Μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας

Οι γλωσσομαθείς νομικοί και οι διερμηνείς χρησιμοποιούν όλο και πιο εξελιγμένα μέσα υποβοήθησης της πολυγλωσσίας. Μολονότι η χρήση νευρωνικής αυτόματης μετάφρασης έχει καταστεί εκ των ων ουκ άνευ, ο ανθρώπινος έλεγχος εξακολουθεί να είναι αυστηρός, καθώς οι αποφάσεις των δικαιοδοτικών οργάνων της Ένωσης είναι κείμενα που παράγουν έννομα αποτελέσματα.

Το έργο των υπηρεσιών διερμηνείας και νομικής μετάφρασης του Δικαστηρίου υποβοηθείται από πολυγλωσσικές ορολογικές εργασίες οι οποίες πραγματοποιούνται σε συνεργασία με μια εξειδικευμένη μονάδα και οι οποίες συμβάλλουν στην ποιότητα και τη συνοχή των μεταφράσεων και των προφορικών παρεμβάσεων. Η μονάδα αυτή αναλαμβάνει επίσης τις προκαταρκτικές εργασίες ορολογίας και τεκμηρίωσης για ένα μέρος των εγγράφων. Οι βάσεις ορολογίας και δεδομένων εμπλουτίζονται συνεχώς, προκειμένου να μπορούν να επωφελούνται όλοι από τις λύσεις που έχουν δοθεί στο παρελθόν, ιδίως μέσω της χρήσης της IATE, δηλαδή της βάσης ορολογικών δεδομένων που είναι κοινή για όλα τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και επίσης, σε μεγάλο βαθμό, προσβάσιμη στο ευρύ κοινό.

Για την πολυγλωσσική νομική έρευνα σε πλήρες κείμενο, οι γλωσσομαθείς νομικοί και οι διερμηνείς στηρίζονται κυρίως στον ιστότοπο EUR‑Lex, ο οποίος παρέχει δημόσια πρόσβαση στο δίκαιο της Ένωσης. Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να συμβουλεύεται τη νομοθεσία και τη νομολογία σε πολύγλωσση προβολή. Οι γλωσσομαθείς νομικοί και οι διερμηνείς χρησιμοποιούν επίσης εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί για τις ανάγκες του Δικαστηρίου (π.χ. τη μηχανή αναζήτησης EURêka για τις υποθέσεις του Δικαστηρίου ή τον δικτυακό τόπο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης), καθώς και διοργανικούς πόρους, όπως τη μηχανή γλωσσικής αναζήτησης Quest ή το σύστημα μεταφραστικών μνημών Euramis.

Πέραν των παραδοσιακών εργαλείων, τα οποία επίσης εξελίσσονται τεχνολογικά, έχουν πλέον καταστεί απαραίτητα ορισμένα νέα εργαλεία, ειδικά για τον τομέα των γλωσσών. Πρόκειται ιδίως για τα λογισμικά μετάφρασης. Οι δύο τελευταίοι διοργανικοί διαγωνισμοί για την ανάθεση της σχετικής δημόσιας σύμβασης έχουν κατακυρωθεί στο εμπορικά διαθέσιμο μεταφραστικό λογισμικό Trados Studio. Στο περιβάλλον εργασίας του Trados Studio προβάλλονται ταυτόχρονα στην οθόνη το κείμενο-πηγή και το κείμενο-στόχος, έτσι ώστε να εμφανίζονται δίπλα δίπλα οι φράσεις που έχουν ήδη μεταφραστεί, που πρόκειται να μεταφραστούν ή που μεταφράζονται εκείνη τη στιγμή, καθώς και εκείνες για τις οποίες υπάρχουν προτάσεις είτε από προηγούμενες μεταφραστικές εργασίες είτε μέσω της νευρωνικής αυτόματης μετάφρασης. Χάρη στη στοίχιση των γλωσσικών αποδόσεων, τροφοδοτείται ευκολότερα, μόλις ολοκληρωθεί η μετάφραση, και η διοργανική βάση δεδομένων Euramis. Μέσω του Trados Studio, ο γλωσσομαθής νομικός έχει την ευχέρεια να αξιοποιήσει και άλλα εργαλεία υποβοήθησης της μετάφρασης, όπως τα εργαλεία ορολογίας που μνημονεύθηκαν πιο πάνω.

