A | An Chúirt Bhreithiúnais in 2024
Is féidir iarrataí ar réamhrialú a tharchur go príomha chuig an gCúirt Bhreithiúnais. I gcás ina bhfuil amhras ar chúirt náisiúnta maidir le léiriú ar riail an Aontais nó maidir lena bailíocht, cuirfidh sí bac ar na himeachtaí os a comhair agus cuirfidh sí an t-ábhar faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais. Nuair a bheidh an t-ábhar soiléirithe ag cinneadh na Cúirte Breithiúnais, beidh an chúirt náisiúnta in ann an díospóid atá os a comhair a réiteach. I gcásanna ina n-éilítear freagra laistigh de thréimhse ama an-ghearr (e.g. tearmann, rialú teorann, fuadach leanaí, etc.), déantar foráil maidir le nós imeachta práinne um réamhrialú.
Is féidir caingne díreacha a thabhairt os comhair na Cúirte freisin, ag iarraidh gníomh de chuid an Aontais a neamhniú (‘caingean le haghaidh neamhniú’) nó dearbhú nach gcomhlíonann Ballstát dlí an Aontais (‘caingean mar gheall ar mhainneachtain oibleagáidí a chomhlíonadh’). I gcás neamhchomhlíonadh ag an mBallstát, d’fhéadfadh an breithiúnas lena suitear gur mhainnigh sé oibleagáidí a chomhlíonadh, d’fhéadfadh an dara caingean, ar a dtugtar caingean ‘sárúdúbailte’, a bheith ina cúis leis an gCúirt Bhreithiúnais pionós airgeadais a fhorchur uirthi.
Ina theannta sin, féadfar achomhairc a dhéanamh i gcoinne bhreitheanna na Cúirte Ginearálta. Féadfaidh an Chúirt Bhreithiúnais cinntí den sórt sin ón gCúirt Ghinearálta a chur ar neamhní.
Ar deireadh, féadfar iarrataí ar thuairim a chur faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais chun a fhíorú an bhfuil comhaontú a bhfuil sé ar intinn ag an Aontas a thabhairt i gcrích le tríú Stát nó le heagraíocht idirnáisiúnta (arna thíolacadh ag Ballstát nó ag institiúid Eorpach) ag luí leis na Conarthaí.
Gníomhaíocht agus forbairt na Cúirte Breithiúnais

Koen Lenaerts
Uachtarán Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh
Le linn na bliana seo caite, glacadh agus cuireadh chun feidhme an t-athchóiriú reachtach ar ollstruchtúr breithiúnach an Aontais Eorpaigh le Rialachán 2024/2019 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle d’fhonn, arna iarraidh sin don Chúirt Bhreithiúnais, cothromaíocht a bhaint amach idir ualach na dlíthíochta idir dhá Chúirt an Aontais Eorpaigh trí leas a bhaint as dúbailt líon na mbreithiúna sa Chúirt Ghinearálta a cinneadh le Rialachán 2015/2422 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle in 2015. Dá bhrí sin, ba cheart go mbeadh an Chúirt Bhreithiúnais in ann leanúint dá cúram a chomhlíonadh, laistigh de thréimhse réasúnta ama, maidir le dlí an Aontais a léiriú nuair a bhíonn méadú suntasach ar dhlíthíocht os a comhair agus méadú ar líon na gcásanna casta agus íogaire a bhaineann, inter alia, le saincheisteanna de chineál bunreachtúil nó de chineál cearta bunúsacha. In 2024, tugadh os cionn 900 cás nua os comhair na Cúirte Breithiúnais, figiúr atá gar don líon is airde riamh in 2019, lena ndeimhnítear an treocht aníos a tugadh faoi deara le blianta beaga anuas agus lena leagtar béim ar an ngá atá leis an athchóiriú sin.
Go sonrach, ba é an toradh a bhí air sin go bunúsach ná aistriú páirteach na dlínse chun réamhrialuithe a thabhairt ón gCúirt Bhreithiúnais chuig an gCúirt Ghinearálta. Baineann an t-aistriú sin, atá i bhfeidhm ón 1 Deireadh Fómhair 2024, le sé réimse shonracha, eadhon an comhchóras cánach breisluacha, dleachtanna máil, an Cód Custaim, rangú taraife earraí san Ainmníocht Chomhcheangailte, cúiteamh agus cúnamh do phaisinéirí i gcás nach gceadófar dóibh bordáil, i gcás ina gcuirfear moill ar sheirbhísí iompair nó i gcás ina gcuirfear ar ceal iad, agus an scéim i ndáil le trádáil lamháltas astaíochtaí gás ceaptha teasa.
Mar sin féin, tá inniúlacht fós ag an gCúirt Bhreithiúnais iarrataí ar réamhrialú a éisteacht, cé go dtagann siad faoi cheann amháin agus/nó faoi cheann eile de na hábhair shonracha sin, a bhaineann freisin le hábhair eile nó a ardaíonn ceisteanna neamhspleácha maidir le léiriú ar an dlí príomha (lena n-áirítear an Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh), ar an dlí idirnáisiúnta poiblí nó ar phrionsabail ghinearálta dhlí an Aontais.
Meastar go dtiocfaidh laghdú thart ar 20 % ar ualach oibre réamhrialaithe na Cúirte Breithiúnais mar thoradh ar an athchóiriú, rud a dheimhneofar de ghnáth leis na chéad mheastacháin a chumhdaíonn na 3 mhí dheireanacha den bhliain seo caite.
Gné eile den athchóiriú is ea éifeachtacht an nós imeachta achomhairc i gcoinne chinntí na Cúirte Ginearálta a chaomhnú. Chun go mbeidh an Chúirt Bhreithiúnais in ann díriú ar achomhairc lena n-ardaítear ceisteanna tábhachtacha dlí, cuireadh síneadh, ón 1 Meán Fómhair 2024 i leith, leis an sásra chun a chinneadh ar cheart ligean d’achomhairc dul ar aghaidh, le cinntí na Cúirte Ginearálta a bhaineann le cinntí sé Bhord Achomhairc neamhspleácha nua de chuid comhlachtaí, oifigí nó gníomhaireachtaí Eorpacha, a cuireadh leis na ceithre Bhord Achomhairc dá dtagraítear ar dtús nuair a tugadh an sásra sin isteach. Leathnaíodh an dara ceann freisin chuig díospóidí a bhaineann le comhlíonadh conarthaí ina bhfuil clásal eadrána.
Ar deireadh, is é is aidhm don athchóiriú trédhearcacht an nós imeachta um réamhrialú a mhéadú agus, ar an gcaoi sin, tuiscint níos fearr ar chinntí na Cúirte Breithiúnais nó na Cúirte Ginearálta a chumasú. As seo amach, déanfar barúlacha i scríbhinn arna dtíolacadh i gcásanna réamhrialaithe a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin na hinstitiúide, laistigh de thréimhse réasúnta ama tar éis dhúnadh an cháis, mura rud é go ndéanann údar na mbarúlacha sin agóid ina choinne.
De bhreis ar an leasú ar Reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh, rinneadh leasú ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Breithiúnais agus ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta mar thoradh ar chur chun feidhme an athchóirithe, go háirithe chun na socruithe a shonrú maidir le láimhseáil tosaigh iarrataí ar réamhrialuithe arna dtíolacadh i gcomhthéacs an ‘ionaid ilfhreastail’ agus an nós imeachta is infheidhme maidir le hiarrataí arna gcur faoi bhráid na Cúirte Ginearálta ag an gCúirt Bhreithiúnais. Tá gnéithe nua breise i Rialacha Nós Imeachta an dara ceann atá ceaptha chun ceachtanna na géarchéime sláinte agus forbairtí teicneolaíocha a chur san áireamh, go háirithe a mhéid a bhaineann leis an bhféidearthacht do na páirtithe nó dá n-ionadaithe pléadáil trí fhíschomhdháil i gcomhréir le coinníollacha sonracha dlíthiúla agus teicniúla, cosaint sonraí pearsanta agus cásanna á láimhseáil, an nós imeachta chun doiciméid nós imeachta a thaisceadh agus a sheirbheáil trí bhíthin e-Curia, agus atarchur éisteachtaí áirithe ar an idirlíon.
Rinneadh na Moltaí do chúirteanna náisiúnta maidir le himeachtaí réamhrialaithe a thionscnamh, chomh maith leis na Treoracha Cleachtais do pháirtithe, a oiriúnú dá réir.
Maidir lena comhdhéanamh, maraíodh an institiúid i mí an Mheithimh 2024 nuair a bhásaigh an tUasal Ilešič (an tSlóivéin), Breitheamh sa Chúirt Bhreithiúnais ó 2004 i leith.
Ghlac sí cead ón mBreitheamh Safjan (an Pholainn) freisin i mí Eanáir 2024 agus, i mí Dheireadh Fómhair, rinneadh athnuachan pháirteach an-suntasach ar a chomhdhéanamh, agus ochtar comhaltaí ag éirí as oifig, eadhon an Leas-Uachtarán Bay Larsen (an Danmhairg), an Breitheamh Bonichot (an Fhrainc), an Breitheamh Prechal (an Ísiltír), an Breitheamh Xuereb (Málta), an Breitheamh Rossi (an Iodáil), an Breitheamh Wahl (an tSualainn) agus an tAbhcóide Ginearálta Pikamäe (an Eastóin) agus Collins (Éire), chomh maith le dul i mbun oifige do naonúr comhaltaí nua, eadhon an Breitheamh Smulders (an Ísiltír), an tAbhcóide Ginearálta Spielmann (Lucsamburg), an Breitheamh Condinanzi (an Iodáil), an Breitheamh Schalin (an tSualainn), an tAbhcóide Ginearálta Biondi (an Iodáil), an Breitheamh Gervasoni (an Fhrainc), an Breitheamh Fenger (an Danmhairg), an Breitheamh Frendo (Málta) agus an tAbhcóide Ginearálta Norkus (an Liotuáin).
Léiríonn na staitisticí le bliain anuas líon an-ard cásanna a tugadh os comhair na Cúirte (920, beagnach céad níos mó ná gach ceann de na 3 bliana dheireanacha) agus cásanna a dhún an Chúirt (863 chás, 80 cás níos mó ná an bhliain roimhe sin), agus is iad na srianta a bhaineann le hathnuachan pháirteach na Cúirte is cúis leis an bhfigiúr deireanach sin den chuid is mó. Amhail an 31 Nollaig 2024, ba é 1 206 líon na gcásanna a bhí ar feitheamh. Ba é meánfhad na n-imeachtaí do gach cineál cáis in 2024 ná 17.7 mí.

