A | Η θεσμική δραστηριότητα το 2022
Στις 4 Δεκεμβρίου 1952 τα πρώτα Μέλη του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) έδωσαν τον επίσημο όρκο σε μία από τις τέσσερις επίσημες γλώσσες της ΕΚΑΧ.
Alfredo Calot Escobar
Γραμματέας του Δικαστηρίου
Ο Γραμματέας του Δικαστηρίου διευθύνει ως γενικός γραμματέας του θεσμικού οργάνου τις διοικητικές του υπηρεσίες υπό την εποπτεία του Προέδρου.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1952 τα πρώτα Μέλη του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) έδωσαν τον επίσημο όρκο σε μία από τις τέσσερις επίσημες γλώσσες της ΕΚΑΧ. Εννέα Μέλη –επτά δικαστές και δύο γενικοί εισαγγελείς– εκπρόσωποι του νομικού πολιτισμού των τότε κρατών μελών και φορείς ενός γόνιμου διαλόγου μεταξύ των αντίστοιχων παραδόσεών τους, μία Γραμματεία ταγμένη στην αποστολή της εύρυθμης λειτουργίας του δικαιοδοτικού οργάνου, μία γλωσσική υπηρεσία ως δίαυλος απρόσκοπτης πρόσβασης στην ευρωπαϊκή δικαιοσύνη και μία Διοίκηση επιφορτισμένη με τη χρηστή διαχείριση των δημόσιων πόρων που είχαν τεθεί στην υπηρεσία της δικαστικής αρχής της ΕΚΑΧ: ιδού, σε αδρές γραμμές, τα συστατικά μέρη του Δικαστηρίου την εποχή της ίδρυσής του.
70 χρόνια αργότερα, το Δικαστήριο μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει διανύσει μια τεράστια διαδρομή έχοντας, στην πορεία, εξελιχθεί χωρίς ποτέ να προδώσει τις αξίες πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε.
Σήμερα που το Δικαστήριο έχει πλέον στο ενεργητικό του περισσότερες από 43 000 εκδοθείσες αποφάσεις και διατάξεις, η στήριξη του δικαιοδοτικού έργου εξακολουθεί να αποτελεί πυξίδα για όλες τις Υπηρεσίες του.
Προς αυτή την κατεύθυνση, το 2022 υπήρξε σημαντικό γιατί δρομολογήθηκε ένα μείζον project του Δικαστηρίου, η εγκαθίδρυση ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης των υποθέσεων, χάρη στο οποίο τα δικαιοδοτικά όργανα θα μπορούν, μακροπρόθεσμα, να ακολουθούν μια πλήρως ψηφιοποιημένη, ασφαλή και ενοποιημένη ροή εργασιών για τον χειρισμό των υποθέσεων από την εισαγωγή μέχρι την περάτωσή τους και την επακόλουθη δημοσίευση. Το project αυτό, το οποίο ανάγει την ποιοτική και ταχεία απονομή της δικαιοσύνης σε κεντρικό πυρήνα της φιλοσοφίας του Δικαστηρίου, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2024, μετά από πολυετή και στενή συνεργασία των δύο δικαιοδοτικών οργάνων, των Γραμματειών τους και των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών. Θα είναι ένα νευραλγικό στάδιο στην όλη διαδικασία ψηφιοποίησης της δικαιοδοτικής δραστηριότητας, η οποία ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν, όταν τέθηκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή το εργαλείο e-Curia, και εντατικοποιείται διαρκώς, καθώς η τεχνολογική καινοτομία αναγορεύεται σε στοιχείο-κλειδί για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της προόδου.
Παράλληλα, και άλλοι στρατηγικοί στόχοι συνεχίζουν να εμπνέουν το πρόγραμμα εργασιών του θεσμικού οργάνου. Για την επίτευξή τους αναλήφθηκαν λοιπόν, το 2022, ορισμένες καίριες πρωτοβουλίες οι οποίες αντικατοπτρίζουν τις κατευθυντήριες αρχές που διέπουν τη δράση του θεσμικού οργάνου ήδη από τις απαρχές του.
Μεταξύ των ως άνω αρχών καταλέγεται, εδώ και επτά δεκαετίες, η στελέχωση του προσωπικού από άτομα με το υψηλότερο δυνατό επίπεδο προσόντων και επαγγελματισμού, προερχόμενα από όλα τα κράτη μέλη. Πολύγλωσσο, άρτια καταρτισμένο και απολύτως αφοσιωμένο στην υπηρεσία της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης, το προσωπικό αυτό ενσαρκώνει κι επιβεβαιώνει την προσήλωση του θεσμικού οργάνου στη μακρόπνοη αξιοποίηση όλων των ταλέντων και των δεξιοτήτων. Σ’ αυτή την προοπτική, το Δικαστήριο εγκαινίασε, το 2022, μια συνολική πρωτοβουλία ενίσχυσης της προσβασιμότητας και της συμπερίληψης, με σκοπό να διευκολύνει την πρόσληψη, την ενσωμάτωση και την αυτοπραγμάτωση συναδέλφων με αναπηρίες, έτσι ώστε να έχουν όλοι και όλες την ευκαιρία να εκφράσουν το δυναμικό τους στον μέγιστο βαθμό. Στο πλαίσιο της ίδιας πρωτοβουλίας, στην οποία συμμετέχει ενεργά το θεσμικό όργανο στο σύνολό του, εντάσσεται και η οργανωμένη προσπάθεια εξασφάλισης, σε όλους τους πολίτες, τους παράγοντες της διαδικασίας και τους επισκέπτες, της δυνατότητας να έχουν πρόσβαση, φυσική ή εικονική, στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επιθυμία του θεσμικού οργάνου να μη σταματήσει να αφουγκράζεται τους πολίτες, αλλά ταυτόχρονα και να προσεγγίζει το ευρύ κοινό, συνδιαμορφώνει επίσης από μακρού χρόνου την επικοινωνιακή και ενημερωτική πολιτική του. Στη διάρκεια του επετειακού αυτού έτους, η προσέγγιση που περιγράφηκε αμέσως παραπάνω μετουσιώθηκε σε μια σειρά από πρωτοβουλίες, οι οποίες παρουσιάζονται αναλυτικά στις σελίδες της παρούσας Ανασκόπησης, όπως παραδείγματος χάριν το πιλοτικό σχέδιο για το web streaming των δημόσιων συνεδριάσεων. Επιπλέον, ενδυναμωμένο σε τεχνική ειδημοσύνη από τις εμπειρίες που αποκόμισε κατά την πανδημία, το Δικαστήριο θεσμοθέτησε κι επίσημα πλέον το πρόγραμμα εξ αποστάσεως επισκέψεων για τα λυκειόπαιδα των κρατών μελών, τα οποία μπορούν, από τη σχολική τους τάξη, να περιηγηθούν εικονικά στο κτιριακό συγκρότημα του θεσμικού οργάνου, να παρακολουθήσουν επιμορφωτικές ομιλίες και να συζητήσουν απευθείας, στη γλώσσα τους, με κάποιο Μέλος ενός εκ των δύο δικαιοδοτικών οργάνων. Το συναρπαστικό αυτό εγχείρημα, στο οποίο έχουν ήδη συμμετάσχει εκατοντάδες μαθητές από διάφορα κράτη μέλη, δίνει σε νέους και νέες που δεν είχαν μέχρι πρότινος την ευκαιρία να έλθουν στο Δικαστήριο, είτε λόγω της γεωγραφικής απόστασης, είτε λόγω του κόστους, είτε λόγω δυσκολιών στη μετακίνηση, να μας επισκεφθούν και να αντιληφθούν καλύτερα τον ρόλο της δικαστικής αρχής της Ένωσης.
