A | Werkzaamheden van de instelling in 2022
Op 4 december 1952 legden de eerste leden van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) de eed af in een van de vier officiële talen van de EGKS.
Alfredo Calot Escobar
Griffier van het Hof van Justitie
De griffier van het Hof van Justitie, de secretaris-generaal van de instelling, stuurt de administratieve diensten aan onder het gezag van de president.
Op 4 december 1952 legden de eerste leden van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) de eed af in een van de vier officiële talen van de EGKS. Negen leden – zeven rechters en twee advocaten-generaal – die de rechtsculturen van elke lidstaat vertegenwoordigen en borg staan voor een vruchtbare uitwisseling tussen hun onderlinge tradities, een griffie die de goede werking van de rechterlijke instantie verzekert, een talendienst die waarborgt dat de toegang tot de Europese rechtspleging niet door taalbarrières wordt belet en een administratie die ervoor zorgt dat de openbare middelen op de juiste wijze worden aangewend ten dienste van de gerechtelijke autoriteit van de EGKS: dit is in grote lijnen hoe het Hof er in de begindagen na zijn oprichting uitzag.
Zeventig jaar later kan het Hof met trots terugkijken op de manier waarop het met zijn tijd is meegegaan zonder dat het de waarden heeft verloochend waarop het is gegrondvest.
Meer dan ooit tevoren blijft de ondersteuning van de gerechtelijke werkzaamheden van het Hof, dat meer dan 43 000 uitspraken op zijn naam heeft, voor alle diensten van de instelling als kompas dienen.
2022 was in dat opzicht een belangrijk jaar, want daarin is de basis gelegd voor een van de speerpuntprojecten van het Hof, namelijk de invoering van een geïntegreerd casemanagementsysteem. Op termijn zullen de rechterlijke instanties hun werkzaamheden kunnen verrichten op basis van volledig gedigitaliseerde, veilige en geïntegreerde workflows, vanaf de indiening van een zaak tot de verspreiding van de uitspraak. Dit project, waarbij de kwaliteit en de snelheid van de rechtspraak centraal staan, zal in 2024 worden voltooid na diverse jaren van nauwe samenwerking tussen de rechterlijke instanties, de griffies en de diensten. Het zal een mijlpaal zijn in het proces van digitalisering van de gerechtelijke werkzaamheden, dat enkele jaren geleden een aanvang heeft genomen met de introductie van e-Curia, en bewijst nogmaals – voor zover dat nog nodig is – dat de versnelde toepassing van technologische innovaties de sleutel tot efficiëntie en vooruitgang is.
Tegelijkertijd heeft de instelling zich ook aan andere strategische doelstellingen gewijd. Zo zijn in 2022 belangrijke projecten gelanceerd, waarvan sommige ontegenzeggelijk de grondbeginselen weerspiegelen waardoor de instelling zich sinds haar oprichting heeft laten leiden.
Een van deze beginselen is al zeven decennia lang dat in alle lidstaten wordt gezocht naar personeelsleden die aan de hoogste graad van bekwaamheid en professionalisme voldoen. Meertalig en hooggekwalificeerd als zij zijn, wijden zij zich met hart en ziel aan de opbouw van een Europa van Gerechtigheid. Zij staan centraal bij de inspanningen van het Hof om talent te ontwikkelen en te behouden. Tegen deze achtergrond heeft het Hof in 2022 een algemeen initiatief voor een betere toegankelijkheid en meer inclusie gelanceerd dat tot doel heeft de werving, integratie en ontplooiing van collega’s met een handicap te bevorderen, zodat iedereen in staat is zijn of haar vaardigheden ten volle voor het voetlicht te brengen. Dit initiatief, waarbij de gehele instelling betrokken is, moet er ook voor zorgen dat alle justitiabelen, procespartijen en bezoekers fysiek of virtueel toegang hebben tot het Hof van Justitie van de Europese Unie.
