WYROK SĄDU (dziewiąta izba)

z dnia 30 kwietnia 2019 r.(*)

Służba publiczna – Zabezpieczenie społeczne – Wspólny system ubezpieczenia zdrowotnego (RCAM) – Zwrot kosztów leczenia – Porozumienie zawarte między Unią, Luksemburgiem i zrzeszeniem szpitali luksemburskich w sprawie ceny świadczeń opieki szpitalnej udzielanych osobom ubezpieczonym w RCAM – Zarzut niezgodności z prawem – Zasada niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową – Artykuł 18 akapit pierwszy TFUE – Artykuły 20 i 21 karty praw podstawowych – Artykuł 39 wspólnych przepisów dotyczących ubezpieczenia zdrowotnego urzędników

W sprawie T‑737/17

Francis Wattiau, były urzędnik Parlamentu Europejskiego, zamieszkały w Bridel (Luksemburg), reprezentowany przez adwokatów S. Orlandiego i T. Martina,

strona skarżąca,

popierany przez

Association des seniors de la fonction publique européenne (SFPE), z siedzibą w Brukseli (Belgia), reprezentowane przez adwokatów S. Orlandiego i T. Martina,

interwenient,

przeciwko

Parlamentowi Europejskiemu, reprezentowanemu przez J. van Pottelbergego i M. Rantalę, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

mającej za przedmiot skargę na podstawie art. 270 TFUE, zmierzającą do stwierdzenia nieważności, po pierwsze, decyzji biura ds. rozliczeń w Luksemburgu wspólnego systemu ubezpieczenia zdrowotnego Unii Europejskiej, wynikającej z rozliczenia nr 244 z dnia 25 stycznia 2017 r., o obciążeniu skarżącego kwotą 843,01 EUR oraz, po drugie, decyzji sekretarza generalnego Parlamentu, działającego w charakterze organu powołującego, z dnia 2 sierpnia 2017 r., potwierdzającej powyższą decyzję,

SĄD (dziewiąta izba),

w składzie: S. Gervasoni, prezes, L. Madise i R. da Silva Passos (sprawozdawca), sędziowie,

sekretarz: E. Coulon,

wydaje następujący

Wyrok

 Ramy prawne

1        Artykuł 72 Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”) stanowi:

„1.      Urzędnik, jego małżonek, o ile nie jest on uprawniony do świadczeń tego samego rodzaju oraz w tej samej wysokości na podstawie innych przepisów ustawowych lub wykonawczych, jego dzieci oraz inne osoby pozostające na jego utrzymaniu w rozumieniu art. 2 załącznika VII [do regulaminu pracowniczego], są ubezpieczeni na wypadek choroby do wysokości 80% poniesionych wydatków, zgodnie z przepisami przyjętymi w drodze porozumienia między organami powołującymi instytucji Unii po zasięgnięciu opinii Komitetu ds. Regulaminu Pracowniczego. Stawka ta jest podwyższona do 85% w następujących przypadkach: konsultacji i wizyt lekarskich, zabiegów chirurgicznych, hospitalizacji, lekarstw, badań radiologicznych, analiz, badań laboratoryjnych i protez przepisanych przez lekarza, z wyjątkiem protez dentystycznych. W przypadku gruźlicy, choroby Heinego-Medina, choroby nowotworowej, choroby umysłowej i innych schorzeń uznanych przez organ powołujący za równie poważne oraz w przypadku wczesnych badań przesiewowych mających na celu wykrycie ewentualnej choroby, oraz w przypadku porodu stawka ta jest podwyższona do 100%. Jednakże stawka zwrotu kosztów w wysokości 100% nie ma zastosowania, gdy w przypadku choroby zawodowej lub wypadku zastosowanie znajduje art. 73 [regulaminu pracowniczego].

[…]

2.      Przepisy ust. 1 mają zastosowanie do urzędnika także po zakończeniu jego służby, jeżeli kontynuował on służbę do osiągnięcia wieku emerytalnego lub pobiera rentę inwalidzką. Wysokość składki obliczana jest na podstawie kwoty emerytury lub renty.

[…]”.

2        W celu określenia przesłanek zastosowania art. 72 regulaminu pracowniczego instytucje przyjęły wspólne przepisy dotyczące ubezpieczenia zdrowotnego urzędników Unii Europejskiej (zwane dalej „wspólnymi przepisami”).

3        Artykuł 1 wspólnych przepisów ustanawia wspólny dla instytucji Unii system ubezpieczenia zdrowotnego (zwany dalej „RCAM”).

4        Artykuł 2 ust. 3 wspólnych przepisów, zatytułowany „Uczestnictwo w systemie”, przewiduje:

„Tym ubezpieczeniem [ubezpieczeniem w RCAM] objęci są:

–        byli urzędnicy, pracownicy tymczasowi, otrzymujący emeryturę za wysługę lat,

[…]”.

5        Artykuł 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów przewiduje, że zadaniem biura centralnego jest „w powiązaniu z biurami ds. rozliczeń negocjowanie, w miarę możliwości, z przedstawicielami zawodów medycznych i/lub właściwymi organami, stowarzyszeniami i instytucjami, porozumień określających stawki mające zastosowanie do beneficjentów, z uwzględnieniem warunków lokalnych oraz, w stosownych przypadkach, aktualnie obowiązujących progów, zarówno w odniesieniu do świadczeń medycznych, jak i hospitalizacji”.

6        W dniu 18 listopada 1996 r. Wspólnoty Europejskie i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), reprezentowane przez dyrektora generalnego ds. administracji i personelu Komisji Wspólnot Europejskich, oraz zrzeszenie szpitali luksemburskich i Wielkie Księstwo Luksemburga zawarły porozumienie w sprawie ceny świadczeń opieki szpitalnej udzielanych osobom ubezpieczonym w RCAM i kasy chorych EBI, przy czym wspomniane porozumienie zostało zmienione w dniu 26 października 1999 r. (zwane dalej „porozumieniem z 1996 r.”).

7        Komisja zawarła to porozumienie na podstawie art. 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów.

8        Porozumienie z 1996 r. określa, jak zapisano w preambule, system ustalania cen za świadczenia opieki szpitalnej udzielane w Luksemburgu. Punkt 2 wspomnianej preambuły przewiduje w szczególności, że ceny ustala się na podstawie kosztu wytworzenia netto z uwzględnieniem jednostek rozliczeniowych określonych w luksemburskich przepisach krajowych, ustalonych w porozumieniu zawartym między zrzeszeniem szpitali luksemburskich a Union des caisses de maladie luxembourgeoise (UCM, związkiem kas chorych) [obecnie porozumienie między Caisse nationale de santé luxembourgeoise (luksemburską kasą chorych, zwaną dalej „CNS”) a Fédération des hôpitaux luxembourgeois (federacją szpitali luksemburskich, FHL) (zwane dalej „porozumieniem CNS-FHL”)].

9        Artykuł 1 porozumienia z 1996 r. określa podmiotowy zakres zastosowania porozumienia, wyjaśniając, że system ustalania cen dotyczy wszystkich osób korzystających z opieki szpitalnej należących do RCAM.

10      Artykuł 2 porozumienia z 1996 r. określa zasady płatności. W szczególności akapit pierwszy tego artykułu wprowadza powszechną zasadę płatności przez podmiot trzeci w zakresie leczenia stacjonarnego bez ograniczenia długości pobytu. Akapit drugi ustanawia zasady przedkładania przez szpitale rachunków dla RCAM.

