalej „portem lotniczym”) znajduje się na zachodzie Rumunii, w odległości 50 km od portu lotniczego w Aradzie (Rumunia), gdzie ruch lotniczy jest bardzo ograniczony. Rzeczony port lotniczy jest zarządzany przez drugiego interwenienta, Societatea Națională „Aeroportul Internaţional Timişoara – Traian Vuia” SA (AITTV), która jest spółką akcyjną z 80% udziałem państwa rumuńskiego.

3        Skarżąca, spółka Carpatair SA, jest rumuńskim regionalnym przedsiębiorstwem lotniczym. W 2000 r. spółka ta stworzyła w tym porcie lotniczym węzeł transportowy, z którego prowadziła działalność w systemie hub‑and‑spoke. W 2007 r. i 2009 r. działalność portu lotniczego koncentrowała się na działalności skarżącej, która oferowała pełen zakres usług i obsługiwała około 32 połączeń krajowych i europejskich.

4        Ze względu na spodziewane wzmożenie ruchu lotniczego w wyniku przystąpienia Rumunii do Unii Europejskiej w 2007 r. oraz w celu spełnienia wymogów bezpieczeństwa związanych z przystąpieniem do strefy Schengen AITTV otrzymała od państwa rumuńskiego środki na budowę terminalu dla lotów spoza strefy Schengen oraz na wyposażenie służące zapewnieniu bezpieczeństwa.

5        Ponadto, w ramach strategii mającej na celu przyciągnięcie tanich linii lotniczych i zwiększenie ogólnej rentowności portu lotniczego, AITTV podpisała w 2008 r. umowy z pierwszym interwenientem, spółką Wizz Air Hungary Légiközlekedési Zrt. (Wizz Air Hungary Zrt.) (zwaną dalej „spółką Wizz Air”), węgierskimi tanimi liniami lotniczymi, określające zasady ich współpracy oraz ogólne warunki użytkowania infrastruktury oraz korzystania z usług portu lotniczego przez spółkę Wizz Air (zwane dalej „umowami z 2008 r.”). Dwie spośród wspomnianych umów zostały zmienione w dniu 25 czerwca 2010 r. przez nowy system zniżek uzgodniony pomiędzy spółką Wizz Air a AITTV, który obowiązywał do dnia 6 lutego 2011 r. (zwany dalej „aneksami do umów z 2010 r.”). spółka Wizz Air rozpoczęła loty z portu lotniczego w październiku 2008 r.

6        W dniu 30 września 2010 r. skarżąca złożyła do Komisji Europejskiej skargę dotyczącą jakoby bezprawnej pomocy państwa przyznanej przez władze rumuńskie portowi lotniczemu z korzyścią dla spółki Wizz Air.

7        W dniu 24 maja 2011 r. Komisja poinformowała Rumunię o swojej decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego na mocy art. 108 ust. 2 TFUE (zwanej dalej „decyzją o wszczęciu postępowania”) w odniesieniu do rocznego finansowania operacyjnego przyznanego AITTV w latach 2007, 2008 i 2009, zniżek i rabatów od opłat lotniskowych udzielonych zgodnie ze zbiorem informacji lotniczych (zwanymi dalej „AIP”) z 2007, 2008 i 2010 r., porozumień z 2008 r. oraz niepobierania opłat lotniskowych zafakturowanych na spółkę Wizz Air w okresie od października 2009 r. do lutego 2010 r. Publikując tę decyzję w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 13 września 2011 r. (Dz.U. 2011, C 270, s. 11), Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag w przedmiocie tego środka.

8        W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja wskazała wstępnie, że nie może wykluczyć, iż zniżki i rabaty przewidziane przez AIP z 2007 r., 2008 r. i 2010 r. oraz umowy z 2008 r. stanowią pomoc państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym.

9        Władze rumuńskie, a także zainteresowane strony, w tym AITTV, skarżąca i spółka Wizz Air, przedstawiły uwagi na piśmie. Komisja przekazała uwagi zainteresowanych stron władzom rumuńskim, które mogły przedstawić swoje komentarze na temat tych uwag.

10      Pismami wysłanymi w latach 2011–2018 Komisja zażądała dodatkowych informacji od władz rumuńskich, które zastosowały się do tych wezwań.

11      Pismami wysłanymi w latach 2011–2018 skarżąca przedstawiła dodatkowe informacje.

12      Pismami wysłanymi w latach 2011 i 2016 AITTV przedstawiła dodatkowe informacje.

13      W dniu 14 marca 2014 r. Komisja poinformowała władze rumuńskie i zainteresowane strony o przyjęciu wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz portów lotniczych i przedsiębiorstw lotniczych (Dz.U. 2014, C 99, s. 3; zwanych dalej „wytycznymi z 2014 r.”) i wezwała je do przedstawienia uwag. Komisja otrzymała uwagi od skarżącej, spółki Wizz Air i AITTV.

14      W dniach 11 lutego i 3 lipca 2015 r. spółka Wizz Air dostarczyła dodatkowe informacje.

15      Od 2014 r. skarżąca zaprzestała działalności w porcie lotniczym i była przedmiotem reorganizacji sądowej. Jej główna baza operacyjna znajduje się obecnie w porcie lotniczym w Aradzie, z którego oferuje ona w szczególności loty czarterowe. Nie oferuje ona już regularnych połączeń.

16      W dniu 24 lutego 2020 r. Komisja wydała sporną decyzję.

 Zaskarżona decyzja

17      W zaskarżonej decyzji Komisja z jednej strony zbadała istnienie pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE w odniesieniu do, po pierwsze, rocznego finansowania operacyjnego przyznanego AITTV w latach 2007–2009 (zob. motywy 38, 39 i 171–235 zaskarżonej decyzji), po drugie, opłat lotniskowych opublikowanych w AIP w 2007, 2008 i 2010 r. (zob. motywy 40–49 i 267–299 zaskarżonej decyzji), po trzecie, umowy z 2008 r. oraz aneksów do umów z 2010 r. (zwanych dalej „trzecim środkiem”) (zob. motywy 50–76 i 300–440 zaskarżonej decyzji), oraz po czwarte, niepobierania opłat lotniskowych zafakturowanych na spółkę Wizz Air w okresie od października 2009 r. do lutego 2010 r. (zob. motywy 77, 78 i 441–443 zaskarżonej decyzji); z drugiej strony, uznawszy, że niektóre sposoby finansowania przyznanego AITTV stanowiły pomoc państwa, Komisja zbadała ich zgodność z rynkiem wewnętrznym (zob. motywy 236–266 zaskarżonej decyzji).

18      Jeśli chodzi o opłaty lotniskowe określone w AIP w latach 2007, 2008 i 2010, Komisja doszła do wniosku, że stawki bazowe, zniżki i rabaty z tytułu tych opłat przewidziane w tych AIP nie były selektywne, ponieważ były stosowane w sposób niedyskryminujący. Komisja stwierdziła zatem, że środek ten nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

19      W odniesieniu do trzeciego środka Komisja zauważyła, że powinien on pociągać za sobą marginalną rentowność dla AITTV. W konsekwencji uznała ona, że rozważny podmiot gospodarczy działający w warunkach gospodarki rynkowej zawarłby takie umowy. Ponadto środek ten wpisywał się w ramy ogólnej strategii i długoterminowego wysiłku na rzecz poprawy ogólnej rentowności portu lotniczego. Komisja doszła zatem do wniosku, że umowy te nie przysporzyły spółce Wizz Air korzyści gospodarczej, której nie uzyskałaby w normalnych warunkach rynkowych, i nie stanowiły pomocy państwa.

20      Rozstrzygnięcie zaskarżonej decyzji ma następujące brzmienie:

„Artykuł 1

1.      Finansowanie publiczne w kwocie 29 194 600 [lei rumuńskich (RON)] przyznane przez Rumunię w latach 2007–2009 [AITTV] na budowę terminalu do obsługi połączeń z państwami spoza strefy Schengen, modernizację drogi kołowania i rozbudowę płyty postojowej oraz na sprzęt oświetleniowy stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 [TFUE]. Wdrożono ją z naruszeniem art. 108 ust. 3 [TFUE].

2.      Pomoc państwa, o której mowa w ust. 1, jest zgodna z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 3 lit. c) [TFUE].

Artykuł 2

Finansowanie publiczne na budowę drogi dojazdowej i parkingu w 2007 r. oraz na zakup sprzętu służącego do ochrony lotnictwa w 2008 r., opłaty lotniskowe określone w [AIP] z 2007 r., […] z 2008 r. i […] z 2010 r. oraz umowy z Wizz Air z 2008 r. (w tym umowy zmieniające z 2010 r.) nie stanowią pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 [TFUE].

Artykuł 3

Niniejsza decyzja skierowana jest do Rumunii”.

 Żądania stron

21      Skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim Komisja nie uznała w niej, że AIP z 2010 r. (zwane dalej „drugim środkiem”) i środek trzeci (zwane dalej łącznie „spornymi środkami”) stanowią niezgodną z prawem i z rynkiem wewnętrznym pomoc państwa przyznaną spółce Wizz Air;

–        obciążenie Komisji kosztami postępowania.

22      Komisja, popierana przez interwenientów, wnosi do Sądu o:

–        odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej;

–        ewentualnie – oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        obciążenie skarżącej kosztami.

 Co do prawa

 W przedmiocie dopuszczalności

23      Nie podnosząc formalnie zarzutu niedopuszczalności na podstawie art. 130 regulaminu postępowania przed Sądem, Komisja, popierana przez AITTV, podnosi, że skarga jest niedopuszczalna, ponieważ, po pierwsze, skarżąca nie ma legitymacji procesowej do dochodzenia stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, a po drugie istniejącego i aktualnego interesu prawnego w stwierdzeniu nieważności tej decyzji.

24      Skarżąca kwestionuje argumentację Komisji.

 W przedmiocie interesu prawnego

25      Komisja uważa, że skarżąca nie ma rzeczywistego i bezpośredniego interesu w stwierdzeniu nieważności zaskarżonej decyzji. Sporne środki nie mają niekorzystnego wpływu na obecne usługi transportu lotniczego skarżącej, które mają odmienny charakter od usług świadczonych przez spółkę Wizz Air w latach objętych dochodzeniem Komisji (a nawet obecnie). Jeśli chodzi o zamiar wznowienia działalności na lotnisku, jaki miała mieć skarżąca, to poza tym, że nie jest on poparty żadnymi dowodami, nie może on świadczyć o istnieniu interesu prawnego.

26      Ponadto niniejsza skarga nie może przynieść bezpośredniej korzyści skarżącej. Zdaniem Komisji pozytywne rozstrzygnięcie niniejszej skargi nie miałoby wpływu ani na powództwo o ustalenie odpowiedzialności, ani na powództwo o zwrot pomocy wniesione przez skarżącą do sądów rumuńskich. Gdyby sądy Unii stwierdziły nieważność zaskarżonej decyzji w odniesieniu do spornych środków, Komisja musiałaby ponownie zbadać wspomniane środki, a w szczególności ich zgodność z rynkiem wewnętrznym. Ponieważ Komisja posiada wyłączne kompetencje w zakresie oceny zgodności środków pomocy z rynkiem wewnętrznym, żaden sąd krajowy nie może samodzielnie stwierdzić niezgodności danego środka z rynkiem wewnętrznym i nakazać odzyskania pomocy.

27      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem skarga o stwierdzenie nieważności wniesiona przez osobę fizyczną lub prawną jest dopuszczalna jedynie w zakresie, w jakim osoba ta ma interes prawny w stwierdzeniu nieważności zaskarżonego aktu. Interes ten zakłada, że stwierdzenie nieważności tego aktu może samo w sobie wywołać skutki prawne i że w wyniku skargi strona skarżąca będzie mogła uzyskać jakąś korzyść (zob. wyrok z dnia 17 września 2015 r., Mory i in./Komisja, C‑33/14 P, EU:C:2015:609, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo).

28      Ponadto interes do wystąpienia ze skargą o stwierdzenie nieważności musi istnieć i być aktualny w dniu wniesienia skargi oraz w tym dniu podlega ocenie (zob. wyrok z dnia 7 listopada 2018 r., BPC Lux 2 i in./Komisja, C‑544/17 P, EU:C:2018:880, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

29      Trybunał orzekł w tym względzie, że co do zasady strona zachowuje przysługujący jej interes prawny do wystąpienia ze skargą o stwierdzenie nieważności, w przypadku gdy ta ostatnia może stanowić podstawę ewentualnej skargi odszkodowawczej (zob. wyrok z dnia 7 listopada 2018 r., BPC Lux 2 i in./Komisja, C‑544/17 P, EU:C:2018:880, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

30      Ewentualność wniesienia powództwa odszkodowawczego wystarczy dla uzasadnienia takiego interesu prawnego, pod warunkiem, że nie jest ono hipotetyczne (zob. wyrok z dnia 7 listopada 2018 r., BPC Lux 2 i in./Komisja, C‑544/17 P, EU:C:2018:880, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo).

31      Interes prawny może wynikać z każdego powództwa wniesionego do sądu krajowego, w ramach którego ewentualne stwierdzenie nieważności aktu zaskarżonego do sądu Unii może przysporzyć skarżącemu korzyści (zob. wyrok z dnia 7 listopada 2018 r., BPC Lux 2 i in./Komisja, C‑544/17 P, EU:C:2018:880, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo).

