Gníomhaíocht bhreithiúnach

A | An Chúirt Bhreithiúnais in 2022

Déileálann an Chúirt Bhreithiúnais leis na nithe seo a leanas go príomha:

iarrataí ar réamhrialú
I gcás ina bhfuil amhras ar chúirt náisiúnta maidir le léiriú ar riail an Aontais nó maidir lena bailíocht, cuirfidh sí bac ar na himeachtaí os a comhair agus cuirfidh sí an t-ábhar faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais. Nuair a bheidh an t-ábhar soiléirithe ag cinneadh na Cúirte Breithiúnais, beidh an chúirt náisiúnta in ann an díospóid atá os a comhair a réiteach. I gcásanna ina n-éilítear freagairt laistigh de thréimhse an-ghearr (mar shampla, maidir le tearmann, rialú teorann, fuadach leanaí, etc.), déantar foráil do nós imeachta práinne um réamhrialú (‘PPU’);
caingne díreacha, a bhaineann leis an méid seo a leanas:
- gníomh de chuid an Aontais a chur ar neamhní (‘caingean le haghaidh neamhniú’) nó
- dearbhú nach gcomhlíonann Ballstát dlí an Aontais (‘imeachtaí maidir le mainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh’). Mura gcomhlíonfaidh an Ballstát an breithiúnas inar cinneadh nár chomhlíon sé a chuid oibleagáidí, féadfaidh an dara caingean, ar a dtugtar caingean maidir le ’mainneachtain dhúbailte oibleagáidí a chomhlíonadh’, an Chúirt Bhreithiúnais a spreagadh chun pionós airgid a fhorchur air.
achomhairc i gcoinne bhreitheanna na Cúirte Ginearálta, agus féadfaidh an Chúirt Bhreithiúnais breith na Cúirte Ginearálta a chur ar neamhní ina ndiaidh;
iarrataí ar thuairim maidir le comhaontú atá beartaithe ag an Aontas a thabhairt i gcrích le tríú Stát nó le heagraíocht idirnáisiúnta (arna thíolacadh ag Ballstát nó ag institiúid Eorpach) a bheith ag luí leis na Conarthaí.

Gníomhaíocht agus forbairt na Cúirte Breithiúnais

Níor tháinig athrú ar chomhdhéanamh na Cúirte Breithiúnais in 2022, ná ar na téacsanna lena rialaítear a gníomhaíochtaí, Reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh agus na Rialacha Nós Imeachta.

Tar éis dhá bhliain a bhí buailte ag an ngéarchéim shláinte, ba í 2022 bliain ath-imeascadh ginearálta na foirne in áitreabh na hInstitiúide agus filleadh ar ghnáthchoinníollacha oibriúcháin, go háirithe a mhéid a bhaineann le héisteachtaí a thionól. Baineadh úsáid, áfach, as na forbairtí teicneolaíochta arna n-éileamh leis na bearta sláinte an dá bhliain roimhe sin chun tionscadail thábhachtacha áirithe a chur chun feidhme arb é is aidhm dóibh ceartas Eorpach a thabhairt níos gaire don saoránach.

Tá córas sruthaithe d’éisteachtaí á thairiscint ag an gCúirt Bhreithiúnais freisin, ón 26 Aibreán 2022, arb é is aidhm dó, amhail tionscadal na gcuairteanna cianda a seoladh in 2021, an ghné a bhaineann le “Cúirt na saoránach” a neartú, atá níos inrochtana don phobal i gcoitinne. Beartaítear leis na sruthaithe deis a thabhairt d’aon duine ar mian leo éisteachtaí a leanúint faoi na coinníollacha céanna amhail is dá mbeidís i láthair go fisiciúil i Lucsamburg, sa seomra cúirte, trí ateangaireacht chomhuaineach a dhéanamh ar na himeachtaí go dtí na teangacha is gá chun an éisteacht a sheoladh i gceart.

Ó thaobh staitistice de, beidh an bhliain 2022 marcáilte arís mar bhliain le gníomhaíocht leanúnach. Tugadh 806 chás os comhair na Cúirte Breithiúnais. Mar a tharla i mblianta roimhe seo, is iarrataí iad sin go bunúsach ar réamhrialuithe agus ar achomhairc arbh ionann iad féin, le 546 chás agus 209 gcás faoi seach, agus níos mó ná 93% de na cásanna ar fad a tugadh in 2022. Clúdaítear leis na cásanna sin réimsí chomh héagsúil agus chomh híogair agus atá caomhnú bhunluachanna an Aontais Eorpaigh, cosaint sonraí pearsanta agus cosaint tomhaltóirí nó cosaint an chomhshaoil, chomh maith le cánachas, iomaíocht agus Státchabhair. Tá roinnt cásanna ann freisin a bhaineann leis an ngéarchéim sláinte nó leis an gcogadh san Úcráin.

Dúnadh 808 gcás de bharr fhoirmíochtaí éagsúla na Cúirte Breithiúnais. Thug an Mór-Dhlísheomra rialú ar líon ard (78) agus rinneadh cinneadh sa Chúirt iomlán ar dhá chás maidir leis an nasc idir urraim don smacht reachta agus cur chun feidhme bhuiséad an Aontais (Cásanna C‑156/21, an Ungáir v an Pharlaimint agus an Chomhairle, agus C‑157/21, an Pholainn v an Pharlaimint agus an Chomhairle).

Mar thoradh ar úsáid orduithe rialta, go háirithe in achomhairc, bhí fad iomlán na n-imeachtaí (16.4 mí) cosúil le fad na bliana roimhe sin (16.6 mí), ach, mar chomhartha ar chastacht mhéadaithe na gceisteanna a tharchuirtear chuig an gCúirt Bhreithiúnais, cuirfear síneadh le meánfhad na n-imeachtaí le haghaidh réamhrialú (17.3 mí, i gcomparáid le 16.7 mí in 2021).

An 31 Nollaig 2022, b’ionann líon na gcásanna a bhí ar feitheamh os comhair na Cúirte Breithiúnais agus 1,111 chás, dhá aonad níos lú ná an líon a bhí ann an 31 Nollaig 2021 (1,113 chás).

I bhfianaise na staitisticí sin, agus á chur san áireamh go raibh 54 bhreitheamh (beirt in aghaidh an Bhallstáit) ag an gCúirt Ghinearálta ó mhí Iúil 2022, mar thoradh ar an athchóiriú ar struchtúr breithiúnach an Aontais a thabhairt chun críche arna chinneadh in 2015, rinne an Chúirt Bhreithiúnais iarraidh le reachtóir an Aontais chun an Reacht a leasú ar dhá phointe. Is é is cuspóir dó a chur ar chumas na Cúirte Breithiúnais a cumas cinntí ar ardchaighdeán a chur i gcrích laistigh de spriocdháta réasúnta a chaomhnú, ach freisin díriú níos mó ar na príomhchúraimí atá uirthi maidir le dlínse bhunreachtúil agus uachtarach an Aontais.

Ar an gcéad dul síos, is éard atá san iarraidh ar leasú ná dlínse a aistriú chuig an gCúirt Ghinearálta chun réamhrialuithe a thabhairt i gcúig réimse atá sainithe go soiléir, inarb annamh a ardaítear ceisteanna prionsabail, a bhfuil bonn láidir acu i gcásdlí na Cúirte Breithiúnais agus a bhfuil, ina theannta sin, ina líon sách mór cásanna chun go mbeidh fíoréifeacht ag an aistriú beartaithe ar a hualach oibre: comhchóras CBL, dleachtanna máil, an Cód Custaim agus rangú earraí de réir taraife san Ainmníocht Chomhcheangailte, cúiteamh agus cúnamh do phaisinéirí, agus an córas i ndáil le trádáil astaíochtaí gás ceaptha teasa.

Bheadh dlínse na Cúir te Ginearálta chun réamhrialuithe a thabhairt i gcás gan dochar dá cumas an cás a tharchur chuig an gCúirt Bhreithiúnais má mheasann sí go bhfuil breith ar phrionsabal ag teastáil sa chás a d’fhéadfadh difear a dhéanamh d’aontacht nó do chomhchuibheas dhlí an Aontais. Bheadh an deis ag an gCúirt Bhreithiúnais freisin athbhreithniú a dhéanamh, ar bhonn eisceachtúil, ar chinneadh na Cúirte Ginearálta i gcás ina bhfuil baol tromchúiseach ann go ndéanfaí difear don aontacht nó don chomhchuibheas sin.

Ar an dara dul síos, i gcomhthéacs ina bhfuil líon ard achomharc i gcoinne chinntí na Cúirte Ginearálta, chun éifeachtacht an nós imeachta sin a choimeád agus chun cur ar chumas na Cúirte Breithiúnais díriú ar achomhairc lena n-ardaítear ceisteanna tábhachtacha dlí, iarrtar san iarraidh reachtach go gcuirfí síneadh leis an sásra trínar cheart cead a thabhairt d’achomharc dul ar aghaidh a tháinig i bhfeidhm an 1 Bealtaine 2019 (Airteagal 58a den Reacht).

Bhainfeadh an síneadh sin le hachomhairc i gcoinne chinntí na Cúirte Ginearálta maidir le cinntí na mBord Achomhairc atá neamhspleách ar chomhlachtaí áirithe de chuid an Aontais nár luadh ar dtús in Airteagal 58a den Reacht nuair a tháinig sé i bhfeidhm an 1 Bealtaine 2019 (mar shampla, Gníomhaireacht Iarnróid an Aontais Eorpaigh agus Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chomhar idir Rialálaithe Fuinnimh, an tÚdarás Baincéireachta Eorpach, an tÚdarás um Margaí Airgeadais agus an tÚdarás um Árachas agus Pinsin Cheirde).

Koen Lenaerts

Uachtarán Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh

**806** chás a tugadh isteach

**546** nós imeachta um réamhrialú lena n-áirítear 5 PPU

Na Príomh-Bhallstáit as a dtionscnaítear na hiarrataí:

An Germany 98

An Iodáil 63

An Bhulgáir 43

An Spáinn 41

An Pholainn 39

37 gcaingean dhíreacha lena n-áirítear: 35 chaingean maidir le mainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh agus 2 chaingean ‘maidir le mainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh faoi dhó’

**209** n-achomharc i gcoinne chinntí na Cúirte Ginearálta

6 iarratas ar chúnamh dlíthiúil

Féadfaidh páirtí nach bhfuil in ann costais na n-imeachtaí a íoc iarratas a dhéanamh ar chúnamh dlíthiúil saor in aisce.

**808** gcás a socraíodh

**546** nós imeachta um réamhrialú lena n-áirítear 7 PPU

36 chaingean dhíreacha lena n-áirítear 17 mainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh a aimsíodh i gcoinne 12 Bhallstát

**196** achomharc i gcoinne chinntí na Cúirte Ginearálta lena n-áirítear 38 lenar cuireadh an cinneadh arna ghlacadh ag an gCúirt Ghinearálta ar neamhní

1 tuairim amháin

Meánfhad na n-imeachtaí: 16.4 mí

Meánfhad na nósanna imeachta práinne um réamhrialú: 4.5 mí

**1 111** chás atá ar feitheamh amhail ón 31 Nollaig 2022

Príomhábhair

Státchabhair 58

Iomaíocht 64

Dlí institiúideach 38

Comhshaol 46

Limistéar saoirse, slándála agus ceartais 132

Cánachas 80

Beartais shóisialta 73

Maoin intleachtúil 33

Cosaint tomhaltóirí 77

Comhfhogasú reachtaíochta 89

Féach ar staitisticí mionsonraithe na Cúirte Breithiúnais

Comhaltaí na Cúirte Breithiúnais

Tá 27 mBreitheamh agus 11 Abhcóide Ghinearálta sa Chúirt Bhreithiúnais.

Ceaptar na Breithiúna agus na hAbhcóidí Ginearálta trí chomhaontú a dhéanann rialtais na mBallstát, tar éis dul i gcomhairle le coiste atá freagrach as tuairim a thabhairt ar oiriúnacht na n-iarratasóirí ionchasacha chun na cúraimí lena mbaineann a chur i gcrích. Ceaptar iad ar feadh téarma sé bliana, ar téarma é is féidir a athnuachan.

Roghnaítear iad ó na daoine nach bhfuil amhras ar bith ann faoin neamhspleáchas, a bhfuil na cáilíochtaí is gá acu chun iad a cheapadh sna hoifigí breithiúnacha is airde ina dtíortha féin, nó ar dlí-eolaithe iad a n-aithnítear a n-inniúlacht.

Comhlíonfaidh na Breithiúna a ndualgais le neamhchlaontacht agus neamhspleáchas iomlán.

Toghann Breithiúna na Cúirte Breithiúnais idir eatarthu an tUachtarán agus an Leas-Uachtarán. Ainmníonn na Breithiúna agus na hAbhcóidí Ginearálta an Cláraitheoir ar feadh téarma sé bliana.

O. Spineanu-Matei

Breitheamh

T. Ćapeta

Abhcóide Ginearálta

L. Medina

Abhcóide Ginearálta

A. Calot Escobar

Cláraitheoir

An t-ord prótacail amhail an 07/10/2022

B | An Chúirt Ghinearálta in 2022

Féadfar caingne díreacha arna dtionscnamh ag daoine nádúrtha nó dlítheanacha, i gcás ina bhfuil baint aonair nó dhíreach acu (daoine aonair, cuideachtaí, comhlachais, etc.) agus ag na Ballstáit i gcoinne gníomhartha de chuid institiúidí, chomhlachtaí, oifigí nó ghníomhaireachtaí an Aontais Eorpaigh, chomh maith le caingne díreacha lena lorgaítear cúiteamh as damáiste arna dhéanamh ag na hInstitiúidí nó ag a seirbhísigh, a chur faoi bhráid na Cúirte Ginearálta ag an gcéad chéim.

Tá cuid mhór dá dlíthíocht de chineál eacnamaíoch: maoin intleachtúil (trádmharcanna, dearaí de chuid an Aontais Eorpaigh), iomaíocht, Státchabhair agus maoirseacht bhaincéireachta agus airgeadais.

Tá dlínse ag an gCúirt Ghinearálta freisin breith a thabhairt i ndíospóidí na seirbhíse sibhialta idir an tAontas Eorpach agus a sheirbhísigh.

Is féidir breitheanna ón gCúirt Ghinearálta a achomharc os comhair na Cúirte Breithiúnais, ach tá na hachomhairc sin teoranta do phointí dlí. I gcásanna a ndearnadh iad a bhreithniú faoi dhó cheana féin (ag bord achomhairc neamhspleách agus ansin ag an gCúirt Ghinearálta), ní cheadóidh an Chúirt Bhreithiúnais don achomharc dul ar aghaidh ach amháin má ardaítear leis saincheist atá suntasach maidir le haontacht, comhsheasmhacht nó forbairt dhlí an Aontais.

Gníomhaíocht agus forbairt na Cúirte Ginearálta

Ba é 2022 filleadh an chogaidh ar an mór-roinn seo againne. Ní mór an ócáid uafásach sin a bheith ina tráth feasachta comhchoitinne do mhuintir na hEorpa ar fad. Ní féidir deimhin a dhéanamh don tsíocháin riamh agus teastaíonn tiomantas ó gach duine. Tá ár n-institiúid i gcroílár an tiomantais sin. Tá sé de chúram ar an gCúirt Bhreithiúnais agus ar an gCúirt Ghinearálta a áirithiú go gcomhlíonfar an smacht reachta agus go n-oibreoidh siad chun dínit an duine a chosaint. San Aontas, ní trí bhagairtí ná airm a ndéantar coinbhleachtaí a réiteach, ach trí phlé agus dlí. Sa chomhthéacs sin, iarrtar ar an gCúirt Ghinearálta, go háirithe, uaireanta laistigh de spriocdhátaí an-docht, athbhreithniú a dhéanamh ar dhlíthiúlacht na mbeart sriantach arna nglacadh ag an Aontas i gcoinne daoine nó eintitis a bhfuil baint acu leis an ionsaí arna dhéanamh ag Cónaidhm na Rúise ó mhí Feabhra 2022. D’éirigh le Mór-Dhlísheomra na Cúirte Ginearálta an breithiúnas sa Chás RT France v an Chomhairle a thabhairt, mar shampla, faoi nós imeachta brostaithe, cúig mhí tar éis an chaingean sin a thabhairt isteach. Go dtí seo, tugadh isteach níos mó ná 70 cás de bhearta sriantacha a bhaineann leis an gcoinbhleacht armtha. Is onóir san Aontas seo againne nach bhfuil na bearta sin marcáilte le treallachas agus, dá bhrí sin, go bhfuil siad faoi réir athbhreithnithe ag breithiúna neamhspleácha agus neamhchlaonta.