De wens om open te blijven staan voor de burgers, maar ook om de toenadering tot het grote publiek te vergemakkelijken, kleurt ook sinds jaar en dag het communicatie- en voorlichtingsbeleid van de instelling. In dit jubileumjaar is deze nabijheid door tal van initiatieven bevorderd, zoals het pilotproject om terechtzittingen voortaan te webstreamen, waaraan in dit jaarverslag aandacht wordt besteed. Steunend op de tijdens de pandemie verworven expertise heeft de instelling ook een blijvend karakter gegeven aan het programma voor bezoeken op afstand voor middelbare scholieren uit de lidstaten, waardoor zij de gebouwen van de instelling kunnen bezoeken, presentaties kunnen volgen en rechtstreeks van gedachten kunnen wisselen met een lid van de instelling, in hun eigen taal, zonder hun klaslokaal te verlaten. Dit fascinerende initiatief, waaraan reeds honderden scholieren uit verschillende lidstaten hebben deelgenomen, biedt jongeren die tot dusverre door afstand, kosten of vervoersproblemen werden weerhouden van een bezoek aan het Hof, nieuwe mogelijkheden om ons te bezoeken en een beter inzicht te krijgen in de rol van de rechterlijke instantie van de Unie.
De lijst van alle projecten die in 2022 zijn voltooid, is zoals elk jaar even veelomvattend als divers van aard, zodat ik nog wel even door zou kunnen gaan. Maar het zijn niet de jaarlijks bereikte resultaten die het meest veelzeggend zijn als we het over de cultuur en de waarden van een organisatie hebben. Wat vooral telt, is dat een organisatie in staat is haar eigen deel van de verantwoordelijkheid op zich te nemen in de woelige tijden die Europa momenteel kent.
In dat opzicht heeft het Hof zich van zijn taak gekweten door het hooggerechtshof van Oekraïne uit te nodigen met als doel om samen een op vrede en vooruitgang gebaseerde rechtspleging te bevorderen, door de Grote zittingszaal bij hoge uitzondering open te stellen om voor de duur van een toneelstuk de nagedachtenis te vieren van de rechters die hun leven hebben gegeven voor de bescherming van de rechtsstaat waaraan onze rechtspraak onophoudelijk refereert, door gebruik te maken van alle beschikbare technologieën om een ontmoeting mogelijk te maken met mensen die ver weg wonen of door zich ervoor in te spannen dat iedereen zich binnen de instelling thuis voelt en zich daar kan ontwikkelen op basis van gelijkheid en inclusie.
Net als elders zijn in 2022 ook binnen het Hof van Justitie de verwarming en de verlichting op een lager pitje gezet als bijdrage aan de inspanningen om het energieverbruik te verminderen, maar de vlam die wij met onze missie uitdragen, brandt feller dan ooit tevoren!
Alfredo Calot Escobar
Griffier van het Hof van Justitie
B | Belangrijkste gebeurtenissen van het jaar
70 jaar Hof van Justitie van de Europese Unie: terugblik op een jubileumjaar
„Rechtspraak dicht bij de burger”
De instelling heeft in de loop van het hele jaar 2022 haar 70-jarig bestaan gevierd, met als rode draad het thema „Rechtspraak dicht bij de burger”. De feestelijkheden nodigen ertoe uit om stil te staan bij de weg die is afgelegd sinds de eerste steen werd gelegd door de grondleggers van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) in 1952, de eerste stap in het Europese integratieproces. Om haar 70e kaars te kunnen uitblazen heeft de gerechtelijke instelling door de jaren heen het hoofd moeten bieden aan tal van uitdagingen. De opeenvolgende Verdragen, de oprichting van het Gerecht in 1989, de toekenning van nieuwe bevoegdheden en de achtereenvolgende uitbreidingen, maar ook de brexit, de geleidelijke toename van het aantal officiële talen en van het aantal advocaten-generaal, de verdubbeling van het aantal rechters in het Gerecht ... zoveel gebeurtenissen die deze weg hebben gemarkeerd en die van invloed zijn geweest op de wijze waarop het Hof zijn taak heeft vervuld, namelijk toezien op de naleving van het recht van de Unie en ervoor zorgen dat dit recht op eenvormige wijze wordt uitgelegd en toegepast. Laten we, voordat we een blik op de toekomst werpen, terugkijken op de belangrijkste gebeurtenissen die in dit buitengewone jaar hebben plaatsgevonden.