Comhaltaí na Cúirte Breithiúnais
Tá 27 mBreitheamh agus 11 Abhcóide Ghinearálta sa Chúirt Bhreithiúnais.
Ceaptar na Breithiúna agus na hAbhcóidí Ginearálta trí chomhaontú a dhéanann rialtais na mBallstát, tar éis dul i gcomhairle le coiste atá freagrach as tuairim a thabhairt ar oiriúnacht na n-iarratasóirí ionchasacha chun na cúraimí lena mbaineann a chur i gcrích. Is téarma oifige 6 bliana a bhíonn acu, agus is téarma inathnuaite an téarma sin.
Roghnaítear iad ó na daoine nach bhfuil amhras ar bith ann faoin neamhspleáchas, a bhfuil na cáilíochtaí is gá acu chun iad a cheapadh sna hoifigí breithiúnacha is airde ina dtíortha féin, nó ar dlí-eolaithe iad a n-aithnítear a n-inniúlacht.
Feidhmíonn na Breithiúna a ndualgais ar mhodh atá go hiomlán neamhchlaonta agus neamhspleách.
Toghann Breithiúna na Cúirte Breithiúnais idir eatarthu an tUachtarán agus an Leas-Uachtarán. Ainmníonn na Breithiúna agus na hAbhcóidí Ginearálta an Cláraitheoir ar feadh théarma 6 bliana.
Tá na hAbhcóidí Ginearálta freagrach as tuairim bhreithiúnach, dá ngairtear ‘Tuairim’, go hiomlán neamhchlaonta agus neamhspleách, a thabhairt sna cásanna a shanntar dóibh. Ní gá do Bhreithiúna na Cúirte Breithiúnais an Tuairim sin a leanúint.
Le hathnuachan pháirteach na Cúirte Breithiúnais i mí Dheireadh Fómhair 2024, chuaigh naonúr comhaltaí nua i mbun oifige, eadhon an Breitheamh Smulders (an Ísiltír), an tAbhcóide Ginearálta Spielmann (Lucsamburg), an Breitheamh Condinanzi (an Iodáil), an Breitheamh Schalin (an tSualainn), an tAbhcóide Ginearálta Biondi (an Iodáil), an Breitheamh Gervasoni (an Fhrainc), an Breitheamh Fenger (an Danmhairg), an Breitheamh Frendo (Málta) agus an tAbhcóide Ginearálta Norkus (an Liotuáin).

In memoriam
Fuair an breitheamh Slóivéanach Marko Ilešič bás i mí an Mheithimh 2024 i gcomhlíonadh a dhualgas. Ba é an chéad chomhalta den náisiúntacht sin é a ceapadh ina bhreitheamh den Chúirt Bhreithiúnais nuair a chuaigh an tSlóivéin isteach san Aontas Eorpach in 2004. Bhí ardmheas ar an Uasal Ilešič, go gairmiúil agus go pearsanta, ar a cháilíochtaí dlí agus intleachtúla agus ar a eolas fairsing ar theangacha, agus ar a mhór- dhaonnacht, agus chuir sé go mór le forbairt agus cur chun cinn dhlí an Aontais agus le tionchar chultúr na Slóivéine.

K. Lenaerts

T. von Danwitz

F. Biltgen

K. Jürimäe

C. Lycourgos

I. Jarukaitis

M. L. Arastey Sahún

M. Szpunar

S. Rodin

A. Kumin

N. Jääskinen

D. Gratsias

M. Gavalec

J. Kokott

A. Arabadjiev

M. Campos Sánchez-Bordona

E. Regan

N. J. Cardoso da Silva Piçarra

J. Richard de la Tour

A. Rantos

I. Ziemele

J. Passer

N. Emiliou

Z. Csehi

O. Spineanu-Matei

T. Ćapeta

L. Medina

B. Smulders

D. Spielmann

M. Condinanzi

F. Schalin

A. Biondi

S. Gervasoni

N. Fenger

R. Frendo

R. Norkus

A. Calot Escobar
An t-ord prótacail amhail an 09/10/2024
B | An Chúirt Ghinearálta in 2024
Féadfar caingne díreacha arna dtionscnamh ag daoine nádúrtha nó dlítheanacha (daoine aonair, cuideachtaí, comhlachais, etc.), i gcás ina bhfuil baint aonair nó dhíreach acu agus ag na Ballstáit i gcoinne gníomhartha de chuid institiúidí, chomhlachtaí, oifigí nó ghníomhaireachtaí an Aontais Eorpaigh, chomh maith le caingne díreacha lena lorgaítear cúiteamh as damáiste arna dhéanamh ag na hInstitiúidí nó ag a seirbhísigh, a chur faoi bhráid na Cúirte Ginearálta ag an gcéad chéim.
Is féidir breitheanna ón gCúirt Ghinearálta a achomharc os comhair na Cúirte Breithiúnais, ach tá na hachomhairc sin teoranta do phointí dlí. I gcásanna a ndearnadh iad a bhreithniú faoi dhó cheana féin (ag bord achomhairc neamhspleách agus ansin ag an gCúirt Ghinearálta), ní cheadóidh an Chúirt Bhreithiúnais don achomharc dul ar aghaidh ach amháin má ardaítear leis saincheist atá suntasach maidir le haontacht, comhsheasmhacht nó forbairt dhlí an Aontais.
Ón 1 Deireadh Fómhair 2024 i leith, tá dlínse ag an gCúirt Ghinearálta freisin iarrataí ar réamhrialú arna n-aistriú ag an gCúirt Bhreithiúnais a éisteacht agus a chinneadh, ar iarrataí iad a thagann go heisiach faoi cheann amháin nó níos mó de na sé ábhar shonracha seo a leanas: comhchóras cánach breisluacha; dleachtanna máil; Cód custaim; rangú taraife earraí san Ainmníocht Chomhcheangailte; cúiteamh agus cúnamh do phaisinéirí i gcás nach gceadófar dóibh bordáil nó i gcás ina mbeidh moill ar sheirbhísí iompair nó ina gcuirfear ar ceal iad; scéim i ndáil le trádáil lamháltas i gcomhair astaíochtaí gás ceaptha teasa.
Is de chineál eacnamaíoch cuid mhór dá dlíthíocht: maoin intleachtúil (trádmharcanna agus dearaí AE), iomaíocht, státchabhair agus maoirseacht baincéireachta agus airgeadais. Tá dlínse ag an gCúirt Ghinearálta freisin breith a thabhairt i ndíospóidí na seirbhíse sibhialta idir an tAontas Eorpach agus a sheirbhísigh.
Gníomhaíocht agus forbairt na Cúirte Ginearálta

