Μια χρονιά προσαρμογής και διασφάλισης της συνέχειας της ευρωπαϊκής δικαστικής λειτουργίας

Α | Εισαγωγή του Γραμματέα

Σε ατομικό επίπεδο, το 2020 ήταν πράγματι για όλους μια δύσκολη χρονιά λόγω της πανδημίας και βεβαίως των περιορισμών και της ανασφάλειας που αυτή επέφερε.

Σε επίπεδο διαχείρισης των υπηρεσιών του θεσμικού οργάνου, αποτέλεσε σημαντική πρόκληση η οποία αντιμετωπίστηκε με αποφασιστικότητα, μεθοδικότητα και προσαρμοστικότητα. Χρειάστηκε, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, να μεταβληθεί πλήρως ο τρόπος λειτουργίας του θεσμικού οργάνου. Όλες οι υπηρεσίες ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις αυτές για ευελιξία, καινοτομία και επαναπροσδιορισμό του ρόλου τους.

Ευτυχώς, το θεσμικό όργανο μπόρεσε να στηριχθεί σε δομή και διαδικασίες που είχαν προβλεφθεί για καταστάσεις κρίσης. Η δομή αυτή περιλαμβάνει μια ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων, αρμόδια να λαμβάνει, σε συνολικό επίπεδο εντός του θεσμικού οργάνου, τις μείζονος σημασίας αποφάσεις που συνδέονται με την κατάσταση κρίσης και την πορεία της. Η ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων λαμβάνει επίσης τα μέτρα γενικού χαρακτήρα που συνδέονται με αυτήν την κατάσταση (καθεστώς εργασίας εξ αποστάσεως, οριζόντια μέτρα σχετικά με τη διαχείριση του προσωπικού κ.λπ.). Οι γενικές αποφάσεις υλοποιούνται στη συνέχεια σε επίπεδο κέντρου διαχείρισης κρίσεων, το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους όλων των επιχειρησιακών ομάδων που διασφαλίζουν τη συνέχεια των δραστηριοτήτων κάθε υπηρεσίας. Στο πλαίσιο των τακτικών συναντήσεών του, το κέντρο διαχείρισης κρίσεων διασφάλισε επίσης την προώθηση των σχετικών πληροφοριών στην ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων προκειμένου αυτή να έχει την καλύτερη δυνατή εποπτεία της κατάστασης.

Η διαχείριση της κρίσης, για την οποία συνεργάστηκαν στενά τα δύο δικαιοδοτικά όργανα και οι υπηρεσίες, επέτρεψε την ανάληψη συνεκτικών δράσεων που διαρθρώθηκαν με άξονα τρεις αλληλένδετους σκοπούς: την εγγύηση της υγειονομικής ασφάλειας του προσωπικού και των προσώπων που προσέρχονται στις εγκαταστάσεις του θεσμικού οργάνου, τη διασφάλιση της συνέχειας της δικαιοδοτικής δραστηριότητας και τη διαρκή μέριμνα για το προσωπικό.

Προκειμένου να κατοχυρωθεί η υγειονομική ασφάλεια στις εγκαταστάσεις του θεσμικού οργάνου και να προστατευθεί το προσωπικό από τον κίνδυνο μόλυνσης, αποφασίστηκε, ήδη από τις 10 Μαρτίου, καθεστώς τηλεργασίας, ανάλογα με τη φύση των καθηκόντων των εργαζομένων. Στη συνέχεια, το εν λόγω καθεστώς κατ’ οίκον εργασίας γενικεύθηκε και κατέστη υποχρεωτικό από τη Δευτέρα 16 Μαρτίου, πριν ακόμη από την επιβολή περιορισμών από τις εθνικές αρχές. Κατέστη έτσι αδύνατη η πρόσβαση στους χώρους του Δικαστηρίου, εξαιρουμένων των προσώπων που έπρεπε να ασκήσουν ουσιώδη καθήκοντα τα οποία δεν μπορούσαν να εκτελεστούν εξ αποστάσεως. Χάρη σε συνεχή παρακολούθηση της υγειονομικής και κανονιστικής εξέλιξης της κατάστασης στο Λουξεμβούργο και στις όμορες χώρες από την υπηρεσία ασφαλείας και την ιατρική υπηρεσία, σε στενή συνεργασία με τις λουξεμβουργιανές αρχές, το καθεστώς εργασίας εξ αποστάσεως προσαρμόστηκε ανά στάδια, με σκοπό την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των υγειονομικών συνθηκών, του ποσοστού επιτόπιας παρουσίας, της διατήρησης της δικαιοδοτικής δραστηριότητας και των αναγκών του προσωπικού.