Níos mó ná riamh, léirítear leis na cásanna a tugadh os comhair na Cúirte Ginearálta na mórdhúshláin shochaíocha atá os comhair ár mór-roinne. Anuas ar na bearta sriantacha, a bhaineann ní hamháin le hionsaithe na hÚcráine, áirítear leo sin rialáil iomaíoch na n-ollchuideachtaí digiteacha agus an creat do Státchabhair, go háirithe i réimse an chánachais, an fhuinnimh agus an chomhshaoil. Áirítear leo sin freisin an dlí baincéireachta agus airgeadais, cosaint sonraí pearsanta, an comhbheartas tráchtála agus rialáil na margaí fuinnimh. I bhfianaise na bhforbairtí reachtacha a rinneadh le déanaí agus i bhfianaise an chomhthéacs idirnáisiúnta arna mharcáil ag an teannais ar mó a mhéid i gcónaí, d’fhéadfadh an t-athbhreithniú ar dhlíthiúlacht ghníomhartha institiúidí an Aontais a dhéanamh níos déine.

Ná bíodh amhras ar bith ort: tá an Chúirt Ghinearálta go hiomlán ar an eolas faoina freagrachtaí. Tá na hacmhainní aici chun déileáil leis. Go háirithe, tá ochtar comhaltaí nua tagtha chun na Cúirte Ginearálta le bliain anuas, rud a léiríonn gur tugadh chun críche an t-athchóiriú a tionscnaíodh le Rialachán 2015/2422. Tá 54 chomhalta sa Chúirt Ghinearálta anois agus tá beirt bhreithiúna in aghaidh an Bhallstáit aici. I bhfianaise na tréimhse nua trí bliana dar tús mí Mheán Fómhair 2022, rinne sí tuilleadh machnaimh ar a heagrú agus ar a modhanna oibre, ag díriú ar athbhreithniú breithiúnach a dhoimhniú, ar chúnamh a thabhairt do na páirtithe sa díospóid le linn na n-imeachtaí agus ar fhad na n-imeachtaí (16.2 mí ar an meán le haghaidh 2022). Tá an Chúirt Ghinearálta, neartaithe agus atheagraithe ar an mbealach sin, tar éis cúrsa a shocrú di féin: an cúrsa maidir le ceartas ar ardchaighdeán a sheachadadh, atá intuigthe do dhaoine aonair, laistigh de spriocdhátaí atá comhsheasmhach le hionchais shaol an lae inniu.

Ní mór struchtúr breithiúnach an Aontais a chur in oiriúint go leanúnach do dhúshláin ár linne. Is den mheon sin go ndearna an Chúirt Bhreithiúnais iarraidh reachtach i mí na Samhna 2022, inter alia, chun sainiú a dhéanamh ar na réimsí sonracha ina bhféadfadh dlínse a bheith ag an gCúirt Ghinearálta ceisteanna arna dtarchur ag cúirteanna na mBallstát le haghaidh réamhrialú a éisteacht (Airteagal 256 CFAE). Tá an Chúirt Ghinearálta ar fáil chun tacú leis an gCúirt Bhreithiúnais, a bhfuil ualach oibre ag dul i méid uirthi. Agus dlúthbhaint aici leis na breithnithe ba bhun leis an tionscnamh sin, tá an Chúirt Ghinearálta ag ullmhú cheana féin dá chur i bhfeidhm.

Marc van der Woude

Uachtarán na Cúirte Ginearálta

**858** gcás a socraíodh

**760** caingean dhíreach lena n-áirítear:

**1 474** chás atá ar feitheamh (ón 31 Nollaig 2022)

Príomhábhair na gcaingne

Féach ar staitisticí mionsonraithe na Cúirte Ginearálta

Nuálaíochtaí sa chásdlí

Sa Chúirt Ghinearálta agus in áiteanna eile, is minic a thagann scéal nuachta amháin sa tóir ar cheann eile. Cé go bhfuil na díospóidí a bhaineann le paindéim COVID-19 fós ar bhealaí neamhfhiosraithe, mar a léiríodh sa bhreithiúnas in Roos agus páirtithe eile v an Pharlaimint an 27 Aibreán 2022 (T‑710/21, T‑722/21 agus T‑723/21) agus scrúdú á dhéanamh den chéad uair ar dhlíthiúlacht srianta áirithe arna bhforchur ag institiúidí an Aontais chun sláinte a bhfoirne a chosaint, tháinig ionad dlíthíochta nua as ionsaí míleata Chónaidhm na Rúise i gcoinne na hÚcráine an 24 Feabhra 2022. Dá bhrí sin, ina breithiúnas in RT France v an Chomhairle an 27 Iúil 2022 (T‑125/22), thug an Chúirt Ghinearálta, ina suí di mar Mhór-Dhlísheomra, rialú nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe, tar éis nós imeachta brostaithe, maidir le dlíthiúlacht na mbeart sriantach arna nglacadh ag an gComhairle arb é is aidhm dóibh cosc a chur ar ábhar closamhairc a chraoladh.

Mar sin féin, chomh domhain agus is féidir leis a bheith, ní féidir leis an nuacht sin an iliomad forbairtí sa chásdlí atá déanta ag an gCúirt Ghinearálta i gcomhthéacsanna níos traidisiúnta a shárú.

Dá bhrí sin, in ábhair institiúideacha, rinne an Chúirt Ghinearálta, sa bhreithiúnas in Verelst v an Chomhairle an 12 Eanáir 2022 (T‑647/20), scrúdú den chéad uair ar dhlíthiúlacht Chinneadh Cur Chun Feidhme 2020/1117 lena gceaptar Ionchúisitheoirí Eorpacha Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh, arna ghlacadh de bhun Rialachán 2017/1939 lena gcuirtear chun feidhme comhar feabhsaithe maidir le bunú OIPE. Ag deireadh a scrúdaithe, tháinig an Chúirt Ghinearálta ar an gconclúid go raibh lánrogha ag an gComhairle maidir le tuillteanais iarrthóirí do phost an Ionchúisitheora Eorpaigh i mBallstát a mheasúnú agus a chur i gcomparáid, agus dúirt sí freisin, sa chás seo, gur urramaíodh teorainneacha na cumhachta leithne lánroghnach sin agus an t-iarrthóir rathúil á roghnú agus á cheapadh. I réimse an tsoláthair phoiblí, scrúdaigh an Chúirt Ghinearálta, ina breithiúnas in Leonardo v Frontex an 26 Eanáir 2022 (T‑849/19), inghlacthacht caingne le haghaidh neamhniú maidir le fógra conartha agus a iarscríbhinní ó ghnóthas nár ghlac páirt sa ghlao ar thairiscintí a eagraíodh leis an bhfógra sin. Ag rialú i gcomhdhéanamh leathnaithe, chinn sí gur dócha go mbeadh bonn cirt ag gnóthas a léirigh go raibh a rannpháirtíocht i nós imeachta tairisceana dodhéanta de bharr cheanglais na sonraíochtaí tairisceana, chun leas a bheith aige imeachtaí a thionscnamh i gcoinne roinnt doiciméad a bhaineann le conradh. Ar deireadh, in ábhair iomaíochta, sa bhreithiúnas in Illumina v an Coimisiún an 13 Iúil 2022 (T‑227/21), rialaigh an Chúirt Ghinearálta den chéad uair maidir le cur i bhfeidhm an tsásra tarchuir dá bhforáiltear in Airteagal 22 de Rialachán 139/2004 maidir le comhchruinnithe d’idirbheart nár ghá fógra a thabhairt ina leith sa Stát a d’iarr í a tharchur, ach a raibh baint aige le gnóthas a fháil nach raibh a thábhacht don iomaíocht léirithe ina láimhdeachas. Sa chás sin, ghlac an Chúirt Ghinearálta, i bprionsabal, go bhféadfadh an Coimisiún a aithint go bhfuil dlínse aige i gcás den sórt sin.

Savvas S. Papasavvas

Leas-Uachtarán na Cúirte Ginearálta

Comhaltaí na Cúirte Ginearálta

Tá an Chúirt Ghinearálta comhdhéanta de bheirt bhreithiúna ó gach Ballstát.

Roghnófar breithiúna na Cúirte Ginearálta as measc daoine nach bhfuil a neamhspleáchas inchurtha in amhras agus a bhfuil acu an ábaltacht is gá chun feidhmeanna breithiúnacha a fheidhmiú. Is iad rialtais na mBallstát a cheapann, de thoil a chéile, na breithiúna, tar éis dóibh dul i gcomhairle le painéal atá an cúram air tuairim a thabhairt maidir le hoiriúnacht na n-iarrthóirí. Is téarma oifige sé bliana a bhíonn acu, agus is téarma inathnuaite an téarma sin. Ainmníonn siad an tUachtarán agus an Leas-Uachtarán as a measc féin ar feadh téarma trí bliana. Ainmníonn siad an Cláraitheoir ar feadh téarma oifige sé bliana.

Feidhmíonn na Breithiúna a ndualgais ar mhodh atá go hiomlán neamhchlaonta agus neamhspleách.

I mí Eanáir 2022, chuaigh Ioannis Dimitrakopoulos (an Ghréig), Damjan Kukovec (an tSlóivéin) agus Suzanne Kingston (Éire) i mbun a ndualgas mar bhreithiúna de chuid na Cúirte Ginearálta.

I mí Iúil 2022, chuaigh Tihamér Tóth (an Ungáir) agus Beatrix Ricziová (an tSlóvaic) i mbun a ndualgas mar bhreithiúna de chuid na Cúirte Ginearálta.

Fócas

Tá an rialachán lena leagtar síos coinníollacha chun cistí Eorpacha a íoc i ndáil le smacht reachta bailí

Breithiúnais in an Ungáir v an Pharlaimint agus an Chomhairle agus an Pholainn v an Pharlaimint agus an Chomhairle an 16 Feabhra 2022 (C‑156/21 agus C‑157/21)

An smacht reachta

Tá sé ar cheann de luachanna bunúsacha an Aontais lena gcuimsítear:

prionsabal na dlíthiúlachta, a thugann le tuiscint gurb ann do phróiseas reachtach trédhearcach, cuntasach, daonlathach agus iolraíoch;
prionsabal na deimhneachta dlíthiúla;
toirmeasc ar threallachas na gcumhachtaí feidhmiúcháin;
prionsabal na cosanta éifeachtaí breithiúnaí (rochtain ar cheartas neamhspleách agus neamhchlaonta);
prionsabal scaradh na gcumhachtaí;
prionsabal an neamh-idirdhealaithe agus an chomhionannais faoin dlí.

Chun buiséad an Aontais agus a leasanna airgeadais a chosaint ar éifeachtaí a eascraíonn as sáruithe ar an smacht reachta mar luach bunúsach ar a bhfuil an tAontas fothaithe, tá córas nua coinníollachta glactha ag an Aontas.

Leis an scéim sin, a bunaíodh le Rialachán 2020/2092 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, cuirtear faoi réir chomhlíonadh phrionsabail an smachta reachta ag na Ballstáit maoiniú a fháil ó bhuiséad an Aontais. Leis an Rialachán sin, ceadaítear don Chomhairle, tar éis don Choimisiún imscrúdú a dhéanamh, bearta a dhéanamh — amhail íocaíochtaí a chur ar fionraí nó ceartuithe airgeadais — chun buiséad an Aontais agus a leasanna airgeadais a chosaint nuair is dócha go ndéanfaidh sáruithe den sórt sin difear dóibh.

Rinne an Ungáir agus an Pholainn agóid i gcoinne an Rialacháin sin os comhair na Cúirte Breithiúnais. I bhfianaise na tábhachta eisceachtúla a bhaineann leo, thug an Chúirt Bhreithiúnais iomlán rialú ar na cásanna.

An 16 Feabhra 2022, dhiúltaigh an Chúirt Bhreithiúnais do na caingne arna dtabhairt ag an Ungáir agus an bPolainn.

Cuireann an Chúirt Bhreithiúnais i bhfios go láidir go bhfuil an tAontas fothaithe ar luachanna is coiteann do na Ballstáit, lena n-áirítear an smacht reachta. Sainmhínítear leis na comhluachanna sin féiniúlacht an Aontais mar dhlíchóras coiteann agus ghlac na Ballstáit uile leo tar éis a n-aontachais leis an Aontas. Dá bhrí sin, is ionann comhlíonadh phrionsabail an smachta reachta agus oibleagáid ar na Ballstáit toradh a ghnóthú, a leanann go díreach óna mballraíocht san Aontas. Is coinníoll é ar na Ballstáit chun teacht ar na cearta go léir a thagann ó chur i bhfeidhm na gConarthaí.

D’fhéadfadh sé go gcuirfí isteach go mór ar leasanna airgeadais an Aontais mar gheall ar sháruithe ar phrionsabail an smachta reachta i mBallstát. Ní féidir le Ballstáit bainistíocht fhónta airgeadais a áirithiú ach amháin má ghníomhaíonn údaráis phoiblí i gcomhréir leis an dlí, má dhéantar sáruithe ar an dlí a leanúint go héifeachtach agus más féidir cinntí treallacha nó neamhdhleathacha údarás poiblí a bheith faoi réir athbhreithniú breithiúnach éifeachtach ag breithiúnacht neamhspleách agus neamhchlaonta. Dá bhrí sin, ní mór don Aontas a bheith in ann a leasanna airgeadais a chosaint, go háirithe trí bhearta chun buiséad an Aontais a chosaint. Dá bhrí sin, measann an Chúirt Bhreithiúnais go dtagann an córas a bunaíodh leis an Rialachán a chonspóidtear faoi choincheap na rialacha airgeadais lena sonrófar go háirithe an gnáthnós imeachta chun buiséad an Aontais a chur chun feidhme [Airteagal 322 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais (CFAE)]. Dá bhrí sin, glacadh an Rialachán i gceart ar an mbunús dlí sin.

Míníonn an Chúirt Bhreithiúnais freisin, mar fhreagra ar argóintí áirithe ón Ungáir agus ón bPolainn, nach dtéann an sásra coinníollachta timpeall ar an nós imeachta a leagtar síos in Airteagal 7 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). Tá cuspóir difriúil ag an dá nós imeachta agus tá cuspóir ar leith acu. Go háirithe, le hAirteagal 7 CAE, is féidir aghaidh a thabhairt ar aon sárú tromchúiseach agus leanúnach ar cheann de luachanna bunaidh an Aontais, nó ar aon riosca soiléir a bhaineann le sárú den sórt sin, cé nach bhfuil an Rialachán faoi chonspóid infheidhme ach amháin maidir le sáruithe ar phrionsabail an smachta reachta agus sa chás sin amháin go bhfuil forais réasúnacha ann lena mheas go bhfuil tionchar buiséadach ag na sáruithe sin.

Diúltaíonn an Chúirt Bhreithiúnais don argóint freisin nach bhfuil aon ábhar nithiúil i ndlí an Aontais ag prionsabail an smachta reachta. Forbraíodh na prionsabail sin go forleathan ina cásdlí agus dá bhrí sin soiléirítear iad i ndlíchóras an Aontais. Is as comhluachanna arna n-aithint agus arna gcur i bhfeidhm ag na Ballstáit ina ndlíchórais féin a thagann siad. Dá bharr sin, féadfaidh na Ballstáit cinneadh atá beacht go leor a dhéanamh maidir leis an mbuninneachar agus na ceanglais a eascraíonn as gach ceann de na prionsabail.

Ar deireadh, ceanglaítear le cur chun feidhme an tsásra coinníollachta go gcruthófaí fíornasc idir sárú ar phrionsabal an smachta reachta agus an difear nó an baol mór go ndéanfaí difear do bhainistíocht fhónta airgeadais an Aontais. Leis an gcur chun feidhme sin forchuirtear diancheanglais nós imeachta i leith an Choimisiúin freisin. Dá bhrí sin, níl bonn cirt ag an Ungáir ná ag an bPolainn agus iad ag maíomh go bhfuil na cumhachtaí a thugtar don Choimisiún agus don Chomhairle róleathan. Is é conclúid na Cúirte Breithiúnais go gcomhlíontar ceanglais na deimhneachta dlíthiúla leis an Rialachán atá faoi chonspóid.

(Airteagal 7 CAE)

Déantar cur síos san fhoráil sin ar an nós imeachta chun cearta áirithe a eascraíonn ó na Conarthaí a chur i bhfeidhm ar an mBallstát a fhionraí i gcás ina ndéantar sárú tromchúiseach agus leanúnach ar chomhluachanna na mBallstát dá dtagraítear in Airteagal 2 CAE, lena n-áirítear an smacht reachta. Mhaígh an Ungáir agus an Pholainn go bhfágtar leis an Rialachán ‘Coinníollachta’ go neamhdhleathach, trí nós imeachta comhthreomhar a thabhairt isteach, go bhféadfaí dul timpeall ar na coinníollacha beachta a leagtar síos in Airteagal 7 CAE chun pionós a ghearradh ar Bhallstát.