32      Zadaniem sądu Unii gdy bada on bowiem interes prawny we wniesieniu do niego skargi, nie jest jego zadaniem dokonanie oceny prawdopodobieństwa zasadności powództwa wniesionego do sądów krajowych na mocy prawa krajowego, a zatem zastąpienie tych sądów w celu dokonania takiej oceny. Konieczne, a także wystarczające jest natomiast, by w wyniku skargi o stwierdzenie nieważności wniesionej do sądu Unii strona skarżąca mogła uzyskać korzyść (zob. wyrok z dnia 7 listopada 2018 r., BPC Lux 2 i in./Komisja, C‑544/17 P, EU:C:2018:880, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

33      W niniejszej sprawie w dniu 28 stycznia 2016 r. skarżąca wniosła skargę o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej do Tribunalul București (sądu okręgowego w Bukareszcie, Rumunia) przeciwko AITTV, władzom rumuńskim i spółce Wizz Air, dotyczącą przyznania spółce Wizz Air pomocy państwa w szczególności za pośrednictwem spornych środków. W wyniku wniesienia tej skargi Tribunalul București (sąd okręgowy w Bukareszcie) oraz Curtea de Apel București (sąd apelacyjny w Bukareszcie, Rumunia) wydały orzeczenia w sprawie. Wniesione przez skarżącą odwołanie od wyroku tego ostatniego sądu pozostaje w toku przed Înalta Curte de Casație şi Justiție (wysokim trybunałem kasacyjnym i sprawiedliwości, Rumunia)

34      Ponadto, w następstwie wyroku Tribunalul Timiș (sądu najwyższego w Timișu, Rumunia) z dnia 30 sierpnia 2011 r., uznającego zniżkę przewidzianą w pkt 7.3 drugiego środka za niezgodną z prawem pomoc państwa i utrzymanego w mocy przez Curtea de Apel Pitești (sąd apelacyjny w Pitești, Rumunia) w dniu 14 listopada 2012 r., skarżąca złożyła odwołanie w sprawie odzyskania pomocy spornej w 2015 r. Skargi te pozostają obecnie w toku przed Curtea de Apel Alba Iulia (sądem apelacyjnym w Alba Iulia, Rumunia), który w dniu 21 grudnia 2020 r. postanowił zawiesić postępowanie do czasu wydania ostatecznego wyroku w niniejszej sprawie.

35      Nie można zatem wykluczyć, że ewentualne stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji mogłoby wpłynąć na wynik sporu sądowego toczącego się przed sądami rumuńskimi.

36      Ponadto, w odniesieniu do drugiej skargi złożonej przez skarżącą, Komisja poinformowała ją w dniu 1 lipca 2020 r. o zamiarze niewszczynania formalnego postępowania wyjaśniającego w tej drugiej sprawie ze względu na to, że rozpatrywane środki są analogiczne do środków badanych w zaskarżonej decyzji. Skarżąca podnosi ponadto, że wstępne badanie przez Komisję tej drugiej skargi jest wciąż w toku.

37      Dlatego też ewentualne uchylenie zaskarżonej decyzji mogłoby doprowadzić do wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego w tej drugiej sprawie, w którym skarżąca miałaby co do zasady możliwość skorzystania ze swoich praw procesowych poprzez przedstawienie uwag.

38      Skarżąca wykazała zatem w sposób wymagany prawem, że ewentualne stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji może przynieść jej korzyść. Ma ona zatem interes prawny we wniesieniu skargi o stwierdzenie nieważności tej decyzji.

 W przedmiocie czynnej legitymacji procesowej

39      Komisja podnosi, że skarżąca nie wykazała, że zaskarżona decyzja dotyczyła jej indywidualnie.

40      Po pierwsze, skarżąca miała jakoby zaprzestać działalności w porcie lotniczym w 2013 r., a jej główna baza operacyjna znajduje odtąd w porcie lotniczym w Aradzie. Zmieniła ona również model biznesowy i oferuje odtąd loty czarterowe. Skarżąca nie przedstawiła żadnych konkretnych informacji dotyczących jej stosunku konkurencyjnego ze spółką Wizz Air w chwili wniesienia skargi.

41      Po drugie, w momencie zaistnienia okoliczności faktycznych leżących u podstawy sporu skarżąca była tylko jednym z wielu konkurentów spółki Wizz Air w porcie lotniczym i bezpośrednio konkurowała z nim jedynie w odniesieniu do bardzo ograniczonej liczby miejsc przeznaczenia. Dwa inne przedsiębiorstwa lotnicze, Blue Air i Malev, konkurowały bezpośrednio ze spółką Wizz Air na rynku regularnych lotów pasażerskich z i do portu lotniczego.

42      Po trzecie, skarżąca nie dostarczyła żadnych informacji na temat rozmiaru rynków właściwych ani na temat jej własnych udziałów w rynku, udziałów w rynku spółki Wizz Air i innych potencjalnych konkurentów na tych rynkach, ani na temat zmian tych udziałów w rynku po przyznaniu spornych środków. Nie przedstawiła ona żadnych dowodów wskazujących na to, że ograniczenie jej działalności na niektórych trasach, pogorszenie sytuacji finansowej i przeniesienie działalności w 2013 r. lub udział jaki miała uzyskać spółka Wizz Air we właściwych rynkach, są konsekwencją spornych środków. W szczególności skarżąca nie przedstawiła ani sprawozdania nadzorcy sądowego, ani orzeczeń sądów krajowych, o których wspomina. Ponadto inne czynniki, w tym korzystanie ze statków powietrznych o niskiej zdolności przewozowej, stosowanie modelu operacyjnego sieci typu hub—and—spoke oraz kryzys finansowy mogły tłumaczyć jej trudności finansowe.

43      Spółka Wizz Air podnosi również, że trudności, na jakie napotkała skarżąca, nie miały być spowodowane pomocą, która została jej przyznana, lecz miały wynikać z przestarzałego modelu prowadzenia działalności gospodarczej przez skarżącą w latach, które były przedmiotem dochodzenia, co zostało uwypuklone przez nadzorcę sądowego. Ponadto skarżąca sama odniosła korzyści z przyznanego portowi lotniczemu drugiego środka, tak że nie można stwierdzić związku przyczynowego między pomocą, jaka miała zostać przyznana spółce Wizz Air, a pogorszeniem się pozycji rynkowej skarżącej, która nie odniosła żadnej korzyści.

44      W odpowiedziach na pytania Trybunału z dnia 11 marca 2022 r. Komisja twierdzi, w odniesieniu do charakteru zaskarżonych środków, że powinny być one badane oddzielnie, w tym w zakresie dopuszczalności. Podobnie spółka Wizz Air podnosi w odpowiedziach na te same pytania, że część zaskarżonej decyzji poświęcona trzeciemu środkowi stanowiła decyzję indywidualną, podczas gdy jej część poświęcona drugiemu środkowi była aktem regulacyjnym. W związku z tym legitymację do wniesienia skargi na tę część zaskarżonej decyzji należy oceniać w świetle art. 263 akapit czwarty zdanie trzecie TFUE, który dotyczy aktów regulacyjnych.

45      W tym względzie Komisja podnosi jednak, że nawet jeśli w odniesieniu do drugiego środka należałoby uznać, iż zaskarżona decyzja jest aktem regulacyjnym niewymagającym środków wykonawczych, konieczne byłoby jeszcze, by środek ten dotyczył skarżącej bezpośrednio, co nie miało miejsca. Podobnie spółka Wizz Air podnosi, że przyjęcie, iż skarżąca posiada legitymację do wniesienia skargi w odniesieniu do części zaskarżonej decyzji poświęconej drugiemu środkowi, zakładałoby, że zaskarżona decyzja dotyczy skarżącej bezpośrednio, co nie ma miejsca, ponieważ drugi środek nie miał zastosowania do spółki Wizz Air. Opłaty lotniskowe mające zastosowanie do spółki Wizz Air były bowiem uregulowane w trzecim środku.

46      W odpowiedziach na te same pytania Komisja twierdzi, odnosząc się do wyroku z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja (C‑453/19 P, EU:C:2021:608), że wyrok ten ma znaczenie jedynie w odniesieniu do trzeciego środka. Komisja, podobnie jak spółka Wizz Air, podnosi, że wkład tego wyroku w kształtowanie pojęcia określenia rynku nie ma znaczenia w niniejszej sprawie i nie pozwala na stwierdzenie, że skarga jest dopuszczalna, ponieważ związek przyczynowy między badaną pomocą a wpływem na pozycję rynkową skarżącej jest w każdym wypadku konieczny. Tymczasem w niniejszej sprawie brak jest takiego związku przyczynowego. Przykładowo, zdaniem Komisji, rezygnacja przez skarżącą z połączenia Timișoara—Frankfurt (Niemcy) wynikała z braku dostępnych okien czasowych na lotnisku we Frankfurcie na start lub lądowanie, a nie z trzeciego środka.

47      Na wstępie należy przypomnieć, że dopuszczalność skargi wniesionej przez osobę fizyczną lub prawną na akt, którego nie jest ona adresatem, jest na podstawie art. 263 akapit czwarty TFUE uzależniona od spełnienia przesłanki uznania istnienia po stronie tej osoby czynnej legitymacji procesowej, co ma miejsce w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, skargę taką można wnieść pod warunkiem, że akt dotyczy tej osoby bezpośrednio i indywidualnie. Po drugie, osoba taka może wnieść skargę na akt regulacyjny niewymagający środków wykonawczych, jeżeli dotyczy on jej bezpośrednio (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 17 września 2015 r., Mory i in./Komisja, C‑33/14 P, EU:C:2015:609, pkt 59, 91; a także z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 31).

–       Rozważania wstępne w przedmiocie charakteru spornych środków

48      Artykuł 1 lit. d) rozporządzenia Rady (UE) 2015/1589 z dnia 13 lipca 2015 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. [108 TFUE] (Dz.U. 2015, L 248, s. 9) definiuje pojęcie „programu pomocowego” jako obejmujące „oznacza każde działanie, na którego podstawie, bez potrzeby dalszych środków wdrażających, można dokonać wypłat pomocy indywidualnej na rzecz przedsiębiorstw określonych w akcie w sposób ogólny i abstrakcyjny oraz każde działanie, na którego podstawie pomoc, która nie jest związana z konkretnym projektem, może zostać przyznana jednemu lub kilku przedsiębiorstwom na czas nieokreślony lub w nieokreślonej kwocie”.

49      Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że decyzja Komisji mająca na celu zatwierdzenie albo zakazanie „programu pomocy” ma zasięg ogólny, a zatem można ją zakwalifikować jako „akt regulacyjny” w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE (trzeci człon zdania) (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2022 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑594/19 P, EU:C:2022:40, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo).

50      W niniejszej sprawie z pkt 21 powyżej wynika, że skarga dotyczy spornych środków.

51      Jeśli chodzi o środek drugi, to zgodnie z motywem 290 zaskarżonej decyzji przewidziany w nim system opłat lotniskowych miał zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw lotniczych korzystających z tego portu lotniczego. Nie są one wymienione w środku drugim.

52      Wynika z tego, że system opłat lotniskowych przewidziany w środku drugim miał zastosowanie do sytuacji określonych obiektywnie i wywoływał skutki prawne względem kategorii osób określonych w sposób ogólny i abstrakcyjny, tak że – przy założeniu, że system ten implikuje pomoc państwa – stanowi on system pomocy. W konsekwencji część zaskarżonej decyzji poświęcona środkowi drugiemu ma zasięg ogólny i można ją w konsekwencji uznać za akt regulacyjny w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE (trzeci człon zdania).

53      Natomiast umowy stanowiące trzeci środek, również objęty skargą, jak zauważyła Komisja w motywie 340 zaskarżonej decyzji, były negocjowane indywidualnie i miały zastosowanie tylko do dwóch umawiających się stron. Należy je zatem uznać za środki o charakterze indywidualnym. Ponieważ część zaskarżonej decyzji poświęcona tym umowom nie stanowi aktu regulacyjnego zgodnie z art. 263 akapit czwarty TFUE (trzeci człon zdania), jako że nie jest aktem o zasięgu ogólnym, do Sądu należy zatem ustalenie, czy decyzja ta dotyczyła skarżącej bezpośrednio i indywidualnie w rozumieniu tego postanowienia (zob. podobnie wyrok z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo).

–       W przedmiocie indywidualnego oddziaływania środka trzeciego na skarżącą

54      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem podmioty inne niż adresaci decyzji mogą utrzymywać, że decyzja ta dotyczy ich indywidualnie, tylko wtedy, gdy ma ona wpływ na ich sytuację ze względu na szczególne dla nich cechy charakterystyczne lub na sytuację faktyczną, która odróżnia je od wszelkich innych osób i w związku z tym indywidualizuje w sposób podobny jak adresata decyzji (wyroki: z dnia 15 lipca 1963 r., Plaumann/Komisja, 25/62, EU:C:1963:17, s. 223; z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 33).