Aan het begin van het jaar heeft de president het logo van de 70e verjaardag onthuld, dat voor het eerst ten tonele van het Hof is verschenen. Het logo staat symbool voor dit jubileumjaar en zal alle publicaties van het jaar sieren. Het logo werd ook op zodanige wijze op het gebouw aangebracht dat het zichtbaar was vanuit het centrum van Luxemburg-Stad, zodat het de aandacht van de burgers trok. Tijdens de Open dagen konden bezoekers ansichtkaarten met datzelfde logo naar alle uithoeken van de Unie sturen om hun dierbaren te laten weten dat zij hadden deelgenomen aan dit feestelijke evenement.
Op Twitter heeft een informatiecampagne de aandacht van de burgers gevestigd op de geschiedenis en de werkzaamheden van de instelling. 70 tweets gaven een overzicht van het Hof van 1952 tot nu voor onze 146 000 volgers.
Ter voortzetting van een decennialange traditie – zo werden er postzegels uitgegeven ter gelegenheid van de inhuldiging van het Paleis in 1973, het 35-jarig bestaan van het Hof in 1987, zijn 50-jarig bestaan in 2002 en zijn 60-jarig bestaan in 2012 – hebben de Luxemburgse posterijen een postzegel ter gelegenheid van de 70e verjaardag van de instelling uitgebracht. Van een heel ander kaliber is het boek over de geschiedenis van het Hof dat in een luxueuze uitgave is verschenen: dankzij dit boek kan de kennis over onze instelling worden gedeeld tijdens officiële bezoeken en protocollaire ontvangsten. In 2023 zal een voor het publiek toegankelijke editie verschijnen.
De feestelijkheden bereikten begin december een hoogtepunt toen het Hof de presidenten van de constitutionele hoven en de hoogste rechterlijke instanties van de lidstaten, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Hof van de Europese Vrijhandelsassociatie welkom heette op een buitengewoon Symposium van magistraten. Dit belangrijke jaarlijkse evenement, dat in 2022 in een speciale vorm werd gegoten, is een gelegenheid waar de rechters en de advocaten-generaal met magistraten uit alle lidstaten van gedachten wisselen met het oog op de bevordering van de gerechtelijke dialoog. In het kader van het thema „Rechtspraak dicht bij de burger” werd in de Grote zittingszaal een nieuwe film ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan van het Hof vertoond, die de geschiedenis van het Hof en zijn rol in het wordingsproces van het Europese rechtsstelsel traceert. De film, die toegankelijk was voor het grote publiek, werd gerealiseerd door de diensten van het Hof en laat naast leden van het Hof en het Gerecht ook mensen uit de academische wereld aan het woord, het geheel geïllustreerd met talrijke archiefbeelden.
Tijdens de plechtige zitting van 6 december heeft het Hof van Justitie Zijne Koninklijke Hoogheid de Erfgroothertog Guillaume verwelkomd, alsook Othmar Karas, eerste vicevoorzitter van het Europees Parlement, Michal Šalomoun, minister van Wetgeving en voorzitter van de Wetgevende Raad van de regering van de Tsjechische Republiek, Věra Jourová, vicevoorzitter van de Europese Commissie en Sam Tanson, minister van Cultuur en Justitie van het Groothertogdom Luxemburg.
Bouwers van Europa: de jeugd in de schijnwerpers bij het Hof
De viering van het 70-jarig bestaan werd op 6 december afgesloten met de conferentie „Bouwers van Europa”, een bijzondere ontmoeting tussen hoge vertegenwoordigers van de Unie en de Europese jeugd.
„Welkom in jullie huis, jullie Hof van Justitie!”
Met deze woorden richtte president Koen Lenaerts zich tot de 240 middelbare scholieren uit 10 lidstaten die aanwezig waren in de Grote zittingszaal of via videoconferentie deelnamen, voordat hij begon te vertellen over de rol van het Hof en de invloed ervan op het dagelijkse leven van de burger. Zowel president Lenaerts als Othmar Karas en Věra Jourová deden hun eigen loopbaan uit de doeken en zetten uiteen hoe zij binnen hun eigen instelling invulling geven aan hun takenpakket. Daarbij onderstreepten zij het belang van hun verschillende herkomst als een weerspiegeling van een Europa dat verenigd is in verscheidenheid: „Een man van andere herkomst of met een andere godsdienst of mening kan evengoed gelijk hebben als ik”, verklaarde de heer Karas. Van haar kant wees mevrouw Jourová de scholieren erop dat waarden als de democratie en de rechtsstaat niet altijd vanzelfsprekend zijn geweest: zij haalde de eerste aangrijpende herinneringen uit haar leven op, namelijk de aankomst van Sovjettanks tijdens de Praagse Lente in 1968.