Bhí an urraim don smacht reachta faoi réir go leor breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais, lena n-áirítear:

Breithiúnas in Associação Sindical dos Juízes Portugueses (Neamhspleáchas na mbreithiúna – Laghdú ar phá státseirbhíseach náisiúnta) an 27 Feabhra 2018 (C‑64/16) ;
Breithiúnas in an Coimisiún v an Pholainn (Córas araíonachta do bhreithiúna – Teorannú ar an gceart agus oibleagáid na gcúirteanna náisiúnta iarraidh ar réamhrialú a chur faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais) an 15 Iúil 2021 (C‑791/19) ;
Breithiúnas in Repubblika (Neamhspleáchas bhreithiúna de chuid Ballstáit – Nós imeachta ainmniúcháin – Cumhacht an Phríomh-Aire – An Coiste um Cheapacháin Bhreithiúnacha a bheith rannpháirteach ann) an 20 Aibreán 2021 (C‑896/19).

Prionsabal na deimhneachta dlíthiúla

Ceanglaítear leis an bprionsabal sin go mbeidh rialacha dlí soiléir agus beacht agus go mbeidh a gcur i bhfeidhm intuartha ag na daoine aonair, go háirithe i gcás ina bhféadfadh iarmhairtí díobhálacha a bheith acu. Dá bhrí sin, ní mór na rialacha a chur ar chumas na ndaoine lena mbaineann a fháil amach gan amhras cad iad na cearta agus na hoibleagáidí atá acu agus bearta a dhéanamh dá réir.

Fócas

An ceart atá ag comhlachais um chosaint an chomhshaoil chun imeachtaí dlíthiúla a thionscnamh

Breithiúnas in Deutsche Umwelthilfe (Cineálcheadú mótarfheithiclí) an 8 Samhain 2022 (C‑873/19)

Chun an comhshaol a chosaint agus cáilíocht an aeir a fheabhsú, cuirtear toirmeasc le Rialachán AE maidir le cineálcheadú mótarfheithiclí ar úsáid a bhaint as feistí a ghníomhaíonn maidir le córas rialaithe astaíochtaí gás truaillithe chun a n-éifeachtacht a laghdú (feistí ‘sáraithe’). Tá trí eisceacht ann, áfach, ón toirmeasc sin, go háirithe ‘i gcás ina mbeidh call leis an bhfeiste chun an t-inneall a chosaint ó dhamáiste nó ó thionóisc agus chun go n-oibreoidh an fheithicil go sábháilte’.

Measann Deutsche Umwelthilfe, comhlachas Gearmánach um chosaint an chomhshaoil, gur sháraigh Údarás Gearmánach na Cónaidhme um Mótar-Iompar an toirmeasc atá i gceist trí úsáid a bhaint as bogearraí a laghdaíonn athchúrsáil gás truaillithe, go háirithe ocsaíd nítrigine (NOx), a údarú le haghaidh feithiclí áirithe Volkswagen. Rinne na bogearraí sin, ar a dtugtar an ‘fhuinneog theochta’, an ráta íonaithe gáis sceite a choigeartú de réir na teochta lasmuigh. Dá bhrí sin, chiallaigh suiteáil na mbogearraí sin nach raibh athchúrsáil gás truaillithe lánéifeachtach ach amháin sa chás ina mbíodh teocht lasmuigh os cionn 15°C. Le haghaidh 2018, áfach, ba é 10.4 °C an mheánteocht bhliantúil sa Ghearmáin.

Rinne Deutsche Umwelthilfe agóid i gcoinne an údaraithe os comhair chúirt na Gearmáine. Chuaigh an Coimisiún i dteagmháil leis an gCúirt Bhreithiúnais chun soiléiriú a fháil ar dhá cheist.

1. Cuireann cúirt na Gearmáine in iúl nach féidir le Deutsche Umwelthilfe, faoi dhlí na Gearmáine, caingean a thabhairt i gcoinne an údaraithe a thug an Oifig Cónaidhme toisc nach bhfuil sé i gceist leis an rialachán Eorpach ar a bhfuil sí ag brath saoránaigh a chosaint ina n-aonar. Iarrann cúirt na Gearmáine ar an gCúirt Bhreithiúnais an bhfuil an dodhéantacht sin ag luí le Coinbhinsiún Aarhus agus leis an gceart chun leigheas éifeachtach a fháil arna ráthú leis an gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh.

Ina breithiúnas an 8 Samhain 2022, chinn an Chúirt Bhreithiúnais, i gcomhréir le Coinbhinsiún Aarhus, arna léamh i gcomhar leis an gCairt, nach féidir comhlachas um chosaint an chomhshaoil, atá i dteideal imeachtaí dlí a thionscnamh, a bhaint den fhéidearthacht, ag cúirteanna náisiúnta, faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh na gcaighdeán a eascraíonn as dlí an Aontais maidir leis an gcomhshaol. Dá bhrí sin, ní mór don chomhlachas sin a bheith in ann agóid a dhéanamh sa chúirt i gcoinne údarú a deonaíodh le haghaidh feistí sáraithe.

2. Ina theannta sin, fiafraíonn cúirt na Gearmáine an gá an ‘riachtanas’ atá leis an ‘bhfuinneog theochta’ a úsáid, lena dtugtar údar eisceachtúil lena suiteáil chun an t-inneall a chosaint nó chun é a oibriú go sábháilte, a mheas agus an teicneolaíocht atá ann tráth an údaraithe á cur san áireamh nó ar cheart imthosca eile a chur san áireamh.

Cuireann an Chúirt Bhreithiúnais in iúl go bhféadfadh údar eisceachtúil a bheith le feiste sáraithe, amhail ‘fuinneog theochta’, má chomhlíontar na coinníollacha seo a leanas:

ní mór don fheiste freagairt go docht don ghá atá ann rioscaí láithreacha damáiste nó tionóisce don inneall a sheachaint, arbh é ba chúis leis sin mífheidhmiú de chomhpháirt den chóras athshruthaithe gáis sceite;
ní mór damáiste den sórt sin a bheith chomh tromchúiseach go mbaineann contúirt nithiúil agus an fheithicil atá feistithe leis an bhfeiste chéanna á tiomáint;
tráth údaraithe na feiste nó na feithicle atá feistithe léi, nach bhfuil ann d’aon réiteach teicniúil eile chun cosc a chur ar na rioscaí sin.

Ar deireadh, fiú má shuitear go bhfuil gá leis, ní mór toirmeasc a chur ar an bhfeiste sáraithe, i gcás ar bith, más rud é gurb é an toradh a bheidh ar a dhearadh go ngníomhachtófar a oibríocht i rith an chuid is mó den bhliain i ngnáthchoinníollacha tiomána. Sa chás sin, chuirfí an eisceacht i bhfeidhm níos minice ná an toirmeasc, a n-eascródh dochar díréireach don phrionsabal féin maidir le teorannú ar astaíochtaí ocsaíde nítrigine (NOx).

Tugann an Chúirt Bhreithiúnais breithiúnais go rialta ar chásanna i réimse an chomhshaoil. Ar na cinn is déanaí tá:

breithiúnas in Ville de Paris agus páirtithe eile (Cineálcheadú feithiclí - Luachanna astaíochtaí ocsaíde nítrigine - Nós imeachta tástála na n-astaíochtaí i bhfíorchoinníollacha tiomána) an 13 Eanáir 2022 (C‑177/19 P agus páirtithe eile) ;
breithiúnais in GSMB Invest, Volkswagen agus Porsche Inter Auto agus Volkswagen (Feithiclí Díosail - Astaíochtaí ocsaíde nítrigine (NOx) - Feistí sáraithe a thoirmeasctar – ‘Fuinneog theochta’) an 14 Iúil 2022 (C‑128/20 agus páirtithe eile) ;
breithiúnas in an Coimisiún v an Spáinn (Teorainnluachanna – NO₂) an 22 Nollaig 2022 (C‑125/20) ;
breithiúnas in Ministre de la Transition écologique agus Premier ministre (Freagracht Stáit maidir le truailliú aeir) an 22 Nollaig 2022 (C‑61/21).

Fócas

An ceart go ndéanfaí ligean i ndearmad i gcoinne an chirt chun faisnéis a fháil

Breithiúnas in Google (Díliostú ábhair a líomhnaítear a bheith míchruinn) an 8 Nollaig 2022 (C‑ 460/20)

An Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí (RGCS)

Le RGCS, a tháinig i bhfeidhm in 2018, tugtar níos mó smachta do shaoránaigh ar a gcuid sonraí pearsanta agus cuireadh freagrachtaí ar na daoine a láimhseálann na sonraí sin.

Áirítear an méid seo a leanas ar na cearta a chumhdaítear in RGCS:

an ceart chun faisnéis a fháil maidir le próiseáil sonraí;
an ceart rochtain a fháil ar na sonraí atá á gcoinneáil;
an ceart sonraí míchruinne nó neamhiomlána a cheartú;
an ceart go ndéanfaí sonraí a próiseáladh go neamhdhleathach nó nach bhfuil riachtanach a thuilleadh chun críocha a bpróiseála a léirscriosadh (‘an ceart go ndéanfaí ligean i ndearmad’);
an ceart chun in-iomparthacht sonraí (sonraí arna soláthar do rialaitheoir a fháil).

Rialaítear cosaint sonraí pearsanta ar leibhéal an Aontais leis an Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí.

Mar sin féin, ní ceart iomlán é an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint. Ní mór é a chothromú le cearta bunúsacha eile, i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta. I measc na gceart bunúsach eile tá an ceart um shaoráil faisnéise.

I mbreithiúnasGoogle, a tugadh an 8 Nollaig 2022, mheabhraigh an Chúirt Bhreithiúnais a thábhachtaí atá an chothromaíocht sin agus chuir sí chun feidhme é mar fhreagairt ar cheist ó Chúirt Bhreithiúnais Chónaidhme na Gearmáine maidir leis an gceart go ndéanfaí ligean i ndearmad.

Bhain an díospóid le beirt bhainisteoirí ar ghrúpa cuideachtaí infheistíochta a d’iarr ar Google torthaí na gcuardach a rinneadh óna n-ainmneacha a dhíliostú. Áiríodh ar thoradh an taighde sin naisc le hailt phreasa inar cuireadh i láthair go criticiúil an tsamhail infheistíochta. D’áitigh an bheirt stiúrthóirí go raibh líomhaintí míchearta sna hairteagail sin. D’iarr siad freisin go mbainfí grianghraif díobh, a thaispeántar i bhfoirm mionsamhlacha (thumbnails) gan aon ghné chomhthéacsúil, de liosta na dtorthaí.

Dhiúltaigh Google géilleadh don iarraidh sin, ag tagairt don chomhthéacs gairmiúil ina bhfuil na hailt agus na grianghraif sin, agus ag maíomh nach raibh sé ar an eolas faoi cibé an raibh an fhaisnéis atá sna hailt ceart nó nach raibh.

Agus an díospóid os a comhair, d’iarr Cúirt Bhreithiúnais Chónaidhme na Gearmáine ar an gCúirt Bhreithiúnais an Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí a léiriú i bhfianaise na Cairte um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh. Foráiltear go sainráite sa Rialachán go n-eisiatar an ceart go ndéanfaí ligean i ndearmad i gcás gur gá sin le haghaidh fheidhmiú an chirt chun faisnéis a fháil.

Cuireann an Chúirt Bhreithiúnais in iúl go bhfuil tosaíocht ag an gceart chun príobháideachais a chosaint agus chun sonraí pearsanta a chosaint, mar riail ghinearálta, ar leas dlisteanach úsáideoirí idirlín chun rochtain a fháil ar fhaisnéis. Ach d’fhéadfadh an chothromaíocht sin a bheith ag brath ar chineál na faisnéise sin agus ar a híogaireacht do shaol príobháideach an ábhair sonraí. Braitheann sé freisin ar leas an phobail an fhaisnéis a bheith acu. D’fhéadfadh an leas sin a bheith éagsúil de réir an róil atá ag an duine sin sa saol poiblí.

Ní féidir, áfach, an ceart chun tuairimí a nochtadh agus faisnéis a fháil a chur san áireamh nuair a bheidh faisnéis san ábhar dá dtagraítear (nach bhfuil beagthábhachtach) míchruinn.

Nuair a dhéanann duine iarraidh ar dhíliostú, forchuirtear oibleagáidí ar oibreoir an innill cuardaigh:

Ní mór a fháil amach an bhféadfar leanúint d’ábhar a áireamh i liosta torthaí an chuardaigh a rinneadh trína inneall cuardaigh. Má tá fianaise leordhóthanach san iarraidh, ceanglaítear ar oibreoir an innill cuardaigh an iarraidh sin a cheadú.
Mura ndéantar míchruinneas na faisnéise a shuíomh go soiléir leis an iarraidh, ní cheanglaítear air nó uirthi an fhaisnéis a léirscriosadh. Sa chás sin, áfach, ní mór don iarratasóir a bheith in ann an t-ábhar a chur faoi bhráid an údaráis maoirseachta um chosaint sonraí nó faoi bhráid an údaráis bhreithiúnaigh ionas go ndéanfaidh an t-údarás sin na fíoruithe is gá agus, i gcás inarb iomchuí, a ordú don oibreoir na bearta is gá a ghlacadh.
Ní mór dó nó di rabhadh a thabhairt d’úsáideoirí idirlín go bhfuil imeachtaí riaracháin nó breithiúnacha ann maidir le cineál an ábhair a líomhnaítear a bheith míchruinn.
Ní mór dó nó di a fhíorú an bhfuil gá leis na grianghraif a thaispeáint i bhfoirm mionsamhlacha (thumbnails) chun an ceart chun saoráil faisnéise a fheidhmiú d’úsáideoirí idirlín a bhféadfadh suim a bheith acu rochtain a fháil ar na grianghraif sin. Is ionann grianghraif de dhuine a thaispeáint agus cur isteach an-suntasach ar a shaol nó ar a saol príobháideach. Is ionann rannchuidiú rochtana den sórt sin le díospóireacht a bhaineann le leas ginearálta agus gné bhunriachtanach atá le cur san áireamh agus cearta bunúsacha iomaíocha á gcothromú.

Is ábhar é cosaint sonraí pearsanta as a n-eascraíonn líon suntasach cásanna os comhair na Cúirte Breithiúnais.

Bhain roinnt breithiúnas a tugadh le déanaí le forbairtí i dteicneolaíochtaí na faisnéise agus na cumarsáide:

breithiúnas in Facebook Ireland agus Schrems an 16 Iúil 2020 maidir leis an leibhéal cosanta atá le háirithiú i ndáil le sonraí pearsanta a aistriú chuig tríú tír (C‑311/18);
breithiúnais in La Quadrature du Net agus páirtithe eile an 6 Deireadh Fómhair 2020 maidir le toirmeasc ar reachtaíocht náisiúnta lena bhforchuirtear tarchur nó coinneáil ghinearálta agus neamh-idirdhealaitheach sonraí tráchta agus suímh (C‑511/18 agus páirtithe eile);
breithiúnas in Prokuratuur an 2 Márta 2021 maidir le rochtain ag údaráis phoiblí ar shonraí tráchta nó suímh chun an choireacht thromchúiseach a chomhrac (C‑746/18) ;
breithiúnas in Facebook Ireland agus páirtithe eile an 15 Meitheamh 2021 maidir le cumhachtaí na n-údarás maoirseachta náisiúnta (C‑645/19) ;
breithiúnas in Vyriausioji tarnybinės etikos komisija an 1 Lúnasa 2022 maidir le trédhearcacht dearbhuithe maidir le leasanna príobháideacha oibrithe nó bainisteoirí san earnáil phoiblí (C‑184/20).

Fócas

Cogadh san Úcráin: cosc ar chraoltóireacht arna fhorchur ar mheáin atá ar son na Rúise agus an tsaoirse chun tuairimí a nochtadh

Breithiúnas in RT France v an Chomhairle an 27 Iúil 2022 (T‑125/22)

Bearta idirlinne

Go dtí go ndéanfaidh an Chúirt Ghinearálta cinneadh críochnaitheach, d’iarr RTF ar Uachtarán na Cúirte Ginearálta, an 8 Márta 2022, éifeachtaí an chinnidh lena dtoirmisctear gníomhaíochtaí craoltóireachta a chur ar fionraí láithreach. Rinneadh an iarraidh sin, dá ngairtear bearta idirlinne, a dhiúltú an 30 Márta. Go háirithe, chinn an tUachtarán nár léirigh RT France go ndearnadh damáiste doleasaithe dó de bharr an toirmisc. Dá bhrí sin, ní raibh aon phráinn ar leith ann a thabharfadh údar leis an bhfionraí sin roimh chinneadh críochnaitheach an cháis.