55      W sytuacji gdy strona skarżąca kwestionuje zasadność wydanej na podstawie art. 108 ust. 3 TFUE lub, jak w niniejszym przypadku, w wyniku formalnego postępowania wyjaśniającego decyzji w sprawie oceny pomocy, sam fakt, że przedsiębiorstwo może być traktowane jako „zainteresowana strona” w rozumieniu art. 108 ust. 2 TFUE, nie wystarcza do stwierdzenia dopuszczalności skargi. Strona powinna zatem wykazać, że posiada szczególny status w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w pkt 54 powyżej. Dzieje się tak w szczególności w przypadku, gdyby pozycja strony skarżącej na rozpatrywanym rynku mogła ulec istotnej zmianie wskutek pomocy będącej przedmiotem danej decyzji (wyroki: z dnia 17 września 2015 r. Mory i in./Komisja, C‑33/14 P, EU:C:2015:609, pkt 97; z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 37).

56      Wykazanie przez stronę skarżącą istotnego naruszenia jej pozycji na rynku nie wymaga zajęcia ostatecznego stanowiska w przedmiocie stosunków konkurencyjnych między tą stroną a przedsiębiorstwami będącymi beneficjentami pomocy, lecz wymaga jedynie od strony skarżącej, by wskazała w należyty sposób powody, dla których decyzja Komisji może zaszkodzić jej uzasadnionym interesom poprzez istotny wpływ na jej pozycję na rynku właściwym (zob. podobnie wyroki: z dnia 28 stycznia 1986 r., Cofaz i in./Komisja, 169/84, EU:C:1986:42, pkt 28; z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 57).

57      Istotne naruszenie pozycji konkurencyjnej strony skarżącej na rynku właściwym nie jest zatem rezultatem przeprowadzenia pogłębionej analizy różnych stosunków konkurencyjnych na tym rynku, umożliwiającej precyzyjne ustalenie zakresu naruszenia jego pozycji konkurencyjnej, ale, co do zasady, wynika ze stwierdzenia prima facie, że przyznanie środka przewidzianego w decyzji Komisji skutkuje istotnym naruszeniem tej pozycji (wyrok z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 58).

58      Wynika stąd, że przesłanka ta może zostać spełniona, jeżeli strona skarżąca przedstawi dowody pozwalające wykazać, że rozpatrywany środek może w istotny sposób naruszyć jej pozycję na rynku właściwym (zob. podobnie wyroki: z dnia 22 grudnia 2008 r., British Aggregates/Komisja, C‑487/06 P, EU:C:2008:757, pkt 38; z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 59).

59      Wykazanie istotnego naruszenia pozycji danego konkurenta na rynku nie może być więc ograniczone do obecności pewnych elementów wskazujących na spadek wyników handlowych lub finansowych strony skarżącej, takich jak znaczny spadek obrotów, znaczne straty finansowe lub istotne obniżenie udziałów w rynku w następstwie przyznania rozpatrywanej pomocy. Przyznanie pomocy państwa może naruszać sytuację konkurencyjną danego podmiotu gospodarczego również w inny sposób, w szczególności poprzez spowodowanie utraty zysku lub rozwoju mniej korzystnego niż ten, który miałby miejsce w przypadku braku takiej pomocy (zob. podobnie wyroki: z dnia 22 listopada 2007 r., Hiszpania/Lenzing, C‑525/04 P, EU:C:2007:698, pkt 34, 35; z dnia 15 lipca 2021 r., Deutsche Lufthansa/Komisja, C‑453/19 P, EU:C:2021:608, pkt 61).

60      W świetle tych zasad należy zbadać dowody przedstawione przez skarżącą w celu wykazania, że zaskarżona decyzja dotyczyła jej indywidualnie, a w szczególności że trzeci środek może mieć istotny wpływ na jej pozycję na rynku właściwym.

61      W niniejszej sprawie należy stwierdzić w pierwszej kolejności, że skarżąca odegrała aktywną rolę w przebiegu postępowania administracyjnego. Złożyła ona skargę do Komisji i przedstawiła swoje uwagi w ramach formalnego postępowania wyjaśniającego. Z zaskarżonej decyzji wynika również, że wielokrotnie przekazywała ona Komisji informacje.

62      Niemniej jedynie z samego udziału strony skarżącej w postępowaniu administracyjnym nie można wyciągać wniosku, że zaskarżona decyzja dotyczy jej indywidualnie (zob. podobnie wyrok z dnia 22 listopada 2007 r., Sniace/Komisja, C‑260/05 P, EU:C:2007:700, pkt 60; postanowienie z dnia 26 września 2016 r., Greenpeace Energy i in./Komisja, T‑382/15, niepublikowane, EU:T:2016:589, pkt 39), nawet jeśli strona ta odegrała istotną rolę w postępowaniu, w szczególności składając do Komisji skargę leżącą u podstaw zaskarżonej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 9 lipca 2009 r., 3F/Komisja, C‑319/07 P, EU:C:2009:435, pkt 94, 95).

63      W drugiej kolejności – skarżąca przedstawiła dowody dotyczące rynków, na których pozostawała w stosunku konkurencji ze spółką Wizz Air, na których jej pozycja została istotnie naruszona. Tak więc zarówno skarżąca, jak i spółka Wizz Air obsługiwały loty z portu lotniczego od października 2008 r., tj. od momentu rozpoczęcia tam działalności przez spółkę Wizz Air, do stycznia 2014 r., kiedy to skarżąca zaprzestała tam działalności.

64      Dokładniej w chwili wydania decyzji o wszczęciu postępowania w 2011 r. skarżąca i spółka Wizz Air konkurowały w odniesieniu do pięciu połączeń z lub do portu lotniczego, mianowicie z i do Niemiec – na trasie obsługującej Düsseldorf (skarżąca obsługuje Düsseldorf, a spóła Wizz Air obsługuje Dortmund, oddalone od siebie o 70 km) oraz z i do Włoch – na trasach obsługujących Wenecję (skarżąca obsługuje Wenecję, a spółka Wizz Air obsługuje Treviso, oddalone od siebie o 41 km), Bergamo—Mediolan, Bolonię (skarżąca obsługuje Bolonię, a spółka Wizz Air obsługuje Forli, oddalone od siebie o 73 km) i Rzym.

65      W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja zdefiniowała zatem właściwy rynek produktowy jako pary miast w sieci transportu lotniczego i zgodnie ze swoją praktyką decyzyjną w dziadzinie konkurencji uznała w sposób dorozumiany pobliskie porty lotnicze, takie jak Düsseldorf i Dortmund lub Bolonia i Forli, za substytuty. Zgodnie z tą definicją rynku skarżąca i spółka Wizz Air konkurowały zatem na następujących pięciu rynkach: Düsseldorf/Timișoara, Wenecja/Timișoara, Bergamo—Mediolan/Timișoara, Bolonia/Timișoara i Rzym/Timișoara.

66      Skarżąca uważa ponadto, że pośrednio konkurowała ze spółką Wizz Air na pięciu dodatkowych połączeniach, obsługujących obszar geograficzny o promieniu 200 km. Sugeruje ona bowiem, że obsługując Dortmund, Wenecję, Bergamo—Mediolan i Forli, spółka Wizz Air konkurowała również z obsługiwanymi przez nią połączeniami z Frankfurtem (Niemcy) (położonym w odległości 222 km połączeniem drogowym od Dortmundu), z Veroną (Włochy) (położoną w odległości 121 km połączeniem drogowym od Wenecji), z Turynem (Włochy) (położonym w odległości 185 km połączeniem drogowym od Bergamo), Florencji (Włochy) (położonej w odległości 109 km połączeniem drogowym od Forli) i z Ankoną (Włochy) (położoną w odległości 166 km połączeniem drogowym od Forli).

67      W tym kontekście należy zauważyć, że miasta Dortmund i Frankfurt są oddalone od siebie o ponad 200 km, tak że nawet gdyby zastosować definicję rynku przedstawioną przez skarżącą, w żadnym wypadku nie byłyby one częścią tego samego rynku.

68      Jeśli chodzi o cztery inne połączenia, skarżąca nie wyjaśnia, dlaczego właściwy w niniejszej sprawie obszar geograficzny (o promieniu 200 km) jest znacznie większy od tradycyjnie stosowanego przez Komisję w jej praktyce decyzyjnej w dziedzinie konkurencji (100 km). Ponadto sama skarżąca obsługiwała jednocześnie Turyn i Bergamo, Bergamo i Weronę, Weronę i Wenecję, jak również Bolonię i Florencję, mianowicie pary miast leżące w takich samych samym, 200‑kilometrowych obszarach geograficznych, podczas gdy utrzymuje ona, że te miejsca przeznaczenia mogły być wybierane zamiennie. Okoliczność ta może podważyć znaczenie „pośredniej konkurencji”, która miała się rozgrywać między skarżącą a spółką Wizz Air w odniesieniu do tych par miast.

69      Należy zatem stwierdzić, że skarżąca i spółką Wizz Air konkurowały ze sobą na pięciu połączeniach (sprecyzowanych w pkt 65 powyżej) z lub do portu lotniczego, ponieważ skarżąca nie wykazała, że spółka Wizz Air konkurowała z nią również w sposób pośredni na pięciu dodatkowych trasach (sprecyzowanych w pkt 66 powyżej).

70      W trzeciej kolejności – okoliczności wskazują na istotny wpływ na pozycję skarżącej na rynku. W uwagach na piśmie przedstawionych Komisji w dniach 7 czerwca i 8 sierpnia 2011 r. skarżąca wskazała, że poniosła stratę przekraczającą 9 mln EUR w 2010 r. i zrewidowała stosowany dotąd model biznesowy w celu zminimalizowania strat operacyjnych. Komisja stwierdziła w decyzji o wszczęciu postępowania, że w latach 2008–2010 liczba pasażerów, rentowność i przychody skarżącej na pięciu połączeniach konkurencyjnych ze spółką Wizz Air znacznie spadły. Od 2014 r. skarżąca zaprzestała działalności w porcie lotniczym i została objęta sądowym postępowaniem naprawczym.

71      W czwartej kolejności – z informacji dostarczonych przez skarżącą wynika, że miała ona szczególny status, który wyróżniał ją na tle innych przedsiębiorstw lotniczych działających w porcie lotniczym, ponieważ działalność portu skupiała się na działalności skarżącej, która w 2008 r. była głównym operatorem w zakresie przewozów. W tym roku skarżąca wygenerowała 38% przychodów AITTV. Z drugiej strony w latach 2000–2013 ponad 90% obrotu skarżącej pochodziło z jej działalności w sieci hub—and—spoke w porcie lotniczym.

72      Skarżąca posiadała również szczególny status, ponieważ była jedynym przedsiębiorstwem, które konkurowało bezpośrednio ze spółką Wizz Air na pięciu trasach. Jedynie dwa inne przedsiębiorstwa lotnicze prowadzące działalność w porcie lotniczym: Blue Air i Malev doświadczały bezpośredniej konkurencji ze strony spółki Wizz Air. Zdaniem skarżącej konkurencja ta ograniczyła się do jednego miejsca przeznaczenia dla każdego z dwóch przedsiębiorstw: odpowiednio Rzymu i Budapesztu (Węgry).

73      W piątej kolejności skarżąca wykazała, że trzeci środek stanowił jedną z przyczyn naruszenia jej pozycji konkurencyjnej.

74      Z załącznika A.7 do skargi wynika bowiem, że w latach 2008–2010 zwrot netto skarżącej zmniejszył się o połowę na pięciu połączeniach bezpośrednio konkurujących ze spółką Wizz Air.

75      Jeśli chodzi o Niemcy, z załącznika A.7 do skargi wynika, że w latach 2008–2010 zwrot netto skarżącej na obsługiwanym przez nią połączeniu z Düsseldorfem zmniejszył się o 57%.

76      Co się tyczy Włoch, z załącznika A.7 do skargi wynika, że w latach 2008–2010 zwrot netto skarżącej zmniejszył się o 52% na połączeniach obsługiwanych przez nią z Wenecją, Bergamo—Mediolanem, Bolonią i Rzymem.

77      Ponadto z uwag skarżącej przedstawionych Komisji w dniu 7 czerwca 2011 r. wynika, że skarżąca podnosi nie tylko, iż utraciła pasażerów na rzecz spółki Wizz Air, ale również to, że nie była w stanie przejąć ruchu Alitalii i Alpi Eagleas na północy Włoch po opuszczeniu portu lotniczego przez te przedsiębiorstwa lotnicze w 2008 r., ponieważ ruch ten został jakoby przejęty przez spółkę Wizz Air.

78      Dowody, do których odnoszą się pkt 75–77 powyżej, potwierdzają nie tylko zmniejszenie obrotów skarżącej, ale również utracone korzyści lub mniej sprzyjający rozwój sytuacji niż miałoby to miejsce w przypadku niezastosowania trzeciego środka w odniesieniu do obsługiwanego przez skarżącą połączenia z Niemcami i obsługiwanych przez skarżącą połączeń z Włochami. Zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 58 powyżej te ostatnie dowody mogą wystarczyć do wykazania istotnego naruszenia pozycji konkurenta na rynku.