De heren Lenaerts en Karas en mevrouw Jourová hebben vervolgens deelgenomen aan een vraag-en-antwoordsessie met de jonge genodigden. De voordelen van het Europese integratieproces, de betekenis van de toetreding van de landen van Oost-Europa tot de Unie, de grootste uitdagingen voor de Unie, de acties die de Unie onderneemt wanneer het recht en de waarden van de Unie steeds weer worden geschonden, de verschillende punten van kritiek op de Unie en de oprukkende euroscepsis, de opwarming van het klimaat en discriminatie op grond van geslacht of seksuele oriëntatie, dit waren allemaal kwesties waarover de jonge bezoekers hun gesprekspartners vragen hebben gesteld.
Tot besluit bracht president Lenaerts de verklaring van Robert Schuman in herinnering: „De vereniging van Europa kan niet ineens worden verwezenlijkt noch door een allesomvattende schepping tot stand worden gebracht: het verenigd Europa zal moeten worden opgebouwd door middel van concrete verwezenlijkingen, waarbij een feitelijke solidariteit als uitgangspunt zal moeten worden genomen.” Na afloop van de sessie hebben de scholieren zich uiterst tevreden getoond over het rechtstreekse contact dat zij met hoge vertegenwoordigers van de Unie hadden gehad.
„Ik vind het echt heel inspirerend dat we de mogelijkheid hebben om deel te nemen en vragen te stellen aan de hoogste leidinggevenden!”
„Onze school had het voorrecht om vragen te mogen stellen aan vooraanstaande figuren in de Europese instellingen: ik was geen toeschouwer van de conferentie, maar een echte deelnemer.”
Streaming van de zittingen: het Hof komt weer een stap dichter bij de burger
Het Hof geeft uitdrukking aan zijn hedendaagse opvatting van het beginsel van transparantie en openbaarheid van de terechtzittingen door sinds dit jaar in het kader van een pilotproject een streamingdienst voor zittingen aan te bieden op de CVRIA-website. Het Hof doet met deze nieuwe dienst opnieuw een stap in de richting van de burgers van de Unie. De streamingdienst, die sinds april 2022 operationeel is, biedt burgers die om welke reden ook (kosten, afstand, moeilijkheden om zich te verplaatsen) niet naar Luxemburg kunnen reizen, de mogelijkheid om de zittingen van de Grote kamer van het Hof van Justitie onder dezelfde voorwaarden te volgen als het publiek dat ter plaatse aanwezig is. Meertalig als de instelling is, kunnen de burgers de debatten volgen in de taal van hun keuze door het gewenste vertolkingskanaal voor de streaming te selecteren.
Om de sereniteit van de mondelinge behandeling te verzekeren en technische problemen te voorkomen, worden pleitzittingen niet rechtstreeks maar uitgesteld uitgezonden. De ochtendzittingen kunnen dus in de namiddag worden gevolgd, terwijl de middagzittingen de volgende dag in de ochtend kunnen worden bekeken. De uitspraken van arresten van het Hof van Justitie en de lezingen van conclusies van de advocaten-generaal worden wel rechtstreeks uitgezonden. Voor een goed begrip van de zaak wordt net voor de uitzending van de zitting op het scherm een kort meertalig filmpje vertoond waarin een persvoorlichter de zaak toelicht.
Sébastien Servais,
hoofd van de eenheid Multimedia
„Het besluit om een streamingdienst aan te bieden mag dan van vrij recente datum zijn, onze afdeling bereidt zich er al jaren op voor. De belangrijkste uitdaging bij de lancering ervan was vooral van technische aard, omdat de streamingdienst nieuwe ICT-apparatuur en een ingrijpende wijziging van onze conferentiesystemen vergde, vooral om de eerbiediging van de meertaligheid te waarborgen. Ook andere aspecten vroegen veel aandacht, zoals het gebruik van beelden tijdens de zittingen, de verschillende vraagstukken rond de integriteit van de zitting zelf en de bescherming van de persoonsgegevens van degenen die aan de zitting deelnemen. Er is extra aandacht besteed aan de kwaliteit van de opnamen en het beheer van de camera’s om beelden van hoogwaardige kwaliteit te kunnen uitzenden. Deze streamingdienst zal geleidelijk worden aangevuld met nieuwe externe communicatiemiddelen die de zichtbaarheid van de werkzaamheden van onze instelling zullen vergroten, terwijl we tegelijkertijd een maximale transparantie naar de burger toe behouden. Naar alle waarschijnlijkheid is dit slechts een eerste stap, maar het is een feit dat de eerste stap ook altijd de moeilijkste is.”