Θα μπορούσα να γράψω πολλά ακόμη, καθώς ο απολογισμός των πεπραγμένων του 2022, όπως άλλωστε και των προηγούμενων ετών, μαρτυρεί την πλούσια και πολυσχιδή δράση μας. Ωστόσο, τα καλύτερα διαπιστευτήρια του πνεύματος και των αξιών που διαπνέουν έναν οργανισμό δεν είναι τόσο τα επιτεύγματα μιας μεμονωμένης χρονιάς, αλλά μάλλον η ετοιμότητά του να αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης του σε μια χαλεπή συγκυρία, όπως αυτή την οποία βιώνει η Ευρώπη στις μέρες μας.
Υπ’ αυτή την έννοια, το Δικαστήριο διέπρεψε στον ρόλο του, καθώς υποδέχθηκε τους εκπροσώπους του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ουκρανίας προσβλέποντας στην οικοδόμηση μιας δικαιοσύνης πάνω στα θεμέλια της ειρήνης και της προόδου, άνοιξε τις πόρτες της Μεγάλης Αίθουσας Ακροατηρίου του για να φιλοξενήσει, κατ’ εξαίρεση, μια θεατρική παράσταση εις μνήμην των δικαστών που θυσίασαν τη ζωή τους προασπιζόμενοι το κράτος δικαίου στο οποίο ομνύει αταλάντευτα η νομολογία μας, χρησιμοποίησε κάθε διαθέσιμη τεχνολογία για να προσεγγίσει όλους τους Ευρωπαίους πολίτες όσο μακριά κι αν βρίσκονται και, τέλος, έδειξε έμπρακτα πόσο μεριμνά για την αξιοποίηση και την εξέλιξη του έμψυχου δυναμικού του, διασφαλίζοντας συνθήκες ισοτιμίας και συμπερίληψης.
Το 2022 στο Δικαστήριο, όπως και αλλού, η θέρμανση και ο φωτισμός χαμήλωσαν για να εξοικονομηθεί ενέργεια, αλλά η φλόγα η οποία διαπερνά τη δράση μας καίει λαμπρότερη από ποτέ!
Alfredo Calot Escobar
Γραμματέας του Δικαστηρίου
B | Ορόσημα του έτους
Τα εβδομηντάχρονα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης: εκδηλώσεις προς τιμήν της επετείου
«Η δικαιοσύνη κοντά στον πολίτη»
Αυτός ήταν ο κοινός θεματικός άξονας των εορταστικών εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022 για τα εβδομηκοστά γενέθλια του Δικαστηρίου. Οι εορτασμοί αποτέλεσαν πρώτης τάξεως αφορμή για μια αναδρομή έως το μακρινό πλέον ξεκίνημα του θεσμικού οργάνου, όταν οι πατέρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) έθεσαν, το 1952, τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Για να φτάσει να σβήσει το 70ό κερί του, το Δικαστήριο διένυσε μια μεγάλη διαδρομή ξεπερνώντας τις προκλήσεις της κάθε εποχής. Έζησε τη διαδοχή των Συνθηκών μέσα στον χρόνο, τη δημιουργία, το 1989, του Γενικού Δικαστηρίου (τότε Πρωτοδικείου), τη μεταβίβαση νέων αρμοδιοτήτων, τις διευρύνσεις χάρη στις κατά καιρούς προσχωρήσεις νέων κρατών μελών, αλλά και το Brexit, τη σταδιακή αύξηση του αριθμού των επισήμων γλωσσών και των γενικών εισαγγελέων, τον διπλασιασμό του αριθμού των δικαστών του Γενικού Δικαστηρίου... τόσα γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία του Δικαστηρίου στην εκπλήρωση της αποστολής του: να εγγυάται την τήρηση του δικαίου της Ένωσης και να εξασφαλίζει την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του. Προτού στρέψουμε το βλέμμα στο μέλλον, ας σταθούμε σε μερικές ιδιαίτερες στιγμές αυτής της ξεχωριστής χρονιάς.