79      Skarżąca przedstawiła zatem dowody dotyczące rynków, na których pozostawała w stosunku konkurencji ze spółką Wizz Air i na których jej pozycja została istotnie naruszona. Przedstawiła ona również dowody uzasadniające znaczący wpływ na jej pozycję rynkową, czy to w postaci pogorszenia wyników, czy utraconych korzyści, a także na jej szczególny status wśród przedsiębiorstw lotniczych prowadzących działalność w porcie lotniczym. Wreszcie skarżąca wykazała, że trzeci środek stanowił jedną z przyczyn naruszenia jej pozycji konkurencyjnej.

80      Dowodów przedstawionych przez skarżącą na okoliczność, że trzeci środek mógł w istotny sposób wpłynąć na jej pozycję konkurencyjną na rynkach właściwych, nie podważa argumentacja Komisji, zgodnie z którą skarżąca nie dostarczyła, po pierwsze, żadnej informacji na temat rozmiaru rynków właściwych ani jej własnych udziałów w rynku, ani też udziałów w rynku spółki Wizz Air, i po drugie, żadnego dowodu świadczącego o tym, że ograniczenie jej działalności na niektórych połączeniach, jak również pogorszenie się jej sytuacji finansowej, było konsekwencją spornych środków (zob. pkt 42 powyżej).

81      W tym względzie należy przypomnieć, że z orzecznictwa przytoczonego w pkt 56 powyżej wynika, iż wykazanie przez skarżącą istotnego naruszenia jej pozycji na rynku nie wymaga zajęcia ostatecznego stanowiska w przedmiocie stosunków konkurencyjnych między tą stroną a przedsiębiorstwami będącymi beneficjentami pomocy, lecz wymaga jedynie od tej strony, by wskazała ona we właściwy sposób powody, dla których decyzja Komisji może naruszyć jej uzasadnione interesy poprzez znaczący wpływ na jej pozycję na rynku właściwym.

82      W szczególności nie można wymagać od strony skarżącej, by wykazała, że jej trudności finansowe wynikają wyłącznie ze spornych środków (zob. podobnie wyrok z dnia 11 lipca 2019 r., Air France/Komisja, T‑894/16, EU:T:2019:508, pkt 65).

83      W niniejszej sprawie, mimo iż jest prawdopodobne, że szereg czynników mógł przyczynić się do trudności finansowych skarżącej, należy jednak stwierdzić, że w świetle dowodów przedstawionych przez skarżącą w ramach niniejszej skargi wykazała ona w wystarczającym stopniu, że trzeci środek mógł mieć istotny wpływ na jej pozycję konkurencyjną na rynkach właściwych.

84      Wreszcie w zakresie, w jakim Komisja podnosi, że skarżąca zaprzestała działalności w porcie lotniczym od 2013 r., zmieniła model bizensowy i nie dostarczyła żadnej szczególnej informacji na temat stosunku konkurencji, jaki utrzymywała ze spółką Wizz Air w momencie wniesienia skargi (zob. pkt 40 powyżej), wystarczy stwierdzić, że oceny istotnego oddziaływania należy dokonywać w świetle sytuacji w momencie, w którym sporne środki zostały przyznane i mogły mieć skutek, jak zresztą przyznała Komisja na rozprawie.

85      Należy zatem stwierdzić, że trzeci środek mógł w istotny sposób wpłynąć na pozycję konkurencyjną skarżącej na rynkach właściwych.

86      Z powyższych rozważań wynika, że skarżąca wykazała, iż zaskarżona decyzja dotyczy jej indywidualnie w odniesieniu do środka trzeciego.

–       W przedmiocie bezpośredniego oddziaływania na skarżącą spornych środków

87      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału przesłanka, aby decyzja będąca przedmiotem skargi, takiej jak ta przewidziana w art. 263 akapit czwarty TFUE, dotyczyła bezpośrednio danej osoby fizycznej lub prawnej, wymaga kumulatywnego spełnienia dwóch kryteriów, a mianowicie aby sporny środek, po pierwsze, wywierał bezpośredni wpływ na sytuację prawną jednostki, a po drugie, nie pozostawiał żadnego zakresu uznania swoim adresatom, którzy są zobowiązani do jego wykonania, które ma charakter czysto automatyczny i wynika z samych przepisów Unii, bez potrzeby stosowania innych przepisów pośrednich (zob. wyrok z dnia 6 listopada 2018 r., Scuola Elementare Maria Montessori/Komisja, Komisja/Scuola Elementare Maria Montessori i Komisja/Ferracci, od C‑622/16 P do C‑624/16 P, EU:C:2018:873, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

88      Co się tyczy konkretnie przepisów dotyczących pomocy państwa, należy podkreślić, że mają one na celu ochronę konkurencji. Tak więc w tej dziedzinie fakt, że decyzja Komisji utrzymuje w pełni skutki środków krajowych, w odniesieniu do których strona skarżąca podniosła w skierowanej do tej instytucji skardze, że nie są one zgodne z tym celem i stawiają ją w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej, pozwala uznać, że decyzja ta wywiera bezpośredni wpływ na jej sytuację prawną, a w szczególności na jej wynikające z postanowień traktatu FUE w dziedzinie pomocy państwa uprawnienie do domagania się, aby konkurencja nie była zakłócana przez kwestionowane środki krajowe (zob. wyrok z dnia 6 listopada 2018 r., Scuola Elementare Maria Montessori/Komisja, Komisja/Scuola Elementare Maria Montessori i Komisja/Ferracci, od C‑622/16 P do C‑624/16 P, EU:C:2018:873, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo).

89      W zakresie, w jakim przesłanka bezpośredniego oddziaływania wymaga, by zakwestionowany akt wywierał bezpośredni wpływ na sytuację prawną strony skarżącej, sąd Unii jest zobligowany zbadać, czy przedstawiła ona we właściwy sposób powody, dla których decyzja Komisji może stawiać ją w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej, a tym samym wywierać wpływ na jej sytuację prawną (zob. wyrok z dnia 6 listopada 2018 r., Scuola Elementare Maria Montessori/Komisja, Komisja/Scuola Elementare Maria Montessori i Komisja/Ferracci, od C‑622/16 P do C‑624/16 P, EU:C:2018:873, pkt 47).

90      W niniejszym przypadku, jeśli chodzi o pierwsze z dwóch kryteriów, o których mowa w pkt 87 powyżej, z akt sprawy wynika, że skarżąca prowadziła działalność podobną do działalności spółki Wizz Air oraz na tym samym rynku usług i na tym samym rynku geograficznym co spółka Wizz Air. Ponieważ spółka Wizz Air miała być zdaniem skarżącej beneficjentem spornych środków zbadanych w zaskarżonej decyzji, należy uznać, że uzasadniła ona we właściwy sposób, iż zaskarżona decyzja mogła stawiać ją w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej, i że w związku z tym decyzja ta wpływa bezpośrednio na jej sytuację prawną, a w szczególności na jej prawo do konkurencji niezakłóconej przez sporne środki.

91      Jeśli chodzi o drugie z dwóch kryteriów, o których mowa w pkt 87 powyżej, należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja utrzymuje w pełni skutki zarówno drugiego, jak i trzeciego środka, w sposób czysto automatyczny na podstawie samych przepisów Unii i bez stosowania innych przepisów pośrednich.

92      Wynika stąd, że zaskarżona decyzja dotyczy skarżącej bezpośrednio w zakresie zarówno drugiego środka, jak i trzeciego środka.

93      Skarżąca ma zatem czynną legitymację procesową do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji.

94      Z powyższego wynika, że skargę należy uznać za dopuszczalną.

 W przedmiocie dopuszczalności załączników

 W przedmiocie dopuszczalności wyciągów ze sprawozdania nadzorcy sądowego

95      W załączniku do swoich uwag dotyczących uwag interwenienta złożonych przez AITTV skarżąca przedstawiła wyciągi ze sprawozdania nadzorcy sądowego.

96      AITTV argumentuje, że ponieważ skarżąca dostarczyła jedynie wyciągi z tego sprawozdania, nie można ich wykorzystać. Zarówno Komisja, jak i spółka Wizz Air twierdzą, że dokument ten jest niedopuszczalny i powinien zostać wycofany z akt sprawy, ponieważ, po pierwsze, został sporządzony w języku rumuńskim, a nie w języku postępowania, i nie dołączono do niego tłumaczenia, a po drugie, został złożony po terminie.

97      W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 85 § 1 regulaminu postępowania dowody i wnioski dowodowe są przedstawiane przy pierwszej wymianie pism procesowych. W niniejszej sprawie, mimo że sprawozdanie nadzorcy sądowego zostało przywołane już w skardze, skarżąca nie przedstawiła żadnego przekonującego wyjaśnienia co do powodów, dla których wyciągi tego sprawozdania zostały przedstawione z opóźnieniem, w odpowiedzi na uwagi interwenienta złożone przez AITTV.

98      Należy zatem uznać wyciągi ze sprawozdania nadzorcy sądowego za niedopuszczalne.

 W przedmiocie dopuszczalności załącznika Q.2

99      W załączniku Q.2 do odpowiedzi na pytania Sądu z dnia 19 lipca 2022 r. skarżąca przedstawiła faktury wystawione przez AITTV na rzecz spółki Wizz Air, opatrzone datami od dnia 30 listopada 2010 r. do dnia 31 maja 2011 r., z których wynika, że zniżki (w wysokości 72–85%) wynikające z pkt 7.3 drugiego środka miały zastosowanie do wszystkich opłat lotniskowych, a nie tylko do opłat za lądowanie.

100    Na rozprawie Komisja zakwestionowała dopuszczalność dowodu z tych faktur i zażądała usunięcia ich z akt sprawy, ponieważ, po pierwsze, były one sporządzane w języku rumuńskim, a po drugie, zostały przedstawione po terminie. Komisja wniosła o ewentualne dołączenie do akt sprawy tłumaczenia tych faktur na język angielski.

101    W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 46§ 2 regulaminu postępowania do każdego przedstawionego lub załączonego materiału sporządzonego w innym języku niż język postępowania, załącza się jego przekład na język postępowania. Paragraf 3 tego artykułu przewiduje jednak, że w przypadku obszernych materiałów wymagane przekłady mogą być ograniczone do wyciągów. Ponadto, jak wynika z pkt 99 praktycznych przepisów wykonawczych do regulaminu postępowania, jeżeli materiały załączone do pisma procesowego nie obejmują przekładu na język postępowania, sekretarz wzywa daną stronę do usunięcia tego braku, gdy przekład ten jest konieczny dla prawidłowego przebiegu postępowania.

102    Tłumaczenie na język postępowania dokumentów załączonych do skargi nie stanowi zatem wymogu, który musi być spełniony zawsze. W związku z tym brak tłumaczenia nie może prowadzić z urzędu do niedopuszczalności przedstawionego dokumentu [zob. podobnie wyroki: z dnia 23 maja 2019 r., Steinhoff i in./EBC, T‑107/17, EU:T:2019:353, pkt 35–38; z dnia 9 czerwca 2021 r., HIM/Komisja, T‑235/19, niepublikowany, EU:T:2021:343, pkt 84–89; z dnia 6 października 2021 r., Allergan Holdings France/EUIPO – Dermavita Company (JUVEDERM), T‑397/20, niepublikowany, EU:T:2021:653, pkt 24–26].

103    W niniejszej sprawie, po pierwsze, Komisja wskazała na rozprawie, że sporne faktury znajdowały się już w aktach sprawy w toku postępowania administracyjnego. Ponadto język, w którym sporządzono te faktury, jest językiem, w którym Komisja komunikowała się z władzami rumuńskimi, oraz autentycznym językiem, w którym sporządzono decyzję o wszczęciu postępowania i zaskarżoną decyzję, czyli językiem rumuńskim. Można zatem uznać, że Komisja była w stanie zrozumieć treść przedmiotowych faktur.

104    W każdym wypadku skarżąca dokonała spontanicznego uzupełnienia załącznika Q.2, którego tłumaczenie na język postępowania przedstawiła, zauważając jednak, że takie tłumaczenie nie było wymagane, ponieważ moc dowodowa spornych faktur polegała na liczbach i odsetkach, na które opiewały, a także łatwo zrozumiałych sformułowaniach.

105    Należy ponadto zauważyć, że sporne faktury, które stosują zniżkę do wszystkich usług świadczonych przez AITTV na rzecz spółki Wizz Air, zostały dostarczone przez skarżącą w celu zilustrowania zakresu stosowania zniżki przewidzianej w pkt 7.3 drugiego środka. Wspomniany zakres stosowania był przedmiotem jednego z pytań zadanych stronom przez Sąd w dniu 19 lipca 2022 r. na podstawie art. 89 regulaminu postępowania, który upoważnia Sąd do zadawania pytań stronom w celu wyjaśnienia pewnych aspektów sporu.

106    Należy zatem uznać załącznik Q.2 za dopuszczalny i oddalić złożony przez Komisję wniosek o wyłączenie tego załącznika z akt sprawy.