11      Artykuł 3 porozumienia z 1996 r. określa strukturę cen, stanowiąc w akapicie pierwszym, że rozliczenie kosztów odbywa się według jednostek rozliczeniowych wynikających z postanowień porozumienia CNS-FHL. Zgodnie z art. 3 akapit drugi roczne cenniki tych jednostek rozliczeniowych wynikają z założeń budżetowych wynegocjowanych między poszczególnymi szpitalami a UCM (obecnie CNS), a następnie są powiększone o jednolity współczynnik korygujący w wysokości 15%.

12      Artykuł 4 porozumienia z 1996 r. przewiduje utworzenie komisji technicznej, a art. 5 opracowanie struktury cen oraz przekazanie cenników.

13      Artykuł 6 porozumienia z 1996 r. stanowi, że porozumienie weszło w życie w dniu 1 stycznia 1996 r. Wskazano, że porozumienie ulega automatycznemu przedłużeniu na okres jednego roku, jeżeli żadna ze stron nie prześle wypowiedzenia listem poleconym dwa miesiące przed dniem 31 grudnia.

 Okoliczności powstania sporu

14      Skarżący, Francis Wattiau, obywatel belgijski, były urzędnik Parlamentu Europejskiego obecnie pobierający emeryturę, jest objęty RCAM.

15      W okresie od 1 marca do 11 marca 2016 r. skarżący odbył dziewięć seansów tlenoterapii w komorze hiperbarycznej w szpitalu Emile Mayrisch (zwanym dalej „CHEM”) znajdującym się w Esch-sur-Alzette (Luksemburg).

16      W dniu 17 marca 2016 r. gabinet lekarski znajdujący się w CHEM przesłał skarżącemu pierwszy rachunek za dziewięć seansów na kwotę 815,40 EUR. W dniu 30 maja 2016 r. CHEM przesłał mu drugi rachunek na kwotę 5620,10 EUR, obejmującą dziewięć seansów po 568,90 EUR każdy oraz kwotę 500 EUR za dwa badania audiometryczne.

17      W dniu 13 czerwca 2016 r. skarżący skierował pismo do CHEM w którym kwestionował wysokość drugiego rachunku.

18      Wiadomością elektroniczną z tego samego dnia, przesłaną do kierownika biura ds. rozliczeń RCAM w Luksemburgu (zwanego dalej „biurem ds. rozliczeń”), skarżący zwrócił się z prośbą o interwencję w CHEM w celu „przekazania odmowy przyjęcia podwójnego obciążenia”, które uważa „za całkowicie niezgodne z wszelkimi standardami”.

19      Wiadomościami elektronicznymi z dni 7 i 20 lipca 2016 r. Urząd Administracji i Wypłacania Należności Indywidualnych (PMO) udzielił odpowiedzi skarżącemu, że zasadniczo drugi rachunek wystawiony przez CHEM jest zgodny z porozumieniem z 1996 r.

20      Pismem z dnia 28 listopada 2016 r. wydział prawny CHEM odpowiedział na pismo skarżącego z dnia 13 czerwca 2016 r., podkreślając, że sporne rachunki zostały wystawione na podstawie cennika aktualizowanego co roku w porozumieniu z RCAM, a mianowicie „Cennika RCAM 2016”, który ma zastosowanie do urzędników instytucji Unii.

21      W dniu 16 grudnia 2016 r. skarżący skierował pismo do dyrektora ds. administracyjnych i finansowych CHEM, skarżąc się, że jest traktowany inaczej niż członek CNS. Ponadto skarżący wskazał, że powszechne przyjęcie zasady płatności przez podmiot trzeci wprowadzone przez porozumienie z 1996 r. oznacza, iż faktury na zbyt wysokie kwoty zaakceptowane przez RCAM powinny być wystawiane bezpośrednio na ten system ubezpieczenia, bez konieczności zapłaty całej kwoty przez pacjenta. Wreszcie skarżący podkreślił, że RCAM nie miał żadnych danych pozwalających wyjaśnić w niniejszym przypadku tak wysokie kwoty widniejące na rachunku. W związku z tym skarżący zwrócił się do dyrektora ds. administracyjnych i finansowych CHEM z wnioskiem o nawiązanie kontaktu z RCAM w celu ponownego zastosowania powszechnej zasady płatności przez podmiot trzeci i wystawienia faktur na zawyżoną część spornych faktur RCAM.

22      Wiadomością elektroniczną z dnia 11 stycznia 2017 r. PMO wskazało, że biuro ds. rozliczeń może za zgodą skarżącego przejąć pokrycie 85% kwoty wskazanej na tych rachunkach. W praktyce oznaczało to, że biuro ds. rozliczeń początkowo pokryje całą kwotę 5620,10 EUR z drugiego rachunku wystawionego przez CHEM.

23      Wiadomością elektroniczną z dnia 12 stycznia 2017 r. skarżący zaakceptował tę propozycję, wskazując jednocześnie, że kwestionuje zasadność praktyk cenowych stosowanych przez CHEM.

24      Wiadomością elektroniczną z dnia 17 stycznia 2017 r. biuro ds. rozliczeń w Luksemburgu poinformowało skarżącego, że porozumienie z 1996 r. zostało prawidłowo zastosowane w niniejszym przypadku i że wciąż musi on pokryć 15% łącznej kwoty wskazanej na spornych rachunkach. Pismem z tego samego dnia kierownik biura ds. rozliczeń poinformował, że w odniesieniu do spornych świadczeń zdrowotnych wydano zgodę na przejęcie pokrycia kwoty 5620,10 EUR oraz że skarżący otrzyma szczegółowe wyliczenie swojej części kosztów pozostających do zapłaty.

25      Wiadomością elektroniczną z dnia 20 stycznia 2017 r. skarżący przesłał do biura ds. rozliczeń informację potwierdzającą, że zamierza zakwestionować obciążenie go 15% łącznej kwoty spornych rachunków.

26      W dniu 25 stycznia 2017 r. skarżący otrzymał rozliczenie nr 244 (zwane dalej „zaskarżoną decyzją”), w którym biuro ds. rozliczeń obciążyło go 15% z kwoty 5620,10 EUR wskazanej na drugim rachunku wystawionym przez CHEM, tj. kwotą 843,01 EUR.

27      Pismem z dnia 17 kwietnia 2017 r. skarżący wniósł zażalenie na sporną decyzję na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, domagając się refundacji kwoty 843,01 EUR. W uzasadnieniu tego zażalenia skarżący podnosił, że rachunki wystawione przez CHEM są zawyżone, ponieważ na rozpatrywane świadczenia zostały wystawione rachunki o 8,37 razy wyższe niż otrzymałaby osoba objęta krajowym systemem ubezpieczenia. Skarżący zarzucił naruszenie prawa Unii i zasad wynikających z orzecznictwa.

28      Decyzją z dnia 2 sierpnia 2017 r. (zwaną dalej „decyzją oddalającą zażalenie”) sekretarz generalny Parlamentu, działający w charakterze organu powołującego, oddalił zażalenie skarżącego jako bezzasadne.

 Przebieg postępowania i żądania stron

29      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 7 listopada 2017 r. skarżący wniósł niniejszą skargę.

30      W dniu 30 stycznia 2018 r. Parlament przedłożył odpowiedź na skargę.

31      Pismem sekretariatu w dniu 22 lutego 2018 r. Sąd poinformował strony o terminie na złożenie repliki przez skarżącego. Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 4 kwietnia 2018 r. skarżący poinformował Sąd, że rezygnuje ze złożenia repliki.

32      Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 19 marca 2018 r., Association des seniors de la fonction publique européenne (SFPE) wniosło o dopuszczenie do niniejszego postępowania w charakterze interwenienta popierającego żądania skarżącego.

33      Postanowieniem z dnia 5 czerwca 2018 r. prezes dziewiątej izby Sądu dopuścił SFPE do sprawy w charakterze interwenienta. W odniesieniu do dokumentów procesowych nie został złożony żaden wniosek o zachowanie poufności.