Εδώ και αρκετά χρόνια στο μεταφραστικό έργο συμβάλλει και η νευρωνική αυτόματη μετάφραση, η οποία απορρέει από έναν κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης γνωστό ως deep learning (βαθιά μάθηση). Στο Δικαστήριο, στο περιβάλλον των εργαλείων μετάφρασης με υποβοήθηση υπολογιστή έχουν ενσωματωθεί συγκεκριμένα η νευρωνική μηχανή eTranslation, την οποία δημιούργησαν και διαχειρίζονται τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, καθώς και το DeepL Pro, ένα λογισμικό που διατίθεται στο εμπόριο. Αυτές οι νευρωνικές μηχανές έχουν προπονηθεί πάνω σε έναν τεράστιο όγκο στοιχισμένων δίγλωσσων segments (φράσεων ή τμημάτων φράσεων), από τα οποία «μαθαίνουν». Άπαξ και τελειώσει η εκπαίδευση, οι μηχανές παρέχουν μεταφράσεις χάρη σε αλγορίθμους οι οποίοι προβαίνουν σε διαδοχικές διαβαθμίσεις των αντιστοιχιών με υφιστάμενα segments τις οποίες εντοπίζουν, με βάση κριτήρια όπως οι πιθανότητες, η γραμματική, τα συμφραζόμενα κ.ά.

Η σημαντική συμβολή αυτών των εργαλείων και τεχνολογιών δεν πρέπει να μας κάνει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι ο άνθρωπος, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο αυτού του «επαυξημένου» περιβάλλοντος, είναι ο μόνος που εξακολουθεί να διαθέτει, αφενός, την κρίση που απαιτείται για την επαλήθευση των προτεινόμενων λύσεων και, αφετέρου, την απαραίτητη γλωσσική και νομική εξειδίκευση.

Η διαρκής επαγγελματική κατάρτιση συμβάλλει θεμελιωδώς στη διατήρηση και τη διεύρυνση των επαγγελματικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για την άσκηση των καθηκόντων οποιουδήποτε επαγγέλματος σχετικού με την πολυγλωσσία. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής που εφαρμόζει το Δικαστήριο για τη διασφάλιση ενός πολύ υψηλού ποιοτικού επιπέδου μετάφρασης και διερμηνείας και καλύπτει κυρίως γλωσσικά, νομικά και τεχνικά ζητήματα.

Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων στους ανωτέρω τομείς αρχίζει από την ημέρα της πρόσληψης, δεδομένου ότι κάθε υπάλληλος, με το που αναλαμβάνει καθήκοντα, καλείται να παρακολουθήσει ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα με στόχο την εξοικείωση με τα εργαλεία και το περιβάλλον εργασίας του. Η επιμόρφωση συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του υπαλλήλου, με ξεχωριστή έμφαση στη γλωσσική κατάρτιση, προκειμένου να διασφαλίζεται και να επεκτείνεται η γλωσσική κάλυψη την οποία προσφέρουν ιδίως οι διερμηνείς και οι γλωσσομαθείς νομικοί. Ιδιαίτερη σημασία δίδεται όμως και στη διαρκή νομική εξειδίκευση, με την τακτική διοργάνωση συνεδρίων και σεμιναρίων για συγκεκριμένο κάθε φορά τομέα του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου. Τέλος, πάντοτε σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στο τεχνικό περιβάλλον της υπηρεσίας, διοργανώνονται επιμορφωτικά προγράμματα για την υποστήριξη της μετάβασης από ένα σύστημα πληροφορικής σε άλλο ή για τη χρήση νέων εργαλείων εργασίας.

Δείτε επίσης

> Πολυγλωσσία – Πρώτος τόμος