Στις αρχές του έτους έγιναν από τον Πρόεδρο τα αποκαλυπτήρια του λογοτύπου της 70ής επετείου, το οποίο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον διάκοσμο του κτιριακού συγκροτήματος του Δικαστηρίου. Ως σύμβολο του εορταστικού έτους, θα συνοδεύει όλες τις εκδόσεις της χρονιάς. Λίγο καιρό μετά αναρτήθηκε και σε πανό το οποίο κρεμάστηκε από την κορυφή ενός εκ των Πύργων, για να είναι ορατό από το κέντρο της πόλης του Λουξεμβούργου και να κεντρίζει την προσοχή των πολιτών. Στο πλαίσιο της Ημέρας «Ανοιχτές Πόρτες», οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να στείλουν στους δικούς τους ανθρώπους, οπουδήποτε μέσα στην Ένωση, καρτ ποστάλ με τον λογότυπο αυτό ως ενθύμιο της συμμετοχής τους στην εορταστική εκδήλωση.
Ξεκίνησε στο Twitter μια ενημερωτική καμπάνια για την ιστορία και το έργο του θεσμικού οργάνου. Μέσα από 70 tweets, οι 146 000 followers του Δικαστηρίου στη συγκεκριμένη πλατφόρμα είχαν την ευκαιρία να ανατρέξουν σε σημαντικούς σταθμούς της διαδρομής του από το 1952 ως τις μέρες μας!
Σε συνέχεια μιας παράδοσης δεκαετιών, μετά τα γραμματόσημα που εκδόθηκαν για τα εγκαίνια του Δικαστικού Μεγάρου το 1973, για την 35η επέτειο του Δικαστηρίου το 1987, την 50ή επέτειό του το 2002 και την 60ή επέτειό του το 2012, τα ταχυδρομεία του Λουξεμβούργου αφιέρωσαν ένα γραμματόσημο στα εβδομήντα χρόνια του θεσμικού οργάνου. Μια άλλη επετειακή έκδοση με διαφορετικό βάρος, κυριολεκτικά και μεταφορικά, είναι το Λεύκωμα για την ιστορία του Δικαστηρίου: βασικός στόχος είναι να προσφέρεται στο εξής ως δώρο στο πλαίσιο των επίσημων επισκέψεων και των εθιμοτυπικών εκδηλώσεων. Ωστόσο, το 2023 θα δημοσιευθεί και σε μια μορφή προσβάσιμη στο κοινό.
Οι εορτασμοί κορυφώθηκαν στις αρχές Δεκεμβρίου: το Δικαστήριο συγκέντρωσε, σε ένα Έκτακτο Φόρουμ Δικαστών, τους προέδρους των συνταγματικών και των ανωτάτων δικαστηρίων των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών. Αυτή η σημαντική ετήσια συνάντηση, η οποία το 2022 διεξήχθη υπό ειδική μορφή, προάγει την επικοινωνία μεταξύ δικαστών, γενικών εισαγγελέων και δικαστικών λειτουργών από όλα τα κράτη μέλη, καλλιεργώντας τον δικαστικό διάλογο. Οι εργασίες του έκτακτου φόρουμ, που ήταν επικεντρωμένο στη θεματική «Η δικαιοσύνη κοντά στον πολίτη», άρχισαν με την προβολή, στη Μεγάλη Αίθουσα Ακροατηρίου, μιας νέας ταινίας για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του Δικαστηρίου, όπου γίνεται μια αναδρομή στην ιστορία του και αναδεικνύεται ο ρόλος του στην οικοδόμηση της ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Στην ταινία, η οποία αποτελεί δημιούργημα των Υπηρεσιών του Δικαστηρίου και είναι προσβάσιμη στο ευρύ κοινό, συμμετέχουν Μέλη του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου και εκπρόσωποι του ακαδημαϊκού κόσμου, ενώ προβάλλεται και πλήθος εικόνων από πλούσιο αρχειακό υλικό.
Για την πανηγυρική συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου, το Δικαστήριο υποδέχθηκε την Α.Β.Υ. τον Διάδοχο του Μεγάλου Δούκα Guillaume, καθώς και τον Othmar Karas, πρώτο αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Michal Šalomoun, Υπουργό Νομοθεσίας και Πρόεδρο του Νομοθετικού Συμβουλίου της Κυβέρνησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, τη Věra Jourová, αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και τη Sam Tanson, Υπουργό Πολιτισμού και Δικαιοσύνης του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου.
Οικοδομώντας το μέλλον της Ευρώπης: το Δικαστήριο φέρνει τη νεολαία στο προσκήνιο
Οι εορτασμοί για την 70ή επέτειο ολοκληρώθηκαν στις 6 Δεκεμβρίου με τη διάσκεψη «Οικοδομώντας το μέλλον της Ευρώπης», μια ιδιαίτερη συνάντηση υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Ένωσης με εκπροσώπους της ευρωπαϊκής νεολαίας.
«Καλώς ήρθατε στο σπίτι σας, στο Δικαστήριό σας!»
Με αυτά τα λόγια ο Πρόεδρος Koen Lenaerts απευθύνθηκε σε μια ομάδα 240 μαθητών λυκείου από δέκα κράτη μέλη, οι οποίοι τον άκουσαν, άλλοι διά ζώσης στη Μεγάλη Αίθουσα Ακροατηρίου και άλλοι εξ αποστάσεως μέσω τηλεδιάσκεψης, να μιλάει για τον ρόλο του Δικαστηρίου και τον αντίκτυπό του στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Ο K. Lenaerts, ο Othmar Karas και η Věra Jourová παρουσίασαν την προσωπική τους πορεία και αναφέρθηκαν στη δράση των αντίστοιχων θεσμικών οργάνων, υπογραμμίζοντας τη σημασία των διαφορετικών καταβολών τους, ενδεικτικών μιας Ευρώπης ενωμένης στην πολυμορφία: «Όσο δίκιο έχω εγώ, άλλο τόσο μπορεί να έχει ένας άνθρωπος με διαφορετική καταγωγή, θρησκεία ή γνώμη», όπως δήλωσε ο Ο. Karas. Η V. Jourova, από την πλευρά της, υπενθύμισε στους νεαρούς μαθητές και στις νεαρές μαθήτριες ότι αξίες όπως η δημοκρατία και το κράτος δικαίου δεν ήταν πάντοτε δεδομένες και τους διηγήθηκε τις πρώτες παιδικές αναμνήσεις που την στιγμάτισαν: η εικόνα των σοβιετικών αρμάτων μάχης να παρελαύνουν την Άνοιξη της Πράγας, το 1968.