An 24 Feabhra 2022, thosaigh Cónaidhm na Rúise cogadh foghach i gcoinne na hÚcráine. Faoi chuimsiú a Chomhbheartais Eachtraigh agus Slándála, d’fhreagair an tAontas Eorpach don sárú sin ar an dlí idirnáisiúnta, go háirithe trí smachtbhannaí a fhorchur ar Chónaidhm na Rúise. An 1 Márta 2022, chuir Comhairle an Aontais Eorpaigh cosc ar ghníomhaíochtaí craoltóireachta maidir le meáin áirithe san Aontas nó i dtreo an Aontais chun gníomhaíochtaí bolscaireachta na Rúise a chomhrac.

Cumhdaíodh leis an gcosc, inter alia, RT France, cainéal teilifíse arna mhaoiniú ó bhuiséad Stát na Rúise, a thug caingean os comhair Chúirt Ghinearálta an Aontais Eorpaigh an 8 Márta 2022 inar iarradh an cinneadh sin ón gComhairle a neamhniú.

I bhfianaise thábhacht agus phráinn an cháis, tháinig an Chúirt Ghinearálta le chéile sa Mhór-Dhlísheomra (15 bhreitheamh) den chéad uair, ar a tionscnamh féin, agus an nós imeachta brostaithe á chur i bhfeidhm aici, rud a d’fhág gur féidir léi rialú laistigh de chúig mhí.

Ina breithiúnas an 27 Iúil, dhiúltaigh an Chúirt Ghinearálta don chaingean ina hiomláine. Tá an breithiúnas bunaithe ar thrí ghné riachtanacha:

Tá rogha leathan ag an gComhairle chun bearta sriantacha a shainiú i réimse an Chomhbheartais Eachtraigh agus Slándála. Féadfaidh sé úsáid a bhaint as toirmeasc sealadach ar chraoladh ábhair meán áirithe arna mhaoiniú ó bhuiséad Stát na Rúise má thacaíonn na meáin sin le hionsaí míleata na Rúise. Is fearr cur chun feidhme aonfhoirmeach toirmisc den sórt sin a bhaint amach ar leibhéal an Aontais ná ar an leibhéal náisiúnta.
Ní sárú ar chearta na cosanta é an toirmeasc ar chraoladh, a glacadh gan éisteacht le barúlacha ó bhéal RT France. Mar gheall ar an gcomhthéacs urghnách agus fíorphráinneach a bhaineann le ráig an chogaidh ag teorainneacha an Aontais, ní mór mearfhreagairt a thabhairt. Bhí sé ríthábhachtach bearta a chur chun feidhme láithreach lena gcuirtear cosc ar veicteoir bolscaireachta d’ionsaí míleata chun a n-éifeachtacht a áirithiú.
Tá an tsaoirse chun tuairimí a nochtadh ar cheann de bhunchlocha na sochaí daonlathaí. Ní hamháin go bhfuil feidhm ag an tsaoirse sin maidir le smaointe a nglactar go fabhrach leo nó a mheastar a bheith neamhdhíobhálach, ach freisin maidir leo siúd a dhéanann cionta, turraing nó imní orthu. Eascraíonn sé sin as ceanglais an iolrachais, na caoinfhulaingthe agus na hoscailteachta nach bhfuil ‘sochaí dhaonlathach’ ann dá nuireasa.

Ach d’fhéadfadh sé gur gá i sochaithe daonlathacha pionós a ghearradh ar na cineálacha cur in iúl lena ndéantar fuath a mholadh, bonn cirt a thabhairt dó nó é a chur chun cinn bunaithe ar éadulaingt, úsáid agus glacadh an fhoréigin.

Tá an cuspóir sin á shaothrú ag an toirmeasc i gcoinne RT France. Tá sé mar aidhm ag an gComhairle ord poiblí agus slándáil an Aontais Eorpaigh a chosaint, atá faoi bhagairt ag an bhfeachtas córasach bolscaireachta a chuir Cónaidhm na Rúise ar bun, agus brú a chur ar údaráis na Rúise ionas go gcuirfidh siad deireadh leis an ionsaí míleata. Tá an beart sin comhréireach freisin toisc go bhfuil sé iomchuí agus riachtanach le haghaidh na n-aidhmeanna atá á saothrú. Tá dóthain comharthaí atá sonrach, beacht agus comhsheasmhach lena léirítear gur thacaigh RT France go gníomhach leis an mbeartas díchobhsaitheach agus ionsaitheach atá á shaothrú ag Cónaidhm na Rúise as ar eascair ionsaí míleata ar mhórscála i gcoinne na hÚcráine. Ní léirítear le haon chuid den fhianaise a sholáthar RT France gur chaith sé go cothrom leis an bhfaisnéis ina hiomláine maidir leis an gcogadh a bhí ar siúl agus i gcomhréir leis na prionsabail a bhaineann le ‘dualgais agus freagrachtaí’ na meán closamhairc.

Na bearta sriantacha nó smachtbhannaí

Tá bearta sriantacha, nó smachtbhannaí, ar cheann de na huirlisí atá ar fáil don Aontas Eorpach chun cuspóirí a Chomhbheartais Eachtraigh agus Slándála a chur chun cinn. Áirítear leis sin luachanna, leasanna bunúsacha agus slándáil an Aontais a chosaint, an daonlathas, an smacht reachta, cearta an duine agus prionsabail an dlí idirnáisiúnta a chomhdhlúthú, agus tacú leo sin, an tsíocháin a chaomhnú agus coinbhleachtaí a chosc agus an tslándáil idirnáisiúnta a neartú.

Féadfaidh na bearta sin díriú ar rialtais tríú tíortha nó ar eintitis neamhstáit (e.g. cuideachtaí) agus ar dhaoine aonair (amhail grúpaí sceimhlitheoireachta). I bhformhór na gcásanna, díríonn na bearta ar dhaoine aonair nó ar eintitis agus is éard atá i gceist leo reo sócmhainní agus toirmisc taistil laistigh den Aontas.

Cuirtear líon mór cásanna os comhair na Cúirte Ginearálta a bhaineann le bearta sriantacha: áirítear leo sin smachtbhannaí i gcomhthéacs gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine, nó mar gheall ar chúrsaí sa tSiria, sa Bhealarúis, nó i gcoinne Phoblacht Dhaonlathach an Chongó go fóill, nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin.

Fócas

An fíneáil is mó riamh de EUR 4.125 billiún a gearradh ar Google i leith srianta a fhorchuirtear ar mhonaróirí ghléasanna móibíleacha Android

Breithiúnas in Google agus Alphabet v an Coimisiún (Google Android) an 14 Meán Fómhair (T‑604/18)

Is cuideachta teicneolaíochta faisnéise agus cumarsáide é Google a dhéanann speisialtóireacht i dtáirgí agus seirbhísí a bhaineann leis an idirlíon. Faigheann sé an chuid is mó dá ioncam óna phríomhtháirge, an t-inneall cuardaigh Google Search. Tá a shamhail ghnó bunaithe ar an idirghníomhaíocht idir, ar thaobh amháin, roinnt táirgí agus seirbhísí a thairgtear den chuid is mó saor in aisce d’úsáideoirí agus, ar an taobh eile, seirbhísí fógraíochta ar líne a úsáideann na sonraí a bhailítear ó na húsáideoirí sin. Thairis sin, cuireann Google córas oibriúcháin Android ar fáil, ar feistíodh thart ar 80% de na gléasanna móibíleacha cliste a úsáideadh san Eoraip i mí Iúil 2018, de réir an Choimisiúin Eorpaigh.

Tar éis gearáin a dhéanamh leis an gCoimisiún, chuir an Coimisiún tús le himeachtaí i gcoinne Google in 2015. Leis na himeachtaí sin, gearradh pionós EUR 4.343 billiún ar Google in 2018 as srianta neamhdhleathacha a fhorchur ar mhonaróirí ghléasanna móibíleacha Android agus ar oibreoirí líonraí móibíleacha. Leis na srianta sin, forchuirtear an méid seo a leanas ar mhonaróirí gléasanna móibíleacha:

Google Search agus Chrome a réamhshuiteáil chun ceadúnas oibriúcháin Play Store a fháil;
staon ó feistí a dhíol le leaganacha Android nach bhfuil ceadaithe ag Google;
gan seirbhís cuardaigh iomaíoch a réamhshuiteáil chun bheith in ann sciar d’ioncam fógraíochta Google a fháil.

Dar leis an gCoimisiún, ba é cuspóir na srianta sin ceannasacht inneall cuardaigh Google agus a ioncam ó fhógraí a bhaineann leis na cuardaigh sin a chomhdhlúthú.

Cad atá i gceist le mí-úsáid ceannasachta?

Is éard atá i gceist le ceannasacht ná staid eacnamaíoch láidir atá ag gnóthas a chuireann ar a chumas iomaíocht éifeachtach a chosc agus é féin a iompar go neamhspleách ar a iomaitheoirí, ar a chustaiméirí, ar a sholáthraithe agus ar a thomhaltóirí deiridh.

Leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, cuirtear cosc ar ghnóthais mí-úsáid a bhaint as a gceannasacht chun iomaíocht a shrianadh nó a shaobhadh, mar shampla trí phraghsanna neamh-mheasartha, comhaontuithe díola eisiacha, nó bónais dílseachta a fhorchur atá dírithe ar sholáthraithe a atreorú óna n-iomaitheoirí.

Is é sin an fhíneáil is mó a d’fhorchuir údarás iomaíochta riamh san Eoraip. Thug Google caingean os comhair na Cúirte Ginearálta chun agóid a dhéanamh i gcoinne chinneadh an Choimisiúin.

I gcás Google agus Alphabet, b’ionann comhad an cháis agus breis agus 100 000 leathanach. Ag an éisteacht, bhí 72 dhlíodóir agus ionadaí i láthair, a rinne ionadaíocht thar ceann 13 pháirtí éagsúla (an t-iarratasóir, Google agus Alphabet; an cosantóir, an Coimisiún Eorpach; 11 idirghabhálaí mar thaca leis an iarratasóir nó leis an gcosantóir). Tharla an éisteacht thar thréimhse cúig lá.

Réitíodh an cás i mbreithiúnas Google agus Alphabet v an Coimisiún an 14 Meán Fómhair 2022. Sheas an Chúirt Ghinearálta den chuid is mó le cinneadh an Choimisiúin agus dhiúltaigh sí do shubstaint na caingne. Chinn an Chúirt Ghinearálta, áfach, nár léirigh an Coimisiún go leordhóthanach an cumas a bhí ag iompar áirithe Google srian a chur leis an iomaíocht agus nár cheart dó an deis a dhiúltú do Google a argóintí a thabhairt ar an bpointe sin le linn éisteachta. Tar éis di measúnú a dhéanamh ar na cúinsí go léir, rinne an Chúirt Ghinearálta an fhíneáil a ghearrtar ar Google a laghdú go EUR 4.125 billiún ar deireadh.

Fíorú na bhfíoras agus cur i bhfeidhm ceart an dlí ag an gCúirt Ghinearálta

Is minic a bhíonn cásanna iomaíochta os comhair na Cúirte Ginearálta casta agus mór. Déanann an Chúirt Ghinearálta rialú ar an méid seo a leanas ar dtús: scrúdaíonn sí, mar sin, ní hamháin an ndearna an Coimisiún an dlí a chur i bhfeidhm i gceart, ach freisin ar bunaíodh na fíorais go leordhóthanach. Féadfaidh fianaise agus staidéir eacnamaíocha mhionsonraithe a bheith sna comhaid chun éifeachtaí iompar na ngnóthas ar an margadh a chruthú nó a cheistiú.

Breithiúnas in Qualcomm v an Coimisiún du 15 juin 2022 (T‑235/18)

I gcás eile de mhí-úsáid ceannasachta, chuir an Chúirt Ghinearálta cinneadh an Choimisiúin ar neamhní ina iomláine lenar gearradh fíneáil de thart ar EUR 1 bhilliún ar Qualcomm as mí-úsáid a bhaint as a ceannasacht sa mhargadh le haghaidh fhoireann sliseanna LTE (comhpháirteanna leictreonacha le haghaidh fóin chliste agus táibléid). De réir an Choimisiúin, ba é príomhthréith na mí-úsáide sin go raibh comhaontuithe ann lena bhforáiltear d’íocaíochtaí dreasachta, faoina raibh ar Apple foireann sliseanna LTE a aimsiú go heisiach ó Qualcomm. Chinn an Chúirt Ghinearálta go ndearna roinnt neamhrialtachtaí nós imeachta difear do chearta cosanta Qualcomm, lena n-áirítear mainneachtain agallaimh áirithe a thaifeadadh le linn an imscrúdaithe. Ina theannta sin, thug an Chúirt Ghinearálta faoi deara freisin nár cuireadh san áireamh in anailís an Choimisiúin ar éifeachtaí frithiomaíocha na gcomhaontuithe na himthosca fíorasacha ábhartha go léir, go háirithe gan rogha theicniúil seachas foireann sliseanna LTE a bheith ag Apple.

Súil siar ar na breithiúnais is tábhachtaí i rith na bliana

Comhshaol

An Chúirt Bhreithiúnais agus an Comhshaol
Féach an físeán ar YouTube

Is dúshláin iad go léir flóra agus fána a chosaint, truailliú aeir, talún agus uisce, agus rioscaí ó shubstaintí contúirteacha a gcuireann tAontas Eorpach le réiteach a aimsiú ina leith trí rialacha dochta. Is amhlaidh an cás maidir le luachanna teorann astaíochta a shocrú do thruailleáin, go háirithe i gceirtleáin.

I gcomhthéacs nós imeachta maidir le sárú i gcoinne na hIodáile, d’iarr an Coimisiún ar an gCúirt Bhreithiúnais a chinneadh gur mhainnigh an Iodáil a hoibleagáidí a chomhlíonadh mar gheall ar neamhchomhlíonadh, go córasach agus go leanúnach, na teorainnluachanna bliantúla astaíochtaí le haghaidh astaíochtaí dé-ocsaíde nítrigine (NO₂) i réimsí éagsúla – amhail na cathracha Torino, Milano, Bergamo, Brescia, Genova, Flórans, an Róimh agus Catania. Ina breithiúnas, sheas an Chúirt le caingean an Choimisiúin, ag cinneadh gur sháraigh an Iodáil a hoibleagáidí faoi Threoir 2008/50 toisc gur theip uirthi a chinntiú nár sáraíodh na teorainnluachanna bliantúla do dhé-ocsaíd nítrigine go córasach agus go leanúnach. Theip ar an Iodáil freisin a hoibleagáidí a chomhlíonadh toisc nár ghlac sí, ón 11 Meitheamh 2010, bearta — amhail pleananna níos oiriúnaí chun cáilíocht an aeir a fheabhsú nó bearta sonracha breise chun grúpaí íogaire an daonra a chosaint — lena n-áirithítear comhlíonadh theorainnluachanna NO₂ sna criosanna lena mbaineann.
Breithiúnas in an Coimisiún v an Iodáil (teorainnluachanna NO₂) an 12 Bealtaine 2022 (C‑573/19)
I mí na Samhna 2002, chuaigh tancaer ola Prestige faoin uisce amach ó chósta na Gailíse (an Spáinn), rud ba chúis le doirteadh ola mór agus a chuir isteach ar chóstaí na Spáinne agus na Fraince. Is é seo an tubaiste comhshaoil is measa sa Spáinn. I gcás a bhaineann leis an damáiste a rinne an doirteadh ola a bhaineann leis an titim sin, chinn an Chúirt Bhreithiúnais nach bhféadfadh breithiúnas arna thabhairt ag cúirt de chuid na Ríochta Aontaithe, lena ndeimhnítear dámhachtain eadrána a tionscnaíodh sa Ríocht Aontaithe, cosc a chur ar aitheantas do bhreithiúnas de chuid na Spáinne lena n-ordaítear d’árachóir cúiteamh a íoc as an damáiste sin. Mheas an Chúirt Bhreithiúnais nach bhféadfaidh dámhachtain eadrána bac a chur ar aithint breithiúnas ó Bhallstáit eile ach amháin más rud é go bhféadfadh a hinneachar a bheith ina ábhar do chinneadh breithiúnach arna ghlacadh i gcomhréir le Rialachán 44/2001. Sa chás seo, níor ghlac sí leis go bhféadfadh breithiúnas na Ríochta Aontaithe bac a chur ar aithint an bhreithiúnais a tugadh sa Spáinn tar éis caingean dhíreach a thionscain an t-íospartach i gcoinne an árachóra agus cúiteamh éifeachtach á lorg aige as an damáiste a baineadh dó.
Breithiúnas in London Steam-Ship Owners’ Mutual Insurance Association an 20 Meitheamh 2022 (C‑700/20)

Cuireann an Stiúrthóireacht um Thaighde agus um Dhoiciméadú ar fáil do ghairmithe dlí, ina Cnuasach de résumés, ‘Rogha Breithiúnas Mór’ agus ‘Feasachán Míosúil ar Chásdlí’ na Cúirte Breithiúnas agus na Cúirte Ginearálta.