 Co do istoty

107    W uzasadnieniu swojej skargi skarżąca powołuje się na cztery zarzuty. W ramach zarzutu pierwszego podnosi ona, że zaskarżona decyzja narusza prawo w zakresie braku selektywnego charakteru środka drugiego. Zarzut drugi dotyczy oczywistego błędu w ocenie, naruszenia prawa i braku uzasadnienia zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim stwierdza ona, na podstawie błędnego zastosowania kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej, że trzeci środek nie przysporzył Wizz Air nienależnej korzyści. W ramach zarzutu trzeciego skarżąca podnosi, że Komisja popełniła oczywisty błąd w ocenie i naruszyła ciążący na niej obowiązek zachowania należytej staranności w odniesieniu do dyskryminacji cenowej, jaka zaistniała między przewoźnikami lotniczymi w porcie lotniczym wskutek zastosowanie spornych środków. W zarzucie czwartym podnosi ona, że zaskarżona decyzja narusza prawo w zakresie, w jakim nie uwzględniono w niej przyznanej spółce Wizz Air pomocy państwa w postaci obniżenia opłaty za ochronę.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszeniu prawa w ramach oceny selektywnego charakteru środka drugiego

108    Ponieważ AIP z 2007 r. i 2008 r. poprzedzały pojawienie się spółki Wizz Air, zarzut pierwszy skarżącej odnosi się jedynie do drugiego środka.

109    Skarżąca podnosi, że przewidziane w pkt 7.3 drugiego środka nowe obniżenie opłat lotniskowych do 85% zostało pomyślane w taki sposób, aby przyznać selektywną korzyść spółce Wizz Air, jedynemu przedsiębiorstwu lotniczemu wykorzystującemu statki powietrzne o maksymalnej masie startowej wynoszącej ponad 70 ton i przewożących ponad 10 000 pasażerów miesięcznie.

110    W pierwszej kolejności skarżąca twierdzi, że fakt, iż inne przedsiębiorstwa lotnicze korzystały lub mogły skorzystać z rozpatrywanych zniżek oraz że drugi środek miał zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw lotniczych prowadzących działalność w porcie lotniczym, nie wyklucza tego, że przewidziane w nim zniżki miały na celu selektywne uprzywilejowanie spółki Wizz Air, czego Komisja nie zbadała.

111    W tym względzie skarżąca podnosi, że zaskarżona decyzja jest obarczona błędami w analizie, po pierwsze, tego, czy drugi środek wprowadził rozróżnienie pomiędzy przedsiębiorstwami znajdującymi się w porównywalnej sytuacji, a po drugie, tego, czy to rozróżnienie może być uzasadnione w świetle celów systemu odniesienia. Zniżka wprowadzona w pkt 7.3 drugiego środka stanowi bowiem odstępstwo od systemu odniesienia, które wprowadza dyskryminację między przedsiębiorstwami lotniczymi korzystającymi z portu lotniczego i znajdującymi się w porównywalnej sytuacji.

112    Ponadto kwota zniżek (od 72% do 85%) nie jest uzasadniona z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ nic nie wskazuje na to, że wykorzystanie większego statku powietrznego prowadziłoby do zmniejszenia o ponad 70% kosztów portu lotniczego, jak zauważyła Komisja w motywie 164 decyzji o wszczęciu postępowania. Co więcej, w chwili przyjęcia drugiego środka infrastruktura portu lotniczego nie mogła obsługiwać dużych statków powietrznych. Nadmierne obciążenie portu lotniczego spowodowane operacjami spółki Wizz Air pociągnęło nawet za sobą wyższe koszty dla portu lotniczego.

113    W drugiej kolejności skarżąca podnosi, że Komisja dokonała błędnej oceny selektywnego charakteru drugiego środka, który był selektywny de facto. Po pierwsze, spółka Wizz Air była jedynym przewoźnikiem lotniczym upoważnionym do uzyskania takiej zniżki opłat lotniskowych i jedynym podmiotem, który ją faktycznie uzyskał, jak przyznała Komisja w motywach 154 i 226 decyzji o wszczęciu postępowania. Zdaniem skarżącej Tarom dysponowała bowiem jednym statkiem powietrznym o maksymalnej masie startowej wynoszącej ponad 70 ton i nie mogła powodować ruchu przekraczającego 10 000 pasażerów miesięcznie (w 2009 r. średnia miesięczna liczba odlatujących pasażerów Tarom wynosiła 5480).

114    Po drugie, zmiana opłat lotniskowych za pomocą drugiego środka stanowiła próbę wprowadzenia przez AITTV bardziej uzasadnionych zniżek, które zostały również przyznane spółce Wizz Air na mocy aneksów do umów z 2010 r.

115    Ze swej strony Komisja, popierana przez AITTV, podnosi w pierwszej kolejności, że liczba przedsiębiorstw rzeczywiście będących w stanie skorzystać z zniżek nie została uznana za decydujący element dla stwierdzenia braku selektywnego charakteru środka. Zauważa ona ponadto, że drugi środek przewidywał nie tylko zniżki dla statków powietrznych, których maksymalna masa startowa wynosiła ponad 70 ton, ale również inne zniżki, w szczególności dla statków powietrznych o mniejszych rozmiarach, takich jak statki wykorzystywane przez skarżącą.

116    Komisja podnosi również, że powołany w replice argument skarżącej, zgodnie z którym zaskarżona decyzja była dotknięta błędami w analizie tego, czy drugi środek wprowadzał rozróżnienie pomiędzy przedsiębiorstwami znajdującymi się w porównywalnej sytuacji, i tego, czy rozróżnienie to mogło być uzasadnione w świetle celów systemu odniesienia, stanowi nowy zarzut, który jako taki jest niedopuszczalny.

117    W każdym wypadku zniżka przewidziana w pkt 7.3 drugiego środka nie stanowi odstępstwa od systemu odniesienia, czyli od AIP jako całości. Jeśli chodzi o gospodarcze uzasadnienie tej zniżki, zostało ono przedstawione w motywach 101 i 102 zaskarżonej decyzji. Decyzja o zwiększeniu ruchu lotniczego poprzez obniżenie opłat mających zastosowanie do dużych statków powietrznych opierała się na rozumowaniu ekonomicznym, zgodnie z którym całkowite uzyskane przychody byłyby wyższe.

118    W drugiej kolejności Komisja podnosi, że drugi środek, o którym mowa w decyzji o wszczęciu postępowania, obejmował wszystkie systemy zniżek ustanowione przez PIA w latach 2007, 2008 i 2010. Tymczasem zarzut pierwszy dotyczy zniżki przewidzianej jedynie w pkt 7.3 drugiego środka, czyli innego środka niż środek analizowany w zaskarżonej decyzji, i jest z tego powodu bezskuteczny na gruncie niniejszej sprawy.

119    W każdym wypadku spółka Wizz Air nie była jedynym przedsiębiorstwem lotniczym, które wykorzystywało statki powietrzne o maksymalnej masie startowej wynoszącej ponad 70 ton. Miało to miejsce również w przypadku Tarom, która mogła zwiększyć to wykorzystywanie, aby móc skorzystać z zniżki przewidzianej w pkt 7.3 drugiego środka. Wizz Air i AITTV podnoszą w tym względzie, że zniżka ta miała na celu zachęcenie innych tanich linii lotniczych do umieszczenia innych statków powietrznych o maksymalnej masie startowej wynoszącej ponad 70 ton poprzez ustalenie osiągalnego poziomu ruchu lotniczego (z progiem 10 000 pasażerów, który zdaniem Wizz Air był osiągalny przy mniej niż dwóch startach dziennie).

120    Komisja zauważa wreszcie, że dany środek może zostać uznany za stanowiący dyskryminację faktyczną tylko wtedy, gdy jest dyskryminujący w stosunku do przedsiębiorstw znajdujących się w porównywalnej sytuacji w świetle celu przyświecającego systemowi odniesienia. Tymczasem drugi środek w żaden sposób nie dyskryminował przedsiębiorstw lotniczych znajdujących się w porównywalnej sytuacji.

–       W przedmiocie oceny drugiego środka w zaskarżonej decyzji

121    Komisja zbadała w motywach 267–299 zaskarżonej decyzji, czy opłaty lotniskowe opublikowane w AIP w latach 2007, 2008 i 2010 nie stanowiły pomocy państwa. W motywach 284–299 zaskarżonej decyzji Komisja dokonała oceny przesłanki dotyczącej selektywności.

122    I tak w motywie 289 zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła, że właściwymi ramami odniesienia dla zbadania, czy AIP z 2007 r., 2008 r. i 2010 r. skutkowały uprzywilejowaniem niektórych przedsiębiorstw lotniczych względem innych, znajdujących się w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej, są ramy przewidziane przez system mający zastosowanie do portu lotniczego. W tym względzie Komisja zauważyła w motywie 290 zaskarżonej decyzji, że system opłat lotniskowych, jak również zniżek i rabatów mają zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw lotniczych korzystających lub mogących korzystać z portu lotniczego, które, w zależności od przypadku, spełniają warunki opisane w AIP w latach 2007, 2008 lub 2010.

123    W motywie 292 zaskarżonej decyzji Komisja zauważyła, że „[s]tosowane zniżki miały charakter ruchomy, przy czym najniższa zniżka zaczynała się od 10% w przypadku 250–500 lądowań rocznie, tj. około [pięciu] lądowań tygodniowo” i że „w okresie objętym oceną oprócz Wizz Air w [porcie lotniczym] działało wiele innych przedsiębiorstw lotniczych, które posiadały we flocie [statki powietrzne] odpowiednich rozmiarów lub o odpowiedniej częstotliwości lotów, a zatem korzystały lub mogły korzystać z odpowiednich zniżek”.

124    W motywach 293 i 294 zaskarżonej decyzji Komisja doszła do wniosku, że stawka podstawowa, zniżki i rabaty przewidziane w AIP w latach 2007, 2008 i 2010 nie były selektywne, ponieważ były stosowane w sposób niedyskryminujący. Komisja stwierdziła zatem, że środek nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

–       W przedmiocie zasadności oceny drugiego środka

125    Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE „wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi”.

126    W konsekwencji jedynie środki, które przyznają selektywną korzyść niektórym przedsiębiorstwom lub kategoriom przedsiębiorstw lub niektórym sektorom gospodarki, wchodzą w zakres pojęcia „pomocy”.

127    Jednakże orzecznictwo zna również przypadki interwencji, które mimo iż na pierwszy rzut oka zdają się dotyczyć ogółu przedsiębiorstw, charakteryzują się pewną selektywnością, a co za tym idzie, mogą być uznane za środki mające na celu faworyzowanie niektórych przedsiębiorstw lub produkcji niektórych towarów (zob. wyrok z dnia 6 marca 2002 r., Diputación Foral de Álava i in./Komisja, T‑127/99, T‑129/99 i T‑148/99, EU:T:2002:59, pkt 149 i przytoczone tam orzecznictwo).

128    Selektywność faktyczną można stwierdzić w sytuacjach, w których mimo że formalne kryteria stosowania środka są sformułowane w sposób ogólny i obiektywny, środek jest opracowany w taki sposób, że jego skutki znacząco faworyzują określoną grupę przedsiębiorstw [zob. podobnie wyrok z dnia 15 listopada 2011 r., Komisja i Hiszpania/Government of Gibraltar i Zjednoczone Królestwo, C‑106/09 P i C‑107/09 P, EU:C:2011:732, pkt 101–107; zob. także zawiadomienie Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. 2016, C 262, s. 1), pkt 121].

129    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ocena warunku selektywności korzyści wymaga ustalenia, czy w ramach danego systemu prawnego sporny środek krajowy może sprzyjać „niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów” w porównaniu z innymi, znajdującymi się, w świetle celu przyświecającego temu systemowi, w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej. Pojęcie „pomocy państwa” nie obejmuje wprowadzonych przez państwo środków różnicujących przedsiębiorstwa, a zatem a priori selektywnych, w przypadku gdy różnicowanie to wynika z charakteru lub struktury systemu podatkowego, w który środki te się wpisują (zob. wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/Hansestadt Lübeck, C‑524/14 P, EU:C:2016:971, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo).

130    Co więcej, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że art. 107 ust. 1 TFUE nie wprowadza rozróżnień w zależności od przyczyn lub celów interwencji państwa, lecz definiuje je w zależności od ich skutków (zob. wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/Hansestadt Lübeck, C‑524/14 P, EU:C:2016:971, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. również podobnie wyrok z dnia 6 marca 2002 r., Diputación Foral de Álava i in./Komisja, T‑92/00 i T‑103/00, EU:T:2002:61, pkt 51 i przytoczone tam orzecznictwo)

131    Stąd o ile nie można wykluczyć, że środek, poprzez który przedsiębiorstwo publiczne określa warunki korzystania ze swych towarów lub usług, nawet powszechnie stosowany do wszystkich przedsiębiorstw korzystających z tych towarów lub tych usług, ma charakter selektywny, o tyle w celu ustalenia, czy tak jest, należy oprzeć się nie na charakterze tego środka, ale na jego skutkach, i zbadać, czy korzyść, której środek ten ma przysporzyć, nie dotyczy w rzeczywistości tylko niektórych z tych przedsiębiorstw w stosunku do innych przedsiębiorstw, chociaż w odniesieniu do celu danego systemu wszystkie wspomniane przedsiębiorstwa znajdują się w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej (zob. wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/Hansestadt Lübeck, C‑524/14 P, EU:C:2016:971, pkt 49).