Tina Omahen,
tolk
„In verband met de gezondheidscrisis hebben de tolken de manier waarop zij hun beroep uitoefenen drastisch moeten aanpassen aan een veranderde realiteit, om daarna opnieuw met iets nieuws te worden geconfronteerd: het nasynchroniseren van de explicatieve filmpjes die worden vertoond voordat een terechtzitting via streaming wordt uitgezonden. In tegenstelling tot het tolken moet het nasynchroniseren vrijwel volkomen synchroon met de spreker gebeuren. Niet alleen moesten wij onze gebruikelijke weergavetechniek aanpassen aan deze nieuwe eis, maar ook moesten we vertrouwd raken met nieuwe opnametools. Voor sommige collega’s die vooral handgeschreven documenten gebruiken om zich voor te bereiden, was de overstap naar digitaal weliswaar een uitdaging, maar na enig gezwoeg hebben we nu een vaste routine ontwikkeld om ons van deze nieuwe taak te kwijten.”
Marc-André Gaudissart,
adjunct-griffier bij het Hof van Justitie
„Ondanks het feit dat journalisten, academici en parlementsleden al enkele jaren om de uitzending van pleitzittingen via het internet hadden verzocht, hadden het Hof van Justitie en het Gerecht hieraan nog geen gehoor gegeven, niet alleen vanwege problemen rond de organisatie van de debatten en het goede verloop van de zittingen, maar ook vanwege technische of taalkundige beperkingen, omdat de uitzending van een meertalige zitting zonder simultaanvertolking voor de burgers van de Unie van weinig belang zou zijn. Dat was vóór de gezondheidscrisis.
Dankzij de grote inspanningen die het Hof zich tijdens deze periode heeft getroost, vooral om de procespartijen, die soms aan zeer strenge reisbeperkingen waren onderworpen, in staat te stellen op afstand deel te nemen aan de pleitzittingen in Luxemburg, beschikt het thans over de noodzakelijke technische middelen om zijn zittingen via het internet te kunnen uitzenden. Op dit moment is dit alleen mogelijk voor de terechtzittingen van de Grote kamer van het Hof van Justitie. Niettemin is het een belangrijke stap naar een meer transparante rechtspraak voor de burgers. Daarnaast betekent dit ook zonder meer een grote vooruitgang voor de nationale rechterlijke instanties die het Hof van Justitie een prejudiciële vraag hebben gesteld over de uitlegging of de geldigheid van het Unierecht, omdat zij voortaan op afstand de gedachtewisselingen tijdens de zitting kunnen volgen en dus de strekking van het antwoord van het Hof van Justitie beter kunnen begrijpen. Dit is een niet te onderschatten troef, nu de waarden en de grondslagen zelf van het Europese integratieproces bij tijd en wijle in twijfel worden getrokken.”
Theatervoorstelling in de Grote zittingszaal van het Hof
De laatste zomer – Falcone en Borsellino dertig jaar later
Ter herdenking van de 30e verjaardag van de moord op de Italiaanse magistraten Giovanni Falcone en Paolo Borsellino werd de Grote zittingszaal van het Hof van Justitie getransformeerd in een theaterpodium voor de opvoering van het toneelstuk L’Ultima Estate – Falcone e Borsellino trent’anni dopo van Claudio Fava, onder regie van Chiara Callegari, die werd bijgewoond door president Lenaerts en talrijke persoonlijkheden. Claudio Fava is journalist en schrijver, voormalig lid van het Italiaanse parlement en lid van het Europees Parlement. Hij is tevens de huidige voorzitter van de Commissione Antimafia della Regione Sicilia. Zijn toneelstuk verhaalt over de laatste maanden van het leven van de twee Italiaanse magistraten in de jaren negentig.