Fuinneamh

I gcomhthéacs atá marcáilte ag an gcogadh san Úcráin agus ag spleáchas fuinnimh mhórroinn na hEorpa ar an gcuid eile den domhan, cinntíonn an tAontas Eorpach soláthar agus slándáil fuinnimh ar a chríoch. Cuidíonn sé le feidhmiú an mhargaidh fuinnimh a áirithiú agus le praghsanna fuinnimh atá ag ardú as cuimse a rialú, go háirithe maidir le gás agus leictreachas. Ina theannta sin, áirithíonn sé idirnascadh líonraí fuinnimh na mBallstát. Freisin, cuireann an tAontas chun cinn forbairt fuinnimh in-athnuaite agus laghdú ar spleáchas ar bhreoslaí iontaise. Toisc go bhféadfadh infheistíochtaí na mBallstát iomaíocht sa mhargadh fuinnimh a chur i mbaol, tá a gcomhoiriúnacht le dlí an Aontais faoi réir measúnú ag an gCúirt Ghinearálta.

Chuir an Ostair i gcoinne an chinnidh ón gCoimisiún lena bhformheastar an chabhair infheistíochta a chuir an Ungáir ar fáil do chuideachta atá faoi úinéireacht an Stáit chun dhá imoibreoir núicléacha atá á dtógáil ag suíomh Paks a fhorbairt. Scrúdaigh an Chúirt Ghinearálta argóintí na hOstaire, inar maíodh, inter alia, gurbh í an chabhair ba chúis le saobhadh díréireach iomaíochta agus cóir neamh-chomhionann as ar eascair eisiamh táirgeoirí fuinnimh in-athnuaite ón margadh leictreachais. Baineadh de thátal as go raibh an anailís a rinne an Coimisiún ceart, iomlán agus in ann comhoiriúnacht na Státchabhrach arna deonú le dlí an Aontais a bhunú. Bheadh an leictreachas arna tháirgeadh ag na himoibreoirí nua ar fáil ar an margadh mórdhíola do gach rannpháirtí sa mhargadh agus ar bhealach trédhearcach. Dá bhrí sin, ní raibh aon bhaol ann go ndéanfaí monaplú ar an leictreachas arna tháirgeadh ag Paks II i gconarthaí fadtéarmacha, ós rud é go bhfuil baol ag baint leis an gcineál sin conartha do leachtacht an mhargaidh.
Breithiúnas in an Ostair v an Coimisiún an 30 Samhain 2022 (T‑101/18)
In 2015, chuir oibreoir córais tarchurtha gáis na hUngáire (FGSZ) tús le tionscadal comhair réigiúnaigh chun neamhspleáchas fuinnimh a mhéadú trí ghás na Mara Duibhe a thabhairt isteach sa líonra. Foráladh leis an tionscadal go gcruthófaí acmhainneacht bhreise, go háirithe idir an Ungáir agus an Ostair. In 2018, d’fhormheas údarás rialála na hOstaire an togra ó oibreoir córais tarchurtha gáis na hOstaire (GCA) maidir leis an gcuid sin den tionscadal, ach ghlac a chontrapháirtí Ungárach (MEKH), ar thogra ó FGSZ, cinneadh atá contrártha leis. I mí Lúnasa 2019, in éagmais cinneadh comhordaithe idir na húdaráis rialála náisiúnta ábhartha, dhearbhaigh an Ghníomhaireacht um Chomhar idir Rialálaithe Fuinnimh (ACER) go bhfuil sí inniúil sa réimse sin agus d’fhormheas sí an chuid den tionscadal mar a mhol GCA. Agus í ag tabhairt faoi dhá chaingean arna dtionscnamh ag MEKH agus FGSZ i gcoinne chinneadh ACER, dhearbhaigh an Chúirt Ghinearálta nach raibh feidhm ag forálacha Rialachán 2017/459 a bhaineann leis an bpróiseas chun acmhainneacht bhreise a chruthú don tarchur gáis. Mar sin, ní raibh ACER inniúil chun an cinneadh formheasa a ghlacadh agus, dá bhrí sin, chuir an Chúirt Ghinearálta an cinneadh sin ar neamhní
Breithiúnas in MEKH agus FGSZ v ACER an 16 Márta 2022 (Cásanna Uamtha T‑684/19 agus T‑704/19)

Tomhaltóirí

Cad a dhéanann an Chúirt Bhreithiúnais dúinne?
Féach an físeán ar YouTube
An Chúirt Bhreithiúnais: cearta thomhaltóirí AE a ráthú
Féach an físeán ar YouTube

Is luachanna bunúsacha i bhforbairt bheartais an Aontais iad meas ar chearta, rathúnas agus sláinte na dtomhaltóirí. Déanann an Chúirt Bhreithiúnais faireachán ar chur i bhfeidhm rialacha lena gcosnaítear tomhaltóirí chun a áirithiú go ndéantar a sláinte, a sábháilteacht agus a leasanna eacnamaíocha agus dlíthiúla a chaomhnú cibé áit a bhfuil cónaí orthu, nó a dtéann siad ag taisteal nó ag siopadóireacht laistigh den Aontas.

Faoi dhlí an Aontais, tá 14 lá ag tomhaltóir a bhfuil conradh tugtha i gcrích aige le trádálaí tríd an idirlíon nó ar an teileafón, i bprionsabal, tarraingt siar ón gconradh, gan na cúiseanna lena chinneadh nó a thabhairt. Mar sin féin, eisiatar an ceart tarraingt siar sin i gcás imeachtaí cultúrtha nó spóirt, chun na heagraithe a chosaint ar an mbaol go mbeadh áiteanna nár díoladh. Shoiléirigh an Chúirt Bhreithiúnais go bhfuil feidhm ag an eisiamh sin freisin i gcás ina gceannaítear ticéid le haghaidh ceolchoirm ar líne ó sholáthraí seirbhíse ticéad, mar a bhfuil an riosca eacnamaíoch ar eagraí na ceolchoirme.
Breithiúnas in CTS Eventim an 31 Márta 2022 (C‑96/21)
Rialaigh an Chúirt Bhreithiúnais go bhféadfadh aeriompróir neamh-AE (United Airlines sa chás seo) nach bhfuil conradh iompair tugtha i gcrích aige leis na paisinéirí ach a d’oibrigh an eitilt a bheith faoi dhliteanas cúiteamh a íoc le paisinéirí i gcás moill fhada ar an eitilt. Is ionann an t-aeriompróir a dhéanann cinneadh eitilt shonrach a oibriú agus an t-aeriompróir oibríochta le linn a ghníomhaíochta iompair paisinéirí. Dá bhrí sin, meastar go ngníomhaíonn an t-iompróir sin thar ceann an iompróra chonarthaigh (Lufthansa). Chuir an Chúirt Bhreithiúnais in iúl, áfach, go gcoinníonn an t-aeriompróir oibríochta (United Airlines), a bhfuil sé de cheangal air an paisinéir a chúiteamh, an ceart chun cúiteamh a lorg ó aon duine, lena n-áirítear tríú páirtithe, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta is infheidhme.
Breithiúnas in United Airlines an 7 Aibreán 2022 (C‑561/20)
Tar éis moill níos mó ná trí uair an chloig dá n-eitilt ó Nua-Eabhrac go Búdaipeist, chuaigh paisinéirí i dteagmháil leis an údarás Ungárach atá freagrach as forfheidhmiú an Rialacháin maidir le Cearta Aerphaisinéirí chun íocaíocht an chúitimh dá bhforáiltear sa Rialachán sin a fháil ón iompróir. Chinn an t-údarás sin gur sáraíodh an Rialachán agus cheangail sé ar LOT cúiteamh EUR 600 a íoc le gach paisinéir lena mbaineann. Rinne LOT agóid i gcoinne an chinnidh sin os comhair chúirt na hUngáire. Rinne an chúirt sin iarraidh a tharchur chuig an gCúirt Bhreithiúnais chun a chinneadh an bhféadfadh an t-údarás atá i gceist ceangal a chur ar aeriompróir cúiteamh a íoc nó an raibh an chumhacht sin forchoimeádta do na cúirteanna náisiúnta. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais go bhféadfaidh an t-údarás náisiúnta atá freagrach as an Rialachán a chur i bhfeidhm, tar éis gearáin aonair, a cheangal ar iompróir paisinéirí a chúiteamh ar choinníoll gur thug an Ballstát lena mbaineann inniúlacht dó chuige sin.
Breithiúnas in LOT (Cúiteamh arna fhorchur ag an údarás riaracháin) an 29 Meán Fómhair 2022 (C‑597/20)
I dtarchur chun réamhrialú ó chúirt de chuid na Liotuáine, rinne an Chúirt Bhreithiúnais léiriú ar an Treoir maidir le comhfhogasú dhlíthe na mBallstát a bhaineann le táirgí, murab ionann iad agus a ndealraíonn sé go bhfuil siad, lena gcuirtear sláinte nó sábháilteacht tomhaltóirí i mbaol. Bhain an cás seo le roinnt cineálacha buamaí folcadáin éagsúla a raibh cuma earraí bia orthu agus a bhfuil baol nimhithe ann do thomhaltóirí, go háirithe do leanaí. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais go bhféadfaidh Ballstát, faoi choinníollacha áirithe, srian a chur ar dháileadh táirgí cosmaideacha ar dócha go ndéanfaí iad a mheascadh le hearraí bia toisc go ndealraíonn sé gur táirgí den sórt sin iad agus go mbaineann baol don tsláinte leo dá bhrí sin. Shonraigh sí go bhféadfadh sé go mbeadh tús áite ag an leas maidir le sláinte agus sábháilteacht tomhaltóirí a chosaint ar an gceart táirgí cosmaideacha áirithe a mhargú.
Breithiúnas in Get Fresh Cosmetics an 2 Meitheamh 2022 (C‑122/21)

Cóir chomhionann

An Chúirt Bhreithiúnais: an chóir chomhionann a ráthú agus cearta mionlaigh a chosaint
Féach an físeán ar YouTube

Clúdaítear sa Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh an comhionannas os comhair an dlí do gach duine aonair mar dhaoine, oibrithe, saoránaigh nó páirtithe in imeachtaí dlíthiúla. Go háirithe, le Treoir 2000/78 áirithítear creat ginearálta le haghaidh na córa comhionainne san fhostaíocht agus sa tslí bheatha, lena gcuirtear toirmeasc ar idirdhealú ar fhorais reiligiúin nó creidimh, míchumais, aoise nó claonta gnéis. Rialaigh an Chúirt Bhreithiúnais i roinnt cásanna ar chásanna ina líomhnaítear gurbh ann d’idirdhealú, díreach nó indíreach, lena gcuirtear béim ar an urraim do phrionsabal na comhréireachta idir an cuspóir atá á shaothrú sna rialacha atá i gceist agus prionsabal na córa comhionainne.

I dtarchur chun réamhrialú ó chúirt de chuid na Spáinne, thug an Chúirt Bhreithiúnais rialú ar chomhoiriúnacht na reachtaíochta náisiúnta maidir le sochair slándála sóisialta d’oibrithe tí le Treoir an Aontais maidir le comhionannas i gcúrsaí slándála sóisialta. Níor áiríodh cosaint dífhostaíochta i gcóras speisialta slándála sóisialta na Spáinne d’oibrithe tí. Ag tabhairt faoi deara gur mná iad oibrithe tí den chuid is mó, chinn an Chúirt Bhreithiúnais go gcuirtear cosc leis an Treoir ar eisiamh den sórt sin, rud a fhágann go bhfuil oibrithe baineanna faoi mhíbhuntáiste ar leith i gcomparáid le hoibrithe fireanna agus, dá bhrí sin, gurb ionann é sin agus idirdhealú indíreach ar bhonn inscne. Thairis sin, níl údar leis de bharr tosca oibiachtúla nach mbaineann le haon idirdhealú bunaithe ar an gcritéar sin.
Breithiúnas in TGSS (Dífhostú oibrithe tí) an 24 Feabhra 2022 (C‑389/20)
I dtarchur chun réamhrialú ó chúirt de chuid na Portaingéile, thug an Chúirt Bhreithiúnais rialú ar chomhoiriúnacht na reachtaíochta náisiúnta maidir le cúiteamh a ríomh as saoire bhliantúil nár tógadh le Treoir an Aontais maidir le hobair ghníomhaireachta shealadach. Chinn sí go raibh míbhuntáiste ag baint leis an modh chun an cúiteamh sin agus an bónas saoire comhfhreagrach dá bhforáiltear sa scéim speisialta d’oibrithe gníomhaireachta sealadacha a ríomh ó thaobh líon na laethanta saoire le pá agus méid an bhónais. Ní mór an cúiteamh atá i gceist a bheith comhionann ar a laghad leis an gcúiteamh a dheonófaí d’oibrithe dá mba rud é gur earcaigh an gnóthas úsáideora iad go díreach chun an post céanna a bheith acu ar feadh na tréimhse céanna ama.
Breithiúnas in Luso Temp an 12 Bealtaine 2022 (C‑426/20)
D’fhiafraigh Cúirt Fraincise an Oibreachais, an Bhruiséil, den Chúirt Bhreithiúnais ar cheart na focail ‘reiligiún nó creideamh’ atá sa Treoir maidir le cóir chomhionann san fhostaíocht a léiriú mar dhá ghné den chritéar cosanta céanna nó, a mhalairt ar fad, mar dhá chritéar ar leith. D’iarr sí ar an gCúirt freisin an ionann an toirmeasc ar chaifirín a chaitheamh, atá i rialacha inmheánacha cuideachta, agus idirdhealú díreach ar fhorais reiligiúin. Bhain an díospóid leis an mainneachtain iarrthóireacht spontáineach L.F., bean óg de reiligiún Moslamach a chur san áireamh, tar éis di a rá, in agallamh, go ndiúltódh sí a caifirín a bhaint dá bhforáiltear leis an mbeartas neodrachta a chuirtear chun cinn leis na rialacha inmheánacha sin.
Ina breithiúnas, chinn an Chúirt Bhreithiúnais gur aon fhoras amháin idirdhealaithe é reiligiún agus creideamh (lena n-áirítear creidimh fhealsúnacha nó spioradálta). É sin ráite, ní idirdhealú díreach é riail inmheánach gnóthais a thoirmisceann comharthaí reiligiúnacha, fealsúnacha nó spioradálta infheicthe a chaitheamh má chuirtear i bhfeidhm é ar bhealach ginearálta neamh-idirdhealaitheach maidir le gach oibrí. D’fhéadfadh idirdhealú indíreach a bheith i gceist leis, áfach, má shuitear go bhfuil míbhuntáiste ar leith ann do dhaoine atá ag cloí le reiligiún nó creideamh áirithe mar thoradh ar an oibleagáid sin atá neodrach de réir dealraimh. Mar sin féin, d’fhéadfadh údar a bheith leis an idirdhealú indíreach sin, faoi choinníollacha áirithe, de dheasca cuspóir dlisteanach. Agus measúnú á dhéanamh aici an bhfuil údar ann, féadfaidh an chúirt náisiúnta, i gcomhthéacs na leasanna éagsúla a chothromú, níos mó tábhachta a leagan ar leasanna reiligiúin nó creidimh ná iad siúd a eascraíonn, go háirithe, ón tsaoirse fiontraíochta, ar choinníoll go n-eascraíonn sé sin as a dlí baile.
Breithiúnas in S.C.R.L. (Éadaí a bhfuil brí reiligiúnach acu) an 13 Deireadh Fómhair 2022 (C‑344/20)
D’fhiafraigh cúirt de chuid na hIodáile den Chúirt Bhreithiúnais an bhfuil aoisteorainn 30 bliain, a leagtar síos sa reachtaíocht náisiúnta mar an uasteorainn le cead isteach i gcomórtas poiblí chun coimisinéirí póilíneachta a earcú ag luí le dlí an Aontais, go háirithe le prionsabal an neamh-idirdhealaithe. Chinn an Chúirt gurb ionann an teorannú sin agus difríocht sa chóir ar fhorais aoise, agus é á fhágáil ag an gcúirt náisiúnta ag an am céanna a fhíorú an bhfuil údar leis mar gheall ar riachtanas gairmiúil atá riachtanach agus cinntitheach, amhail an ceanglas maidir le cumais fhisiceacha ar leith a bhaineann leis na dualgais a dhéanann coimisinéir póilíneachta. Is faoin gcúirt náisiúnta freisin atá sé a fhíorú an bhfuil cuspóir dlisteanach á shaothrú leis an teorannú sin agus an bhfuil sé comhréireach leis an gcuspóir sin, trí mheasúnú a dhéanamh go háirithe i dtaobh an ionann an triail maidir le riocht fisiciúil dícháilithe dá bhforáiltear sa chomórtas agus beart iomchuí nach bhfuil chomh dochraideach céanna.
Breithiúnas in Ministero dell’Interno (Aoisteorainn maidir le coimisinéirí póilíneachta a earcú) an 17 Samhain 2022 (C‑304/21)
Toghadh A ina huachtarán ar eagraíocht oibrithe in 1993. Mar sin féin, bhí roinnt gnéithe sainiúla de phost sa ról polaitiúil sin bunaithe ar mhuinín: fostaíodh í go lánaimseartha, fuair sí pá míosúil agus bhain an Dlí ar Shaoire le Pá léi. Atoghadh A gach ceithre bliana agus ghníomhaigh A mar uachtarán ar an eagraíocht sin go dtí 2011, tráth a bhí sí 63 bliana d’aois, nuair a sháraigh sí an aoisteorainn a leagtar síos chun bheith rannpháirteach sa toghchán uachtaránachta a bhí sceidealaithe don bhliain sin. Rinne cúirt na Danmhairge agus í ag éisteacht caingean arna tabhairt ag Ligebehandlingsnævnet (an Coimisiún um Chóir Chomhionann), ag gníomhú thar ceann A i gcoinne HK v Danmark agus HK v Privat, iarraidh a tharchur chuig an gCúirt Bhreithiúnais chun a fháil amach an raibh an Treoir maidir le cóir chomhionann san fhostaíocht agus sa tslí bheatha infheidhme sa chás sin. Chinn an Chúirt go dtagann aoisteorainn a leagtar síos le reachtanna eagraíochta fostaithe chun bheith incháilithe do phost an Uachtaráin faoi raon feidhme na treorach sin. Níl aon tioncharag nádúr polaitiúil an phoist sin ná ag an modh earcaíochta (an toghchán) ar a chur i bhfeidhm sa chomhthéacs seo.
Breithiúnas in HK v Danmark agus HK v Privat an 2 Meitheamh 2022 (C‑587/20)

