Athbhreithniú ar an mbliain

Réamhrá an Uachtaráin

Ba í an bhliain 2022 ceiliúradh 70 bliain de Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh. Chun an ócáid a chomóradh, tugadh cuma nua ar Thuarascáil Bhliantúil na hInstitiúide. Gan cur isteach ar cháilíocht na faisnéise, rinneadh an rogha formáid níos gonta lena dtugtar athbhreithniú ar phríomhfhorbairtí na hInstitiúide agus a cásdlí i stíl níos dírí agus níos inrochtana.

Leis an tréimhse a chlúdaítear leis an Athbhreithniú seo, filleadh ar ghnáthfheidhmiú na hInstitiúide, tar éis dhá bhliain chasta mar gheall ar an ngéarchéim sláinte a bhaineann le paindéim Covid-19. Ar ndóigh, tá na huirlisí teicneolaíocha a cuireadh i bhfeidhm le linn na géarchéime ina gcuid dár dtimpeallacht oibre laethúil, ach bhí sé riachtanach an Institiúid ón taobh istigh a athbheochan trí spontáineacht na malartuithe agus na n-idirghníomhaíochtaí ar an láthair a athbhunú, rud atá chomh tábhachtach sin d’éifeachtacht obair an dá chúirt.

Rinneadh comóradh ar cheiliúradh 70 bliain ar Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh timpeall ar an téama ’Ceartas gar don saoránach’, a mharcáil le sraith imeachtaí agus ócáidí, amhail an Lá Oscailte speisialta a tionóladh an 8 Deireadh Fómhair 2022, Fóram Urghnách na mBreithiúna a bhí ar siúl ón 4 go dtí an 6 Nollaig 2022, agus as ar eascair éisteacht fhoirmiúil i láthair, go háirithe, a Mhórgacht Ríoga, an Ard-Diúic Oidhreachtúil de Lucsamburg chomh maith le hionadaithe ardleibhéil ó na hInstitiúidí Eorpacha, údaráis Lucsamburg, an domhain Bhreithiúnaigh agus an phobail dhaonlathaigh, foilsiú Mórleabhair, eisiúint stampa speisialta ag seirbhís poist Lucsamburg, scaoileadh scannáin faoi stair na Cúirte agus ainm nua fhoirgnimh na hInstitiúide ag tagairt d’fhigiúirí suntasacha i stair an cheartais.

Ba í 2022 an bhliain ar comóradh 70 bliain na hInstitiúide, ach ba bhliain ‘ceiliúradh’ í freisin a bhain le garspriocanna tábhachtacha i dtógáil na hEorpa: 30 bliain de Chonradh Maastricht, nach mór tagairt shainráite a dhéanamh de i dtéacsanna bunaidh an Aontais Eorpaigh do luachanna daonlathacha, lena n-áirítear an smacht reachta, 25 bliana de Chonradh Amstardam, lenar leathnaíodh ‘modh an Chomhphobail’, go háirithe, dlínse na Cúirte chuig limistéar na saoirse, na slándála agus an cheartais, agus na 20 bliain ó tugadh an euro isteach.

Ach níor cheart do na cuimhneacháin seo go léir na réaltachtaí atá le sárú againn a cheilt.

Ar an drochuair, ag deireadh mhí Feabhra 2022, lean ráig an chogaidh san Úcráin an ghéarchéim sláinte. Tá íomhánna scanrúla na n-íospartach agus an scriosta, a rabhthas ag súil leo a bheith thart ar mhór-roinn na hEorpa, tagtha chun cuimhne gur luachanna iad an tsíocháin agus an tsaoirse, fiú má tá siad ‘soiléir’ dóibh siúd a fhreastalaíonn ar an tionscadal Eorpach agus nach éachtaí diongbháilte iad.