34      Interwenient złożył swoje uwagi w dniu 17 lipca 2018 r. Pismem z dnia 6 sierpnia 2018 r. Parlament poinformował, „że zastrzega sobie prawo do ustosunkowania się w duplice do wszystkich merytorycznych argumentów skarżącego i interwenienta”. Pismem z dnia 7 sierpnia 2018 r. skarżący przedstawił swoje uwagi dotyczące wspomnianego pisma interwenienta. Pismem z dnia 22 sierpnia 2018 r. Parlament poinformował Sąd, że nie chce przeprowadzenia rozprawy.

35      Pismami przesłanymi przez sekretariat Sądu w dniu 27 września 2018 r. na podstawie art. 24 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz art. 89 § 3 lit. c) regulaminu postępowania przed Sądem Wielkie Księstwo Luksemburga i Komisja zostały wezwane do udzielenia pisemnej odpowiedzi na pytania dotyczące porozumienia z 1996 r. oraz szpitalnych cenników ustalonych przez luksemburskie organy.

36      W dniu 31 października 2018 r. Wielkie Księstwo Luksemburga i Komisja udzieliły odpowiedzi na te pytania.

37      Pismami z dni 7 i 17 grudnia 2018 r. Parlament i interwenient powiadomili Sąd, że nie zamierzają przedkładać uwag dotyczących tych odpowiedzi. Pismem z dnia 17 grudnia 2018 r. skarżący przedstawił swoje uwagi dotyczące odpowiedzi Wielkiego Księstwa Luksemburga i Komisji.

38      Na podstawie art. 106 § 3 regulaminu postępowania Sąd (dziewiąta izba) postanowił orzec bez przeprowadzenia ustnego etapu postępowania.

39      Skarżący, popierany przez interwenienta, wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji oraz, o ile to konieczne, decyzji oddalającej zażalenie;

–        obciążenie Parlamentu kosztami postępowania.

40      Parlament wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi jako bezzasadnej;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

 Co do prawa

 Uwagi wstępne

41      W odniesieniu do przedmiotu skargi należy wskazać, że zaskarżona decyzja jest rozliczeniem, w którym biuro ds. rozliczeń żąda od skarżącego zwrotu kwoty 843,01 EUR. Kwota ta stanowi 15% kwoty 5620,10 EUR wskazanej na drugim rachunku, który został pokryty przez RCAM. Wspomniany drugi rachunek na kwotę 5620,10 EUR obejmuje kwotę 500 EUR za dwa testy audiometryczne i kwotę 5120,10 EUR za dziewięć seansów tlenoterapii, co daje kwotę 568,90 EUR za seans. Ze skargi wynika, że skarżący kwestionuje wyłącznie drugi rachunek na kwotę 5620,10 EUR, pokryty przez RCAM, z którego to RCAM żąda zwrotu w wysokości 15%.

 W przedmiocie żądania pierwszego w zakresie dotyczącym stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie

42      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem żądania stwierdzenia nieważności przedstawione formalnie w odniesieniu do decyzji o oddaleniu zażalenia skutkują zaskarżeniem do Sądu aktu, na który zostało złożone zażalenie, jeżeli żądania te są pozbawione autonomicznej treści (zob. wyrok z dnia 13 lipca 2018 r., Curto/Parlament, T‑275/17, EU:T:2018:479, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo).

43      Ponieważ w niniejszej sprawie decyzja oddalająca zażalenie jedynie potwierdza zaskarżoną decyzję biura ds. rozliczeń o obciążeniu skarżącego kwotą 843,01 EUR, należy stwierdzić, że żądanie stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie nie ma autonomicznej treści, w związku z czym nie ma potrzeby rozpoznawania go osobno. Jednakże przy ocenie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji trzeba wziąć pod uwagę uzasadnienie zawarte w decyzji o oddaleniu zażalenia, ponieważ to uzasadnienie powinno pokrywać się z uzasadnieniem zaskarżonej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 9 grudnia 2009 r., Komisja/Birkhoff, T‑377/08 P, EU:T:2009:485, pkt 58, 59 i przytoczone tam orzecznictwo).

 W przedmiocie żądania pierwszego w zakresie dotyczącym stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji

44      Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji skarżący podnosi zarzut niezgodności z prawem porozumienia z 1996 r. oparty na dwóch zarzutach. Zarzut pierwszy dotyczy naruszenia zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową oraz art. 12 i 14 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (Dz.U. 2010, C 83, s. 266, zwanego dalej „protokołem”). Zarzut drugi dotyczy naruszenia zasady właściwego zarządzania finansami.

45      Na poparcie zarzutu pierwszego skarżący wskazuje naruszenie zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową. Podnosi, że porozumienie z 1996 r. pozwala podmiotom udzielającym świadczeń opieki zdrowotnej na automatyczne stosowanie wobec osób ubezpieczonych w RCAM wyższych cen niż ceny stosowane wobec osób należących do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego, czyli ubezpieczonych w luksemburskiej kasie chorych (zwanej dalej „CNS”), podczas gdy obie te kategorie członków otrzymują takie same świadczenia zdrowotne. Taka różnica w traktowaniu prowadzi zaś, zdaniem skarżącego, do dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, zakazanej w myśl art. 18 TFUE. Skarżący twierdzi również, że jeśli porozumienie z 1996 r. ma na celu zrekompensowanie tego, iż osoby objęte RCAM nie płacą krajowych podatków w Luksemburgu, jest ono sprzeczne z art. 12 i 14 protokołu.

46      Parlament podkreśla na wstępie, że porozumienie z 1996 r. zostało zawarte na podstawie art. 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów. Według Parlamentu z tego przepisu wynika, że zadaniem biura centralnego RCAM, ustanowionego w art. 1 wspomnianych przepisów i związanego z Komisją, jest negocjowanie w powiązaniu z biurami ds. rozliczeń, w miarę możliwości, z przedstawicielami zawodów medycznych lub właściwymi organami, stowarzyszeniami i instytucjami, porozumień określających stawki mające zastosowanie do osób objętych RCAM. Zdaniem Parlamentu biuro centralne powinno uwzględniać warunki lokalne oraz, w stosownych przypadkach, aktualnie obowiązujące progi, zarówno w odniesieniu do świadczeń medycznych, jak i hospitalizacji, i powinno negocjować, w miarę możliwości, z podstawowymi krajowymi systemami zabezpieczenia społecznego państw członkowskich, porozumienia ogólne w sprawie uproszczenia procedur mających zastosowanie do osób objętych RCAM. Tak więc w niniejszym przypadku, zawierając porozumienie z 1996 r., Komisja skorzystała ze swych uprawnień dyskrecjonalnych, aby w porozumieniu z organami luksemburskimi określić pułap stosowanych przez nie cen.

47      Po pierwsze, w odniesieniu do podnoszonego odmiennego traktowania osób ubezpieczonych w RCAM i „pozostałych rezydentów [w] Luksemburgu”, Parlament uważa, że osoby ubezpieczone w RCAM i osoby należące do CNS zaliczają się do dwóch różnych kategorii zabezpieczenia społecznego i nie znajdują się w porównywalnej sytuacji.