Een bureau, twee stoelen, een archiefkast in een minimalistisch decor: de boodschap die de regisseur, Chiara Callegari, heeft willen overbrengen is dat het belangrijk is om geëngageerd te blijven voor een gemeenschappelijke zaak en dat waakzaamheid geboden blijft in het licht van het gevaar dat ook vandaag de dag nog steeds uitgaat van de bedreigingen voor de rechtsstaat en economische criminaliteit zonder grenzen. Kunst schept een ruimte waarin de emoties van het publiek kunnen worden gekanaliseerd en waarin de waarden van gerechtigheid onder de aandacht kunnen worden gebracht. Met dit eerbetoon aan deze magistraten, die zich hebben opgeworpen als beschermers van de rechtsstaat, heeft het Hof in herinnering gebracht dat het onze plicht is om de herinnering aan dergelijke gruweldaden levend te houden.
Chiara Callegari, Simone Luglio en Giovanni Santangelo
„Het schouwspel L’Ultima Estate – Falcone e Borsellino trent’anni dopo vertelt het unieke verhaal van twee Italiaanse magistraten die zich inzetten voor de strijd tegen de maffia. Het dateert van 2021, een periode van grote onzekerheid voor de mensheid, toen alle volkeren van de wereld tegen een gemeenschappelijke dreiging vochten. Te midden van al deze onzekerheid was het wat onwerkelijk en moeilijk om na te denken over de enscenering van het leven van deze twee mannen, die in hun eentje de strijd moesten aanbinden met een grenzeloos monster, de maffia. Het was een groot voorrecht om een hommage aan hen te brengen in een context als die van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Om verhalen te vertellen heeft de acteur een publiek nodig. Het Hof bood ons niet alleen veel toeschouwers – ter plaatse en via streaming – maar was tegelijkertijd ook een locatie die naar haar aard en missie de stem uitdraagt van alle burgers van Europa.
Deze locatie plaatste ons toneelstuk in perspectief en tilde onze dramatische kunst naar een hoger niveau. De woorden van de acteurs kregen een ander gewicht en een andere dimensie. We realiseerden ons dat we de eersten waren die optraden in het Hof, dat voor één dag een theaterzaal was geworden.
De president van het Hof, de heer Koen Lenaerts, en daarna de Italiaanse minister van Justitie, mevrouw Marta Cartabia, hebben het toneelstuk ingeleid. En toen was het podium aan ons! Het was werkelijk een grote uitdaging om zo’n aangrijpend stuk te spelen in dit gerechtsgebouw dat zo’n grote symbolische waarde vertegenwoordigt, dus het was zaak om het hoofd koel te houden.
‚De dag was bepaald, een zaterdag in mei ...’, aldus weerklonken deze woorden in de stilte van de Grote zittingszaal en ons verhaal over het menselijke avontuur van de twee gerechtsdienaren nam een aanvang.
Wij zullen voor altijd goede herinneringen koesteren aan de hartelijke ontvangst, de beschikbaarheid en de deskundigheid van de organisatoren en de technische teams, en het enthousiasme dat overal heerst in deze prachtige kathedraal van het recht van de Unie.”
C | Relatie met het publiek
De persvoorlichters van de directie Communicatie, die een juridische opleiding hebben genoten, hebben tot taak om journalisten uit alle lidstaten en hun diverse correspondenten voor te lichten over arresten, beschikkingen en conclusies alsook over lopende zaken. Zij bereiden voor hen ook evenementen voor, evenals communicatiemateriaal waarop zij zich kunnen abonneren.
page-s3.sub-3.region-2.graph-1.paragraph-1
page-s3.sub-3.region-2.graph-1.paragraph-2
Het jaar 2022, waarin het thema „Rechtspraak dicht bij de burger” centraal stond, werd uiteraard gekenmerkt door een intensievere dialoog met juristen en het grote publiek. Net als in de vorige jaren blijft informatietechnologie, of het nu gaat om het nieuwe programma van bezoeken op afstand dan wel om de sociale netwerken, een van de belangrijkste instrumenten om de toegankelijkheid en de transparantie van de werkzaamheden van het Hof, met name wat de burgermaatschappij betreft, te vergroten. Het 70-jarig bestaan bood de gelegenheid om een van de kernwaarden van het Hof nader voor het voetlicht te brengen: ten dienste staan van de burgers en van een Unie van recht.