Teaghlach

Bunaítear leis an Aontas Eorpach rialacha maidir le comhordú na gcóras slándála sóisialta, ionas nach gcuirtear bac ar shaoránaigh Eorpacha agus go háirithe ar theaghlaigh i bhfeidhmiú a gceart toisc go bhfuil cónaí orthu i mBallstáit éagsúla an Aontais nó toisc gur bhog siad ó Bhallstát amháin go Ballstát eile le linn a saoil. Ar an gcaoi chéanna, rialaítear le Rialachán IIa na Bruiséile comhar breithiúnach laistigh den Aontas in ábhair phósta agus in ábhair a bhaineann le freagracht tuismitheoirí.

I gcás tarchur chun réamhrialú a bhaineann le háit chónaithe linbh a aistriú ón tSualainn go dtí an Rúis, chinn an Chúirt Bhreithiúnais nach gcoimeádann cúirt Bhallstáit dlínse chun rialú a thabhairt ar chúram leanaí ar bhonn Rialachán IIa na Bruiséile i gcás inar aistríodh gnáthchónaí an linbh go dleathach, le linn imeachtaí, chuig críoch tríú Stát atá ina pháirtí i gCoinbhinsiún na Háige, 1996.
Breithiúnas in CC (Gnáthchónaí an linbh a aistriú chuig tríú Stát) an 14 Iúil 2022 (C‑572/21)
Dhiúltaigh údaráis na Gearmáine liúntais teaghlaigh a íoc le saoránach an Aontais nach bhfuil náisiúntacht Ghearmánach aige don chéad trí mhí tar éis bhunú a chónaithe sa Ghearmáin. Bhí an diúltú sin bunaithe ar an bhfíric nach bhfuair an duine sin ioncam sa Ghearmáin. Ós rud é nár cuireadh an ceanglas sin i bhfeidhm maidir le náisiúnaigh Ghearmánacha a d’fhill ó thréimhse i mBallstát eile, rinne saoránach an Aontais agóid i gcoinne an diúltaithe sin os comhair chúirt na Gearmáine, a rinne iarraidh a tharchur chuig an gCúirt Bhreithiúnais. Chinn an Chúirt Bhreithiúnas gurb ionann an difríocht sin sa chóir agus idirdhealú a thoirmeasctar faoi dhlí an Aontais. Chuir sí in iúl, áfach, go n-eascraíonn sé as reachtaíocht an Aontais, murab ionann agus cás ina mbunaíonn an duine (amhail sa chás seo) gnáthchónaí air nó uirthi sa Bhallstát lena mbaineann, nach leor tréimhse atá sealadach chun bheith in ann an chóir chomhionann sin a éileamh.
Breithiúnas in Familienkasse Niedersachsen-Bremen an 1 Lúnasa 2022 (C‑411/20)
I mí Eanáir 2019, chuir an Ostair sásra coigeartaithe ar bun chun cnapshuim na liúntas teaghlaigh agus na buntáistí cánach éagsúla a dheonaigh sí d’oibrithe a raibh a leanaí ina gcónaí go buan i mBallstát eile a ríomh. D’fhéadfaí an coigeartú a dhéanamh suas nó síos ag brath ar leibhéal ginearálta an phraghais sa Bhallstát lena mbaineann. Mheas an Coimisiún go raibh an sásra coigeartaithe sin agus an chaoi a gcaitear le hoibrithe imirceacha go príomha, i gcomparáid le náisiúnaigh, ag teacht salach ar dhlí an Aontais. Dá bhrí sin, rinne sé imeachtaí a thionscnamh i gcoinne na hOstaire os comhair na Cúirte Breithiúnais maidir le mainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh. Ina breithiúnas, chinn an Chúirt Bhreithiúnais go raibh an sásra coigeartaithe sin, a chuir Stát cónaithe leanaí na n-oibrithe san áireamh, ag teacht salach ar dhlí an Aontais sa mhéid gurb ionann an sásra agus idirdhealú indíreach gan údar, bunaithe ar náisiúntacht na n-oibrithe imirceacha a bhí ann.
Breithiúnas in an Coimisiún v an Ostair an 16 Meitheamh 2022 (C‑328/20)

Sonraí pearsanta

An Chúirt Bhreithiúnais agus an Saol Digiteach
Féach an físeán ar YouTube

Tá bonn láidir agus comhsheasmhach ag Rialacha an Aontais Eorpaigh chun sonraí pearsanta a chosaint, beag beann ar conas agus cén áit a mbailítear, a stóráiltear, a bpróiseáiltear agus a n-aistrítear iad. Áirithíonn an Chúirt Bhreithiúnais go bhfuil na sonraí pearsanta a phróiseáiltear nó a stóráiltear teoranta don mhéid atá fíor-riachtanach agus nach ndéantar difear díréireach leo don cheart chun príobháideachais.

Foilsíonn Proximus, soláthraí seirbhíse teileachumarsáide sa Bheilg, eolairí ina bhfuil ainm, seoladh agus uimhir theileafóin shíntiúsóirí na soláthraithe éagsúla seirbhísí teileafóin atá ar fáil go poiblí. Cuirfidh na hoibreoirí na sonraí teagmhála sin in iúl do Proximus, ach amháin má tá sé curtha in iúl ag an sínitheoir gur mian leis nó léi gan bheith san áireamh sna heolairí. I gcomhthéacs iarraidh ar thoiliú síntiúsóra a tharraingt siar, chuir cúirt Bheilgeach ceist faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais maidir le hoibleagáidí Proximus mar rialaitheoir sonraí pearsanta. De réir na Cúirte Breithiúnais, ní mór don rialaitheoir sin bearta teicniúla agus eagraíochtúla iomchuí a chur chun feidhme chun rialaitheoirí eile a chur ar an eolas faoi tharraingt siar thoiliú an ábhair sonraí. Is iad na hoifigigh eile sin a chuir na sonraí ar fáil do Proximus nó a chuir na sonraí sin in iúl do Proximus. Ceanglaítear ar an rialaitheoir freisin bearta réasúnta a dhéanamh chun oibreoirí inneall cuardaigh idirlín a chur ar an eolas faoi iarraidh ar léirscriosadh arna déanamh ag an ábhar sonraí.
Breithiúnas Proximus (Eolairí poiblí leictreonacha) an 27 Deireadh Fómhair 2022 (C‑129/21)
Rialaigh an Chúirt Bhreithiúnais arís eile go bhféadfadh an Stát oibleagáid a fhorchur ar sholáthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí sonraí tráchta agus suímh a choinneáil go ginearálta agus go neamh-idirdhealaitheach. Shonraigh an Chúirt Bhreithiúnais, cé nach gcoinnítear sonraí tráchta ach ar feadh 10 seachtaine, mar a fhoráiltear le dlí na Gearmáine, agus nach gcoinnítear sonraí suímh ach ar feadh ceithre seachtaine, mar gheall ar an méid suntasach sonraí a bhailítear, gur féidir próifíl iomlán na ndaoine lena mbaineann a shuí fós. Ní cheadófar cur isteach tromchúiseach den sórt sin ar an saol príobháideach ach amháin i gcás bagairt thromchúiseach agus láithreach ar an tslándáil náisiúnta, go háirithe i gcás bagairt sceimhlitheoireachta. In éagmais bagairtí den sórt sin, tá bearta eile ag na húdaráis slándála chun an choireacht a chomhrac, amhail coinneáil ghinearálta agus neamh-idirdhealaitheach seoltaí IP (amhail uimhir aitheantais a shanntar do ghléas atá nasctha leis an líonra idirlín), coinneáil spriocdhírithe agus coinneáil thapa (‘quick freeze’, mar thoradh ar ordú chun sonraí a phróiseáiltear agus stóráiltear faoi láthair a choinneáil go sealadach).
Breithiúnas in Spacenet agus páirtithe eile an 20 Meán Fómhair 2022 (Cásanna Uamtha C‑793/19 agus C‑794/19)
Is comhlachas neamhbhrabúis é an Ligue des droits humains (LDH) a thug caingean le haghaidh neamhniú os comhair an Cour constitutionnelle (an Chúirt Bhunreachtúil, an Bheilg), i mí Iúil 2017, in aghaidh Dhlí an 25 Nollaig 2016 lena dtrasuitear i ndlí na Beilge Treoir PNR (maidir le húsáid sonraí as taifead ainmneacha paisinéirí), Treoir API (maidir leis an oibleagáid ar iompróirí sonraí paisinéirí a chur in iúl) agus Treoir 2010/65 (maidir le foirmiúlachtaí is infheidhme maidir le longa atá ag teacht isteach i gcalafoirt na mBallstát agus/nó ag imeacht uathu). Dar le LDH, déantar neamhaird leis an dlí sin ar an gceart chun go ndéanfar an saol príobháideach a urramú agus sonraí pearsanta a chosaint, a ráthaítear i ndlí na Beilge agus i ndlí an Aontais. Mheas an Chúirt Bhreithiúnais go n-éilíonn urraim do chearta bunúsacha go mbeidh na cumhachtaí dá bhforáiltear i dTreoir PNR teoranta don mhéid atá fíor-riachtanach. Mheas an Chúirt, in éagmais bagairt dháiríre reatha sceimhlitheoireachta nó bagairt sceimhlitheoireachta intuartha do Bhallstát, go gcuirtear cosc le dlí an Aontais ar reachtaíocht náisiúnta lena bhforáiltear d’aistriú agus do phróiseáil sonraí PNR maidir le heitiltí laistigh den Aontas agus maidir le hiompar ar mhodhanna eile laistigh den Aontas.
Breithiúnas in Ligue des droits humains an 21 Meitheamh 2022 (C‑817/19)
D’fhiafraigh Cúirt Achomhairc na Fraince den Chúirt Bhreithiúnais an gaol atá idir forálacha ábhartha na Treorach maidir le príobháideachas agus cumarsáid leictreonach, an Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, an Treoir agus an Rialachán um Dhrochúsáid Mhargaidh a chur in iúl. Leis na bearta reachtacha náisiúnta atá i gceist, ceanglaíodh ar oibreoirí seirbhísí cumarsáide leictreonaí sonraí tráchta a choinneáil, mar bheart coisctheach, go ginearálta agus go neamh-idirdhealaitheach ar feadh bliain amháin ón lá a dhéantar taifead orthu. Bhí sé i gceist leis na bearta sin rannchuidiú le cionta drochúsáide margaidh a chomhrac, lena n-áirítear déileáil cos istigh. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais nach n-údaraítear sonraí tráchta agus suímh a choinneáil go ginearálta agus go neamh-idirdhealaitheach chun cionta drochúsáide margaidh a chomhrac agus, go háirithe, i gcoinne na déileála cos istigh. Sáraítear leis na bearta lena bhforáiltear don chaomhnú sin teorainneacha don mhéid a bhfuil fíor-ghá leis agus ní fhéadfaí údar a bheith leo i sochaí dhaonlathach.
Breithiúnas in VD agus SR an 20 Meán Fómhair 2022 (Cásanna Uamtha C‑339/20 agus C‑397/20)

Limistéar saoirse, slándála agus ceartais

Tá an limistéar saoirse, slándála agus ceartais gan teorainneacha inmheánacha bunaithe ar roinnt aiseanna: comhar breithiúnach idir na Ballstáit in ábhair shibhialta agus choiriúla, comhar póilíneachta, rialú ag teorainneacha seachtracha, tearmann agus inimirce. Go háirithe, tá comhar breithiúnach idir na Ballstáit i bhfoirm an bharántais gabhála Eorpaigh, cinnidh bhreithiúnaigh ó Bhallstát a bhfuiltear sa tóir air i mBallstát eile a ghabháil agus é a thabhairt suas le haghaidh ionchúisimh choiriúla nó chun pianbhreith choimeádta a fhorghníomhú. Maidir le tearmann, leagtar síos le dlí an Aontais na coinníollacha nach mór do náisiúnaigh tríú tíortha nó daoine gan stát a chomhlíonadh chun cáiliú do chosaint idirnáisiúnta (an Treoir maidir le Dídeanaithe). Iarrtar ar an gCúirt go rialta raon feidhme na rialacha is infheidhme a shoiléiriú.