Ακολούθησε συνεδρία ερωταποκρίσεων, με τον K. Lenaerts, τον O. Karas και τη V. Jourová να απαντούν σε απορίες των νεαρών προσκεκλημένων. Τα οφέλη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, η σημασία της ένταξης των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στην Ένωση, οι μεγαλύτερες προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει η Ένωση, η αντίδρασή της όταν δεν εφαρμόζεται το δίκαιο και δεν γίνονται σεβαστές οι αξίες της, οι διάφορες επικρίσεις εις βάρος της και ο ευρωσκεπτικισμός που βρίσκεται σε άνοδο, η υπερθέρμανση του πλανήτη, οι διακρίσεις λόγω φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού… Τόσο πολλά και ποικίλα ήταν τα θέματα που έθιξαν οι νεαροί επισκέπτες ζητώντας από τους συνομιλητές τους να διατυπώσουν τις απόψεις τους.
Εν είδει επιλόγου, ο K. Lenaerts θα τους υπενθυμίσει ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από την περίφημη Διακήρυξη Σουμάν: «Η ενωμένη Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί διά μιας, ούτε θα στηθεί εξαρχής ως ενιαίο οικοδόμημα. Θα προκύψει σιγά-σιγά, μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα σφυρηλατήσουν πρώτα απ’ όλα μια πραγματική αλληλεγγύη». Στο τέλος της συνάντησης, ήταν έκδηλη η ικανοποίηση των νέων για το γεγονός ότι είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με κορυφαίους εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων της Ένωσης.
«Νομίζω ότι είναι κάτι που αληθινά μας εμπνέει, το να έχουμε τη δυνατότητα να συναντηθούμε με ηγέτες πρώτης γραμμής και να τους κάνουμε ερωτήσεις.»
«Είχαμε, ως σχολείο, το προνόμιο να συμμετάσχουμε σε μια συζήτηση με σημαντικές προσωπικότητες της ευρωπαϊκής δημόσιας διοίκησης: και δεν ήμουν απλώς θεατής, αλλά ενεργό μέρος στον διάλογο.»
Streaming των δημόσιων συνεδριάσεων: το Δικαστήριο έρχεται ακόμη ένα βήμα πιο κοντά στους πολίτες
Προσδίδοντας μια εκσυγχρονισμένη διάσταση στην αρχή της διαφάνειας και της δημοσιότητας των συνεδριάσεων, το Δικαστήριο προσφέρει από φέτος, μέσω του ιστοτόπου CVRIA, τη δυνατότητα streaming των δημόσιων συνεδριάσεων στο πλαίσιο ενός πιλοτικού προγράμματος. Το Δικαστήριο φιλοδοξεί, με τη συγκεκριμένη υπηρεσία, να προσεγγίσει ακόμη περισσότερο τους πολίτες της Ένωσης. Χάρη στο σύστημα αυτό, το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή τον Απρίλιο του 2022, κάθε πολίτης που δεν είναι σε θέση να ταξιδέψει ως το Λουξεμβούργο για οποιονδήποτε λόγο (κόστος, απόσταση, δυσκολία μετακίνησης) μπορεί πλέον να παρακολουθήσει τις συνεδριάσεις στις υποθέσεις που εκδικάζει το τμήμα μείζονος συνθέσεως του Δικαστηρίου, όπως ακριβώς και όσοι παρίστανται αυτοπροσώπως στην αίθουσα. Καθώς η πολυγλωσσία είναι συνυφασμένη με τη λειτουργία του θεσμικού οργάνου, οι πολίτες έχουν την ευχέρεια να ακούσουν τη συζήτηση στη γλώσσα της επιλογής τους, από το αντίστοιχο κανάλι διερμηνείας σε streaming.
Για να μη διαταράσσεται η ηρεμία των συζητήσεων και να αποφεύγεται το ανεπιθύμητο ενδεχόμενο τεχνικών δυσκολιών, οι επ’ ακροατηρίου συζητήσεις δεν αναμεταδίδονται ζωντανά, αλλά με μικρή χρονική καθυστέρηση. Συγκεκριμένα, οι πρωινές είναι διαθέσιμες το απόγευμα, ενώ οι απογευματινές το πρωί της επομένης. Αντιθέτως, οι συνεδριάσεις για την απαγγελία των αποφάσεων του Δικαστηρίου και την ανάγνωση των προτάσεων των γενικών εισαγγελέων του αναμεταδίδονται ζωντανά. Για να είναι πιο κατανοητή η εκάστοτε υπόθεση, εμφανίζεται στην οθόνη ένα πολυγλωσσικό εικονίδιο το οποίο οδηγεί τον επισκέπτη σε μια σύντομη οπτικοακουστική παρουσίασή της από έναν υπεύθυνο Τύπου, ακριβώς πριν αρχίσει το streaming.
Sébastien Servais
προϊστάμενος του τμήματος πολυμέσων
«Μολονότι η απόφαση να εγκαινιαστεί η υπηρεσία streaming ήταν αρκετά πρόσφατη, το τμήμα μας προετοιμαζόταν γι’ αυτό εδώ και χρόνια. Η βασική δυσκολία στο να προχωρήσει το εγχείρημα ήταν πρωτίστως τεχνική, διότι απαιτούνταν νέα εργαλεία κι εξοπλισμός σε επίπεδο πληροφορικής, καθώς και μια μάλλον ριζική τροποποίηση των συστημάτων διασκέψεων που είχαμε στη διάθεσή μας, αλλιώς θα ήταν αδύνατον να μείνουμε πιστοί στην αρχή της πολυγλωσσίας. Εξάλλου, υπήρχαν και άλλα στοιχεία που έχρηζαν πολύ προσεκτικής αντιμετώπισης: η χρήση εικόνων στη διάρκεια των δημόσιων συνεδριάσεων, ζητήματα σχετικά με την ακεραιότητα της ίδιας της προφορικής διαδικασίας, καθώς και η προστασία των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ποιότητα των πλάνων και στη διαχείριση της εικονοληψίας από τις κάμερες, έτσι ώστε το οπτικό αποτέλεσμα να είναι υψηλής ποιότητας. Αυτή η υπηρεσία streaming θα συμπληρωθεί σταδιακά με την προσθήκη νέων εξωτερικών μέσων επικοινωνίας που θα αυξήσουν την απήχηση του έργου του θεσμικού μας οργάνου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια απέναντι στους πολίτες. Άρα πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα απλώς για το πρώτο βήμα, αλλά όπως είθισται να λέγεται “η αρχή είναι το ήμισυ του παντός”.»