Marc van der Woude
Uachtarán Chúirt Ghinearálta an Aontais Eorpaigh
I gcás na Cúirte Ginearálta, bliain a raibh tábhacht ar leith ag baint léi in 2024, sa mhéid is go raibh sé marcáilte le teacht i bhfeidhm Rialachán 2024/2019, lena ndearnadh athchóiriú ar ollstruchtúr breithiúnach an Aontais Eorpaigh. Dá bhrí sin, tháinig aistriú páirteach na dlínse chun réamhrialuithe a thabhairt ón gCúirt Bhreithiúnais chuig an gCúirt Ghinearálta i bhfeidhm an 1 Deireadh Fómhair 2024.
Faoi Reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh, tá dlínse ag an gCúirt Ghinearálta anois iarrataí ar réamhrialú a éisteacht agus a chinneadh a thagann go heisiach faoi cheann amháin nó níos mó de na sé ábhar shonracha seo a leanas: comhchóras CBL, dleachtanna máil, cód custaim, rangú taraife earraí, cúiteamh agus cúnamh do phaisinéirí i gcás nach gceadófar dóibh bordáil nó i gcás ina gcuirfear moill ar sheirbhísí iompair nó ina gcuirfear ar ceal iad agus i gcás ina ndéanfar trádáil ar lamháltais i gcomhair astaíochtaí gás ceaptha teasa (Airteagal 50b nua). Idir an 1 Deireadh Fómhair agus an 31 Nollaig 2024, bhí 14 iarraidh ar réamhrialú ina n-ábhar do chinneadh aistrithe.
Go hinmheánach, bhí ar an gCúirt Ghinearálta a struchtúr a atheagrú tríd an deichniúr Breithiúna a cheapadh ina suí sa Dlísheomra atá ainmnithe chun déileáil le hiarrataí ar réamhrialú, agus Uachtarán an Dlísheomra sin, eadhon an tUasal Papasavvas, Leas-Uachtarán na Cúirte Ginearálta. Chun a áirithiú go gcaithfear ar an mbealach is fearr le hiarrataí ar réamhrialú, cheap an Chúirt Ghinearálta triúr Breithiúna freisin chun dualgais an Abhcóide Ghinearálta a chomhlíonadh. Ina theannta sin, foráiltear anois lena Rialacha Nós Imeachta go bhféadfaí breithniú a dhéanamh, go háirithe i gcásanna áirithe réamhrialaithe, i ndlísheomra idirmheánach ina bhfuil naonúr breithiúna.
Ar an gcaoi chéanna, ón 1 Meán Fómhair 2024, rinneadh foráil maidir le síneadh a chur leis an sásra trínar cheart ligean d’achomhairc in aghaidh chinntí na Cúirte Ginearálta a bhaineann le cinneadh ó Bhord Achomhairc atá neamhspleách ar cheann de chomhlachtaí, d’oifigí nó de ghníomhaireachtaí an Aontais Eorpaigh dul ar aghaidh (Airteagal 58a nua de Reacht na Cúirte Breithiúnais, a cuireadh isteach freisin le Rialachán 2024/2019). Cuireann an chuid sin den athchóiriú le freagracht na Cúirte Ginearálta comhsheasmhacht agus aonfhoirmeacht an dlí a áirithiú sna réimsí dlí lena mbaineann.
Tharla an t-athchóiriú i gcomhthráth le himeacht, an 7 Deireadh Fómhair 2024, cúigear comhaltaí den Chúirt Ghinearálta, a ceapadh mar bhreithiúna sa Chúirt Bhreithiúnais. Dá bhrí sin, d’fhág an Breitheamh Gervasoni, Uachtaráin na nDlísheomraí Spielmann agus Schalin, an Breitheamh Frendo agus an Breitheamh Norkus an Chúirt Chéadchéime. Gabhann an Chúirt buíochas leo as a rannchuidiú fada agus tábhachtach lena cásdlí. Ar an dáta céanna, ghlac na Breithiúna Cassagnabère agus Meyer an mionn mar chomhaltaí nua den Chúirt Ghinearálta.
Mar sin féin, níor chuir an t-atheagrú mór sin agus imeacht na gcomhaltaí moill ar ghníomhaíocht bhreithiúnach na Cúirte Ginearálta, ós rud é go raibh sí in ann, le linn 2024, 922 chás a dhúnadh. Ós rud é nár tugadh ach 786 chás isteach an bhliain sin, laghdaíodh líon na gcásanna a bhí ar feitheamh. Le meánfhad 18.5 mí na n-imeachtaí, léirítear láimhseáil éifeachtúil cásanna, á rá go bhfuil an Chúirt Ghinearálta in ann freagairt níos tapúla fós nuair a éilíonn saintréithe an cháis amhlaidh. Dá bhrí sin, bhí sé in ann a chéad bhreithiúnas a thabhairt i réimse na margaí digiteacha laistigh de 8.2 mí (Cás T-1077/23 Bytedance v an Coimisiún).
In 2024, dúnadh 20.2 % de na cásanna mar gheall ar chúrsaí oiliúna leathnaithe. Ina theannta sin, leanann an Chúirt Ghinearálta dá cur chuige maidir le breithniú a dhéanamh ar chásanna a bhfuil tábhacht áirithe ag baint leo, inter alia, maidir leis an smacht reachta, sa Mhór-Dhlísheomra, ina bhfuil 15 bhreitheamh (féach an chaibidil ‘Ar ais chuig breithiúnais chinniúnacha na bliana seo caite’). San fhoirmíocht fhoirmiúil sin, chinn an Chúirt Ghinearálta cásanna Ordre néerlandais des avocats du barreau de Bruxelles agus páirtithe eile v an Chomhairle, Medel agus páirtithe eile v an Chomhairle agus Fridman agus páirtithe eile v an Chomhairle agus Timchenko agus Timchenko v an Chomhairle.
Ag tógáil ar a dlínse nua chun réamhrialuithe agus freagrachtaí nua a thabhairt tar éis síneadh a chur leis an sásra chun a chinneadh ar cheart ligean d’achomhairc dul ar aghaidh, chuir an Chúirt Ghinearálta na huirlisí uile is gá ar fáil di féin chun déileáil go héifeachtach agus go réamhghníomhach le cásanna a thugtar os a comhair, agus í ag ullmhú don chéad tréimhse 3 bliana eile dar tús mí Dheireadh Fómhair 2025.

Nuálaíochtaí sa chásdlí

Savvas S. Papasavvas
Leas-Uachtarán na Cúirte Ginearálta
Is ionann 2024 agus filleadh ar lár an Mhór-Dhlísheomra, an fhoirmíocht is sollúnta den Chúirt Ghinearálta, nár iarradh go dtí seo ach go hannamh agus ó am go chéile. Tugtar na cásanna is tábhachtaí os comhair an Mhór-Dhlísheomra, ina bhfuil 15 Bhreitheamh, chomh maith leis na cásanna lena mbaineann deacracht dhlíthiúil nó imthosca speisialta (an chéad mhír d’Airteagal 28 de Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta). Dá bhrí sin, d’eisigh an fhoirmíocht sin sé chinneadh lena dtugtar le chéile roinnt cásanna le bliain anuas i gcomhthéacs, ar thaobh amháin, fhogha na Rúise faoin Úcráin agus, ar an taobh eile, chur chun feidhme na Saoráide Téarnaimh agus Athléimneachta, i gcomhthéacs phlean téarnaimh NextGenerationEU.
Ar an gcéad dul síos, i mbreithiúnais uaithi an 11 Meán Fómhair 2024, Fridman agus páirtithe eile v an Chomhairle agus Timchenko agus Timchenko v an Chomhairle (T-635/22 agus T-644/22), dheimhnigh an Chúirt Ghinearálta cumhacht na Comhairle oibleagáidí a ghlacadh chun cistí a dhearbhú agus oibriú i gcomhar leis na húdaráis náisiúnta inniúla ag na daoine atá faoi réir bearta sriantacha, ar thaobh amháin, agus caitheamh le neamhchomhlíonadh na n-oibleagáidí sin mar theacht timpeall ar bhearta reoite cistí, ar an taobh eile.
Ina dhiaidh sin, ina breithiúnais an 2 Deireadh Fómhair 2024, Ordre néerlandais des avocats du barreau de Bruxelles agus páirtithe eile v an Chomhairle, Ordre des avocats à la cour de Paris agus Couturier v an Chomhairle agus ACE v an Chomhairle (T-797/22, T-798/22 agus T-828/22), dheimhnigh an Chúirt Ghinearálta dlíthiúlacht an toirmisc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar, go díreach nó go hindíreach, do Rialtas na Rúise agus do dhaoine dlítheanacha, d’eintitis agus do chomhlachtaí atá bunaithe sa Rúis (Rialachán [AE] Uimh. 833/2014 ón gComhairle) a bhaineann le bearta sriantacha i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine. Déileáladh sna cásanna le cé acu atá nó nach bhfuil ceart bunúsach rochtana ar dhlíodóir ann, go háirithe i gcásanna nach mbaineann le himeachtaí cúirte. Dhiúltaigh an Chúirt Ghinearálta don chaingean, ach d’fhéach sí go háirithe le raon feidhme an chirt chun leigheas éifeachtach a fháil (Airteagal 47 den Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh) agus an chirt chun rúndachta gairmiúla (Airteagal 7) a shoiléiriú.
Ar deireadh, le hordú an 4 Meitheamh 2024, Medel agus páirtithe eile v an Chomhairle (T-530/22 go T-533/22), dhiúltaigh an Chúirt Ghinearálta do na hiarrataí ar neamhniú an chinnidh cur chun feidhme lenar fhormheas an Chomhairle an measúnú ar phlean téarnaimh agus athléimneachta na Polainne agus inar shonraigh sí na garspriocanna agus na spriocanna atá le comhlíonadh ag an mBallstát sin chun an ranníocaíocht airgeadais a cuireadh ar fáil dó sa chinneadh atá faoi chonspóid a scaoileadh. Mheas an Mór-Dhlísheomra nach bhféadfadh na hiarratasóirí, ceithre chomhlachas a dhéanann ionadaíocht ar bhreithiúna ar an leibhéal idirnáisiúnta, a raibh a gcomhaltaí, mar riail ghinearálta, ina gcomhlachais trádála náisiúnta, lena n-áirítear comhlachais Pholannacha, brath ar sheasamh chun imeachtaí a thionscnamh.
Is cinnte go leanfaidh an spreagadh nua seo a thugtar don Mhór-Dhlísheomra ar aghaidh in 2025, le cásanna eile atá ar feitheamh faoi láthair roimh an bhfoirmíocht seo. Is dócha go mbeidh tagairtí don Dlísheomra Idirmheánach, a bunaíodh le Rialachán (AE, Euratom) 2024/2019 chun armlann na bhfoirmíochtaí foirmiúla atá ar fáil don Chúirt Ghinearálta a fhorlíonadh ag gabháil leis.