I gcomhthéacs na géarchéime imirce, d’athbhunaigh an Ostair rialú ag a teorainneacha leis an Ungáir agus leis an tSlóivéin ó lár mhí Mheán Fómhair 2015. Ina dhiaidh sin, athbhunaíodh na rialuithe sin arís roinnt uaireanta. D’fhiafraigh cúirt Ostarach, a ndearna saoránach agóid i gcoinne an athbhreithnithe sin os a comhair, den Chúirt Bhreithiúnais an raibh an t-athbhreithniú ag luí le dlí an Aontais. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais, i gcás bagairt thromchúiseach do bheartas poiblí nó do shlándáil inmheánach, go bhféadfaidh Ballstát rialuithe ag a theorainneacha le Ballstáit eile a athbhunú, ach gan dul thar thréimhse iomlán sé mhí. Is sa chás go dtiocfaidh bagairt thromchúiseach nua chun cinn agus sa chás sin amháin go bhféadfadh go mbeadh údar maith le beart den sórt sin a chur i bhfeidhm arís.
Breithiúnas in Landespolizeidirektion Steierma agus páirtithe eile (Uastréimhse rialaithe ag teorainneacha inmheánacha) an 26 Aibreán 2022 (C‑368/20)
I mí an Mheithimh 2016, d’eisigh údaráis bhreithiúnacha na hIodáile barántas gabhála Eorpach (EAW) i gcoinne KL, náisiúnach Iodálach ina chónaí sa Fhrainc, chun pianbhreith dhá bhliain déag agus sé mhí príosúnachta a fhorghníomhú. Comhfhreagraíonn an pionós sin don charnadh de cheithre phionós a forchuireadh i leith cionta a rinneadh san Iodáil, lena n-áirítear an pionós ar a dtugtar ‘léirscrios agus creachadh’. Dhiúltaigh cour d’appel d’Angers (an Chúirt Achomhairc, Angers, an Fhrainc) KL a thabhairt suas d’údaráis bhreithiúnacha na hIodáile toisc nár cionta sa Fhrainc iad dhá cheann de na gníomhartha. Tá na heilimintí a chomhdhéanann an cion ‘léirscrios agus creachadh’ éagsúil sa dá Bhallstát lena mbaineann: i ndlí na hIodáile, baineann an cion le gníomhartha iomadúla, ollmhóra léirscriosta agus díghrádaithe, rud is cúis, go háirithe, le sárú ar shíocháin an phobail, ach i ndlí na Fraince, níl síocháin an phobail a chur i mbaol trí léirscriosadh ollmhór ar mhaoin shochorraithe nó ar mhaoin dhochorraithe inchoiritheach go sonrach. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais nach bhfuil gá le comhfhreagracht iomlán idir eilimintí an chiona lena mbaineann sa Bhallstát eisiúna agus sa Bhallstát forghníomhaitheach. Dá bhrí sin, ní féidir leis an údarás breithiúnach forghníomhaitheach diúltú don bharántas gabhála Eorpach a fhorghníomhú toisc nach ionann ach cuid de na gníomhartha a chomhfhreagraíonn don chion sin sa Bhallstát eisiúna agus sárú sa Bhallstát forghníomhaitheach.
Breithiúnas in Procureur général près la cour d’appel d’Angers an 14 Iúil 2022 (C‑168/21)
Tá cóir leighis á cur san Ísiltír ar náisiúnach Rúiseach a bhfuil cineál neamhchoitianta ailse fola air a tholg sé agus é sé bliana déag d’aois. Is é atá ina chóir leighis, nach bhfuil údaraithe sa Rúis, ná cannabas teiripeach a thabhairt dó chun an phian a mhaolú. D’fhiafraigh Cúirt Dúiche na Háige ar an gCúirt Bhreithiúnais an gcuirtear cosc le dlí an Aontais ar chinneadh um fhilleadh nó ordú aistrithe a dhéanamh i gcás den sórt sin. Chinn an Chúirt go gcuirtear cosc le dlí an Aontais i gcás ina bhfuil cúiseanna dáiríre agus cruthaithe ann le creidiúint go bhfágfaí an duine sin, toisc nach bhfuil cóireáil iomchuí ar fáil sa tír cinn scríbe chun críoch anailgéiseach, i bhfíor-bhaol go dtiocfadh méadú suntasach, doleigheasta, agus tapa ar an tinneas tromchúiseach, a bheidh ar neamhréir le dínit an duine.
Breithiúnas in Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Aistriú – Cannabas teiripeach) an 22 Samhain 2022 (C‑69/21)
In 2019, rinne I, náisiúnach Éigipteach, iarratas ar chosaint idirnáisiúnta sa Ghréig nuair a bhí sé fós ina mhionaoiseach. Agus iarratas á dhéanamh aige, chuir sé in iúl gur mhian leis go ndéanfaí é a athaontú le S, a uncail, a bhí ina náisiúnach Éigipteach freisin, a bhí ina chónaí go dleathach san Ísiltír. Dhiúltaigh Státrúnaí na hÍsiltíre don iarraidh a rinne údaráis na Gréige I a ghabháil ar láimhe ar an bhforas nach rabhthas in ann céannacht I a bhunú agus, dá bhrí sin, an nasc teaghlaigh le S líomhainte ag I a bhunú. Dhiúltaigh an Státrúnaí gearán I agus S mar ghearán atá neamh-inghlactha go follasach ar an bhforas nach bhforáiltear le Rialachán Bhaile Átha Cliath III go bhféadfadh iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta agóid a dhéanamh i gcoinne cinneadh lena ndiúltaítear d’iarraidh ar ghabháil ar láimh arna ghlacadh ag na húdaráis náisiúnta inniúla. Ós rud é go ndearnadh agóid i gcoinne an diúltaithe sin os comhair chúirt dúiche na Háige (an Ísiltír), d’fhiafraigh an chúirt sin ar an gCúirt Bhreithiúnais, a d’fhreagair go gceanglaítear le Rialachán Bhaile Átha Cliath III, arna léamh in éineacht le Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, ceart chun leighis bhreithiúnaigh a dheonú don mhionaoiseach neamhthionlactha i gcoinne cinneadh lena ndiúltaítear é a ghabháil ar láimh. Ar an taobh eile, níl ceart chun leighis bhreithiúnaigh den sórt sin ag gaol an mhionaoisigh sin.
Breithiúnas in Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Diúltú mionaoiseach Éigipteach neamhthionlactha a ghabháil ar láimh) an 1 Lúnasa 2022 (C‑19/21)

Tarrtháil ar muir

I ndáil le hoibríochtaí tarrthála ar muir, tháinig an cheist chun cinn maidir le raon feidhme na gcumhachtaí atá ag údaráis an Bhallstáit calafoirt chun longa a bhfuil bratach Ballstáit eile de chuid an Aontais Eorpaigh ar foluain acu a rialú maidir le sábháilteacht mhuirí agus chomhshaoil.

Eagraíocht dhaonnúil de chuid na Gearmáine is ea Sea Watch a dhéanann gníomhaíochtaí cuardaigh agus tarrthála go córasach do dhaoine sa Mheánmhuir, trí longa a úsáid. Tar éis oibríochtaí tarrthála a rinneadh in 2020, bhí dhá long dá chuid faoi réir cigireachtaí agus bearta coinneála ag Oifigí Mháistir chalafoirt Palermo agus Porto Empedocl (an Iodáil), a ndearna Sea Watch agóid ina leith. Chuir cúirt de chuid na hIodáile an t-ábhar faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais chun raon feidhme na gcumhachtaí rialaithe agus coinneála ag Stáit chalafoirt a shoiléiriú i ndáil le longa arna n-oibriú ag eagraíochtaí daonnúla. Chinn an Chúirt go bhféadfadh na longa sin a bheith faoi réir rialú Stát an chalafoirt. Ní fhéadfaidh an Stát bearta coinneála a ghlacadh, áfach, ach amháin i gcás ina bhfuil riosca soiléir ann don tsábháilteacht, don tsláinte nó don chomhshaol, ar riosca é nach mór dó a léiriú. Leag an Chúirt béim freisin ar a thábhachtaí atá prionsabal an chomhair dhílis, ar dá réir a cheanglaítear ar na Ballstáit, lena n-áirítear stádas Stát an chalafoirt agus stádas Bratstáit, comhoibriú agus dul i gcomhairle le chéile i bhfeidhmiú a gcumhachtaí faoi seach.
Breithiúnas in Sea Watch an 1 Lúnasa 2022 (Cásanna Uamtha C‑14/21 agus C‑15/21)

Rochtain ar dhoiciméid

Is prionsabal lárnach de chuid an Aontais é an trédhearcacht sa saol poiblí. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh aon saoránach nó duine dlítheanach den Aontas, i bprionsabal, rochtain a bheith aige nó aici ar dhoiciméid na n-institiúidí. I gcásanna áirithe, áfach, féadfar an rochtain sin a dhiúltú.

Is cuideachta sealbhaíochta de chuid Phoblacht na Seice é Agrofert, bhunaigh Andrej Babiš, Príomh-Aire Phoblacht na Seice ó 2017 go 2021. I rún, dhearbhaigh Parlaimint na hEorpa gur lean Babiš de bheith i gceannas ar Ghrúpa Agrofert, lena n-áirítear tar éis dó a bheith ceaptha mar Phríomh-Aire. Ós rud é go raibh an ráiteas sin mícheart agus gur mhian leis a bheith ar an eolas maidir leis na foinsí agus an fhaisnéis a bhí i seilbh na Parlaiminte, rinne Agrofert iarraidh ar rochtain ar roinnt doiciméad. Ina freagra, d’aithin an Pharlaimint go raibh rochtain ag an bpobal ar dhoiciméid áirithe agus gur dhiúltaigh sí do rochtain ar litir ón gCoimisiún chuig Príomh-Aire Phoblacht na Seice agus ar thuarascáil a d’ullmhaigh an Coimisiún. Agus í ag tabhairt faoi chaingean arna tabhairt ag Agrofert i gcoinne an chinnidh sin de chuid na Parlaiminte, dhearbhaigh an Chúirt Ghinearálta a bailíocht. Chinn an Chúirt Ghinearálta nach raibh aon leas dlíthiúil ag an gcuideachta Agrofert imeachtaí a thionscnamh i gcoinne an chinnidh lena ndiúltaítear rochtain ar an tuarascáil a thabhairt di, a cuireadh in iúl di idir an dá linn, agus a dhiúltaigh an chaingean i gcoinne an chinnidh rochtain a dhiúltú ar an litir a seoladh chuig an bPríomh-Aire toisc go bhféadfadh nochtadh na litreach sin dochar a dhéanamh do chuspóirí ghníomhaíochtaí imscrúdaithe an Choimisiúin.
Breithiúnas in Agrofert v an Pharlaimint an 28 Meán Fómhair 2022 (T‑174/21)

Iomaíocht agus státchabhair

Cuireann an tAontas Eorpach rialacha i bhfeidhm chun saoriomaíocht a chosaint. Toirmiscfear cleachtais arb é is aidhm nó d’éifeacht leo iomaíocht laistigh den mhargadh inmheánach a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh. Go sonrach, cuirtear cosc le dlí an Aontais ar chomhaontuithe áirithe nó ar mhalartuithe faisnéise idir gnóthas agus a chuid iomaitheoirí a bhféadfadh cuspóir nó éifeacht den sórt sin a bheith acu, chomh maith le mí-úsáid ceannasachta ar mhargadh áirithe ag gnóthas. Sa pheirspictíocht chéanna, toirmisctear Státchabhair i bprionsabal, mura bhfuil údar leis agus mura ndéanann sé an iomaíocht a shaobhadh ar bhealach atá ag teacht salach ar an leas ginearálta.

In 2009, ghearr an Coimisiún fíneáil EUR 1.06 billiún ar Intel Corporation as mí-úsáid a bhaint as a cheannasacht ar mhargadh domhanda na bpróiseálaithe idir 2002 agus 2007. In 2014, sheas an Chúirt Ghinearálta leis an gcinneadh sin. Thug Intel achomharc i gcoinne an bhreithiúnais sin os comhair na Cúirte Breithiúnais, a rinne, in 2017, é a chur ar neamhní mar gheall ar earráid sa dlí. Ní dhearna an Chúirt Ghinearálta ach a chinneadh, go mícheart, go raibh na lacáistí atá faoi chonspóid in ann srian a chur leis an iomaíocht, gan anailís a dhéanamh ar cé acu a bhí nó nach raibh an éifeacht sin ag na lacáistí sin iarbhír. Rinne an Chúirt Bhreithiúnais an cás a tharchur ar ais chuig an gCúirt Ghinearálta lena athbhreithniú. Ina breithiúnas an 26 Eanáir 2022, chinn an Chúirt Ghinearálta go raibh anailís an Choimisiúin ar chumas na lacáistí atá faoi chonspóid srian a chur ar iomaíocht neamhiomlán agus dá bhrí sin rinne sí cinneadh an Choimisiúin a chur ar neamhní go páirteach. Maidir leis an éifeacht a bheadh ag neamhniú páirteach den sórt sin ar an gcinneadh atá faoi chonspóid maidir le méid na fíneála a d’fhorchuir an Coimisiún ar Intel, chinn an Chúirt Ghinearálta nach raibh sí in ann méid na fíneála a bhaineann le srianta nochta amháin a shainaithint. Dá bhrí sin, chuir sí an t-airteagal den chinneadh atá faoi chonspóid lenar forchuireadh fíneáil EUR 1.06 billiún ar Intel as an sárú a aimsíodh ar neamhní ina iomláine.
Breithiúnas in Intel Corporation v an Coimisiún an 26 Eanáir 2022 (T‑286/09 RENV)
An 27 Meán Fómhair 2017, chinn an Coimisiún Eorpach gur sháraigh na cuideachtaí Scania AB, Scania CV AB agus Scania Deutschland GmbH, trí eintiteas de chuid ghrúpa Scania atá gníomhach i dtáirgeadh agus i ndíol leoraithe troma le haghaidh cianaistir, dlí iomaíochta an Aontais. Líomhain an Coimisiún go raibh na cuideachtaí sin rannpháirteach lena n-iomaitheoirí, ó Eanáir 1997 go Eanáir 2011, i gcairtéil i margadh na leoraithe meánacha agus i margadh na leoraithe troma sa Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (LEE). Glacadh an cinneadh sin tar éis nós imeachta ‘hibrideach’, mar a thugtar air, lena gcomhcheanglaítear an nós imeachta socraíochta agus an gnáthnós imeachta riaracháin i gcúrsaí cairtéil. Leis an nós imeachta socraíochta, cuirtear ar chumas na bpáirtithe i gcásanna cairtéil a ndliteanas a aithint agus laghdú ar mhéid na fíneála a fhorchuirtear a fháil mar mhalairt air sin. Dhearbhaigh cuideachtaí ghrúpa Scania don Choimisiún go raibh siad toilteanach páirt a ghlacadh i bpléite chun teacht ar réiteach. Mar sin féin, tharraing siad siar ón nós imeachta sin ina dhiaidh sin. Dá bhrí sin, ghlac an Coimisiún cinneadh maidir le réiteach i ndáil leis na gnóthais a rinne iarraidh chuige sin agus a lean leis an imscrúdú a bhain le cuideachtaí ghrúpa Scania, ar gearradh fíneáil EUR 880 523 000 orthu. Dhiúltaigh an Chúirt Ghinearálta don chaingean a thug na cuideachtaí sa ghrúpa in aghaidh chinneadh an Choimisiúin ina iomláine, agus ba é an toradh a bhí air sin ná gur seasadh leis an bhfíneáil a ghearr an Coimisiún.
Breithiúnas in Scania agus páirtithe eile v an Coimisiún an 2 Feabhra 2022 (T‑799/17)
An 4 Bealtaine 2022, sheas an Chúirt Ghinearálta leis an gcinneadh ón gCoimisiún lena bhformheastar an chabhair tharrthála EUR 36 660 000 a dheonaigh an Rómáin d’aerlíne na Rómáine TAROM, atá gníomhach den chuid is mó in iompar intíre agus idirnáisiúnta paisinéirí, lasta agus poist. Rinne an aerlíne Wizz Air Hungary agóid i gcoinne an chinnidh sin os comhair na Cúirte Ginearálta. Dheimhnigh sí an cinneadh ón gCoimisiún ar an bhforas go raibh sé i gceist leis an gcabhair an deacracht sóisialta a sheachaint a bheadh ina chúis le briseadh i seirbhísí aerlíne na Rómáine, lena n-áirítear drochbhail bhonneagar bóithre agus iarnróid na Rómáine.
Breithiúnas in Wizz Air Hungary v an Coimisiún an 4 Bealtaine 2022 (T‑718/20)
Bhronn Rialtas Chomhphobal Uathrialach Valencia, ar Fundación Valencia, comhlachas atá nasctha le club sacair Valencia CF, ráthaíocht d’iasacht bhainc EUR 75 mhilliún, trína bhfuair sé 70.6 % de na scaireanna in Valencia CF. Tháinig méadú EUR 6 mhilliún ar an ráthaíocht sin ina dhiaidh sin. In 2016, mheas an Coimisiún gur státchabhair a bhí ann nach raibh ag luí le dlí an Aontais agus d’ordaigh sé a haisghabháil. Rinne Valencia CF agóid i gcoinne an chinnidh sin in 2020 os comhair na Cúirte Ginearálta, a chuir an cinneadh ar neamhní (T‑732/16). Ansin thug an Coimisiún achomharc os comhair na Cúirte Breithiúnais i gcoinne bhreithiúnas na Cúirte Ginearálta. Dhiúltaigh an Chúirt Bhreithiúnais don achomharc, agus chinn sí nár fhorchuir an Chúirt Ghinearálta dualgas cruthúnais míréasúnta ar an gCoimisiún agus nach ndearna sí ach a chinneadh, mar is ceart, gur mhainnigh an Coimisiún na ceanglais a d’fhorchuir sé air féin a chomhlíonadh trí rialacha a ghlacadh, i bhfoirm teachtaireachta, a bhaineann leis an anailís ar na ráthaíochtaí a chuir na Ballstáit ar fáil.
Breithiúnas in an Coimisiún v Valencia Club de Fútbol an 10 Samhain 2022 (C‑211/20 P)

Maoin intleachtúil

Cúrsaí Maoine Intleachtúla sa Chúirt Ghinearálta
Féach an físeán ar YouTube

Áirithíonn an Chúirt Bhreithiúnais agus an Chúirt Ghinearálta go ndéantar na rialacha arna nglacadh ag an Aontas, chun gach ceart eisiach ar shaothair intleachtúla a chosaint, a léiriú agus a chur i bhfeidhm. Le cosaint maoine intleachtúla (cóipcheart) agus tionsclaíche (dlí trádmharcanna, cosaint dearaí) feabhsaítear iomaíochas gnólachtaí trí thimpeallacht a chothú lena ndéantar cruthaitheacht agus nuálaíocht a chothú. Cosnaítear le dlí an Aontais freisin saineolas aitheanta ar tháirge i limistéar geografach an Aontais trí shonrúcháin tionscnaimh faoi chosaint (STFC).