Tina Omahen
διερμηνέας
«Προτού καλά-καλά κατακαθίσει ο κουρνιαχτός από τις αλλαγές τις οποίες επέφερε στην άσκηση του επαγγέλματός μας η υγειονομική κρίση, οι διερμηνείς βρεθήκαμε ξανά αντιμέτωποι με μια καινούρια πρόκληση: τη μεταγλώττιση για τις ανάγκες της οπτικοακουστικής παρουσίασης που γίνεται πριν από την αναμετάδοση των συνεδριάσεων με streaming. Σε αντίθεση με τη διερμηνεία, η μεταγλώττιση πρέπει να είναι σχεδόν τέλεια συγχρονισμένη με τον ομιλητή. Πέραν του ότι έπρεπε να προσαρμόσουμε τις συνήθεις τεχνικές μας σε αυτή τη διαφορετική συνθήκη, χρειάστηκε επίσης να εξοικειωθούμε και με νέα εργαλεία ηχογράφησης. Για ορισμένους συναδέλφους που ανέκαθεν χρησιμοποιούσαν κυρίως χειρόγραφα για την προετοιμασία τους, η μετάβαση στην ψηφιακή πραγματικότητα δεν ήταν τόσο εύκολη. Ωστόσο, μετά την αρχική ψυχρολουσία, έχουμε πλέον αναπτύξει μια σταθερή ρουτίνα για να φέρουμε εις πέρας αυτό το νέο καθήκον.»
Marc-André Gaudissart
αναπληρωτής Γραμματέας του Δικαστηρίου
«Αν και η διαδικτυακή αναμετάδοση των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων αποτελούσε αίτημα ετών, καθώς είχε ζητηθεί κατά καιρούς από δημοσιογραφικούς, πανεπιστημιακούς και βουλευτικούς κύκλους, η υλοποίησή της δεν είχε προχωρήσει ούτε από το Δικαστήριο ούτε από το Γενικό Δικαστήριο, όχι μόνο λόγω επιφυλάξεων σχετικών με τη διαχείριση της προφορικής διαδικασίας και με την ομαλή διεξαγωγή των συνεδριάσεων, αλλά και λόγω περιορισμών τεχνικής και γλωσσικής φύσης, δεδομένου ότι η μετάδοση μιας πολυγλωσσικής συνεδρίασης χωρίς ταυτόχρονη διερμηνεία δεν θα ήταν και τόσο χρήσιμη για τους πολίτες της Ένωσης. Όλα αυτά όμως πριν από την υγειονομική κρίση...
Σήμερα, χάρη στις σημαντικές προσπάθειες που καταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ιδίως για να μπορούν οι διάδικοι, οι οποίοι ενίοτε δεσμεύονταν από πολύ αυστηρούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς, να συμμετάσχουν εξ αποστάσεως στις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις οι οποίες διεξάγονταν στο Λουξεμβούργο, το Δικαστήριο έχει εξοπλιστεί πια με τα απαραίτητα τεχνικά μέσα που του επιτρέπουν να αναμεταδίδει διαδικτυακά τις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις. Προς το παρόν, βέβαια, πρόκειται μόνο για εκείνες των υποθέσεων ενώπιον του τμήματος μείζονος συνθέσεως του Δικαστηρίου. Δεν παύει όμως να είναι ένα σπουδαίο βήμα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας της δικαιοσύνης απέναντι στους πολίτες, όπως και μια αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη για τα εθνικά δικαστήρια που υποβάλλουν στο Δικαστήριο προδικαστικά ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία ή το κύρος των πράξεων του δικαίου της Ένωσης και μπορούν πλέον, παρακολουθώντας εξ αποστάσεως τα διαμειβόμενα στην επ’ ακροατηρίου συζήτηση, να αντιλαμβάνονται καλύτερα το νόημα των απαντήσεων του Δικαστηρίου στα προδικαστικά ερωτήματά τους. Διόλου αμελητέο όφελος, σε μια εποχή όπου τίθενται ενίοτε υπό αμφισβήτηση οι ίδιες οι αξίες της Ένωσης και τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.»
Θεατρική παράσταση στη Μεγάλη Αίθουσα Ακροατηρίου του Δικαστηρίου
Το στερνό καλοκαίρι – Falcone και Borsellino τριάντα χρόνια μετά
Εις μνήμην των Ιταλών δικαστικών Giovanni Falcone και Paolo Borsellino που δολοφονήθηκαν πριν από 30 χρόνια, η Μεγάλη Αίθουσα Ακροατηρίου του Δικαστηρίου μετατράπηκε σε θεατρική σκηνή για μια παράσταση του έργου L’Ultima estate – Falcone e Borsellino trent’anni dopo του Claudio Fava, με σκηνοθέτιδα την Chiara Callegari, παρουσία του Προέδρου Koen Lenaerts και πολλών άλλων προσωπικοτήτων. Ο Claudio Fava είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας, πρώην μέλος του ιταλικού κοινοβουλίου και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, νυν πρόεδρος της Commissione Antimafia della Regione Sicilia. Το έργο του αναβιώνει τους τελευταίους μήνες της ζωής δύο Ιταλών δικαστικών λειτουργών στη δεκαετία του 1990.