Cuireann sruthanna Eoraisceipteacha nó pobalacha, nó dúshláin na luachanna daonlathacha atá mar chuid de bhunchloch an tionscadail Eorpaigh, in aghaidh dhlisteanacht an Aontais Eorpaigh agus a chuid institiúidí go rialta. In Aontas Eorpach ar tugadh réimsí nua inniúlachtaí dó mar thoradh ar athbhreithnithe ar na Conarthaí, iarrtar níos mó ná riamh ar an Institiúid cinntí breithiúnacha a ghlacadh maidir le saincheisteanna íogaire. Cibé an é caomhnú na luachanna a bhaineann leis an smacht reachta, cosaint an chomhshaoil, an comhrac i gcoinne an idirdhealaithe, cosaint príobháideachais agus sonraí pearsanta, comhlíonadh rialacha iomaíochta ag ollchuideachtaí digiteacha, cosaint tomhaltóirí nó athbhreithniú ar dhlíthiúlacht maidir le bearta sriantacha a glacadh mar fhreagra ar sháruithe tromchúiseacha ar chearta an duine nó ar an dlí idirnáisiúnta, tá tionchar díreach ag cinntí na Cúirte Breithiúnais agus na Cúirte Ginearálta ar roinnt de na saincheisteanna is tábhachtaí atá os comhair an domhain inniu.

I gcomhthéacs geopholaitiúil ina bhfuil bunchlocha ár sochaithe daonlathacha faoi ionsaithe atá ag dul i méid, baineann tionchar na gcinntí sin le hiarracht ar leith sa chumarsáid agus san oideolaíocht chun srian a chur le neastacháin nó bréagaisnéis, ach freisin chun a áirithiú go ndéanfar na ceachtanna a foghlaimíodh ó chásdlí na hEorpa a ionchorprú i gceart sna córais dlí náisiúnta éagsúla.

Ó thaobh staitistice de, tá líon na gcásanna a tugadh os comhair an dá chúirt in 2022 inchomparáide leis an mbliain roimhe sin (1 710 cás in 2022, i gcomparáid le 1 720 in 2021). Tá laghdú beag ar líon na gcásanna arna ndúnadh ag an gCúirt Bhreithiúnais agus an Chúirt Ghinearálta (1 666 in 2022, i gcomparáid le 1 723 in 2021). Is é comhéifeacht an dá fhorbairt sin méadú beag ar líon iomlán na gcásanna atá ar feitheamh (2 585 in 2022, i gcomparáid le 2 541 in 2021).

D’fhan líon na gcásanna a tugadh os comhair na Cúirte Breithiúnais, cé go bhfuil siad beagán níos ísle ón mbliain roimhe sin (806 in 2022, i gcomparáid le 838 in 2021), ard i mbliana, go háirithe i réamhrialuithe. Ina theannta sin, ardaítear le líon méadaitheach cásanna a thugtar os comhair na Cúirte Breithiúnais saincheisteanna íogaire agus casta, lena n-éilítear tuilleadh machnaimh agus ama.

Chun a cumas a chaomhnú, sa chomhthéacs sin, cinntí ardchaighdeáin a thabhairt laistigh de thréimhse réasúnach ama, rinne an Chúirt Bhreithiúnais, de réir na rogha sin a thugtar sna Conarthaí, an 30 Samhain 2022, iarraidh a tharchur chuig reachtóir an Aontais Eorpaigh chun dlínse réamhrialaithe a aistriú chuig an gCúirt Ghinearálta in ábhair shonracha áirithe agus síneadh a chur leis an sásra faoinar cheart cead a bheith ann dul ar aghaidh le hachomhairc in aghaidh chinntí na Cúirte Ginearálta ar dtús.

Ba mhaith liom an deis seo a thapú chun buíochas ó chroí a ghabháil le mo chomhghleacaithe agus le foireann iomlán na hInstitiúide as an obair iontach a rinne siad i rith na bliana. Gan iad ní bheadh éachtaí go leor na bliana bainte amach againn.