48      Jeśli chodzi o przywołany przez skarżącego wyrok z dnia 3 października 2000 r., Ferlini (C‑411/98, EU:C:2000:530), Parlament podkreśla, że okoliczności leżące u podstaw tego wyroku miały miejsce przed zawarciem porozumienia z 1996 r. Tak więc Trybunał odpowiedział na pytanie prejudycjalne, że w odniesieniu do świadczeń opieki medycznej i szpitalnej udzielanych urzędnikom Unii, stosowane były jednostronnie przez grupę podmiotów udzielających świadczeń opieki zdrowotnej ceny wyższe niż te mające zastosowanie do rezydentów objętych ubezpieczeniem w krajowym systemie zabezpieczenia społecznego, co stanowi dyskryminację ze względu na przynależność państwową. Tymczasem ceny rozpatrywane w niniejszym przypadku nie są stosowane w sposób jednostronny, ale na podstawie porozumienia wynegocjowanego przez Komisję i organy luksemburskie zgodnie z art. 39 wspólnych przepisów.

49      Zdaniem Parlamentu, zakładając nawet, że chodzi o dyskryminację zakazaną przez traktat FUE, cel podwyższenia rozpatrywanych cen obejmujących świadczenia opieki zdrowotnej jest uzasadniony. Z pisma komisarza ds. budżetu i zasobów ludzkich z dnia 26 listopada 2015 r. wynika bowiem, że zawarcie porozumienia z 1996 r. umożliwiło ustanowienie pułapów dotyczących kosztów hospitalizacji osób ubezpieczonych w RCAM, co zapobiegło temu, by doszło do stosowania jeszcze wyższych cen niż stosowane „obecnie”.

50      Tak więc skarżący nie wykazał w wymagany prawem sposób naruszenia zasady równego traktowania.

51      Po drugie, w odniesieniu do argumentu skarżącego dotyczącego naruszenia art. 12 i 14 protokołu, a w szczególności argumentu, zgodnie z którym zróżnicowanie rozpatrywanych cen jest uzasadnione tym, iż osoby ubezpieczone w RCAM nie płacą podatków ani składek na luksemburskie ubezpieczenie społeczne, Parlament podkreśla, że porozumienie z 1996 r. nie zawiera takiego uzasadnienia.

52      Parlament dodaje, że wprawdzie z pisma komisarza ds. budżetu i zasobów ludzkich z dnia 26 listopada 2015 r. wynika, iż porozumienie z 1996 r. jest w pewnym stopniu akceptowalne, zważywszy, że stosowanie zawyżonych cen jest odpowiednikiem publicznego współfinansowania szpitali przez władze luksemburskie, jednak Parlament zwraca uwagę, że ze wspomnianego pisma wynika również, iż ustanowienie pułapów cenowych było równie ważnym uzasadnieniem zawarcia porozumienia z 1996 r. Tym samym nie znajduje potwierdzenia hipoteza skarżącego, że porozumienie z 1996 r. służy głównie zniwelowaniu braku udziału osób ubezpieczonych w RCAM w luksemburskim systemie zabezpieczenia społecznego.

53      Ponadto Parlament uważa, że okoliczności sprawy zakończonej wyrokiem z dnia 10 maja 2017 r., de Lobkowicz (C‑690/15, EU:C:2017:355), do której odwołuje się skarżący, bardzo różnią się od okoliczności niniejszej sprawy. Z pkt 48 wspomnianego wyroku wynika bowiem, że naruszenie prawa Unii wynikało z tego, iż na dochody z nieruchomości W. de Lobkowicza, urzędnika Unii należącego do RCAM, były nakładane składki i opłaty socjalne, które były przeznaczane bezpośrednio i konkretnie na finansowanie działów francuskiego systemu zabezpieczenia społecznego, do którego on nie należał. Ponieważ w niniejszym przypadku porozumienie z 1996 r. wprowadza pułap cenowy dla członków FHL, porównywanie go z takimi przepisami krajowymi jest niewłaściwe.

54      W związku z powyższym naruszenie art. 12 i 14 protokołu nie zostało wykazane przez skarżącego.

55      Tytułem wstępu należy podkreślić, że zgodnie z art. 277 TFUE, bez względu na upływ terminu przewidzianego w art. 263 akapit szósty TFUE, każda strona może, w postępowaniu dotyczącym aktu o charakterze generalnym przyjętego przez instytucję, organ lub jednostkę organizacyjną Unii, podnieść zarzuty określone w art. 263 akapit drugi TFUE, w celu powołania się przed sądem Unii na niemożność stosowania tego aktu.

56      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zarzut niezgodności z prawem podniesiony w sposób incydentalny na podstawie art. 277 TFUE przy okazji zakwestionowania tytułem żądania głównego zgodności z prawem innego aktu jest dopuszczalny wyłącznie w przypadku, gdy istnieje powiązanie między tym aktem a normą, której zgodność z prawem jest kwestionowana. W zakresie, w jakim celem art. 277 TFUE nie jest umożliwienie stronie podważenia stosowania jakiegokolwiek aktu o charakterze generalnym na potrzeby jakiejkolwiek skargi, zakres zarzutu niezgodności z prawem powinien ograniczać się do tego, co jest niezbędne dla rozstrzygnięcia sporu (zob. wyrok z dnia 12 czerwca 2015 r., Health Food Manufacturers’ Association i in./Komisja, T‑296/12, EU:T:2015:375, pkt 170 i przytoczone tam orzecznictwo). Wynika stąd, że akt o charakterze generalnym, którego niezgodność z prawem się podnosi, musi znajdować zastosowanie – w sposób bezpośredni albo pośredni – w sprawie, która jest przedmiotem skargi i że musi istnieć bezpośrednia więź prawna między zaskarżoną decyzją indywidualną a rozpatrywanym aktem generalnym (wyroki: z dnia 15 marca 2017 r., Fernández González/Komisja, T‑455/16 P, niepublikowany, EU:T:2017:169, pkt 34; z dnia 22 listopada 2017 r., von Blumenthal i in./EBI, T‑558/16, niepublikowany, EU:T:2017:827, pkt 71).

57      W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że art. 277 TFUE należy interpretować dostatecznie szeroko, aby zagwarantować skuteczną kontrolę zgodności z prawem aktów instytucji o charakterze generalnym osobom nieuprawnionym do wniesienia skargi bezpośredniej na takie akty (zob. podobnie wyroki: z dnia 26 października 1993 r., Reinarz/Komisja, T‑6/92 i T‑52/92, EU:T:1993:89, pkt 56; z dnia 21 października 2010 r., Agapiou Joséphidès/Komisja i EACEA, T‑439/08, niepublikowany, EU:T:2010:442, pkt 50). Tym samym zakres stosowania art. 277 TFUE powinien zostać rozszerzony na akty instytucji, które odegrały rolę w przyjmowaniu decyzji będącej przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności (wyroki: z dnia 4 marca 1998 r., De Abreu/Trybunał Sprawiedliwości, T‑146/96, EU:T:1998:50, pkt 27; z dnia 2 października 2001 r., Martinez i in./Parlament, T‑222/99, T‑327/99 i T‑329/99, EU:T:2001:242, pkt 135), gdy dana decyzja opiera się zasadniczo na tych aktach (wyrok z dnia 12 czerwca 2015 r., Health Food Manufacturers’ Association i in./Komisja, T‑296/12, EU:T:2015:375, pkt 172), nawet jeżeli od strony formalnej nie stanowią one podstawy prawnej danej decyzji (wyroki: z dnia 2 października 2001 r., Martinez i in./Parlament, T‑222/99, T‑327/99 i T‑329/99, EU:T:2001:242, pkt 135; z dnia 20 listopada 2007 r., Ianniello/Komisja, T‑308/04, EU:T:2007:347, pkt 33; z dnia 2 października 2014 r., Spraylat/ECHA, T‑177/12, EU:T:2014:849, pkt 25).