Ένα γραφείο, δυο καρέκλες, ένα ντοσιέ... το πλέον μινιμαλιστικό σκηνικό: η σκηνοθέτης C. Callegari θέλησε, αφαιρώντας οτιδήποτε περιττό, να εστιάσει στη σημασία της προσήλωσης σε έναν κοινό σκοπό καθώς και στην ανάγκη να επαγρυπνούμε απέναντι στον κίνδυνο τον οποίο εξακολουθούν και σήμερα να αντιπροσωπεύουν οι απειλές κατά του κράτους δικαίου και το διασυνοριακό οικονομικό έγκλημα. Η καλλιτεχνική γλώσσα δημιουργεί έναν χώρο όπου οι θεατές αναμετρώνται με τα συναισθήματά τους και η αξία της δικαιοσύνης αναδύεται και εμπεδώνεται παραστατικά. Το Δικαστήριο τόνισε έτσι πόσο σημαντικό είναι το καθήκον της μνήμης και θέλησε να τιμήσει τη μνήμη των Ιταλών δικαστικών που ήσαν ταγμένοι στην προάσπιση του κράτους δικαίου.
Chiara Callegari, Simone Luglio και Giovanni Santangelo
«Η παράσταση L’Ultima Estate – Falcone e Borsellino trent’anni dopo αφηγείται τη μοναδική ιστορία δύο Ιταλών δικαστικών ταγμένων στον αγώνα κατά της Μαφίας. Την δουλέψαμε στη διάρκεια του 2021, ενώ η ανθρωπότητα ήταν βυθισμένη σε βαθιά αβεβαιότητα και οι λαοί του κόσμου αντιμέτωποι με μια κοινή απειλή. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η ιδέα να δραματοποιηθεί η ζωή δύο ανδρών που κλήθηκαν να πολεμήσουν μόνοι τους ένα ανεξέλεγκτο τέρας, τη Μαφία, φαινόταν περίεργη και η πραγματοποίησή της δύσκολη. Ήταν αληθινό προνόμιο ότι μπορέσαμε να τους τιμήσουμε εδώ, στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο ηθοποιός, για να αφηγηθεί ιστορίες, έχει ανάγκη το κοινό. Στο Δικαστήριο βρήκαμε όχι μόνον πλήθος θεατών –που παρακολουθούσαν είτε στην αίθουσα είτε μέσω streaming–, αλλά και έναν τόπο ο οποίος, ως εκ της φύσης του και της αποστολής του, ενώνει τη φωνή όλων των πολιτών της Ευρώπης.
Αυτή η διάσταση έδωσε διαφορετική προοπτική στο έργο μας και ανύψωσε την παράστασή μας. Τα λόγια των ηθοποιών απέκτησαν άλλη βαρύτητα, άλλη απήχηση. Είχαμε επίσης να διαχειριστούμε ψυχολογικά το γεγονός ότι ήμασταν οι πρώτοι που θα παίζαμε ποτέ στο Δικαστήριο, το οποίο μετατράπηκε σε θεατρική αίθουσα για μία ημέρα.
Ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου, Koen Lenaerts, και στη συνέχεια η Ιταλίδα Υπουργός Δικαιοσύνης, Marta Cartabia, προλόγισαν το έργο. Κι ύστερα το βήμα ήταν δικό μας! Έπρεπε πάση θυσία να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας μπροστά στην πρόκληση του να ανεβάσουμε ένα έργο τόσο συναισθηματικά φορτισμένο σε έναν χώρο τόσο συμβολικά φορτισμένο.
“Η ημέρα αποφασίστηκε, ένα Σάββατο του Μάη...” ήχησαν τα πρώτα λόγια μες στη σιωπή της Μεγάλης Αίθουσας Ακροατηρίου του Δικαστηρίου κι έτσι άρχισε η αφήγησή μας για την ανθρώπινη περιπέτεια των δύο υπηρετών της δικαιοσύνης.
Θα θυμόμαστε πάντοτε τη θερμή υποδοχή που μας επιφυλάχθηκε, την προθυμία και την αφοσίωση όλων των διοργανωτών και των τεχνικών ομάδων, καθώς και τον ενθουσιασμό ο οποίος μοιάζει να είναι μεταδοτικός και να συνεπαίρνει τους πάντες σε αυτόν τον υπέροχο ναό της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης.»
Γ | Οι επαφές με το κοινό
Οι υπεύθυνοι Τύπου της Διεύθυνσης Επικοινωνίας, είναι πτυχιούχοι Νομικής και έχουν ως βασικό καθήκον να επεξηγούν τις αποφάσεις, τις διατάξεις, τις προτάσεις των γενικών εισαγγελέων αλλά και τις εκκρεμείς υποθέσεις στους δημοσιογράφους όλων των κρατών μελών και στους διάφορους ανταποκριτές τους. Είναι ακόμη υπεύθυνοι για την προετοιμασία εκδηλώσεων και επικοινωνιακού υλικού το οποίο οι αποδέκτες μπορούν να λαμβάνουν κατόπιν συνδρομής.
page-s3.sub-3.region-2.graph-1.paragraph-1
page-s3.sub-3.region-2.graph-1.paragraph-2
Η κινητοποίηση στο μέτωπο του διαλόγου με τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου και με το ευρύ κοινό υπήρξε έντονη το 2022, χρονιά που είχε ως σύνθημα τη φράση «Η δικαιοσύνη κοντά στον πολίτη». Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, η χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας, παραδείγματος χάριν στο πλαίσιο του νέου προγράμματος εξ αποστάσεως επισκέψεων ή στα κοινωνικά δίκτυα, αποτελεί καίριο εργαλείο στην προσπάθεια να ενισχυθεί η διαφάνεια και να διευρυνθεί η εμβέλεια του έργου του Δικαστηρίου, ιδίως στην κοινωνία των πολιτών. Η 70ή επέτειος αποτέλεσε αφορμή για να αναδειχθεί μία από τις βασικές αξίες που διέπουν την όλη δραστηριότητα του Δικαστηρίου: να υπηρετεί τους πολίτες και τις αρχές του κράτους δικαίου στην Ένωση.
Το 2022 σημαδεύτηκε από τη σταδιακή επιστροφή των επισκεπτών στο Δικαστήριο χάρη στην προοδευτική άρση των μέτρων που είχαν επιβληθεί λόγω της πανδημίας.