Comhaltaí na Cúirte Ginearálta
Tá an Chúirt Ghinearálta comhdhéanta de bheirt bhreithiúna ó gach Ballstát.
Roghnaítear breithiúna na Cúirte Ginearálta as measc daoine nach bhfuil a neamhspleáchas inchurtha in amhras agus a bhfuil acu an ábaltacht is gá chun feidhmeanna breithiúnacha a fheidhmiú. Is iad rialtais na mBallstát a cheapann, de thoil a chéile, na breithiúna, tar éis dóibh dul i gcomhairle le painéal atá an cúram air tuairim a thabhairt maidir le hoiriúnacht na n-iarrthóirí. Is téarma oifige 6 bliana a bhíonn acu, agus is téarma inathnuaite an téarma sin. Ainmníonn siad Uachtarán agus Leas-Uachtarán as a measc féin ar feadh théarma 3 bliana. Ainmníonn siad an Cláraitheoir ar feadh théarma oifige 6 bliana.
Feidhmíonn na Breithiúna a ndualgais ar mhodh atá go hiomlán neamhchlaonta agus neamhspleách.
I gcomhthéacs aistriú páirteach dhlínse na Cúirte Breithiúnais chun réamhrialuithe a thabhairt don Chúirt Ghinearálta, ón 1 Deireadh Fómhair 2024, thogh an Chúirt Ghinearálta Martín y Pérez de Nanclares agus Brkan mar Bhreithiúna a n-iarrtar orthu dualgais an Abhcóide Ghinearálta a chomhlíonadh maidir le hiarrataí ar réamhrialú a láimhseáil, agus Gâlea mar ionadaí i gcás nach féidir leis gníomhú.

M. van der Woude

S. Papasavvas

A. Marcoulli

R. da Silva Passos

J. Svenningsen

M. J. Costeira

K. Kowalik-Bańczyk

A. Kornezov

L. Truchot

O. Porchia

R. Mastroianni

P. Škvařilová-Pelzl

M. Jaeger

H. Kanninen

J. Schwarcz

M. Kancheva

E. Buttigieg

V. Tomljenović

L. Madise

N. Półtorak

I. Reine

P. Nihoul

U. Öberg

C. Mac Eochaidh

G. De Baere

T. Pynnä

J. Laitenberger

J. Martín y Pérez de Nanclares

G. Hesse

M. Sampol Pucurull

M. Stancu

I. Nõmm

G. Steinfatt

T. Perišin

D. Petrlík

M. Brkan

P. Zilgalvis

K. Kecsmár

I. Gâlea

I. Dimitrakopoulos

D. Kukovec

S. Kingston

T. Tóth

B. Ricziová

E. Tichy-Fisslberger

W. Valasidis

S. Verschuur

S. L. Kalėda

L. Spangsberg Grønfeldt

H. Cassagnabère

R. Meyer

V. Di Bucci
An t-ord prótacail amhail an 09/10/2024
C | Cásdlí in 2024
- Fócas Pacáiste Soghluaisteachta 2020: iomaíocht chóir agus dálaí oibre feabhsaithe d’earnáil bóithre níos sábháilte, inbhuanaithe agus níos cothroime
- Fócas Táirgeadh orgánach agus lipéadú táirgí orgánacha
- Fócas Rochtain phoiblí ar chonarthaí chun vacsaíní COVID-19 a cheannach
- Fócas Bearta sriantacha arna nglacadh i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin
- Súil siar ar na breithiúnais is tábhachtaí i rith na bliana

Fócas
Pacáiste Soghluaisteachta 2020: iomaíocht chóir agus dálaí oibre feabhsaithe d’earnáil bóithre níos sábháilte, inbhuanaithe agus níos cothroime
Breithiúnas in an Liotuáin agus páirtithe eile v an Pharlaimint agus an Chomhairle an 4 Deireadh Fómhair 2024 (C-541/20 go C-555/20)
Pacáiste Soghluaisteachta 2020
In 2020, ghlac an tAontas Eorpach sraith athchóirithe in earnáil an iompair de bhóthar chun dhá phríomhchuspóir a bhaint amach:
1. Dálaí oibre na dtiománaithe a fheabhsú:
-
— Cosc a chur ar scíth sheachtainiúil i bhfeithiclí;
— Filleadh rialta ar an mbaile nó ar an ionad oibríochtúil a áirithiú (gach 3 nó 4 seachtaine) chun a dtréimhse scíthe a chaitheamh ann;
— Dáta theacht i bhfeidhm na hoibleagáide tacagraif chliste den dara glúin a shuiteáil a chur chun cinn.
2. Iomaíocht chóir a bhunú:
-
— Ceangal a chur ar fheithiclí filleadh ar ionad oibríochtúil i mBallstát bunaíochta an ghnóthais iompair gach 8 seachtaine;
— Tréimhse mharana 4 lá a thabhairt isteach tar éis timthriall cabatáiste i mBallstát óstach (nach bhfuil cead ag tarlóirí neamhchónaitheacha oibríochtaí cabatáiste a dhéanamh leis an bhfeithicil chéanna sa Bhallstát sin lena linn);
— Trí thiománaithe a aicmiú mar ‘oibrithe ar postú’ i gcásanna sonracha áirithe ionas go mbainfidh siad tairbhe as na dálaí oibre agus as an bpá atá i bhfeidhm sa Bhallstát óstach.
Ciallaíonn ‘cabatáiste’ oibríocht iompair a dhéanann tarlóir nach bhfuil bunaithe sa Bhallstát sin laistigh de Bhallstát. Glacfar leis a fhad is nach ndéantar é ar shlí a gcruthódh gníomhaíocht bhuan sa Bhallstát sin.
Is gaireas leictreonach é an tacagraf cliste den dara glúin, lena dtaifeadtar tréimhsí tiomána, sosanna agus tréimhsí scíthe tiománaithe. Cuidíonn sé le sábháilteacht ar bhóithre a chinntiú, le dálaí oibre tiománaithe a urramú agus le calaois a chosc.
Tá trí phíosa reachtaíochta sa Phacáiste Soghluaisteachta a dhéileálann leis an gcóras dlí maidir le hiompar de bhóthar. Leis an athchóiriú uaillmhianach sin, cruthaíodh díospóireachtaí bríomhara as ar eascair sraith caingne dlí. Mar shampla, thug seacht mBallstát – an Liotuáin, an Bhulgáir, an Rómáin, an Chipir, an Ungáir, Málta agus an Pholainn – 15 chaingean le haghaidh neamhniú os comhair na Cúirte Breithiúnais i gcoinne forálacha áirithe den Phacáiste Soghluaisteachta.
Dheimhnigh breithiúnas na Cúirte a bhailíocht den chuid is mó.
Cé go n-aithníonn an Chúirt go bhféadfadh costais mhéadaithe do ghnóthais iompair a bheith mar thoradh ar dhálaí oibre na dtiománaithe a fheabhsú, chuir sí in iúl nach ndéanann na rialacha sin, atá infheidhme gan idirdhealú ar fud an Aontais Eorpaigh, idirdhealú i gcoinne gnóthais iompair atá bunaithe sna Ballstáit ‘ar fhorimeall an Aontais Eorpaigh’. Braitheann an tionchar níos mó a d’fhéadfadh a bheith ag na rialacha sin ar ghnóthais áirithe ar a rogha eacnamaíoch a seirbhísí a sholáthar d’fhaighteoirí atá lonnaithe i mBallstáit i bhfad óna n-áit bhunaithe féin.
Maidir le cáiliú ‘oibrithe ar postú’ (lena gceadaítear do thiománaithe tairbhe a bhaint as dálaí íosta oibre agus luacha saothair an Bhallstáit óstaigh, seachas na dálaí sin, a d’fhéadfadh a bheith níos mífhabhraí, i Stát bunaíochta an tarlóra), is beart é sin atá dírithe ar dhálaí oibre cothroma a áirithiú agus ar chleachtais éagóracha iomaíochta a chomhrac. Cé go dtéann an fhorbairt sin chun tairbhe d’fhostaithe, spreag sí díospóireacht i measc na mBallstát, agus bhí imní ar chuid acu, go háirithe iad siúd a bhfuil costais phá ísle acu, go mbeadh costais níos airde ann dá ngnólachtaí agus go mbeadh na rialacha nua casta ó thaobh riaracháin de. Dheimhnigh an Chúirt an beart sin a rinne reachtas an Aontais agus é mar chuspóir aige cothromaíocht chóir a bhaint amach idir na leasanna éagsúla atá i gceist.
Maidir leis an oibleagáid cloí le tréimhse mharana 4 lá tar éis timthriall cabatáiste i mBallstát óstach, chuir an Chúirt in iúl go bhféachann sí le gnóthais áitiúla a chosaint agus iomaíocht éagórach a chosc, trí chosc a chur ar oibríochtaí cabatáiste a dhéantar arís agus arís eile gníomhaíocht bhuan a bheith mar thoradh orthu sa Bhallstát óstach. Chuir roinnt Ballstát i gcoinne na hoibleagáide sin toisc go gcuirfeadh sí teorainn le solúbthacht cuideachtaí trí oibleagáid a chur orthu a mbealaí a choigeartú chun tréimhsí neamhghníomhaíochta as a n-eascródh caillteanais ioncaim a sheachaint. Dhiúltaigh an Chúirt do na hargóintí sin, agus chuir sí in iúl go bhfuil an beart teoranta do thoirmeasc a chur ar oibríochtaí cabatáiste sa Bhallstát óstach céanna le linn na tréimhse sin, rud nach gcuireann cosc ar oibríochtaí iompair idirnáisiúnta eile ná oibríochtaí cabatáiste eile a dhéanamh i mBallstáit eile.
Mar sin féin, chuir an Chúirt an oibleagáid ar fheithiclí filleadh ar ionad oibríochtúil an ghnóthais iompair ar neamhní gach 8 seachtaine. Chinn sí nár léirigh an Pharlaimint ná an Chomhairle go raibh fianaise leordhóthanach acu chun measúnú a dhéanamh ar chomhréireacht an bhirt sin agus ar na hiarmhairtí sóisialta, comhshaoil agus eacnamaíocha a bhaineann leis.