In 2022 keerden de bezoekers geleidelijk terug naar de gebouwen van de instelling, dankzij de progressieve opheffing van de beperkingen waartoe de pandemie ons had gedwongen.
Na twee jaar zonder bijeenkomsten werd op 9 mei, ter gelegenheid van de Dag van Europa, in het Hof een eerste Open dag georganiseerd. Tijdens dit evenement kon het publiek op de zittingsplaats van het Hof, na voorafgaande inschrijving deelnemen aan rondleidingen in verschillende talen, waarbij het kennis kon maken met de werkzaamheden van de instelling. Zo was er aandacht voor de taken van het Hof van Justitie en het Gerecht en het verloop van een zaak, en werden de beraadslagingszaal en de Grote zittingszaal aan het publiek getoond. Parallel daaraan heeft het Hof op een mooie lentedag zijn stand ingericht in Esch-sur-Alzette, culturele hoofdstad van Europa in 2022. Een team van medewerkers en leden ging op pad om burgers te ontmoeten en de rol van de Europese gerechtelijke instelling te promoten en uit te leggen. Op 8 oktober besloot het Hof zijn deuren opnieuw te openen, ditmaal op een veel grotere schaal dan in het voorjaar. Daarbij werden de diensten van de instelling en vele beroepen in de schijnwerpers gezet. In totaal hebben in 2022 meer dan 2 700 mensen gebruikgemaakt van deze unieke gelegenheid om het Hof van binnenuit te ontdekken.
Het afgelopen jaar heeft de instelling op de CVRIA-website 216 perscommuniqués verspreid om journalisten en professionals in real time, vanaf de datum van uitspraak, te informeren over de beslissingen van het Hof van Justitie en het Gerecht. Rekening houdend met alle taalversies die op de website beschikbaar zijn, zijn er in totaal 2 856 perscommuniqués naar correspondenten in de lidstaten gestuurd.
Daarnaast hebben de persvoorlichters nog 551 informatiebrieven en 568 „Quick facts” over zaken waarover geen perscommuniqué is uitgebracht, verspreid onder hun correspondenten, die voornamelijk uit journalisten maar ook uit juristen bestaan. Verder werden in 2022 meer dan 10 000 e-mails en circa 5 000 telefoongesprekken over informatieverzoeken van burgers behandeld (in de taal van elke verzoeker).
Om het grote publiek te informeren heeft de instelling méér dan voorheen gebruikgemaakt van sociale netwerken, zoals haar twee Twitter-accounts – één in het Frans en één in het Engels –, die samen 146 000 volgers hebben. In totaal werden in 2022 1 868 tweets geplaatst, dat wil zeggen twee keer zoveel als in het vorige jaar. Deze waren voornamelijk gewijd aan de belangrijkste arresten van het Hof van Justitie en het Gerecht en aan de belangrijkste gebeurtenissen van het jaar voor de instelling. Een Twitter-campagne is gelanceerd om te berichten over de feestelijke viering van het 70-jarig bestaan: de volgers werden ingewijd in de geschiedenis van het Hof via 70 tweets die speciaal voor de gelegenheid werden geplaatst en de 70 jaar van het bestaan van de instelling deden herleven. De instelling is ook actief op het professionele netwerk LinkedIn, waar zij 313 berichten voor haar 178 000 volgers heeft geplaatst. In een jaar tijd heeft het Hof deze community met meer dan een derde uitgebreid, een ontwikkeling die aantoont dat de instelling zichtbaar aanwezig is op dit platform.
page-s3.sub-3.region-2.graph-2.paragraph-1
page-s3.sub-3.region-2.graph-2.paragraph-2
Zo streeft het Hof naar meer transparantie met als doel om het vertrouwen van de burgers in de instelling te versterken. Een goed begrip van de rol van het Hof en zijn rechtsprekende taak is in dit verband van wezenlijk belang. Deze wil om dicht bij de burgers te staan komt ook tot uiting door de uitvoering van een project van bezoeken op afstand, dat in 2021 van start is gegaan. Nadat het was gelanceerd in het Frans, het Italiaans, het Lets en het Hongaars is dit project, dat zeer succesvol is gebleken, ook in andere talen aangeboden. Zo vonden ook bezoeken op afstand plaats in het Tsjechisch, het Grieks, het Pools en het Roemeens. Het doel voor 2023 is om deze dynamiek voort te zetten en het project uit te breiden tot andere officiële talen.