132    Zidentyfikowanie wszystkich przedsiębiorstw znajdujących się w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej zależy od uprzedniego określenia systemu prawnego, w odniesieniu do celu którego to systemu należy w danym przypadku zbadać porównywalność sytuacji faktycznej i prawnej przedsiębiorstw faworyzowanych przez rozpatrywany środek z przedsiębiorstwami, które nie są faworyzowane (wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/Hansestadt Lübeck, C‑524/14 P, EU:C:2016:971, pkt 60).

133    Na wstępie należy zauważyć, po pierwsze, że w pkt 1–4 drugiego środka wskazano stawki różnych opłat lotniskowych (to jest za lądowanie, oświetlenie, parkowanie i usługi dla pasażerów, w tym bezpieczeństwo). Opłaty faktycznie pobierane mogą podlegać różnego rodzaju zniżkom. Punkty 7.1, 7.2 i 7.3 drugiego środka przewidywały, odpowiednio, trzy rodzaje niekumulatywnych zniżek:

–        po pierwsze, zniżki 10–70% w zależności od liczby lądowań wykonanych we wcześniejszym roku na loty międzynarodowe;

–        po drugie, zniżka o 50% w okresie 12 miesięcy dla nowych przewoźników lotniczych obsługujących co najmniej trzy loty tygodniowo statkiem powietrznym o co najmniej 70 miejscach. W odniesieniu do każdego nowego otwartego połączenia zastosowana zniżka wynosiła 50% na okres sześciu miesięcy. Poza tymi zniżkami AITTV przyznawała również zwrot w wysokości 10–30% dochodów pochodzących z opłat za wejście na pokład w zależności od łącznej rocznej liczby pasażerów na pokładzie;

–        po trzecie, zniżki w wysokości 72–85% dla statków powietrznych o maksymalnej masie startowej wynoszącej ponad 70 ton z ponad 10 000 pasażerów na pokładzie miesięcznie.

134    Z motywów 46–49 zaskarżonej decyzji wynika, że zniżki opisane w tiret pierwszym i drugim powyżej były już przewidziane w AIP z 2008 r. Spośród zniżek przewidzianych w drugim środku zniżki przewidziane w pkt 7.3 drugiego środka, opisane w tiret trzecim powyżej, stanowiły jedyną nowość w stosunku do AIP z 2008 r.

135    Po drugie, Komisja podnosi, że zarzut pierwszy jest bezskuteczny w zakresie, w jakim dotyczy jedynie zniżki przewidzianej w pkt 7.3 drugiego środka (mianowicie zniżki o 72–85% dla statków powietrznych o maksymalnej masie startowej wynoszącej ponad 70 ton z ponad 10 000 pasażerów na pokładzie miesięcznie), podczas gdy drugi środek, o którym mowa w decyzji o wszczęciu postępowania, obejmował wszystkie rodzaje zniżek ustalonych przez AIP w latach 2007, 2008 i 2010.

136    Ten argument należy oddalić. Prawdą jest, że w zaskarżonej decyzji Komisja zbadała zniżki przewidziane w drugim zarzucie w całości, bez odrębnego zbadania zniżki przewidzianej w pkt 7.3. Niemniej jednak pozostaje faktem, że zaskarżona decyzja odnosi się również do tej zniżki i że skarżąca podnosi właśnie, iż Komisja błędnie nie zbadała, czy zniżka ta, rozpatrywana indywidualnie, nie była selektywna względem spółki Wizz Air.

137    Po trzecie, podczas rozprawy Komisja podniosła ponadto, że pkt 7.3 drugiego środka nie miał zastosowania do spółki Wizz Air, ponieważ ta zawarła umowy z portem lotniczym. W tym względzie należy jednak przypomnieć, że zgodnie z zaskarżoną decyzją system opłat lotniskowych oraz zniżki i rabaty miały zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw lotniczych korzystających lub mogących korzystać z portu lotniczego, w tym do spółki Wizz Air.

138    W niniejszej sprawie skarżąca zarzuca co do zasady Komisji, że ta wykluczyła selektywny charakter zniżek przewidzianych w pkt 7.3 drugiego środka ze względu na to, że inne przedsiębiorstwa lotnicze korzystały lub mogły skorzystać z rozpatrywanych zniżek i że drugi środek miał zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw lotniczych prowadzących działalność w porcie lotniczym.

139    W tym względzie Komisja zauważyła w motywie 290 zaskarżonej decyzji, że system opłat lotniskowych, jak również zniżek i rabatów, miał zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw lotniczych korzystających lub mogących korzystać z portu lotniczego, które, w zależności od przypadku, spełniały warunki opisane w AIP w latach 2007, 2008 lub 2010.

140    Tymczasem charakter drugiego środka, który miał postać stosowania systemu „ogólnego”, oparty na kryteriach, które same w sobie również miały charakter ogólny, nie stoi na przeszkodzie stwierdzeniu selektywnego charakteru tego środka. Warunek dotyczący selektywności ma bowiem szerszy zakres, obejmujący środki, które ze względu na swoje skutki faworyzują niektóre przedsiębiorstwa ze względu na swoiste cechy charakterystyczne tych przedsiębiorstw. Podobnie z orzecznictwa wynika, że okoliczność, iż pomoc nie dotyczy jednego lub kilku określonych wcześniej konkretnych beneficjentów, lecz podlega szeregowi obiektywnych kryteriów, na podstawie których może być przyznana nieokreślonej liczbie beneficjentów, którzy początkowo nie zostali określeni indywidualnie, nie wystarcza do podważenia selektywnego charakteru środka, a tym samym uznania go za pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Taka okoliczność nie wyklucza bowiem, że tę interwencję publiczną należy uznać za stanowiącą środek selektywny, jeżeli ze względu na kryteria jej stosowania przynosi ona korzyść niektórym przedsiębiorstwom, z wyłączeniem innych (zob. podobnie wyrok z dnia 29 września 2000 r., CETM/Komisja, T‑55/99, EU:T:2000:223, pkt 40). Ogólny charakter AIP sam w sonie nie wykluczał zatem ewentualnej dyskryminacji faktycznej między przedsiębiorstwami lotniczymi korzystającymi z portu lotniczego.

141    W drugiej kolejności, w motywie 292 zaskarżonej decyzji, Komisja odnotowała, że „[s]tosowane zniżki miały charakter ruchomy, przy czym najniższa zniżka zaczynała się od 10% w przypadku 250–500 lądowań rocznie, tj. około [pięciu] lądowań tygodniowo” i że „w okresie objętym oceną, oprócz Wizz Air, w [porcie lotniczym] działało wiele innych przedsiębiorstw lotniczych, które posiadały we flocie [statki powietrzne] odpowiednich rozmiarów lub o odpowiedniej częstotliwości lotów, a zatem korzystały lub mogły korzystać z odpowiednich zniżek”.

142    W ten sposób, po pierwsze, Komisja zbadała łącznie trzy rodzaje zniżek przewidzianych w drugim środku, nie wyjaśniając, w jaki sposób – w celu ustalenia, czy ma on selektywny charakter – taka łączna ocena była istotna, biorąc pod uwagę fakt, że każdy rodzaj zniżki odpowiadał innym warunkom i że nie były one kumulatywne. Komisja nie zbadała zatem, czy rodzaj zniżki przewidzianej konkretnie w pkt 7.3 drugiego środka, rozpatrywany odrębnie, sprzyjał – z uwagi na warunki jego stosowania – spółce Wizz Air, z wyłączeniem innych przedsiębiorstw lotniczych obecnych w porcie lotniczym.

143    Po drugie, Komisja nie rozstrzygnęła kwestii, czy w odniesieniu konkretnie do rodzaju zniżki przewidzianej w pkt 7.3 drugiego środka przedsiębiorstwa lotnicze inne niż spółka Wizz Air posiadały w swojej flocie statki powietrzne o odpowiednim rozmiarze i zapewniające wystarczające częstotliwości połączeń umożliwiające im rzeczywiste skorzystanie z tej zniżki.

144    Prawdą jest, że z zaskarżonej decyzji wynika, iż w toku postępowania administracyjnego spółka Wizz Air podniosła, że inne przedsiębiorstwa lotnicze także wykorzystywały statki powietrzne o maksymalnej masie startowej wynoszącej ponad 70 ton, a zatem mogły korzystać ze zniżki przewidzianej w pkt 7.3 drugiego środka (zob. motyw 122 zaskarżonej decyzji). W swoich pismach Komisja wskazała, że Tarom wykorzystywała takie statki powietrzne i mogła starać się zwiększyć swój ruch w porcie lotniczym w celu skorzystania z tych zniżek.

145    Niemniej jednak w rzeczywistości ze zniżki przewidzianej w pkt 7.3 drugiego środka skorzystała wyłącznie spółka Wizz Air, a żadne inne przedsiębiorstwo lotnicze, w tym Tarom, nie osiągnęło minimalnej łącznej miesięcznej liczby pasażerów na pokładzie wymaganej w tym pkt 7.3.

146    Jeśli chodzi jeszcze o argument spółki Wizz Air i AITTV, zgodnie z którym zniżki te miały umożliwić zwiększenie ruchu w porcie lotniczym, a tym samym rzeczywiście uzyskiwane przychody, należy podkreślić, jak wynika z orzecznictwa przytoczonego w pkt 130 powyżej, że art. 107 ust. 1 TFUE nie wprowadza rozróżnień w zależności od przyczyn lub celów interwencji państwa, lecz definiuje je w zależności od ich skutków, tak że cele te nie mają znaczenia dla celów oceny selektywnego charakteru zniżek przewidzianych w pkt 7.3 drugiego środka. W każdym razie należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja nie podaje żadnego dowodu wykazującego wspomniane cele.

147    Po trzecie, należy zaznaczyć, że uwzględnienie dwóch innych zniżek przewidzianych w drugim środku, na które powołuje się Komisja, tym bardziej może podważać nieselektywny charakter zniżek przewidzianych w pkt 7.3 tego środka. Te dwa inne środki przewidywały bowiem zniżki zawarte w przedziałach wynoszących 10–70% i 10–30%, podczas gdy wspomniany pkt 7.3 zezwalał na większe i zdecydowanie mniej stopniowe obniżanie, począwszy od 72%, aż do 85%.

148    W konsekwencji należy stwierdzić, że Komisja naruszyła prawo, nie badając, czy zniżka przewidziana w pkt 7.3 drugiego środka, rozpatrywana indywidualnie, mogła być stosowana w sposób selektywny, bez konieczności badania zarzutu podniesienia po terminie argumentu skarżącej, zgodnie z którym zniżki przewidziane w pkt 7.3 drugiego środka stanowiły odstępstwo od ustanowionego w tym środku systemu odniesienia, ani jego zasadności tego argumentu.

149    W świetle powyższych rozważań należy uwzględnić zarzut pierwszy.

 W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego oczywistego błędu w ocenie, naruszenia prawa i braku uzasadnienia w zakresie, w jakim Komisja uznała w zaskarżonej decyzji, że trzeci środek nie przysporzył spółce Wizz Air nienależnej korzyści

150    Zarzut drugi składa się z dwóch części. W części pierwszej, dotyczącej oceny okoliczności faktycznych, skarżąca twierdzi, że w zaskarżonej decyzji pominięto dowody wykazujące, iż zachowanie AITTV nie było porównywalne z zachowaniem podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej.

151    W szczególności AITTV nie przeprowadziła żadnej analizy ex ante w celu ustalenia, czy umowy z 2008 r. mogły zapewnić zysk lub przynajmniej pokryć koszty operacyjne Wizz Air, podczas gdy skutkiem zezwolenia na prowadzenie działalności udzielone Wizz Air było przyznanie jej zniżki wynoszącej do 85% wszystkich opłat lotniskowych. Rozsądny podmiot gospodarczy przeprowadziłby analizę ex ante rentowności, zanim w ten sposób zmieniłby swoją strategię handlową.

152    W części drugiej, dotyczącej naruszenia prawa, skarżąca twierdzi, że w zaskarżonej decyzji błędnie zastosowano kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej do trzeciego środka. Komisja nie uwzględniła bowiem ogólnego kontekstu trzeciego środka, a także przewidywalnego rozwoju sytuacji, jak np. kosztów podwyższenia klasy nośności nawierzchni wynikających z tego środka i ich konsekwencji dla średnio- i długoterminowych środków. W szczególności niesłusznie przyjęła ona jedynie trzyletni termin na ocenę rentowności umów z 2008 r.

153    Komisja ze swej strony podnosi na wstępie, że skarżąca nie kwestionuje przeprowadzonej przez nią analizy rentowności aneksów do umów z 2010 r., lecz jedynie analizę rentowności umów 2008 r. W tym względzie zauważa ona, że aby skutecznie zakwestionować zastosowanie kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej w zaskarżonej decyzji, skarżąca powinna wykazać, że ocena Komisji jest nie tylko błędna, ale również niewiarygodna.

154    Jeśli chodzi o pierwszą część zarzutu, Komisja podnosi w odniesieniu do braku analizy ex ante, że nie można wykluczyć, iż badanie, które ocenia ex post dodatkową rentowność, której spodziewano się po umowie pomiędzy portem lotniczym a przedsiębiorstwem lotniczym, a które opiera się na danych, które były dostępne w momencie podpisania tej umowy, może zostać zaakceptowane.