Fócas
Táirgeadh orgánach agus lipéadú táirgí orgánacha
Breithiúnas Herbaria Kräuterparadies II (C-240/23)
Táirgeann an chuideachta Ghearmánach Herbaria an deoch ‘Blutquick’, a mhargaítear mar fhorbhia. Tá comhábhair sa deoch seo ó tháirgeadh orgánach, ach chuir sé vitimíní neamh-glasraí agus glúcónáit iarainn leis freisin. Taispeántar ar a phacáistíocht lógó an Aontais maidir le táirgeadh orgánach agus tagairt do ‘feirmeoireacht orgánach rialaithe’.
I mí Eanáir 2012, chuir údaráis na Gearmáine cosc ar Herbaria tagairt a dhéanamh do tháirgeadh orgánach faoi chosaint, toisc nach gceadaítear faoi dhlí an Aontais vitimíní agus mianraí a chur le táirgí próiseáilte a bhfuil an téarma ‘orgánach’ orthu ach amháin má cheanglaítear a n-úsáid de réir an dlí.
Chinn an Chúirt Bhreithiúnais, ar réamhrialú i gcomhthéacs an chéad cháis (Cás C-137/13), nach meastar úsáid na substaintí sin a bheith riachtanach de réir an dlí ach amháin má cheanglaítear go díreach le riail de chuid an Aontais nó le riail náisiúnta chomhlíontach iad a chur le bia ionas go gcuirfear ar an margadh é. Ós rud é nár chomhlíon cás na vitimíní agus na glúcónáite iarainn a cuireadh le ‘Blutquick’ an ceanglas sin, dhiúltaigh cúirt na Gearmáine caingean Herbaria, a chuir an t-ábhar faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais.
Tugadh an cás os comhair Chúirt Riaracháin Chónaidhme na Gearmáine ansin, áit nach ndearna Herbaria a thuilleadh agóid i gcoinne an toirmisc ar lógó táirgeadh orgánach an Aontais Eorpaigh a thaispeáint, ach líomhnaíodh go raibh cóireáil mhíchothrom idir a táirge agus táirge comhchosúil a allmhairíodh ó na Stáit Aontaithe.
Aithnítear na Stáit Aontaithe le dlí na hEorpa mar thríú tír a bhfuil a rialacha táirgthe agus rialaithe coibhéiseach le rialacha an Aontais Eorpaigh. De réir Herbaria, cheadódh sé sin táirgí ó na Stáit Aontaithe a mhargú san Aontas i gcomhréir lena rialacha táirgthe mar tháirgí orgánacha. Bheadh cóireáil mhíchothrom mar thoradh air sin, toisc go bhféadfadh táirgí iomaíocha de chuid na Stát Aontaithe lógó orgánach an Aontais a thaispeáint gan na rialacha is infheidhme maidir le táirgeadh orgánach laistigh den Aontas a chomhlíonadh.
Chuir Cúirt Riaracháin Chónaidhme na Gearmáine an t-ábhar faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais.
Ina breithiúnas, chinn an Chúirt nach
Cuireann an Chúirt in iúl go mbainfí an bonn d’iomaíocht chóir laistigh den mhargadh inmheánach dá gceadófaí úsáid an lógó sin agus na dtéarmaí sin araon do tháirgí – a mhonaraítear san Aontas nó i dtríú tíortha – a chomhlíonann caighdeáin Eorpacha maidir le táirgeadh orgánach agus do tháirgí a tháirgtear i dtríú tíortha i gcomhréir le caighdeáin nach bhfuil ach coibhéiseach leis na caighdeáin sin. D’fhéadfadh sé sin tomhaltóirí a chur amú freisin, ach is é réasúnaíocht an lógó tomhaltóirí a chur ar an eolas go soiléir agus gan débhríocht go gcomhlíonann an táirge go hiomlán na ceanglais a leagtar síos sa Rialachán.
Cinneann an Chúirt, ar an taobh eile, go bhféadfar lógó an tríú tír maidir le táirgeadh orgánach a úsáid do tháirgí a tháirgtear sa tír sin, fiú i gcás ina bhfuil téarmaí ann a thagraíonn do tháirgeadh orgánach.