Cláraíodh an t-ainm ‘Feta’ mar shonrúchán tionscnaimh faoi chosaint (STFC) in 2002. Ó shin i leith, ní féidir an t-ainm sin a úsáid ach amháin le haghaidh cáis de thionscnamh an limistéir gheografaigh shainithe sa Ghréig a chomhlíonann an tsonraíocht táirge is infheidhme maidir leis an táirge sin. Mheas an Danmhairg nach raibh feidhm ag Rialachán 1151/2012 ach amháin maidir le táirgí a dhíoltar san Aontas agus nár bhain sé le honnmhairí chuig tríú tíortha. Dá bhrí sin, níor chuir sé toirmeasc ar a tháirgeoirí a dtáirgí a onnmhairiú faoin sonrúchán ‘Feta’. Thionscain an Coimisiún nós imeachta um shárú i gcoinne na Danmhairge ar an bhforas gur mhainnigh sí a cuid oibleagáidí faoin Rialachán a chomhlíonadh. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais nach n-eisiatar leis an Rialachán táirgí onnmhairithe ón iompar a ndéanann sé a thoirmeasc, go háirithe sáruithe ar an gceart maoine intleachtúla lena gcosnaítear STFC. Chinn sí, dá bhrí sin, nár chomhlíon an Danmhairg a hoibleagáidí toisc nár chuir sí cosc ar úsáid an ainm ‘Feta’ le haghaidh cáiseanna a bheartaítear a onnmhairiú go tríú tíortha.
Breithiúnas in an Coimisiún v an Danmhairg an 14 Iúil 2022 (C‑159/20)
I mí an Mheithimh 2017, chuir Rialtas Phrionsacht Andóra iarratas isteach chun an marc fíortha seo a leanas a chlárú mar thrádmharc de chuid an Aontais Eorpaigh le haghaidh réimse leathan earraí agus seirbhísí:

Ós rud é gur dhiúltaigh Oifig Maoine Intleachtúla an Aontais Eorpaigh (EUIPO) an trádmharc sin a chlárú, thug Rialtas Phrionsacht Andóra caingean os comhair na Cúirte Ginearálta. D’fhonn a bheith cláraithe, níor cheart go mbeadh trádmharc de chuid an Aontais, inter alia, tuairisciúil, rud a chiallaíonn nach féidir é a theorannú do thuairisc amháin ar na hearraí nó ar na seirbhísí lena mbaineann sé. Ina breithiúnas, chinn an Chúirt Ghinearálta go bhfuil an trádmharc Andóra tuairisciúil. Beidh an pobal ábhartha in ann é a mheas mar léiriú ar thionscnamh na n-earraí agus na seirbhísí atá i gceist. Is dearbhfhoras le diúltú é sin lena dtugtar údar ann féin nach féidir an marc a chlárú mar thrádmharc de chuid an Aontais Eorpaigh.
Breithiúnas in Govern d’Andorra v EUIPO (Andorra) an 23 Feabhra 2022 (T‑806/19)
Dhiúltaigh an Chúirt Ghinearálta na trí chaingean arna dtabhairt ag Apple Inc. i gcoinne chinntí Oifig Maoine Intleachtúla an Aontais Eorpaigh (EUIPO) lena ndéantar an focalmharc ‘THINK DIFFERENT’ a chúlghairm. In 1997, 1998 agus 2005 bhí clárú an fhocalmhairc ‘THINK DIFFERENT’ faighte ag Apple Inc. mar thrádmharc de chuid an Aontais Eorpaigh, inter alia, le haghaidh táirgí ríomhaireachta agus teileachumarsáide. Arna iarraidh sin ó Swatch AG, rinne EUIPO na trádmharcanna faoi chonspóid a chúlghairm, trí chinneadh nár baineadh fíorúsáid as na trádmharcanna sin i ndáil leis na hearraí atá i gceist ar feadh tréimhse leanúnach cúig bliana. Sheas an Chúirt Ghinearálta le cinneadh EUIPO: ina tuairim, ba faoi Apple Inc. é fíorúsáid na dtrádmharcanna sin a chruthú i ndáil leis na hearraí atá i gceist le linn na gcúig bliana roimh an dáta a cuireadh isteach na hiarratais ar chúlghairm, rud a theip air a dhéanamh.
Breithiúnais in Apple v EUIPO – Swatch (Think different) an 8 Meitheamh 2022 (Cásanna Uamtha T‑26/21, T‑27/21 agus T‑28/21)
In 2017, rinne cuideachta Bhriotanach Golden Balls iarratas ar chúlghairm an trádmhairc BALLON D’OR le hOifig Maoine Intleachtúla an Aontais Eorpaigh (EUIPO) toisc, dar léi, nár úsáideadh an trádmharc sin go leordhóthanach i ndáil le hearraí agus seirbhísí áirithe. Bhí an trádmharc BALLON D’OR cláraithe roimhe seo i bhfabhar na cuideachta Francaí Les Éditions P. Amaury, sealbhóir na gceart a bhaineann leis an Ballon d’Or (duais a bhronntar ar an imreoir peile is fearr sa bhliain). In 2021, rinne EUIPO an trádmharc sin a chúlghairm i ndáil le formhór na n-earraí agus na seirbhísí dár cláraíodh é. Agus í ag tabhairt faoi chaingean arna tabhairt ag Les Éditions P. Amaury i gcoinne chinneadh EUIPO, chuir an Chúirt Ghinearálta an cinneadh sin maidir le dearbhú cúlghairme i ndáil le seirbhísí siamsaíochta ar neamhní. Os a choinne sin, dheimhnigh an Chúirt Ghinearálta cúlghairm an trádmhairc sin i ndáil le seirbhísí arb é atá iontu cláir theilifíse a chraoladh nó a chur in eagar, seónna nó scannáin a léiriú agus leabhair, irisleabhair nó nuachtáin a fhoilsiú.
Breithiúnas in Les Éditions P. Amaury v EUIPO - Golden Balls (BALLON D’OR) an 6 Iúil 2022 (T‑478/21)

Cánachas

I bprionsabal, is ar na Ballstáit atá an fhreagracht maidir le cánacha díreacha. Mar sin féin, ní mór dóibh, cosúil le cánachas cuideachtaí, bunrialacha an Aontais Eorpaigh a urramú, amhail an cosc ar Státchabhair. Mar shampla, tá réamhrialuithe cánach (‘tax rulings’) ó Bhallstáit áirithe lena dtugtar cóireáil cánach ar leith do chuideachtaí ilnáisiúnta faoi réir rialuithe ag an gCoimisiún agus iarrtar ar chúirteanna an Aontais rialú a dhéanamh orthu.

Is éard atá i gceist le rialuithe cánach ná rialuithe arna nglacadh, arna iarraidh sin ag gnóthais, ag údaráis chánach Ballstát áirithe, a chinneann roimh ré an cháin a mbeidh na gnóthais sin faoina réir. Lena cheannoifig lonnaithe in Ard-Diúcacht Lucsamburg, fuair Fiat Chrysler Finance Europe rialú cánach ó údaráis chánach Lucsamburg lenar formheasadh modheolaíocht lena ndearbhófaí íocaíocht Fiat Chrysler Finance Europe, mar chuideachta chomhtháite, as na seirbhísí arna soláthar do na cuideachtaí eile sa Ghrúpa Fiat/Chrysler. In 2015, mheas an Coimisiún gur chabhair oibríochta nach raibh ag luí leis an margadh inmheánach de réir dhlí an Aontais é an rialú cánach sin. Thug Fiat Chrysler Finance Europe agus Lucsamburg caingne os comhair na Cúirte Ginearálta, a sheas le cur chuige an Choimisiúin in 2019 agus a rinne na caingne a dhíbhe. Chuir Fiat Chrysler Finance Europe agus Éire i gcoinne roinnt gnéithe d’anailís na Cúirte Ginearálta chun a chinneadh gurbh ann do bhuntáiste eacnamaíoch, go háirithe ó thaobh na rialacha Státchabhrach is infheidhme. Chuir an Chúirt Bhreithiúnais breithiúnas na Cúirte Ginearálta chomh maith le cinneadh an Choimisiúin i leataobh. De réir na Cúirte Breithiúnais, chuir an Coimisiún prionsabal an fheidhmithe neamhspleách i bhfeidhm atá éagsúil ón bprionsabal sin mar a shainítear é faoi dhlí Lucsamburg, ach in éagmais comhchuibhiú ina leith sin le dlí an Aontais, níl ach forálacha náisiúnta ábhartha chun críocha anailís a dhéanamh an gcaithfear idirbhearta áirithe a scrúdú i bhfianaise phrionsabal an fheidhmithe neamhspleách.
Breithiúnas in Fiat Chrysler Finance Europe v an Coimisiún agus Éire v an Coimisiún an 8 Samhain 2022 (Cásanna Uamtha C‑885/19 P agus C‑898/19 P)

An smacht reachta

An smacht reachta a chur i bhfeidhm san Aontas
Féach an físeán ar YouTube

An Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh – rialacha ceangailteacha le tionchar san fhíorshaol
Féach an físeán ar YouTube

Leis an gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, amhail an Conradh ar an Aontas Eorpach, déantar tagairt shainráite don smacht reachta mar cheann de na comhluachanna ar a bhfuil an tAontas fothaithe. Iarrtar níos minice ar an gCúirt Bhreithiúnais rialú a dhéanamh ar chomhlíonadh an smachta reachta ag na Ballstáit, cibé acu in imeachtaí maidir le mainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh arna dtionscnamh ina gcoinne ag an gCoimisiún Eorpach nó in iarrataí ar réamhrialú ó chúirteanna náisiúnta. Ní mór don Chúirt Bhreithiúnais ansin scrúdú a dhéanamh an bhfuil an luach bunúsach á chomhlíonadh ar an leibhéal náisiúnta, go háirithe maidir leis na breithiúna agus, go sonrach, i gcomhthéacs an phróisis ceapacháin nó córas araíonachta na mbreithiúna.

Mar fhreagra ar cheist arna tarchur chun réamhrialú ag an Sąd Najwyższy (an Chúirt Uachtarach, an Pholainn), chinn an Chúirt Bhreithiúnais cé gur ceapadh breitheamh tráth nach raibh an Ballstát lena mbaineann sé ina chóras daonlathach go fóill, ní leor an méid sin amháin chun amhras a chaitheamh ar neamhspleáchas agus neamhchlaontacht an bhreithimh sin le linn dó a fheidhmeanna breithiúnacha ina dhiaidh sin a fheidhmiú. Go háirithe, ní chruthaítear leis na himthosca a bhaineann leis an mbreithimh sin a cheapadh den chéad uair, iontu féin, amhras dlisteanach agus tromchúiseach in aigne na ndaoine.
Breithiúnas in Getin Noble Bank an 29 Márta 2022 (C‑132/20)

Bearta sriantacha agus beartas eachtrach

Is ionstraim bhunriachtanach de Chomhbheartas Eachtrach agus Slándála (CBES) an Aontais Eorpaigh iad bearta sriantacha nó ‘smachtbhannaí’. Úsáidtear iad mar chuid de chur chuige beartais atá comhtháite agus cuimsitheach lena ngabhann, go háirithe, idirphlé polaitiúil. Úsáidfidh an tAontas iad, go háirithe chun luachanna, leasanna bunúsacha agus slándáil an Aontais a chaomhnú agus chun coinbhleachtaí a chosc agus an tslándáil idirnáisiúnta a neartú. Le smachtbhannaí, féachtar le hathrú a dhéanamh ar bheartas nó iompar iad siúd ar a bhfuil siad dírithe, d’fhonn cuspóirí CBES a chur chun cinn.

Tar éis sáruithe tromchúiseacha ar chearta an duine sa Libia, ghlac Comhairle an Aontais Eorpaigh bearta sriantacha i mí Dheireadh Fómhair 2020 i gcoinne Yevgeniy Viktorovich Prigozhin, fear gnó Rúiseach i ndlúthchaidreamh le Grúpa Wagner, a raibh baint aige le hoibríochtaí míleata sa Libia. Cuireadh síneadh leis an gcinneadh i mí Iúil 2021. Is éard atá sna bearta sin cistí daoine atá i mbun gníomhartha nó a chuireann tacaíocht ar fáil do ghníomhartha lena gcuirtear síocháin, cobhsaíocht nó slándáil na Libia i mbaol. Thug an Prigozhin caingean i gcoinne na mbeart sin os comhair na Cúirte Ginearálta chun a neamhniú a fháil. Dhiúltaigh an Chúirt Ghinearálta don chaingean. Mheas sí, inter alia, gur fhág an fhianaise a cuireadh ar fáil, amhail sleachta as an tuarascáil ó Ard-Rúnaí na Náisiún Aontaithe agus as ailt phreasa (lena n-áirítear grianghraif agus teistiméireachtaí) ó fhoinsí éagsúla amhail gníomhaireachtaí preasa nó na meáin, go rabhthas in ann Grúpa Wagner a shainaithint agus go raibh faisnéis bheacht agus chomhsheasmhach ann maidir le gníomhaíochtaí an ghrúpa sin lena gcuirtear síocháin, cobhsaíocht agus slándáil na Libia i mbaol. Bhí fianaise nithiúil, bheacht agus chomhsheasmhach sa chomhad fianaise freisin lenar bunaíodh dlúthchaidreamh agus ilchaidreamh Prigozhin le Grúpa Wagner.
Breithiúnas in Prigozhin v an Chomhairle an 1 Meitheamh 2022 (T‑723/20)

Gníomhaíocht bhreithiúnach

A | An Chúirt Bhreithiúnais in 2022B | An Chúirt Ghinearálta in 2022C | Cásdlí in 2022

A | An Chúirt Bhreithiúnais in 2022

Gníomhaíocht agus forbairt na Cúirte Breithiúnais

Koen Lenaerts

Uachtarán Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh

Comhaltaí na Cúirte Breithiúnais

K. Lenaerts

L. Bay Larsen

A. Arabadjiev

A. Prechal

K. Jürimäe

C. Lycourgos

E. Regan

M. Szpunar

M. Safjan

P. G. Xuereb

L. S. Rossi

D. Gratsias

M. L. Arastey Sahún

J. Kokott

M. Ilešič

J.-C. Bonichot

T. von Danwitz

S. Rodin

F. Biltgen

M. Campos Sánchez-Bordona

N. J. Cardoso da Silva Piçarra

G. Pitruzzella

I. Jarukaitis

P. Pikamäe

A. Kumin

N. Jääskinen

N. Wahl

J. Richard de la Tour

A. Rantos

I. Ziemele

J. Passer

A. M. Collins

M. Gavalec

N. Emiliou

Z. Csehi

O. Spineanu-Matei

T. Ćapeta

L. Medina

A. Calot Escobar

B | An Chúirt Ghinearálta in 2022

Gníomhaíocht agus forbairt na Cúirte Ginearálta

Marc van der Woude

Uachtarán na Cúirte Ginearálta

Nuálaíochtaí sa chásdlí

Savvas S. Papasavvas

Leas-Uachtarán na Cúirte Ginearálta

Comhaltaí na Cúirte Ginearálta

M. van der Woude

S. Papasavvas

D. Spielmann

A. Marcoulli

F. Schalin

R. da Silva Passos

J. Svenningsen

M. J. Costeira

K. Kowalik-Bańczyk

A. Kornezov

L. Truchot

O. Porchia

M. Jaeger

S. Frimodt Nielsen

H. Kanninen

J. Schwarcz

M. Kancheva

E. Buttigieg

V. Tomljenović

S. Gervasoni

L. Madise

V. Valančius

N. Półtorak

I. Reine

P. Nihoul

U. Öberg

A | An Chúirt Bhreithiúnais in 2022
B | An Chúirt Ghinearálta in 2022
C | Cásdlí in 2022