Wat de meer traditionele vormen van contact betreft, is de organisatie van fysieke bezoeken, na twee jaren waarin de pandemie alles beheerste, weer op gang gekomen. In totaal kwamen 9 683 bezoekers naar de gebouwen. Anderen kozen voor een virtueel bezoek – ongeveer 15 % van de bezoekers dit jaar. Deze formule kan de komende jaren nog aanzienlijk evolueren, en maakt het Hof ook toegankelijk voor Europese burgers die ver van Luxemburg wonen. Dit beleid van openstelling van de instelling vermindert de CO2-uitstoot, overbrugt afstanden en zorgt voor minder kosten, terwijl het bovendien van toegevoegde waarde is bij het streven naar meer transparantie en een beter begrip van de instelling.
Het doel van bezoeken op afstand is om middelbare scholieren in de leeftijdscategorie 15-18 jaar inzicht te verschaffen in de taak van de rechterlijke instanties van de Unie. De impact van de rechtspraak van het Hof op hun dagelijks leven en de gerechtelijke werkzaamheden worden gepresenteerd door een jurist. De leerlingen brengen een virtueel bezoek aan de gebouwen van de instelling en bekijken twee films die speciaal voor dit programma zijn gemaakt. Een ontmoeting met een rechter of advocaat-generaal voor een vraag-en-antwoordsessie is mogelijk. Het programma wil middelbare scholieren en hun docenten bewust maken van democratische waarden en hun een inkijk bieden in actuele juridische kwesties.
M. Dimitrios Gratsias,
rechter in het Hof van Justitie
„Ik was vanaf het begin van het project enthousiast over het vooruitzicht om deel te nemen aan een ‚bezoek op afstand’ aan het Hof in de Griekse taal. Wél moet ik toegeven dat ik enige twijfel koesterde. Hoe kun je met middelbare scholieren over het Hof praten zonder hen met al te veel technische details te vermoeien, terwijl je tegelijkertijd ook de valkuil van misleidende simplificatie wilt vermijden? En dan zou het ook nog een bezoek op afstand zijn, zonder de spontaniteit die doorgaans kenmerkend is voor de uitwisselingen tijdens een persoonlijk bezoek. Mijn twijfel bleek ongegrond te zijn. Veel deelnemers stuurden ons al van tevoren hun vragen, waarvan de ene nog inspirerender was dan de andere. Ik heb mijn presentatie zo vormgegeven dat ik eerst de algemene vragen heb beantwoord en daarna ben ingegaan op de meer specifieke, zelfs persoonlijke vragen. Zo hebben wij, mede dankzij de vragen die tijdens het bezoek zelf werden gesteld, niet alleen een levendige discussie gevoerd, wat niet verwonderlijk is met zo’n publiek, maar ook een echt diepgaand debat, dat volgens mij een waarheidsgetrouw beeld heeft gegeven van de taak van het Hof en de uitdagingen waarvoor het zich gesteld ziet. Is deze ervaring voor herhaling vatbaar? Ja, zonder meer!”
Varvara Efkarpidou,
zesdejaars leerling aan het Frans-Griekse lyceum „Jeanne d’Arc” in Piraeus, Griekenland
„Mijn klasgenoten en ik hadden het voorrecht om deel te nemen aan een bezoek op afstand aan het Hof van Justitie van de Europese Unie en om van gedachten te wisselen met de leden van het Hof. Een rondleiding krijgen in het Hof is een unieke kans op onze leeftijd, waarop introspectie en beroepsoriëntatie steeds belangrijker worden bij het uitstippelen van onze toekomst. Het huidige tijdperk stemt niet altijd tot optimisme: de sociale en financiële crises en de toenemende bezorgdheid van onze ouders roepen ook bij ons vele vragen op. De ontmoeting met de leden van het Hof was een verrijkende ervaring en voor sommigen het startpunt van een droom. De antwoorden op onze vragen en de hele rondleiding wekten de belangstelling en nieuwsgierigheid van alle leerlingen. Dit bezoek zal in ons geheugen gegrift blijven. Wij willen alle organisatoren en onze school bedanken voor dit prachtige initiatief.”