58      W niniejszym przypadku, po pierwsze, jeśli chodzi o charakter aktu, którego niezgodność z prawem jest podnoszona, należy stwierdzić, że wspomniany akt nie został przyjęty jednostronnie przez instytucję Unii. Porozumienie z 1996 r. zostało bowiem zawarte przez strony wymienione w pkt 6 powyżej, a nie zostało przyjęte przez samą Komisję, reprezentującą Unię i EBI. Jednak zawarcie porozumienia z 1996 r. zostało przewidziane w art. 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów, do którego odsyła art. 72 regulaminu pracowniczego. Celem porozumienia z 1996 r. jest ustanowienie systemu ustalania cen mających zastosowanie do osób należących do RCAM i kasy chorych EBI. Zawarcie porozumienia z 1996 r. ma więc na celu wprowadzenie na terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga zasad rozliczeń kosztów ponoszonych w wyniku choroby, wypadku lub macierzyństwa w odniesieniu do osób ubezpieczonych w RCAM i kasie chorych EBI, których refundację musi zapewnić Unia zgodnie z zasadą zabezpieczenia społecznego przewidzianą w art. 72 regulaminu pracowniczego. A zatem zawarte w tym kontekście porozumienie z 1996 r. przyczynia się do wdrożenia tej zasady. W związku z tym porozumienie z 1996 r. stanowi konkretyzację zobowiązania między instytucjami Unii, Wielkim Księstwem Luksemburga i zrzeszeniem reprezentującym luksemburskie szpitale, dotyczącego refundacji wspomnianych wyżej kosztów wynikających z choroby, wypadku lub macierzyństwa. Można zatem stwierdzić, że w tym zakresie porozumienie z 1996 r. należy zaliczyć do aktów przyjętych przez instytucję Unii w rozumieniu art. 277 TFUE (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 13 czerwca 2017 r., Florescu i in., C‑258/14, EU:C:2017:448, pkt 29–36).

59      Ponadto w odniesieniu do kwestii, czy porozumienie z 1996 r. stanowi akt o zasięgu generalnym, należy stwierdzić, że postanowienia porozumienia z 1996 r. regulujące zasady ustalania cen stosowanych przez luksemburskie podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej w odniesieniu do osób ubezpieczonych w RCAM mają charakter generalny, ponieważ mają zastosowanie w określonych obiektywnie sytuacjach oraz wywołują skutki prawne względem pewnej kategorii osób określonych w sposób ogólny i abstrakcyjny (zob. analogicznie wyrok z dnia 21 października 2010 r., Agapiou Joséphidès/Komisja i EACEA, T‑439/08, niepublikowany, EU:T:2010:442, pkt 53). Z powyższego wynika, że skarżący może powołać się na brak możliwości zastosowania porozumienia z 1996 r. na podstawie art. 277 TFUE.

60      Po drugie, w odniesieniu do istnienia bezpośredniej więzi prawnej między zaskarżoną decyzją indywidualną a porozumieniem z 1996 r., będącym rozpatrywanym aktem generalnym, należy określić, jaka jest podstawa prawna, na której biuro ds. rozliczeń postanowiło oprzeć zaskarżoną decyzję. W tym względzie zaskarżoną decyzją biuro ds. rozliczeń domaga się zwrotu 15% kwoty wskazanej na drugim rachunku w wysokości 5620,10 EUR. Jak wynika z pkt 41 powyżej, zastrzeżenia skarżącego dotyczą jedynie drugiego rachunku w wysokości 5620,10 EUR zapłaconego przez RCAM. Wspomniany rachunek obejmuje kwotę 500 EUR za badania audiometryczne oraz kwotę 5120,10 EUR za dziewięć seansów tlenoterapii, co daje cenę 568,90 EUR za seans. Jeśli chodzi w szczególności o cenę 568,90 EUR za seans, wynika ona z „Cennika RCAM 2016” ustalonego przez CNS. Wspomniany cennik jest aktualizowany co roku i przyjmowany na podstawie porozumienia z 1996 r. Dlatego też należy uznać, że istnieje bezpośrednia więź prawna między kwotą 5120,10 EUR znajdującą się w zaskarżonej decyzji i cennikiem ustalonym na mocy porozumienia z 1996 r.

61      Z powyższego wynika, że podniesiony przez skarżącego zarzut niezgodności z prawem jest dopuszczalny.

62      Ponadto, co się tyczy kwestii, które postanowienie traktatu ma zastosowanie do zarzucanej dyskryminacji, należy przypomnieć, że zasada równego traktowania stanowi zasadę ogólną prawa Unii, wyrażoną w art. 20 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą praw podstawowych”), której szczególnym wyrazem jest zasada niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową ujęta w art. 21 ust. 2 karty praw podstawowych (zob. analogicznie wyrok z dnia 5 lipca 2017 r., Fries, C‑190/16, EU:C:2017:513, pkt 29). Instytucje Unii są zobowiązane do przestrzegania tej zasady jako nadrzędnej zasady prawa Unii chroniącej jednostki (wyroki: z dnia 7 października 2015 r., Accorinti i in./EBC, T‑79/13, EU:T:2015:756, pkt 87; z dnia 24 stycznia 2017 r., Nausicaa Anadyomène i Banque d’escompte/EBC, T‑749/15, niepublikowany, EU:T:2017:21, pkt 110).

63      Zgodnie z wyjaśnieniami dotyczącymi karty praw podstawowych art. 21 ust. 2 karty praw podstawowych „odpowiada art. 18 akapit pierwszy [TFUE] i musi być stosowany zgodnie z tym artykułem”. Ponadto na podstawie art. 52 ust. 2 karty praw podstawowych prawa, które ona przyznaje i które są przedmiotem postanowień traktatów, są wykonywane na warunkach i w granicach w nich określonych. Wynika z tego, że art. 21 ust. 2 karty praw podstawowych należy odczytywać w ten sposób, że ma on taki sam zakres jak art. 18 akapit pierwszy TFUE (wyrok z dnia 20 listopada 2017 r., Petrov i in./Parlament, T‑452/15, EU:T:2017:822, pkt 39).

64      Dlatego też zarzucaną dyskryminację należy zbadać w świetle art. 18 akapit pierwszy TFUE.

 W przedmiocie porównywalności sytuacji

65      Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zasada równego traktowania ze względu na przynależność państwową wymaga, aby porównywalne sytuacje nie były traktowane w odmienny sposób, a odmienne sytuacje nie były traktowane jednakowo, chyba że takie traktowanie jest obiektywnie uzasadnione (zob. wyrok z dnia 14 grudnia 2004 r., Swedish Match, C‑210/03, EU:C:2004:802, pkt 70 i przytoczone tam orzecznictwo).

66      Porównywalność sytuacji należy rozpatrywać w świetle przedmiotu i celu aktu Unii, który wprowadza dane rozróżnienie (wyrok z dnia 1 marca 2011 r., Association belge des Consommateurs Test-Achats i in., C‑236/09, EU:C:2011:100, pkt 29).

67      W tym względzie skarżący podnosi, że Parlament naruszył zasadę niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową, ponieważ w odniesieniu do takich samych świadczeń opieki zdrowotnej, udzielanych w tym samym czasie i przy użyciu tego samego sprzętu medycznego ceny stosowane do osób ubezpieczonych w RCAM są wyższe niż ceny dla osób należących do CNS.

68      Parlament podkreśla natomiast, że osoba nieubezpieczona w CNS znajduje się w sytuacji innej niż rezydent luksemburski, który zazwyczaj podlega ubezpieczeniu w systemie CNS. Osoby te należą zatem do dwóch różnych systemów zabezpieczenia społecznego i nie znajdują się w porównywalnej sytuacji.