Μετά από δύο χρόνια χωρίς συναθροίσεις, μια πρώτη Ημέρα «Ανοιχτές Πόρτες» οργανώθηκε στο Δικαστήριο στις 9 Μαΐου, οπότε και εορτάζεται παραδοσιακά η Ημέρα της Ευρώπης. Στη διάρκεια της ημέρας αυτής, οι πολίτες είχαν τη δυνατότητα, κατόπιν προεγγραφής, να παρακολουθήσουν ενημερωτικές για τη δράση του θεσμικού οργάνου ξεναγήσεις σε πλειάδα γλωσσών, να μάθουν ποια είναι η αποστολή του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου, να πληροφορηθούν την πορεία που ακολουθούν οι υποθέσεις, αλλά και να επισκεφθούν την αίθουσα των διασκέψεων και τη Μεγάλη Αίθουσα Ακροατηρίου. Εν τω μεταξύ, μια ωραία εαρινή πρωία, το Δικαστήριο εγκατέστησε το ειδικά διαμορφωμένο περίπτερό του στην Esch-sur-Alzette, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2022. Μια ομάδα αποτελούμενη από υπαλλήλους και Μέλη του θεσμικού οργάνου πήγε να συναντήσει τους πολίτες, με σκοπό να προωθήσει και να εξηγήσει τον ρόλο των ευρωπαϊκών δικαιοδοτικών οργάνων. Στις 8 Οκτωβρίου, το Δικαστήριο άνοιξε και πάλι τις πόρτες του για μια εκδήλωση ακόμη μαζικότερη από την αντίστοιχη ανοιξιάτικη. Έμφαση δόθηκε, αυτή τη φορά, στις Υπηρεσίες του θεσμικού οργάνου και στην καθημερινότητα των διαφόρων συναφών επαγγελμάτων. Συνολικά, περισσότερα από 2 700 άτομα επωφελήθηκαν αυτής της εξαιρετικής ευκαιρίας να ανακαλύψουν το Δικαστήριο εκ των έσω.
Στη διάρκεια του περασμένου έτους, το θεσμικό όργανο ανάρτησε στον ιστότοπο CVRIA 216 Ανακοινωθέντα Τύπου, με τα οποία οι δημοσιογράφοι και οι νομικοί ενημερώνονται για τις αποφάσεις του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου σε πραγματικό χρόνο, αμέσως μετά την απαγγελία τους. Αν ληφθούν υπόψη αθροιστικά όλες οι γλωσσικές αποδόσεις που είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο, εστάλησαν συνολικά 2 856 Ανακοινωθέντα Τύπου στους ανταποκριτές στα κράτη μέλη.
Οι υπεύθυνοι Τύπου διένειμαν επίσης στους ανταποκριτές τους, που είναι κυρίως δημοσιογράφοι αλλά και νομικοί, 551 ενημερωτικές επιστολές και 568 «Quick facts» σχετικά με υποθέσεις στις οποίες δεν δημοσιεύθηκαν Ανακοινωθέντα Τύπου. Όσον αφορά δε τα αιτήματα πολιτών για συγκεκριμένες πληροφορίες, το 2022 ελήφθησαν και απαντήθηκαν πάνω από 10 000 ηλεκτρονικά μηνύματα και περίπου 5 000 τηλεφωνικές κλήσεις (πάντοτε στη γλώσσα του πολίτη που ζήτησε τις πληροφορίες).
Επιπλέον, το θεσμικό όργανο χρησιμοποιεί όλο και πιο συστηματικά τα κοινωνικά δίκτυα για να ενημερώνει το κοινό με τους δύο λογαριασμούς του Twitter, έναν στα γαλλικά και έναν στα αγγλικά, οι οποίοι έχουν συνολικά 146 000 followers. Χαρακτηριστικά, ο αριθμός των αναρτήσεων, που έχουν βασικά ως αντικείμενο τις σημαντικότερες αποφάσεις του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου αλλά και τα κυριότερα γεγονότα στη ζωή του θεσμικού οργάνου, ανήλθε το 2022 σε 1 868 tweets, σχεδόν διπλάσιος από εκείνον του προηγούμενου έτους. Μια ειδική καμπάνια στο Twitter αφορούσε την κάλυψη των εορτασμών για την 70ή επέτειο· χάρη σε αυτήν, οι πολυπληθείς followers είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν την εβδομηντάχρονη ιστορία του θεσμικού οργάνου, μέσα από 70 tweets, ένα για κάθε έτος της ύπαρξής του. Το Δικαστήριο έχει επίσης λογαριασμό στο LinkedIn, όπου εστάλησαν 313 μηνύματα προς τους 178 000 ακολούθους του στο συγκεκριμένο επαγγελματικό δίκτυο. Σε διάστημα ενός έτους, το Δικαστήριο διεύρυνε κατά περισσότερο από το ένα τρίτο την κοινότητα των ακολούθων του εκεί, μια πολύ ελπιδοφόρα εξέλιξη, ενδεικτική της ακτινοβολίας του και σε αυτή την πλατφόρμα.
page-s3.sub-3.region-2.graph-2.paragraph-1
page-s3.sub-3.region-2.graph-2.paragraph-2
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το Δικαστήριο επιδιώκει εμπράκτως την επίτευξη του σκοπού της διαφάνειας, στοχεύοντας στην ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης του κοινού προς το θεσμικό όργανο. Στο πλαίσιο αυτό, καθοριστική σημασία έχει η κατανόηση της αποστολής του και του δικαιοδοτικού του έργου. Η επιθυμία του Δικαστηρίου να προσεγγίσει τους πολίτες καταδεικνύεται και από την παγίωση του προγράμματος των εξ αποστάσεως επισκέψεων, το οποίο είχε ξεκινήσει το 2021. Αφού δοκιμάστηκε στα γαλλικά, τα ιταλικά, τα λεττονικά και τα ουγγρικά, η εφαρμογή του επεκτάθηκε και σε άλλες γλώσσες. Έτσι, πραγματοποιούνται πλέον εξ αποστάσεως επισκέψεις στην τσεχική, την ελληνική, την πολωνική και τη ρουμανική γλώσσα. Στόχος για το 2023 είναι να διατηρηθεί αυτή η δυναμική και να περιληφθούν στο πρόγραμμα και άλλες επίσημες γλώσσες.