Lógó orgánach an Aontais Eorpaigh
Tugann lógó orgánach an Aontais Eorpaigh sainaitheantas físeach comhleanúnach do tháirgí orgánacha ón AE. Fágann sé go bhfuil sé níos éasca do thomhaltóirí táirgí orgánacha a shainaithint agus cabhraíonn sé le feirmeoirí iad a mhargú i ngach Ballstát.
Forchoimeádtar an lógó orgánach le haghaidh táirgí atá deimhnithe mar tháirgí orgánacha ag comhlacht formheasta, rud a chinntíonn dianchaighdeáin táirgthe, phróiseála, iompair agus stórála. Ní féidir an lógó a úsáid ach ar tháirgí ina bhfuil 95 % ar a laghad de chomhábhair orgánacha agus a chloíonn le coinníollacha dochta breise don 5 % eile. Ní féidir an comhábhar céanna a bheith i láthair i bhfoirm orgánach agus neamhorgánach.
Rialachán 2018/848
Is é is aidhm do Rialachán 2018/848 maidir le táirgeadh orgánach agus lipéadú táirgí orgánacha iomaíocht chóir, feidhmiú cuí an mhargaidh inmheánaigh san earnáil sin agus muinín tomhaltóirí as táirgí atá lipéadaithe mar tháirgí orgánacha a áirithiú.
Leagtar síos ann rialacha ginearálta agus mionsonraithe maidir le táirgeadh. Maidir le lipéadú, ceanglaítear leis go gcomhlíonfar na rialacha maidir le faisnéis do thomhaltóirí, go háirithe chun mearbhall nó meabhlaireacht a sheachaint. Leagtar síos ann freisin forálacha sonracha maidir le lipéadú táirgí orgánacha agus táirgí atá á dtiontú, chun leasanna oibreoirí – ar mian leo go ndéanfaí a dtáirgí a shainaithint i gceart agus go mbeadh iomaíocht chóir acu – agus leasanna tomhaltóirí araon a chosaint.
Breithiúnais eile ón gCúirt Bhreithiúnais maidir le táirgí orgánacha
Breithiúnas an 12 Deireadh Fómhair 2017, Kamin und Grill Shop (C‑289/16).
Faoi Rialachán 834/2007 maidir le táirgeadh orgánach agus lipéadú táirgí orgánacha, ceanglaítear ar oibreoir a bhfuil táirgí orgánacha á margú aige a ghnóthas a chur faoi réir córais rialaithe. Féadfar trádálaithe a athdhíolann táirgí go díreach leis an tomhaltóir nó leis an úsáideoir deiridh a dhíolmhú ón oibleagáid sin faoi choinníollacha áirithe. Chinn an Chúirt Bhreithiúnais gur gá an díol a dhéanamh i láthair an trádálaí nó a fhoireann díolacháin agus an tomhaltóra deiridh araon. Dá bhrí sin, ní féidir le hoibreoirí a dhéanann margaíocht ar na táirgí sin ar líne tairbhe a bhaint as an díolúine sin.
Breithiúnas an 26 Feabhra 2019, Œuvre d’assistance aux bêtes d’abattoirs (C-497/17)
Ní údaraítear le Rialachán Uimh. 834/2007 lógó orgánach an Aontais a ghreamú de tháirgí a dhíorthaítear ó ainmhithe a ndearnadh marú deasghnátha orthu gan iad a stiúdadh roimh ré, a dhéantar faoi na coinníollacha a leagtar síos i Rialachán Uimh. 1099/2009, maidir le hainmhithe a chosaint tráth an mharaithe.
Breithiúnas an 29 Aibreán 2021, Natumi (C‑815/19)
Le Rialachán Uimh. 889/2008 lena leagtar síos rialacha mionsonraithe maidir le cur i bhfeidhm Rialachán Uimh. 834/2007, cuirtear cosc ar phúdar a fhaightear ó dhríodair de chuid algaí Lithothamnium calcareum a ghlanadh, a thriomú agus a mheilt a úsáid mar chomhábhar neamhorgánach de thionscnamh talmhaíochta agus earraí bia orgánacha á bpróiseáil (go háirithe deochanna orgánacha atá bunaithe ar rís agus ar shoighe) chun iad a shaibhriú le cailciam.

Fócas
Rochtain phoiblí ar chonarthaí chun vacsaíní COVID-19 a cheannach
Breithiúnais in Auken agus páirtithe eile v an Coimisiún agus Courtois agus páirtithe eile v an Coimisiún (T-689/21 agus T-761/21)
I mí an Mheithimh 2020, sheol an tAontas Eorpach a straitéis chun vacsaíní COVID-19 a sholáthar. Sa chomhthéacs sin, shínigh an Coimisiún comhaontú leis na 27 mBallstát lenar údaraíodh dó comhaontuithe réamhcheannaigh a thabhairt i gcrích le monaróirí thar a gceann.
Ós rud é gur chun leas na sláinte poiblí é an vacsaíniú a úsáid go luath, tá an spriocdháta d’fhorbairt vacsaíní ag cuideachtaí cógaisíochta giorraithe. Chun na rioscaí atá roimh na cuideachtaí sin a chúiteamh, chuir an Coimisiún agus na Ballstáit san áireamh ina straitéis vacsaínithe prionsabal na comhroinnte riosca idir monaróirí agus na Ballstáit, rud a laghdaíonn freagracht an mhonaróra as éifeachtaí díobhálacha a tháirge.
Rinneadh na leaganacha foilsithe de na conarthaí a fholú, rud a d’fhág faisnéis ar lár maidir le rioscaí airgeadais, tabhartais nó athdhíol, chomh maith le dearbhuithe nach raibh coinbhleacht leasa ann.
In 2021, chuir saoránaigh agus FPEnna in aghaidh dhiúltú páirteach an Choimisiúin Eorpaigh rochtain iomlán a thabhairt ar dhoiciméid áirithe a bhaineann le conarthaí ceannaithe vacsaíní 2020. Bhain na hiarrataí ar rochtain le clásail chúitimh do chuideachtaí cógaisíochta. De réir na gclásal sin, bhí ar shaotharlanna íospartaigh a chúiteamh i gcás teipe mar gheall ar mhí-iompar toiliúil nó teip thromchúiseach le linn monaraíochta, agus i gcásanna eile ba iad na Ballstáit a bhí freagrach as sin.
D’iarr saoránaigh agus Feisirí rochtain freisin ar dhearbhuithe maidir le heaspa coinbhleacht leasa chomhaltaí na foirne caibidlíochta chun vacsaíní a cheannach. Theastaigh uathu léargas a thabhairt ar an gcaoi a ndearnadh an chaibidlíocht, lena n-áirítear maidir le gigacontrat i mí na Bealtaine 2021, chun EUR 1.8 billiún breise de dháileoga vacsaíne a cheannach.
Níor thug an Coimisiún ach rochtain pháirteach ar na doiciméid sin agus bhí leaganacha folaithe foilsithe aige, rud a d’agair rúndacht gnó agus príobháideachas.
Sular thionscain sí dhá chaingean i gcoinne chinntí an Choimisiúin, chuir an Chúirt Ghinearálta ar neamhní go páirteach iad.
Maidir leis an iarraidh ar rochtain níos leithne ar na clásail slánaithe, mheabhraigh an Chúirt Ghinearálta gur fhormhuinigh na Ballstáit an chúis lena gcur san áireamh sna conarthaí – eadhon na rioscaí a thabhaigh cuideachtaí cógaisíochta a bhaineann le giorrú an sprioc-ama d’fhorbairt vacsaíní a chúiteamh – agus go raibh sé san fhearann poiblí. Chinn sí gur theip ar an gCoimisiún a léiriú conas a dhéanfadh rochtain níos leithne ar na clásail sin, ar shainmhínithe áirithe atá sna conarthaí (amhail iad siúd a bhaineann le ‘mí-iompar toiliúil’ agus ‘gach iarracht réasúnach a d’fhéadfaí a dhéanamh’) agus ar na coinníollacha a bhaineann le deonú agus athdhíol vacsaíní dochar iarbhír do leasanna tráchtála na gcuideachtaí cógaisíochta atá i gceist.
Maidir leis an iarraidh ar chéannacht chomhaltaí na foirne caibidlíochta a nochtadh – sna dearbhuithe nach raibh coinbhleacht leasa ann – dheimhnigh an Chúirt gur shaothraigh sí aidhm ar mhaithe le leas an phobail. Is le nochtadh na céannachta sin amháin is féidir a fhíorú nach bhfuil aon choinbhleacht leasa ann maidir le baill na foirne caibidlíochta. Leis an trédhearcacht sin sa phróiseas caibidlíochta conarthaí, cuirtear leis an muinín atá ag saoránaigh an Aontais as straitéis vacsaíní an Choimisiúin agus cuidítear le scaipeadh na bréagnuachta a chomhrac. Chinn an Chúirt Ghinearálta, dá bhrí sin, nach ndearna an Coimisiún na leasanna lena mbaineann a mheas i gceart, ar leasanna iad a bhaineann le coinbhleacht leasa a bheith in easnamh agus leis an mbaol go ndéanfaí dochar don phríobháideachas.
Rochtain phoiblí ar dhoiciméid: príomhghné den trédhearcacht
Is é is aidhm do Rialachán (CE) Uimh. 1049/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an ceart rochtana is leithne is féidir ar dhoiciméid de chuid na Parlaiminte, na Comhairle agus an Choimisiúin a thabhairt don phobal. Is é is aidhm dó trédhearcacht, dlisteanacht agus cuntasacht na n-institiúidí a neartú.
Mar sin féin, níl an ceart sin iomlán. Tá eisceachtaí ann maidir le leasanna poiblí nó príobháideacha áirithe a chosaint, amhail an tslándáil phoiblí, rúndacht imeachtaí inmheánacha agus comhairle dlí, leasanna airgeadais, eacnamaíocha nó tráchtála, nó cosaint sonraí pearsanta.
Ní mór do na hinstitiúidí an trédhearcacht agus cosaint na leasanna sin a thabhairt chun réitigh, agus measúnú á dhéanamh acu i ngach cás an mbainfeadh nochtadh an bonn díobh. I ndeireadh na dála, d’fhéadfadh sé go mbeadh gá le nochtadh má léirítear leas sáraitheach poiblí.
I gcás ina ndiúltófar rochtain, féadfaidh an t-iarratasóir athbhreithniú a iarraidh ar an institiúid lena mbaineann, ansin – i gcás ina ndiúltófar a thuilleadh – an t-ábhar a tharchur chuig an Ombudsman Eorpach nó caingean a thionscnamh os comhair Chúirt Ghinearálta an Aontais Eorpaigh.
Prionsabail áirithe atá aitheanta ag an gCúirt Ghinearálta agus ag an gCúirt Bhreithiúnais
In De Capitani v an Pharlaimint (T-540/15), chinn an Chúirt Ghinearálta nach bhféadfaidh institiúidí an Aontais rochtain ar dhoiciméid áirithe a thagann faoin bpróiseas reachtach a dhiúltú ach amháin i gcásanna a bhfuil údar cuí leo.
Ní mór don institiúid nó don chomhlacht a dhiúltaíonn rochtain a léiriú conas a bhainfeadh sí ‘intuartha go sonrach, go héifeachtach agus go réasúnta’ an bonn den leas atá faoi chosaint ag ceann de na heisceachtaí dá bhforáiltear i Rialachán Uimh. 1049/2001. Mar a chinn an Chúirt Bhreithiúnais i gCás ClientEarth v an Coimisiún (C-57/16 P), ní leor éifeacht dhíobhálach hipitéiseach nó dhoiléir chun údar a thabhairt le diúltú den sórt sin.
Tugadh aghaidh ar shaincheist na rochtana ar phléadálacha arna dtaisceadh ag Ballstát nó ag institiúid in imeachtaí cúirte os comhair Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh i roinnt breithiúnais shuntasacha. In an Coimisiún v Breyer (C-213/15 P), chinn an Chúirt Bhreithiúnais go dtagann pléadálacha Ballstáit, atá i seilbh an Choimisiúin, faoi raon feidhme Rialachán Uimh. 1049/2001. Cé nach mór rúndacht na bpléadálacha sin a chaomhnú le linn na n-imeachtaí cúirte, ní fhéadfaidh an Coimisiún, gan aon chúis eile, diúltú rochtain a dheonú dóibh tar éis dhúnadh na n-imeachtaí.
Bhunaigh an Chúirt Bhreithiúnais an toimhde ghinearálta sin maidir le neamhnochtadh cheana féin le linn imeachtaí cúirte sa tSualainn agus páirtithe eile v API agus an Coimisiún (C-514/07 P, C-528/07 P agus C-532/07 P) i leith pléadálacha arna dtaisceadh ag institiúid de chuid an Aontais. A luaithe a bheidh deireadh leis an nós imeachta, áfach, ní mór measúnú a dhéanamh ar gach iarraidh ar bhonn cás ar chás chun a sheiceáil an bhfuil feidhm ag an ábhar a tharchur chuig an Ombudsman Eorpach nó caingean a thionscnamh os comhair Chúirt Ghinearálta an Aontais Eorpaigh.