69      W niniejszym przypadku, jak twierdzi Parlament, sytuacja prawna urzędników Unii, w odniesieniu do ich obowiązków w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, jest objęta zakresem stosowania prawa Unii ze względu na stosunek pracy łączący ich z Unią (zob. wyrok z dnia 10 maja 2017 r., de Lobkowicz, C‑690/15, EU:C:2017:355, pkt 38 i przytoczone tam orzecznictwo).

70      W tym zakresie, po pierwsze, urzędnicy Unii podlegają systemowi zabezpieczenia społecznego wspólnemu dla instytucji Unii, który zgodnie z art. 14 protokołu jest określany przez Parlament i Radę Unii Europejskiej, stanowiące w drodze rozporządzeń zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą i po konsultacji z zainteresowanymi instytucjami. Wspomniany protokół ma taką samą moc prawną jak traktaty (opinia 2/13 z dnia 18 grudnia 2014 r., EU:C:2014:2454, pkt 161; wyrok z dnia 10 maja 2017 r., de Lobkowicz, C‑690/15, EU:C:2017:355, pkt 40).

71      Trybunał orzekł już, że art. 14 tego protokołu w zakresie, w jakim przyznaje instytucjom Unii kompetencje do ustanawiania systemu zabezpieczenia społecznego ich urzędników, oznacza pozbawienie państw członkowskich kompetencji w zakresie obowiązku przynależności urzędników Unii do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego i obowiązku płacenia przez tych urzędników składek na rzecz finansowania takiego systemu (zob. podobnie wyrok z dnia 10 maja 2017 r., de Lobkowicz, C‑690/15, EU:C:2017:355, pkt 41).

72      Po drugie, system świadczeń z tytułu zabezpieczenia społecznego, o którym mowa we wspomnianym art. 14, ustanowiony został w regulaminie pracowniczym, który w tytule V, zatytułowanym „Wynagrodzenie oraz świadczenia z tytułu zabezpieczenia społecznego urzędników”, a w szczególności w rozdziałach 2 i 3 tego tytułu, dotyczących zabezpieczenia społecznego i emerytur, określa przepisy mające zastosowanie do urzędników Unii (wyrok z dnia 10 maja 2017 r., de Lobkowicz, C‑690/15, EU:C:2017:355, pkt 36, 37).

73      Ponadto regulamin pracowniczy w zakresie, w jakim został ustanowiony przez rozporządzenie Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 259/68 z dnia 29 lutego 1968 r. ustanawiające Regulamin pracowniczy urzędników Wspólnot Europejskich i Warunki zatrudnienia innych pracowników tych Wspólnot oraz ustanawiające specjalne środki stosowane tymczasowo wobec urzędników Komisji (regulamin pracowniczy) (Dz.U. 1968, L 56, s. 1) posiada wszystkie właściwości określone w art. 288 TFUE, na mocy którego rozporządzenie ma charakter generalny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Z powyższego wynika, że także państwa członkowskie mają obowiązek przestrzegania regulaminu pracowniczego (zob. podobnie wyroki: z dnia 20 października 1981 r., Komisja/Belgia, 137/80, EU:C:1981:237, pkt 7, 8; z dnia 7 maja 1987 r., Komisja/Belgia, 186/85, EU:C:1987:208, pkt 21; z dnia 4 grudnia 2003 r., Kristiansen, C‑92/02, EU:C:2003:652, pkt 32; z dnia 4 lutego 2015 r., Melchior, C‑647/13, EU:C:2015:54, pkt 22).

74      W tym kontekście wspólne przepisy zostały przyjęte w drodze porozumienia między organami powołującymi instytucji Unii na podstawie art. 72 ust. 1 regulaminu pracowniczego.

75      W szczególności art. 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów stanowi, że zadaniem biura centralnego jest w powiązaniu z biurami ds. rozliczeń negocjowanie, w miarę możliwości, z przedstawicielami zawodów medycznych lub właściwymi organami, stowarzyszeniami i instytucjami, porozumień określających stawki mające zastosowanie do osób ubezpieczonych w RCAM, z uwzględnieniem warunków lokalnych oraz, w stosownych przypadkach, aktualnie obowiązujących progów, zarówno w odniesieniu do świadczeń medycznych, jak i hospitalizacji.

76      Z powyższego wynika, że ceny stosowane przez luksemburskie podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej wobec osób ubezpieczonych w RCAM wynikają z porozumienia z 1996 r., zawartego zgodnie z art. 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów.

77      Po pierwsze, jeśli chodzi o metodologię ustalania tych cen, porozumienie z 1996 r. przewiduje w pkt 1 preambuły, że są one określane na podstawie jednostek rozliczeniowych przyjętych w porozumieniu CNS-FHL. Z pkt 2–5 preambuły oraz z art. 3 porozumienia z 1996 r. wynika, że roczne ceny tych jednostek rozliczeniowych są ustalane na podstawie ceny netto, określonej przez UCM (obecnie CNS), powiększonej o współczynnik korygujący w wysokości 15%. Jak podkreśla Parlament, celem porozumienia z 1996 r. jest ustanowienie pułapów cen stosowanych przez podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej w odniesieniu do osób ubezpieczonych w RCAM.

78      Po drugie, co do „Cennika RCAM 2016” rozpatrywanego w niniejszej sprawie, z wyjaśnień Wielkiego Księstwa Luksemburga i Komisji wynika, że stanowi on załącznik do porozumienia z 1996 r. W celu ustalenia cen znajdujących się w cenniku CNS odróżnia koszty zmienne, które są ustalane w drodze negocjacji prowadzonych przez CNS z FHL dla każdej jednostki funkcjonalnej, od kosztów stałych, obliczanych samodzielnie przez CNS na potrzeby RCAM. Na podstawie tego cennika szpitale stosują wobec osób ubezpieczonych w RCAM ceny ryczałtowe, które uwzględniają wspomniane koszty zmienne i stałe. W związku z tym, jak wynika z pkt 69–76 powyżej, o ile ceny stosowane wobec obywateli należących do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego wynikają z przepisów w dziedzinie krajowego zabezpieczenia społecznego, o tyle ceny stosowane w stosunku do osób ubezpieczonych w RCAM wynikają z cennika określonego przez CNS i załączonego do porozumienia z 1996 r. opisanego w pkt 76 powyżej.

79      Jednak te dwie grupy osób ubezpieczonych otrzymują takie same świadczenia opieki medycznej. W tym względzie Trybunał orzekł już, że osoby ubezpieczone w RCAM znajdują się w sytuacji porównywalnej z sytuacją obywateli należących do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego. Trybunał wyjaśnił w szczególności, że w celu ustalenia porównywalności sytuacji osób ubezpieczonych w systemie CNS i należących do RCAM, nie ma znaczenia, że te ostatnie nie płacą podatków od swoich wynagrodzeń do kasy krajowej ani nie uiszczają składek do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego, ponieważ nie domagają się one świadczeń ubezpieczenia społecznego ze wspomnianego systemu, a jedynie stosowania niedyskryminujących cen opieki medycznej (zob. podobnie wyrok z dnia 3 października 2000 r., Ferlini, C‑411/98, EU:C:2000:530, pkt 54–56). Tym samym Trybunał uznał w tej sprawie, że istotnym kryterium jest tożsamość świadczeń opieki zdrowotnej otrzymanych przez obie grupy ubezpieczonych, i dlatego zainteresowany urzędnik Unii oraz członkowie jego rodziny, którzy są ubezpieczeni w RCAM, znajdują się w sytuacji porównywalnej z sytuacją obywateli należących do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego.