Όσον αφορά τις πιο κλασικές μορφές επισκέψεων, μετά από δύο χρόνια που επηρεάστηκαν έντονα από την πανδημία, άρχισαν να οργανώνονται και πάλι επισκέψεις διά ζώσης. Συνολικά 9 683 επισκέπτες επισκέφθηκαν το κτιριακό συγκρότημα. Άλλοι επέλεξαν την εικονική επίσκεψη –περίπου το 15 % των επισκεπτών του περασμένου έτους. Η συγκεκριμένη δυνατότητα είναι πιθανόν να αξιοποιηθεί ακόμη περισσότερο στο άμεσο μέλλον, καθιστώντας το Δικαστήριο προσβάσιμο και σε Ευρωπαίους πολίτες που ζουν σε μεγαλύτερη απόσταση από το Λουξεμβούργο. Αυτή η εξωστρεφής πολιτική, αφενός, μειώνει το αποτύπωμα του άνθρακα εξαλείφοντας τις αποστάσεις και εκμηδενίζοντας το κόστος και, αφετέρου, συντελεί στην επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού της διαφάνειας και της καλύτερης κατανόησης του ρόλου του θεσμικού οργάνου.
Οι εξ αποστάσεως επισκέψεις απευθύνονται σε μαθητές λυκείου από 15 έως 18 ετών και έχουν ως σκοπό να τους εξοικειώσουν με τον ρόλο των δικαιοδοτικών οργάνων της Ένωσης. Ένας νομικός αναλαμβάνει να τους παρουσιάσει τον αντίκτυπο της νομολογίας του Δικαστηρίου στην καθημερινή τους ζωή, όπως επίσης και τη δικαστική δραστηριότητα. Οι μαθητές κάνουν μια εικονική περιήγηση στα κτίρια και παρακολουθούν δύο ταινίες μικρού μήκους που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για το πρόγραμμα αυτό. Μπορούν να συναντήσουν έναν δικαστή ή έναν γενικό εισαγγελέα για μια συνεδρία ερωταπαντήσεων. Το ζητούμενο είναι να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές λυκείου και οι καθηγητές τους για ζητήματα σχετικά με τις δημοκρατικές αξίες και τα νομικά διακυβεύματα της εποχής.
Δημήτριος Γρατσίας
δικαστής στο Δικαστήριο
«Η προοπτική της συμμετοχής σε μια εξ αποστάσεως επίσκεψη Ελλήνων και Κυπρίων μαθητών στο Δικαστήριο με ενθουσίασε εξαρχής. Οφείλω ωστόσο να ομολογήσω ότι διατηρούσα κάποιες επιφυλάξεις. Πώς να μιλήσεις για το Δικαστήριο σε μαθητές λυκείου αποφεύγοντας τις αχρείαστες τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά και χωρίς να πέσεις ταυτόχρονα στην παγίδα μιας παραπλανητικής υπεραπλούστευσης; Κι έπειτα, ως εξ αποστάσεως επίσκεψη, μπορεί να της έλειπε ακριβώς η αμεσότητα που χαρακτηρίζει την επαφή σε μια επίσκεψη διά ζώσης... Αποδείχθηκε όμως ότι οι αμφιβολίες μου ήταν αβάσιμες. Πολλοί συμμετέχοντες έστειλαν εκ των προτέρων ερωτήσεις, οι οποίες ήταν, πραγματικά, η μία πιο ενδιαφέρουσα από την άλλη. Αποφάσισα να ξεκινήσω την παρουσίασή μου απαντώντας πρώτα στις πιο γενικές και εν συνεχεία στις πιο ειδικές, ή ακόμη και προσωπικές, ερωτήσεις. Επιπλέον, χάρη στις απορίες που διατυπώνονταν αυθόρμητα στη διάρκεια της συνάντησης, είχαμε όχι απλώς έναν πολύ ζωντανό διάλογο, πράγμα μάλλον αναμενόμενο με ένα τέτοιο νεανικό κοινό, αλλά και μια ουσιαστική συζήτηση, από την οποία προέκυψε, πιστεύω, ανάγλυφα η εικόνα της αποστολής του Δικαστηρίου και των προκλήσεων τις οποίες αντιμετωπίζει. Αν θα το επαναλάμβανα; Ασφαλώς, και χωρίς την παραμικρή επιφύλαξη!»
Βαρβάρα Ευκαρπίδου,
μαθήτρια Γ’ Λυκείου, Ελληνογαλλική Σχολή «Jeanne d’Arc» Πειραιά, Ελλάδα
«Οι συμμαθητές μου κι εγώ είχαμε το προνόμιο να συμμετάσχουμε σε μια εξ αποστάσεως επίσκεψη στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να συζητήσουμε με Μέλη του. Η δυνατότητα πρόσβασης σε μια τέτοια οργανωμένη ξενάγηση στο Δικαστήριο αποτελεί μοναδική ευκαιρία στην ηλικία μας, όπου η ενδοσκόπηση και ο επαγγελματικός προσανατολισμός αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για την οικοδόμηση του μέλλοντός μας. Είναι αλήθεια ότι η συγκυρία δεν εμπνέει, απαραίτητα, αισιοδοξία: οι κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις καθώς και οι ολοένα εντεινόμενες ανησυχίες των γονιών μας σπέρνουν μέσα μας την αμφιβολία. Για τον λόγο αυτό, η συνάντηση με Μέλη του Δικαστηρίου στάθηκε διδακτική και πολύτιμη εμπειρία, ίσως μάλιστα για κάποιους η αρχή ενός ονείρου. Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις μας αλλά και συνολικά η ξενάγηση εξήψαν το ενδιαφέρον και την περιέργεια όλων των μαθητών. Είναι μια επίσκεψη που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μας. Ευχαριστούμε λοιπόν θερμά όλους του διοργανωτές και το σχολείο μας γι’ αυτή την όμορφη πρωτοβουλία.»