155    Jeśli chodzi o część drugą, dotyczącą w szczególności przyjętego terminu oceny rentowności umów z 2008 r., Komisja podnosi, że wybrała trzyletni termin odpowiadający początkowemu okresowi obowiązywania zezwolenia na prowadzenie działalności, ponieważ w szczególności rozważny podmiot gospodarczy działający w warunkach gospodarki rynkowej nie liczyłby na przedłużenie umów po ich wykonaniu, jak wyjaśniono w motywach 334–336 zaskarżonej decyzji.

156    W replice skarżąca twierdzi, że Wizz Air otrzymała pomoc państwa w drodze aneksów do umów z 2010 r., ponieważ zasadniczo drugi środek i aneksy do umów z 2010 r. przysporzyły Wizz Air takiej samej korzyści.

157    W tym względzie Komisja podnosi w duplice, że aneksy do umów z 2010 r. i drugi środek nie stanowią jednego i tego samego środka i że dokonała ich odrębnej oceny.

–       W przedmiocie oceny trzeciego środka w zaskarżonej decyzji

158    Umowy z 2008 r. obejmowały protokół ustaleń, umowę marketingową, umowę operacyjną i umowę w sprawie obsługi naziemnej.

159    Na mocy protokołu ustaleń i umowy marketingowej, które zostały zawarte na wstępny okres trzech lat, AITTV zobowiązała się między innymi do rozbudowy terminalu pasażerskiego w celu przyjęcia do trzech milionów pasażerów rocznie do dnia 1 stycznia 2011 r., podniesienia kategorii pasa startowego do końca 2009 r. oraz do udostępnienia okien czasowych zgodnie z wnioskiem Wizz Air. Wizz Air zobowiązała się do prowadzenia działalności marketingowej na rzecz AITTV.

160    Umowa operacyjna i umowa w sprawie usług obsługi naziemnej, zawarte na wstępny okres jednego roku, ustalały opłaty lotniskowe należne od Wizz Air, jak również zniżki i zwolnienia z opłat. Opłaty były zasadniczo takie same jak opłaty figurujące w AIP z 2008 r. W dniu 25 czerwca 2010 r. umowa operacyjna i umowa o obsługę naziemną zostały zmienione aneksami do umów z 2010 r., z nowym systemem zniżek, który odpowiadał systemowi ustalonemu w drugim środku (zob. pkt 5powyżej).

161    Komisja zbadała istnienie pomocy państwa w odniesieniu do trzeciego środka w motywach 300–440 zaskarżonej decyzji. Oceniła ona przesłankę dotyczącą istnienia korzyści gospodarczej w motywach 322–415 zaskarżonej decyzji w odniesieniu do umów z 2008 r., które oceniła łącznie, oraz w motywach 416–439 w odniesieniu do aneksów do umów z 2010 r.

162    W odniesieniu do umów z 2008 r. Komisja zbadała kwestię, czy przychody przyrostowe generowane przez działalność Wizz Air w następstwie tych umów (czyli przychody z działalności lotniczej pochodzące z opłat uiszczanych przez Wizz Air i przychody z działalności pozalotniczej) przewyższały koszty przyrostowe (to znaczy koszty operacyjne, marketingowe i inwestycyjne) wynikające z obecności Wizz Air w porcie lotniczym (zob. motywy 341–343 zaskarżonej decyzji).

163    W tym celu Komisja kolejno zbadała analizy rentowności ex ante, zrekonstruowane ex post na podstawie danych dostępnych przed zawarciem umów z 2008 r., przedstawione przez Rumunię w dniu 9 grudnia 2014 r. (zob. motywy 344–356 zaskarżonej decyzji) oraz przez Wizz Air w dniu 10 lutego 2015 r. (zwane dalej „sprawozdaniem Oxera 2015”) (zob. motywy 357–381 zaskarżonej decyzji). Zbadała on również analizę przedstawioną przez skarżącą w dniu 10 listopada 2014 r. (zob. motywy 382–392 zaskarżonej decyzji).

164    W stosunku do analizy przedstawionej przez Rumunię Komisja zwróciła uwagę, że ma ona szereg braków. W szczególności analiza ta nie dostarczała żadnych obliczeń kosztów przyrostowych, a jedynie przedstawiała przychody przyrostowe. W konsekwencji Komisja uznała, że analiza ta nie stanowi dowodu na okoliczność, iż kryterium prywatnego podmiotu gospodarczego działającego w warunkach gospodarki rynkowej zostało spełnione w umowach z 2008 r. (zob. motywy 355 i 356 zaskarżonej decyzji).

165    Sprawozdanie Oxera 2015 określało wartość bieżącą netto umów z 2008 r. na 7,6 mln lei rumuńskich (RON) (około 1,5 mln EUR). Komisja zaakceptowała większość podstawowych założeń sprawozdania Oxera 2015. Niektóre spośród nich Komisja zweryfikowała, przyjmując niższe koszty przyrostowe, co skutkowało ustaleniem wyższych zysków przyrostowych. Uznała ona w szczególności, że żadna ze zrealizowanych inwestycji, w szczególności dotyczących terminala pasażerskiego i pasa startowego, nie została spowodowana obecnością Wizz Air w porcie lotniczym (zob. motywy 362 i 372–379 zaskarżonej decyzji). Po przeliczeniu kosztów, przychodów i zysków przyrostowych na podstawie sprawozdania Oxera 2015 Komisja uznała, że sprawozdanie to uprawniało wniosek, iż umowy z 2008 r. powinny były spowodować marginalną rentowność AITTV (zob. motyw 381 zaskarżonej decyzji).

166    W odniesieniu do analizy przedstawionej przez skarżącą, z której wynika, że umowy z 2008 r. nie były rentowne, Komisja odrzuciła większość jej podstawowych założeń, w szczególności to, że inwestycje w prace związane z podniesieniem klasy nośności nawierzchni, jak również w prace przeprowadzone w terminalu pasażerskim, stanowiłyby koszty przyrostowe związane z obecnością Wizz Air w porcie lotniczym. Komisja doszła do wniosku, że analizy tej nie można wykorzystać do celów wykazania, że umowy z 2008 r. nie były zgodne z kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej (zob. motywy 388–392 zaskarżonej decyzji).

167    Komisja uwzględniła również analizy przeprowadzone ex post przez Oxerę i RBB w dniu 27 października 2011 r. jako wspierające wyniki sprawozdania Oxera 2015. Przeprowadzone przez Oxerę badanie ex post wskazało, że umowy z 2008 r. miały pozytywną wartość bieżącą netto w wysokości 145 249 EUR w okresie trzech lat obowiązywania przewidzianych przez te umowy (zob. motyw 398 zaskarżonej decyzji).

168    Co się tyczy aneksów do umów z 2010 r., sprawozdanie Oxera 2015 przewidywało wartość bieżącą netto w wysokości 2,3 mln RON, czyli około 469 852 EUR (zob. motyw 417 zaskarżonej decyzji). Przeprowadzone przez Oxerę badanie ex post wskazało, że umowy z 2010 r. miały pozytywną wartość bieżącą netto w wysokości 483 147 EUR w okresie dziewięciu miesięcy obowiązywania przewidzianych przez te umowy (zob. motyw 429 zaskarżonej decyzji)

169    I tak na podstawie sprawozdania Oxera 2015, w brzmieniu przeredagowanym i potwierdzonym badaniami ex post Oxery i RBB, Komisja doszła do wniosku, że trzeci środek powinien powodować marginalną rentowność AITTV. Ponadto środek ten wpisywał się w ramy ogólnej strategii i długoterminowego wysiłku na rzecz poprawy ogólnej rentowności portu lotniczego. W konsekwencji Komisja uznała, że rozważny podmiot gospodarczy działający w warunkach gospodarki rynkowej zawarłby takie umowy. Komisja doszła zatem do wniosku, że umowy te nie przysporzyły Wizz Air korzyści gospodarczej, której nie uzyskałaby w normalnych warunkach rynkowych, i nie stanowiły pomocy państwa (zob. motywy 413–415 i 437–440 zaskarżonej decyzji).

–       W przedmiocie zasadności oceny trzeciego środka

170    Zgodnie z orzecznictwem przesłanki, jakie musi spełnić środek, by mógł wchodzić w zakres pojęcia pomocy w rozumieniu art. 107 TFUE, nie są spełnione, jeżeli przedsiębiorstwo będące beneficjentem mogłoby uzyskać taką samą korzyść jak korzyść przysporzona mu przy użyciu zasobów państwowych, w okolicznościach, które odpowiadają normalnym warunkom rynkowym, przy czym oceny tej dokonuje się co do zasady na podstawie kryterium podmiotu prywatnego prowadzącego działalność w warunkach gospodarki rynkowej (zob. podobnie wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 91 i przytoczone tam orzecznictwo).

171    Aby sprawdzić, czy państwo członkowskie lub dany podmiot publiczny zachowały się jak rozważny prywatny podmiot gospodarczy działający w warunkach gospodarki rynkowej, należy usytuować się w kontekście czasu, w którym wdrożono dane środki, tak by ocenić racjonalność ekonomiczną postępowania państwa czy też danego podmiotu publicznego, unikając wszelkich ocen bazujących na sytuacji późniejszej (wyroki: z dnia 16 maja 2002 r., Francja/Komisja, C‑482/99, EU:C:2002:294, pkt 71; z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 93).

172    W tych okolicznościach to do państwa członkowskiego lub danego podmiotu publicznego należy podanie do wiadomości Komisji obiektywnych i możliwych do zweryfikowania dowodów świadczących o tym, że jego decyzja została oparta na uprzednich ocenach ekonomicznych, porównywalnych z tymi, jakich w okolicznościach danego przypadku dokonałby rozważny podmiot prywatny znajdujący się w sytuacji możliwie podobnej do sytuacji tego państwa czy też podmiotu publicznego przed przyjęciem rozpatrywanego środka celem ustalenia jego przyszłej rentowności (zob. wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 97 i przytoczone tam orzecznictwo).

173    W konsekwencji do celów w szczególności zastosowania kryterium prywatnego podmiotu gospodarczego istotne są tylko te dowody, które były dostępne w momencie wydania decyzji o zastosowaniu danego środka, oraz dający się przewidzieć w tym momencie rozwój wydarzeń (wyrok z dnia 5 czerwca 2012 r., Komisja/EDF, C‑124/10 P, EU:C:2012:318, pkt 105). Dotyczy to zatem w szczególności sytuacji, w której – tak jak w niniejszym przypadku – Komisja bada istnienie pomocy państwa w związku ze środkiem, który nie został jej zgłoszony i który w momencie przeprowadzania badania przez tę instytucję został już wdrożony przez dane państwo członkowskie (wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 94).

174    W konsekwencji w sytuacji gdy wydaje się, że kryterium podmiotu prywatnego może mieć zastosowanie, na Komisji spoczywa obowiązek zwrócenia się do zainteresowanego państwa członkowskiego o dostarczenie jej wszelkich istotnych informacji, które umożliwią jej sprawdzenie, czy przesłanki możliwości stosowania i zastosowania tej zasady są spełnione, a instytucja ta może odmówić zbadania takich informacji tylko wtedy, gdy przedłożone dowody pochodzą z okresu po wydaniu decyzji o dokonaniu spornej inwestycji (zob. wyrok z dnia 5 czerwca 2012 r., Komisja/EDF, C‑124/10 P, EU:C:2012:318, pkt 104; z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 96).

175    Do państwa członkowskiego lub też, w odpowiednim przypadku, do danego podmiotu publicznego należy dostarczenie dowodów świadczących o przeprowadzeniu uprzedniej oceny gospodarczej rentowności rozpatrywanego środka, która to ocena byłaby porównywalna z tą, jakiej dokonałby w podobnej sytuacji prywatny podmiot gospodarczy (zob. podobnie wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 184).

176    Jeśli jednak przedsiębiorstwo publiczne dostarcza Komisji dowodów wymaganego rodzaju, to instytucja ta musi dokonać całościowej oceny, uwzględniającej oprócz dostarczonych przez to przedsiębiorstwo dowodów również wszystkie inne istotne dowody umożliwiające ustalenie, czy rozpatrywany środek jest zgodny z kryterium prywatnego podmiotu gospodarczego. Dane przedsiębiorstwo publiczne ma zatem możliwość przedstawienia w trakcie procedury administracyjnej dodatkowych dowodów, pochodzących już z okresu po przyjęciu środka, lecz opierających się na dowodach, które były dostępne w momencie jego przyjmowania, oraz na ówczesnych prognozach (zob. podobnie wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 186).

177    Niemniej jednak brak możliwości dokonania szczegółowych i wyczerpujących prognoz nie może zwolnić inwestora publicznego z obowiązku przeprowadzenia odpowiedniej uprzedniej oceny rentowności inwestycji, która to ocena byłaby porównywalna z tą, jaką przeprowadziłby w świetle dostępnych i przewidywalnych czynników znajdujący się w podobnej sytuacji prywatny podmiot gospodarczy (wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 182).

178    W świetle przywołanego powyżej orzecznictwa należy zbadać drugi zarzut skarżącej, w którym podnosi ona między innymi, że AITTV nie przeprowadziła ex ante żadnej analizy rentowności umów z 2008 r.