80      W związku z tym dla celów porównania sytuacji osób ubezpieczonych w RCAM i należących do CNS w świetle zasady niedyskryminacji ewentualne istnienie porozumienia, takiego jak porozumienie z 1996 r., nie może jako takie stanowić decydującego kryterium. W istocie to, że okoliczności faktyczne sprawy zakończonej wyrokiem z dnia 3 października 2000 r., Ferlini (C‑411/98, EU:C:2000:530) miały miejsce w okresie poprzedzającym zawarcie porozumienia z 1996 r. i że ceny rozpatrywane w tej sprawie zostały zastosowane przez państwo członkowskie w sposób jednostronny, podczas gdy system cen rozpatrywany w niniejszej sprawie wynika z porozumienia zawartego między właściwymi organami krajowymi i Komisją, nie zmienia tego, że sytuacje osób należących do CNS i ubezpieczonych w RCAM są porównywalne, jeżeli obie te grupy ubezpieczonych otrzymują takie same świadczenia opieki medycznej.

81      Dlatego obie te sytuacje są porównywalne w odniesieniu do zastosowania cen świadczeń opieki medycznej.

 W przedmiocie istnienia dyskryminacji pośredniej ze względu na przynależność państwową

82      W odniesieniu do kwestii, czy zastosowanie zróżnicowanych cen do osób ubezpieczonych w RCAM i osób należących do CNS stanowi dyskryminację pośrednią ze względu na przynależność państwową, należy przypomnieć, że o ile przepis prawa Unii nie jest obiektywnie uzasadniony i nie jest proporcjonalny do realizowanego celu, należy uznać go za pośrednio dyskryminujący, gdy ze swej natury dotyka on bardziej obywateli innych państw członkowskich niż obywateli danego państwa członkowskiego i w konsekwencji istnieje ryzyko postawienia tych pierwszych w gorszej sytuacji (zob. analogicznie wyrok z dnia 13 kwietnia 2010 r., Bressol i in., C‑73/08, EU:C:2010:181, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo).

83      W niniejszym przypadku bezsporne jest, że ceny stosowane do osób ubezpieczonych w RCAM, wynikające z cennika przyjętego na podstawie porozumienia z 1996 r., są znacząco wyższe od cen stosowanych do osób należących do CNS. Osoba ubezpieczona w CNS, która korzysta z tlenoterapii w komorze hiperbarycznej, nie zostanie obciążona żadną kwotą z tytułu stałych kosztów związanych z tym leczeniem ze względu na to, że koszty te zostaną opłacone z budżetu ogólnego szpitala, niezależnie od świadczeń udzielonych temu ubezpieczonemu. Natomiast osobie ubezpieczonej w RCAM, która korzysta z takiego samego leczenia, zostanie wystawiony przez szpital rachunek w kwocie wskazanej w cenniku, która obejmuje zarówno koszty zmienne, jak i koszty stałe. A zatem porozumienie z 1996 r. ustanawia system cen, w którym pacjent objęty ubezpieczeniem w RCAM pokrywa jednocześnie koszty stałe i zmienne związane z tym leczeniem, podczas gdy osoby należące do krajowego systemu opieki zdrowotnej nie są obciążane żadnymi kosztami na podstawie rachunków wystawianych za takie samo leczenie. Taka różnica między systemami w odniesieniu do tlenoterapii w komorze hiperbarycznej skutkuje tym, że członek CNS nie musi płacić za seans, podczas gdy osoba ubezpieczona w RCAM zostaje obciążona kwotą 568 EUR za seans. Tak więc szpital obciąża pacjenta ubezpieczonego w RCAM kwotą znacząco wyższą od kwoty zastosowanej do pacjenta należącego do CNS za to samo leczenie, która zostaje w całości pokryta przez CNS. Ponadto z udzielonej przez Komisję odpowiedzi na pytania Sądu wynika, że koszt świadczeń nie jest obliczany w oparciu o ceny wystarczająco zbliżone do rzeczywistych kosztów, ani o rzeczywiste profile medycznych pacjentów ubezpieczonych w RCAM. Należy zatem uznać, że skarżący został potraktowany mniej korzystnie w stosunku do członków CNS.

84      Ponadto bezsporne pozostaje, że ceny stosowane do ubezpieczonych w RCAM są wyższe niż dla członków CNS wyłącznie z tego powodu, że ci pierwsi nie należą do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego.

85      W tym względzie należy wskazać, że zdecydowana większość obywateli Luksemburga mieszkających w Luksemburgu należy do CNS. Natomiast znaczna większość osób ubezpieczonych w RCAM, będących odbiorcami świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na terytorium Luksemburga, jest obywatelami innych państw członkowskich (zob. analogicznie wyrok z dnia 3 października 2000 r., Ferlini, C‑411/98, EU:C:2000:530, pkt 58).

86      Należy stwierdzić, że ustanowiony przez porozumienie z 1996 r. system przewidujący udział RCAM w ogólnym budżecie szpitali luksemburskich poprzez wystawiane rachunki, wprowadza w tym celu system ustalania cen, zgodnie z którym osoby ubezpieczone w RCAM zostają obciążone zarówno kosztami stałymi, jak i kosztami zmiennymi związanymi z danymi świadczeniami opieki szpitalnej, podczas gdy osoby należące do CNS zostają obciążone wyłącznie kosztami zmiennymi, które są w całości pokrywane przez CNS. Taki system zezwala zaś luksemburskim podmiotom udzielającym świadczeń opieki szpitalnej na stosowanie wyższych cen wobec osób ubezpieczonych w RCAM niż członków CNS. Ustanawiając rzeczony system, Komisja umożliwiła tym samym odmienne traktowanie ze względu na przynależność państwową, które postawiło osoby ubezpieczone w RCAM w niekorzystnej sytuacji. Takie odmienne traktowanie stanowi dyskryminację pośrednią ze względu na przynależność państwową, o ile nie jest obiektywnie uzasadnione i proporcjonalne do realizowanego celu.

87      Powyższego twierdzenia nie podważa teza wysunięta przez Parlament, zgodnie z którą wyrok z dnia 3 października 2000 r., Ferlini (C‑411/98, EU:C:2000:530) nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Zdaniem Parlamentu, w odniesieniu do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych osobom ubezpieczonym w RCAM w sprawie zakończonej tym wyrokiem chodziło o jednostronne zastosowanie przez grupę podmiotów udzielających świadczeń opieki zdrowotnej cen wyższych niż te stosowane za świadczenia udzielane rezydentom należącym do krajowego systemu zabezpieczenia społecznego, co stanowiło dyskryminację ze względu na przynależność państwową, podczas gdy w niniejszej sprawie ceny wynikają z cennika przyjętego na podstawie porozumienia z 1996 r. zawartego między innymi przez organy luksemburskie i Komisję zgodnie z art. 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów.

88      W tym względzie należy podkreślić, że w pkt 48–50 wyroku z dnia 3 października 2000 r., Ferlini (C‑411/98, EU:C:2000:530) Trybunał wyjaśnił, iż rozpatrywane ceny nie podlegały ani przepisom krajowym, ani uregulowaniom w dziedzinie zabezpieczenia społecznego przyjętym w formie porozumień zbiorowych, ale zostały określone w sposób jednostronny przez wszystkie szpitale luksemburskie w ramach zrzeszenia szpitali luksemburskich. W oparciu o własne orzecznictwo Trybunał wskazał zatem, że art. 18 akapit pierwszy TFUE ma zastosowanie również do przypadków, w których dana grupa lub organizacja, jak wspomniane zrzeszenie, sprawuje pewien zakres władzy względem jednostek i może narzucić im warunki, które zagrażają wykonywaniu podstawowych swobód zagwarantowanych przez traktat FUE. Tak więc celem tego wyjaśnienia było wykazanie, że jednostronna praktyka podmiotu udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej wchodzi w zakres stosowania art. 18 TFUE.