Fócas
Bearta sriantacha arna nglacadh i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin
Breithiúnais in Mazepin v an Chomhairle an 20 Márta 2024(T-743/22); Fridman agus páirtithe eile v an Chomhairle agus Timchenko agus Timchenko v an Chomhairle an 11 Meán Fómhair 2024 (T-635/22 agus T-644/22); NSD v an Chomhairle an 11 Meán Fómhair 2024(T-494/22)
Is príomhuirlis de bheartas eachtrach agus slándála an Aontais Eorpaigh iad bearta sriantacha, nó ‘smachtbhannaí’. D’fhéadfadh reo sócmhainní, toirmisc taistil nó smachtbhannaí eacnamaíocha a bheith i gceist leo. Is é is aidhm dóibh luachanna bunúsacha, leasanna bunriachtanacha agus slándáil an Aontais a chosaint, trí bhrú a chur ar dhaoine nó ar eintitis spriocdhírithe, lena n-áirítear rialtais tríú tíortha, a mbeartas nó a n-iompar a athrú.
Le gníomhaíochtaí na Rúise lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine cheana féin in 2014 agus, níos tábhachtaí fós, lena cogadh foghach i gcoinne na hÚcráine in 2022, tá dlús curtha le smachtbhannaí an Aontais i gcoinne daoine nádúrtha agus dlítheanacha a thugann tacaíocht do Rialtas na Rúise. Bhí cinntí na Comhairle sa réimse sin ina n-ábhar do na scórtha cásanna a tugadh os comhair Chúirt Ghinearálta an Aontais Eorpaigh, rud a d’fhág go raibh dúshláin ann maidir lena ndlisteanacht agus lena raon feidhme.
Léiríonn siad an cuardach ar chothromaíocht idir daingne na smachtbhannaí a fhorchuirtear, rud atá riachtanach dá n-éifeachtacht, agus do chosaint chearta an duine aonair. Dheimhnigh an Chúirt Ghinearálta cumhachtaí leathana an Aontais gníomhú i gcoinne thacaíocht eacnamaíoch agus ábhartha Rialtas na Rúise, agus ag an am céanna d’éiligh sí fianaise agus bonn cirt láidir leis na bearta a glacadh.
Breithiúnas in NSD v an Chomhairle (T-494/22)
Sheas an Chúirt Ghinearálta leis na smachtbhannaí a forchuireadh ar an gcuideachta Rúiseach National Settlement Depository (NSD). Mheas an Chomhairle go raibh sé ríthábhachtach i gcóras airgeadais na Rúise, chuir an chuideachta sin tacaíocht ábhartha agus airgeadais ar fáil don rialtas agus do bhanc ceannais na Rúise araon.
Thug an Chúirt Ghinearálta dá haire gur éascaigh NSD, mar institiúid airgeadais a bhfuil tábhacht shistéamach ag baint léi, slógadh acmhainní suntasacha ag Rialtas na Rúise, acmhainní a úsáidtear chun an Úcráin a dhíchobhsú. Dhiúltaigh sí freisin d’argóintí NSD go ndearnadh cistí de chuid custaiméirí nach gcumhdaítear leis na smachtbhannaí a chalcadh mar thoradh ar na bearta sriantacha, agus chuir sí in iúl go bhféadfaidh na custaiméirí sin caingean a thabhairt os comhair na gcúirteanna náisiúnta chun agóid a dhéanamh i gcoinne sárú ar a gceart chun maoine, mar éifeacht chomhthaobhach na mbeart a cuireadh i bhfeidhm i gcoinne NSD.
Breithiúnas in Mazepin v an Chomhairle (T-743/22)
Chuir Cúirt Ghinearálta an Aontais Eorpaigh ar neamhní coinneáil Nikita Mazepin, iar-thiománaí Formula 1, ar liosta na ndaoine a bhí faoi réir smachtbhannaí. Liostáil an Chomhairle a ainm mar gheall ar an mbaint a bhí aige lena athair, Dmitry Mazepin, duine mór gnó a ghineann a ghníomhaíocht ioncam suntasach do Rialtas na Rúise agus a líomhnaítear gurbh é an príomhurraitheoir é ar ghníomhaíochtaí a mhic mar thiománaí rásaíochta laistigh d’Fhoireann Haas.
Chinn an Chúirt Ghinearálta nach raibh an ceangal idir an tUasal Dmitry Mazepin agus a mhac bunaithe go leordhóthanach, ag tabhairt dá haire go háirithe nach raibh an mac ina thiománaí rásaíochta a thuilleadh laistigh den fhoireann atá i gceist tráth a glacadh an cinneadh atá faoi chonspóid. Ina theannta sin, chuir an Chúirt Ghinearálta in iúl nach leor an caidreamh teaghlaigh amháin, mar sin, chun leasanna coiteanna a chruthú amhail údar a thabhairt leis na smachtbhannaí i gcoinne Nikita Mazepin a choinneáil.
Breithiúnais Fridman agus páirtithe eile v an Chomhairle agus Timchenko agus Timchenko v an Chomhairle (T-653/22 agus T-644/22)
Dheimhnigh an Chúirt Ghinearálta an oibleagáid atá ar dhaoine agus ar eintitis atá faoi smachtbhannaí a gcistí a dhearbhú agus comhoibriú leis na húdaráis inniúla chun nach rachfar timpeall ar reo cistí trí shocruithe dlíthiúla agus airgeadais. Measadh go raibh na hoibleagáidí sin, arna mbunú ag an gComhairle, riachtanach chun éifeachtacht agus aonfhoirmeacht na smachtbhannaí a áirithiú i ngach Ballstát. Dhiúltaigh an Chúirt Ghinearálta freisin don áitiú gur fheidhmigh an Chomhairle cumhachtaí coiriúla a fhorchoimeádtar do na Ballstáit, agus í den tuairim nach de chineál coiriúil iad na bearta sin agus go raibh a nglacadh i gcomhréir leis an gcreat iomlán a leagtar síos le dlí an Aontais.
Smachtbhannaí an Aontais Eorpaigh i gcoinne na Rúise
Ó mhí an Mhárta 2014 i leith, tá bearta sriantacha spriocdhírithe á bhforchur de réir a chéile ag an Aontas ar an Rúis, go háirithe mar fhreagairt ar ionghabháil neamhdhleathach na Crimé (2014) agus ar an bhfogha míleata faoin Úcráin (2022).
Is é is aidhm do na bearta sin bonn eacnamaíoch na Rúise a lagú, teicneolaíochtaí agus margaí criticiúla a bhaint di agus a cumas cogaidh a laghdú go suntasach. Tá smachtbhannaí glactha ag an Aontas freisin i gcoinne na Bealarúise, na hIaráine agus na Cóiré Thuaidh mar fhreagairt ar a dtacaíocht don Rúis sa chogadh i gcoinne na hÚcráine.
Tá na smachtbhannaí dírithe ar bhreis agus 2 300 duine aonair agus eintiteas (bainc, páirtithe polaitiúla, cuideachtaí, grúpaí paraimíleata). Is éard atá iontu:
- toirmeasc ar theacht isteach san Aontas Eorpach;
- reo sócmhainní;
- cistí a bhlocáil.
Measann an Chomhairle gurb é EUR 24.9 billiún luach na sócmhainní príobháideacha a calcadh san Aontas. Is fiú EUR 210 billiún sócmhainní Bhanc Ceannais na Rúise atá blocáilte san Aontas.
Déantar athbhreithniú leanúnach ar na bearta sriantacha a fhorchuirtear de bhun na gCinntí ón gComhairle. Déanfar iad a athnuachan, nó a leasú de réir mar is iomchuí, má mheasann an Chomhairle nár comhlíonadh a chuspóirí.
Súil siar ar na breithiúnais is tábhachtaí i rith na bliana
Cearta Bunúsacha
Áirithíonn an tAontas Eorpach cosaint na gceart bunúsach, go háirithe tríd an gCairt um Chearta Bunúsacha, ina liostaítear cearta aonair, sibhialta, polaitiúla, eacnamaíocha agus sóisialta shaoránaigh na hEorpa. Tá urraim do chearta an duine ar cheann de na luachanna ar a bhfuil an tAontas fothaithe agus is oibleagáid fhíor-riachtanach í i gcur chun feidhme a bheartas agus a chlár.

An Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh – rialacha ceangailteacha le tionchar san fhíorshaol
SONRAÍ PEARSANTA
Tá rialacha sonracha leagtha síos ag an Aontas Eorpach chun sonraí pearsanta a chosaint. Ní mór próiseáil agus coinneáil sonraí den sórt sin a bheith i gcomhréir leis na coinníollacha dlíthiúlachta a leagtar síos leis na rialacha, go háirithe a bheith teoranta don mhéid atá fíor-riachtanach agus gan cur isteach go díréireach ar an gceart chun bpríobháideachais.

An Chúirt Bhreithiúnais agus an Saol Digiteach
Cóir chomhionann agus dlí fostaíochta
Tá níos mó ná 200 milliún oibrí san Aontas Eorpach. Dá bhrí sin, baineann líon mór saoránach tairbhe dhíreach as forálacha dhlí fostaíochta na hEorpa, lena leagtar síos íoschaighdeáin maidir le dálaí oibre agus téarmaí fostaíochta agus, ar an gcaoi sin, lena gcomhlánaítear na beartais atá á saothrú ag na Ballstáit.

An Chúirt Bhreithiúnais: an chóir chomhionann a ráthú agus cearta mionlach a chosaint
Saoránacht Eorpach
Gach duine a bhfuil náisiúntacht Stáit de chuid an Aontais Eorpaigh aige, is saoránach den Aontas Eorpach é go huathoibríoch. Beidh saoránacht an Aontais de bhreis ar an tsaoránacht náisiúnta agus ní thagann sí ina hionad. Tá cearta sonracha ag saoránaigh an Aontais a ráthaítear le Conarthaí an Aontais.
Tomhaltóirí
Is é an aidhm atá le bearta Eorpacha a bhaineann le cosaint tomhaltóirí ná sláinte, sábháilteacht, agus leasanna eacnamaíocha agus dlíthiúla thomhaltóirí na hEorpa a chosaint, is cuma cén áit a bhfuil cónaí orthu, a mbíonn siad ag taisteal nó a mbíonn siad ag siopadóireacht laistigh den Aontas Eorpach.

An Chúirt Bhreithiúnais: cearta tomhaltóirí an Aontais a chinntiú
Comhshaol
Tá an tAontas tiomanta do cháilíocht an chomhshaoil a chaomhnú agus a fheabhsú, agus do shláinte an duine a chosaint. Tá sé bunaithe ar phrionsabal an réamhchúraim, ar an bprionsabal maidir le cosc agus ar an bprionsabal ‘costas an truaillithe ar an truaillitheoir’.

An Chúirt Bhreithiúnais agus an Comhshaol
An tsochaí faisnéise
Tá ról lárnach ag an Aontas Eorpach i bhforbairt na sochaí faisnéise, d’fhonn timpeallacht a chruthú atá fabhrach don nuálaíocht agus don iomaíochas agus, ag an am céanna, cearta tomhaltóirí a chosaint agus deimhneacht dhlíthiúil a sholáthar. Áirithítear leis margaí digiteacha atá cothrom agus oscailte, agus baintear bacainní ar sheirbhísí trasteorann ar líne laistigh den mhargadh inmheánach chun a saorghluaiseacht a áirithiú.

An Chúirt Bhreithiúnais sa Domhan Digiteach
Iomaíocht, Státchabhair agus rialuithe cánach
Cuireann an tAontas Eorpach rialacha i bhfeidhm chun saoriomaíocht a chosaint. Toirmiscfear cleachtais arb é is aidhm nó d’éifeacht leo iomaíocht laistigh den mhargadh inmheánach a chosc, a shrianadh nó a shaobhadh agus féadfar iad a cheadú le fíneálacha. Cuirtear cosc freisin ar Státchabhair i gcás nach bhfuil sé ag luí leis an margadh inmheánach, agus tá ról tábhachtach maoirseachta ag an gCoimisiún sa réimse sin faoi na Conarthaí.

Cúirt Ghinearálta an Aontais Eorpaigh – Comhlíonadh dhlí an Aontais ag na hinstitiúidí a áirithiú
Maoin Intleachtúil
Leis na rialacha arna nglacadh ag an Aontas chun maoin intleachtúil (cóipcheart) agus tionsclaíochta (dlí trádmharcanna, cosaint dearaí) feabhsaítear iomaíochas gnólachtaí trí thimpeallacht a chothú lena ndéantar cruthaitheacht agus nuálaíocht a chothú.

Maoin Intleachtúil sa Chúirt Ghinearálta
Beartas trádála
Is inniúlacht eisiach de chuid an Aontais Eorpaigh é an comhbheartas tráchtála, faoina dtugann sé comhaontuithe trádála idirnáisiúnta i gcrích inter alia. Ós rud é go labhraíonn an tAontas d’aon ghuth ar an leibhéal domhanda, tá seasamh láidir aige sa trádáil idirnáisiúnta. Ní mór do ghníomhaíocht an Aontais sa réimse sin, áfach, creat bunreachtúil an Aontais a urramú.
Imirce agus Tearmann
Tá sraith rialacha glactha ag an Aontas Eorpach chun beartas imirce Eorpach atá éifeachtach, daonnúil agus sábháilte a chur i bhfeidhm. Leis an gComhchóras Eorpach Tearmainn, leagtar síos na híoschaighdeáin maidir leis an gcaoi ina gcaitear le hiarrthóirí tearmainn agus a n-iarratas ar fud an Aontais.
Comhar breithiúnach
Áirítear sa limistéar saoirse, slándála agus ceartais bearta chun comhar breithiúnach idir na Ballstáit a chur chun cinn. Beidh an comhar sin bunaithe ar aitheantas frithpháirteach do bhreithiúnais agus do chinntí breithiúnacha agus beidh sé mar aidhm leis dlíthe náisiúnta a chomhchuibhiú chun coireacht thrasnáisiúnta a chomhrac trína áirithiú go gcosnófar cearta íospartach, amhrastach agus daoine atá á gcoinneáil laistigh den Aontas.
Comhbheartas eachtrach agus slándála
Mar ionstraim bhunriachtanach de Chomhbheartas Eachtrach agus Slándála (CBES) an Aontais Eorpaigh, úsáidtear bearta sriantacha nó ‘smachtbhannaí’ mar chuid de ghníomhaíocht chomhtháite chuimsitheach lena n-áirítear idirphlé polaitiúil. Úsáideann an tAontas iad, go háirithe chun luachanna, leasanna bunúsacha agus slándáil an Aontais a chosaint, chun coinbhleachtaí a chosc agus chun an tslándáil idirnáisiúnta a neartú. Is é is cuspóir do na smachtbhannaí athrú beartais nó iompair a spreagadh ó thaobh na ndaoine nó na n-eintiteas lena mbaineann, agus é mar aidhm leis sin cuspóirí CBES a chur chun cinn.
Cuireann an Stiúrthóireacht um Thaighde agus um Dhoiciméadú ar fáil do ghairmithe dlí, ina Cnuasach de résumés, 'Roghnú na Mórbhreithiúnas' agus ‘Feasachán Míosúil ar Chásdlí’ na Cúirte Breithiúnais agus na Cúirte Ginearálta.