179    W tym względzie, w pierwszej kolejności, jak wynika z motywu 147 zaskarżonej decyzji, który znajduje się w pkt 6.3, poświęconym streszczeniu uwag AITTV dotyczących zarzutu trzeciego, a nie w części dotyczącej oceny tego środka dokonanej przez Komisję:

„[AITTV] oświadczył[a], że przeprowadził[a] obliczenia przed zawarciem umów z 2008 r. Według [AITTV] w świetle prawa nie był[a] [ona] zobowiązan[a] do przygotowania biznesplanu. [AITTV] nie znał[a] żadnego powodu, dla którego miał[a]by zachować dokumentację”.

180    Należy jednak stwierdzić, że obliczenia, jakich miała dokonać AITTV przed zawarciem umów z 2008 r., nie zostały podane do wiadomości Komisji i że Komisja nie oparła się w zaskarżonej decyzji na tych obliczeniach do celów oceny rentowności tych umów w świetle kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej.

181    Zatem wbrew temu, czego wymaga się na podstawie orzecznictwa przytoczonego w pkt 175 i 177 powyżej, z zaskarżonej decyzji w żaden sposób nie wynika, że decyzja AITTV o zawarciu z Wizz Air umów z 2008 r. była oparta na uprzednich ocenach ekonomicznych, jakie na podstawie dostępnych i przewidywalnych czynników przeprowadziłby podmiot prywatny znajdujący się w podobnej sytuacji.

182    Mimo to nawet gdyby AITTV dokonała ex ante oceny przyszłej rentowności umów z 2008 r., to wciąż nie wypełniła ona ciążącego na niej obowiązku przekazania Komisji odpowiednich informacji zawartych w dokonanej ocenie wstępnej, umożliwiających jej sprawdzenie, czy postawa tego przedsiębiorstwa publicznego była porównywalna z postawą racjonalnego podmiotu prywatnego (zob. podobnie wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 182, 185).

183    Prawdą jest, że sprawozdanie Oxera 2015 odnosi się do „biznesplanu” opracowanego przez AITTV w ramach porozumień z 2008 r. i przedstawionego Oxerze przez AITTV w celu przygotowania tego sprawozdania. Odpowiedzi Wizz Air i AITTV na pytania Sądu z dnia 19 lipca 2022 r. umożliwiły jednak potwierdzenie, że „biznesplan” nie został przygotowany w 2008 r., lecz został odtworzony ex post w toku procedury administracyjnej na podstawie informacji dostępnych AITTV w 2008 r.

184    Wynika stąd, że Komisja nie dysponowała żadnym dokumentem przygotowanym przed zawarciem umów z 2008 r., gdy badała kwestię, czy AITTV działała, w zależności od dostępnych i przewidywalnych informacji, jak podmiot prywatny znajdujący się w podobnej sytuacji.

185    Ponadto z zaskarżonej decyzji wynika, że przeprowadzona ex ante analiza rentowności, zrekonstruowana ex post na podstawie danych dostępnych przed zawarciem umów z 2008 r. i przedstawiona na wniosek Komisji przez Rumunię w dniu 9 grudnia 2014 r., zawierała braki i nie pozwalała wykazać, że kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej zostało w umowach z 2008 r. spełnione (zob. motywy 344 i 356 zaskarżonej decyzji oraz pkt 163 i 164 powyżej). Jest zatem mało prawdopodobne, by wcześniejsze hipotetyczne obliczenia wskazane w motywie 147 zaskarżonej decyzji, których AITTV dokonała przed zawarciem umów z 2008 r., umożliwiły wykazanie ex ante zadowalającej perspektywy rentowności tych umów.

186    W drugiej kolejności – Komisja stwierdziła rentowność umów z 2008 r. na podstawie sprawozdania Oxera 2015, czyli analizy ex ante rentowności, zrekonstruowanej ex post na podstawie danych dostępnych przed zawarciem umów z 2008 r., przedstawionej przez Wizz Air w dniu 10 lutego 2015 r. i ponownie przeliczonej przez Komisję (zob. pkt 163 i 165 powyżej).

187    Jak podnosi Komisja, sprawozdanie Oxera 2015, choć sporządzone prawie 7 lat po zawarciu umów z 2008 r., opiera się na danych dostępnych przed zawarciem tych umów.

188    Jednakże wbrew temu, co twierdzi Komisja, z tego tylko powodu, że podstawą sprawozdania były dowody dostępne w momencie przyjmowania trzeciego środka w 2008 r. oraz dający się przewidzieć w tym momencie rozwój wydarzeń, nie można uznać, że sprawozdanie to jest równoznaczne z analizą ex ante, która miała wykazać poszanowanie kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej.

189    Prawdą jest, że zgodnie z orzecznictwem do Komisji należy dokonanie całościowej oceny, z uwzględnieniem wszelkich dowodów istotnych w danym przypadku, które umożliwiają jej ustalenie, czy przedsiębiorstwo będące beneficjentem ewidentnie nie uzyskałoby porównywalnych udogodnień od takiego podmiotu prywatnego. W tym względzie należy uważać za istotną każdą informację mogącą mieć znaczący wpływ na podjęcie decyzji przez zachowujący zwykły stopień ostrożności i staranności podmiot prywatny, znajdujący się w sytuacji możliwie najbardziej zbliżonej do sytuacji państwa (zob. wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Larko/Komisja, C‑244/18 P, EU:C:2020:238, pkt 29, 30 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. również podobnie wyrok z dnia 20 września 2017 r., Komisja/Frucona Košice, C‑300/16 P, EU:C:2017:706, pkt 60).

190    Jednakże dowody, pochodzące z okresu po przyjęciu rozpatrywanego środka, nie mogą zostać uwzględnione w celu zastosowania kryterium podmiotu prywatnego (zob. wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Larko/Komisja, C‑244/18 P, EU:C:2020:238, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo; zob. również podobnie wyroki: z dnia 5 czerwca 2012 r., Komisja/EDF, C‑124/10 P, EU:C:2012:318, pkt 104; z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 93, 94).

191    W tym względzie chociaż prawdą jest, że – jak wynika z orzecznictwa przytoczonego w pkt 176 powyżej – dane przedsiębiorstwo publiczne ma możliwość przedstawienia w toku procedury administracyjnej dodatkowych dowodów, pochodzących już z okresu po przyjęciu środka, to jednak możliwość taka nie może go zwolnić z obowiązku dokonania gospodarczej oceny opierającej się na analizie dostępnych informacji i przewidywalnych zmian, która byłaby właściwa ze względu na charakter, złożoność, wagę i kontekst danej operacji (zob. podobnie wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., SACE i Sace BT/Komisja, T‑305/13, EU:T:2015:435, pkt 186, 188).

192    Tymczasem w niniejszej sprawie sprawozdanie Oxera 2015, nawet jeśli opracowane na podstawie danych dostępnych przed zawarciem umów z 2008 r., pozostaje jednak retrospektywnym stwierdzeniem rzeczywistej rentowności tych umów. Z tego względu, zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 190 powyżej, jest ono pozbawione znaczenia dla oceny przestrzegania kryterium podmiotu prywatnego działającego w warunkach gospodarki rynkowej.

193    W trzeciej kolejności – Komisja uwzględniła również w zaskarżonej decyzji analizy przeprowadzone ex post przez Oxerę i RBB w dniu 27 października 2011 r. jako potwierdzające wyniki sprawozdania Oxera 2015 (zob. pkt 167 i 169 powyżej).

194    Zgodnie z orzecznictwem w celu ustalenia, czy beneficjent danego środka rzeczywiście odniósł korzyść w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, dodatkowe analizy ekonomiczne dostarczone przez państwo członkowskie w toku procedury administracyjnej mogą wyjaśniać okoliczności istniejące w momencie wydania decyzji inwestycyjnej i powinny zostać uwzględnione przez Komisję (wyrok z dnia 3 lipca 2014 r., Hiszpania i in./Komisja, T‑319/12 i T‑321/12, niepublikowany EU:T:2014:604, pkt 134).

195    Jednakże w niniejszej sprawie uwzględnione przez Komisję dowody ex post, niezależnie od tego, czy chodzi o dowody dostarczone przez Rumunię, czy o dowody dostarczone przez spółkę Wizz Air, nie stanowiły uzupełnienia dowodów powstałych przed zawarciem umów z 2008 r., które AITTV przekazała Komisji. Wręcz przeciwnie, były one jedynymi dowodami, jakie zostały dostarczone Komisji, i jedynymi dowodami, na których Komisja oparła swoją ocenę umów z 2008 r.

196    Wreszcie w czwartej kolejności – w żądaniu dotyczącym korzyści gospodarczej, jakiej przysporzyły umowy z 2008 r., Komisja wzięła również pod uwagę fakt, że „istni[ały] przesłanki świadczące o tym, że umowy ze spółką Wizz Air z 2008 r. stanowiły jeden z elementów szerzej zakrojonej strategii i długoterminowych starań na rzecz poprawy ogólnej rentowności [portu lotniczego] – w tym kontekście warto zapoznać się w szczególności z planem rozwoju na lata 2006–2015” (zob. motyw 414 zaskarżonej decyzji i pkt 169 powyżej).

197    Jednakże takie ogólnikowe informacje, które nie zostały w żaden sposób poparte, nie mogą stanowić wystarczającego dowodu na okoliczność przeprowadzenia wstępnej oceny rentowności przed zawarciem umów 2008 r.

198    Należy zatem stwierdzić, że ustalenie Komisji, zgodnie z którym rozważny podmiot prywatny działający w warunkach gospodarki rynkowej zawarłby umowy 2008 r., jest w całości oparte na dowodach ustanowionych ex post, wbrew orzecznictwu przytoczonemu w pkt 170–177 powyżej.

199    Należy zatem uznać, że Komisja nie wykazała w sposób wymagany prawem swego ustalenia, że trzeci środek miał nie przysporzyć spółce Wizz Air korzyści gospodarczej, której nie uzyskałaby ona w normalnych warunkach rynkowych, a zatem nie stanowił pomocy państwa.

200    Bez konieczności badania pozostałych argumentów podniesionych przez skarżącą w ramach zarzutu drugiego, należy zarzut ten uwzględnić w zakresie, w jakim dotyczy on naruszenia prawa przez Komisję, która uznała w zaskarżonej decyzji, że trzeci środek nie przysporzył spółce Wizz Air nienależnej korzyści.

201    W świetle całości powyższych rozważań należy zatem uwzględnić skargę na podstawie zarzutów pierwszego i drugiego, bez konieczności badania zarzutów trzeciego i czwartego.

 W przedmiocie kosztów

202    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja przegrała sprawę, należy obciążyć ją jej własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez skarżącą. Spółka Wizz Air i AITTV winny pokryć własne koszty, zgodnie z art. 138 ust. 3 regulaminu postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (ósma izba w składzie powiększonym)

orzeka, co następuje:

1)      [Sprostowane postanowieniem z dnia 13 lipca 2023 r.] Stwierdza się nieważność art. 2 decyzji Komisji (UE) 2021/1428 z dnia 24 lutego 2020 r. w sprawie pomocy państwa SA. 31662 – C/2011 (ex NN/2011) wdrożonej przez Rumunię na rzecz międzynarodowego portu lotniczego w Timișoarze – Wizz Air w zakresie, w jakim stwierdza on, że opłaty lotniskowe ogłoszone w zbiorze informacji lotniczych z 2010 r. oraz umowy zawarte pomiędzy Societatea Națională „Aeroportul Internaţional Timişoara – Traian Vuia” SA (AITTV) a Wizz Air Hungary Légiközlekedési Zrt. (Wizz Air Hungary Zrt.) w 2008 r. (w tym aneksy do tych umów z 2010 r.) nie stanowią pomocy państwa.

2)      Komisja Europejska pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Carpatair SA.

3)      Wizz Air Hungary i AITTV pokrywają własne koszty.

Papasavvas Svenningsen Jaeger

Mac Eochaidh       Pynnä

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 8 lutego 2023 r.

Podpisy

Spis treści

Okoliczności powstania sporu

Zaskarżona decyzja

Żądania stron

Co do prawa

W przedmiocie dopuszczalności

W przedmiocie interesu prawnego

W przedmiocie czynnej legitymacji procesowej

– Rozważania wstępne w przedmiocie charakteru spornych środków

– W przedmiocie indywidualnego oddziaływania środka trzeciego na skarżącą

– W przedmiocie bezpośredniego oddziaływania na skarżącą spornych środków

W przedmiocie dopuszczalności załączników

W przedmiocie dopuszczalności wyciągów ze sprawozdania nadzorcy sądowego

W przedmiocie dopuszczalności załącznika Q.2

Co do istoty

W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszeniu prawa w ramach oceny selektywnego charakteru środka drugiego

– W przedmiocie oceny drugiego środka w zaskarżonej decyzji

– W przedmiocie zasadności oceny drugiego środka

W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego oczywistego błędu w ocenie, naruszenia prawa i braku uzasadnienia w zakresie, w jakim Komisja uznała w zaskarżonej decyzji, że trzeci środek nie przysporzył spółce Wizz Air nienależnej korzyści

– W przedmiocie oceny trzeciego środka w zaskarżonej decyzji

– W przedmiocie zasadności oceny trzeciego środka

W przedmiocie kosztów

*      Język postępowania: angielski.