89      Tymczasem okoliczność, że w niniejszej sprawie przyczyną odmiennego traktowania jest porozumienie, takie jak porozumienie z 1996 r., a nie jednostronne zastosowanie przez podmiot udzielający świadczeń opieki szpitalnej cen stosowanych za opiekę udzielaną osobom ubezpieczonym w RCAM, nie może podważać zastosowania zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową. Jak bowiem wynika z pkt 55–64 powyżej, art. 18 TFUE, który ustanawia tę zasadę, wiąże nie tylko państwa członkowskie, ale również instytucje Unii, dlatego zawarcie porozumienia takiego jak porozumienie z 1996 r. nie może skutkować wyłączeniem instytucji Unii ze zobowiązań ciążących na nich na mocy rzeczonej zasady.

90      Podobnie, jak twierdzi Parlament, Komisja wprawdzie może na mocy art. 39 ust. 2 lit. e) wspólnych przepisów negocjować i zawrzeć z organami krajowymi porozumienie umożliwiające wprowadzenie pułapu stosowanych cen. Niemniej przy wykonywaniu tej kompetencji Komisja jest zobowiązana do przestrzegania zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową, dlatego nie może wprowadzać odmiennego traktowania skutkującego postawieniem osób ubezpieczonych w RCAM w niekorzystnym położeniu w porównaniu do osób należących do krajowego systemu zabezpieczenia zdrowotnego, chyba że takie odmienne traktowanie jest obiektywnie uzasadnione i proporcjonalne do realizowanego celu.

 W przedmiocie istnienia uzasadnienia pośredniej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową

91      Zakładając nawet, że odmienne traktowanie osób ubezpieczonych w RCAM i osób należących do CNS stanowi dyskryminację zakazaną przez traktat, Parlament uważa, iż rozpatrywane podwyższenie cen ma uzasadniony cel. W tym względzie w pkt 14 i 15 odpowiedzi na skargę Parlament powołuje się na pismo komisarza ds. budżetu i zasobów ludzkich z dnia 26 listopada 2015 r., zgodnie z którym zawarcie porozumienia z 1996 r. umożliwiło ustanowienie limitów dotyczących kosztów hospitalizacji osób ubezpieczonych w RCAM, co zapobiegło stosowaniu jeszcze wyższych cen niż te stosowane „obecnie”.

92      W tym względzie, jak wskazano w pkt 82 powyżej, odmienne traktowanie porównywalnych sytuacji, takie jak ustanowione przez porozumienie z 1996 r, stanowi zakazaną dyskryminację pośrednią ze względu na przynależność państwową, chyba że jest ono obiektywnie uzasadnione.

93      Aby był uzasadniony, rozważany środek musi być właściwy dla zagwarantowania zgodnego z prawem celu, który realizuje, i nie może wykraczać poza to, co niezbędne dla osiągnięcia tego celu (zob. wyrok z dnia 13 kwietnia 2010 r., Bressol i in., C‑73/08, EU:C:2010:181, pkt 48 i przytoczone tam orzecznictwo).

94      W dziedzinie zabezpieczenia społecznego Trybunał orzekł, że cel polegający na zapobieganiu ryzyku poważnego naruszenia równowagi finansowej systemu zabezpieczenia społecznego danego państwa członkowskiego może stanowić uzasadniony cel (zob. podobnie wyrok z dnia 10 marca 2009 r., Hartlauer, C‑169/07, EU:C:2009:141, pkt 47 i przytoczone tam orzecznictwo). Analogicznie można uznać, że ten sam uzasadniony cel może mieć zastosowanie do systemu zabezpieczenia społecznego Unii, czyli RCAM. W związku z tym powołany przez Parlament cel polegający na ograniczeniu wydatków RCAM, o którym mowa w porozumieniu z 1996 r., mógłby co do zasady stanowić uzasadniony cel.

95      Jednakże, po pierwsze, przyjmując środek stanowiący odstępstwo od zasady ustanowionej przez prawo Unii, właściwe organy każdorazowo muszą udowodnić, że środek ten jest właściwy dla realizacji celu, którego osiągnięciu służy, oraz że nie wykracza poza to, co jest niezbędne dla jego osiągnięcia. Uzasadnieniu, na które może powołać się dana instytucja, muszą zatem towarzyszyć odpowiednie dowody lub analiza odpowiedniości i proporcjonalności ograniczającego środka, a także dokładne dane potwierdzające jej argumentację. Owa obiektywna, szczegółowa i podparta danymi liczbowymi analiza musi potwierdzać, w oparciu o rzetelne i spójne dane mające charakter dowodu, że stabilność systemu zabezpieczenia społecznego faktycznie jest zagrożona (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 21 stycznia 2016 r., Komisja/Cypr, C‑515/14, EU:C:2016:30, pkt 54).

96      Tymczasem należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie zabrakło takiej analizy. W odpowiedzi na skargę Parlament bowiem ograniczył się w tym zakresie do ogólnych twierdzeń bez przedstawienia konkretnych dowodów pozwalających na potwierdzenie jego argumentacji, że rozpatrywane porozumienie z 1996 r. ma „uzasadniony cel” polegający na „ustanowieniu pułapów cen w zakresie kosztów leczenia szpitalnego osób ubezpieczonych w systemie RCAM”.

97      Po drugie, jak wprawdzie wynika z pkt 94 powyżej, ograniczenie wydatków RCAM mogłoby co do zasady stanowić uzasadniony cel. Jednak należy stwierdzić, że rozpatrywany pułap cen wynikający z porozumienia z 1996 r., a w szczególności ustalenie cen na poziomie znacząco wyższym niż cen stosowanych dla członków CNS otrzymujących te same świadczenia opieki zdrowotnej, nie może stanowić odpowiedniego i proporcjonalnego środka dla realizacji wskazanego celu.

98      Ponadto w każdym razie w ramach niniejszej sprawy nie było podnoszone przed Sądem, że system wynikający z porozumienia z 1996 r. jest zgodny z celem polegającym na zapobieganiu ryzyku poważnego naruszenia równowagi finansowej luksemburskiego systemu zabezpieczenia społecznego. Zatem żaden „uzasadniony cel” nie leży w niniejszym przypadku u podstaw odmiennego traktowania osób korzystających z dwóch systemów refundacji kosztów opieki zdrowotnej, takiego jak wynikające z cennika załączonego do porozumienia z 1996 r.

99      Z powyższego wynika, że zarzut pierwszy należy uwzględnić. W związku z tym należy uwzględnić zarzut niezgodności z prawem porozumienia z 1996 r. bez konieczności badania zarzutu drugiego powołanego przez skarżącego, a w konsekwencji stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji, jako że zastosowano w niej cennik stosowany przez biuro ds. rozliczeń, wynikający z systemu ustanowionego przez porozumienie z 1996 r.

 W przedmiocie kosztów

100    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Parlament przegrał sprawę, należy zgodnie z żądaniem skarżącego obciążyć go kosztami postępowania.

101    Na podstawie art. 138 § 3 regulaminu postępowania interwenient pokrywa własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (dziewiąta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Stwierdza się nieważność decyzji biura ds. rozliczeń wspólnego systemu ubezpieczenia zdrowotnego w Luksemburgu wynikającej z rozliczenia nr 244 z dnia 25 stycznia 2017 r. o obciążeniu Francisa Wattiau kwotą 843,01 EUR, stanowiącą 15% sumy faktury za leczenie z dnia 30 maja 2016 r.

2)      Parlament Europejski pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez F. Wattiau.

3)      Association des seniors de la fonction publique européenne (SFPE) pokrywa własne koszty postępowania.

Gervasoni

Madise

da Silva Passos

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 30 kwietnia 2019 r.

Podpisy


*      Język postępowania: francuski.