Παράλληλα με το καθεστώς εργασίας εξ αποστάσεως, βασικός μηχανισμός προστασίας της υγείας ήταν η κατάρτιση και εφαρμογή συγκεκριμένων και αυστηρών υγειονομικών πρωτοκόλλων. Το Δικαστήριο, προκειμένου να συνεχιστεί η απονομή της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης, αποφάσισε την επανέναρξη των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων ήδη από τις 25 Μαΐου. Κατά συνέπεια, έπρεπε να διαχειριστεί, από υλικοτεχνική και υγειονομική άποψη, την καθημερινή παρουσία στις εγκαταστάσεις του όχι μόνον των μελών του προσωπικού που όφειλαν να είναι παρόντα για την οργάνωση των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων, αλλά και δικηγόρων και εκπροσώπων από όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλα τα αυστηρά μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή (θερμομέτρηση κατά την είσοδο στα κτίρια, υποχρεωτική χρήση μάσκας στους κοινόχρηστους χώρους και στις αίθουσες ακροατηρίων, τήρηση αποστάσεων μέσω διαχωρισμού των κατευθύνσεων κυκλοφορίας, απολύμανση των χρησιμοποιούμενων χώρων, εγκατάσταση συσκευών αντισηψίας, προστατευτικά διαχωριστικά, σήμανση, ενημέρωση μέσω διαφόρων ανακοινώσεων) κατέστησαν δυνατή τη διασφάλιση του υψηλότερου επιπέδου προστασίας όλων των ανωτέρω προσώπων, προσφέροντας συγχρόνως ικανοποιητικές συνθήκες υποδοχής.

Η επανέναρξη των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων ήταν απαραίτητη για τη διασφάλιση της συνέχειας της ευρωπαϊκής δικαστικής λειτουργίας. Πριν ακόμη από την επανέναρξη αυτή, η δικαστική δραστηριότητα διατηρήθηκε με την εξ αποστάσεως διεκπεραίωση των υποθέσεων, ιδίως μέσω της προσαρμογής των δικονομικών ρυθμίσεων. Οι εκπρόσωποι των διαδίκων ενημερώθηκαν προσηκόντως, μέσω ειδικών ανακοινώσεων στον ιστότοπο του θεσμικού οργάνου, για τις δικονομικές συνέπειες της κρίσης και των μέτρων που έλαβαν οι Γραμματείες των δικαιοδοτικών οργάνων.

Από τεχνικής απόψεως , οι υπηρεσίες πληροφορικής του θεσμικού οργάνου επιτάχυναν, ήδη από τον Φεβρουάριο, το πρόγραμμα εξοπλισμού του προσωπικού με τα μέσα που απαιτούνται για την τηλεργασία. Το εύρος της ζώνης του δικτύου του Δικαστηρίου δεκαπλασιάστηκε τις πρώτες εβδομάδες μετά την επιβολή των αρχικών μέτρων περιορισμού, τέθηκε δε χωρίς καθυστέρηση στη διάθεση όλων των υπηρεσιών ασφαλές σύστημα τηλεφωνικών διασκέψεων και βιντεοδιασκέψεων.

Όπως περιγράφεται στις σελίδες που ακολουθούν, το θεσμικό όργανο επέδειξε πνεύμα καινοτομίας προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυσχέρειες μετακίνησης ορισμένων εκπροσώπων των διαδίκων. Χάρη στην αγαστή συνεργασία μεταξύ των δύο δικαιοδοτικών οργάνων, των Γραμματειών και των υπηρεσιών, σχεδιάστηκε ένα ενιαίο σύστημα εξ αποστάσεως συμμετοχής στις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις μέσω τηλεδιάσκεψης, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης διερμηνείας προς και από τις 24 επίσημες γλώσσες της Ένωσης.

Τέλος, στο πλαίσιο της αποτελεσματικής διαχείρισης των πόρων, ορισμένα μέλη του προσωπικού, τα οποία λόγω της φύσης των καθηκόντων τους είχαν μειωμένο φόρτο εργασίας, μετακινήθηκαν σε προσωρινή βάση σε υπηρεσίες οι οποίες αντιμετώπιζαν αυξημένες απαιτήσεις. Το πνεύμα αλληλεγγύης καθώς και η ανταλλαγή δεξιοτήτων και εμπειριών όχι μόνο αποτέλεσαν εφόδια για την υπέρβαση των προβλημάτων που ανέκυψαν, αλλά θα είναι και ιδιαιτέρως χρήσιμα για την ομαλή επιστροφή του προσωπικού στις εγκαταστάσεις του θεσμικού οργάνου.

Τα μέτρα που έλαβε το θεσμικό όργανο στο πλαίσιο της διαχείρισης της κρίσης υπαγορεύθηκαν, τέλος, από τη μέριμνα για το προσωπικό καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της πρωτοφανούς περιόδου, που χαρακτηρίστηκε και από δύσκολες προσωπικές καταστάσεις.

Ως εκ τούτου, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στους εργαζομένους που αντιμετώπισαν κάθε είδους δυσχέρειες λόγω του κορονοϊού (άτομα που προσβλήθηκαν από τον ιό, που εκτέθηκαν σε κίνδυνο μόλυνσης, που απομονώθηκαν ή που έπρεπε να ασχοληθούν με παιδιά τα οποία έμειναν αναγκαστικά στο σπίτι). Η υπηρεσία ανθρωπίνων πόρων, οι ιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό της ιατρικής υπηρεσίας, καθώς και η σύμβουλος ψυχικής υγείας ήταν σε ετοιμότητα για την παροχή βοήθειας. Οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών, ανταποκρινόμενοι στο καθήκον μέριμνας, έλαβαν επίσης υπόψη τις ειδικές αυτές καταστάσεις και προσάρμοσαν τους όρους εκτέλεσης των καθηκόντων των εν λόγω ατόμων.

Η πανδημία και η ανάγκη εξεύρεσης λύσεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της όσον αφορά την οργάνωση του θεσμικού οργάνου είχαν ως αποτέλεσμα την εντυπωσιακή επιτάχυνση εξελίξεων που είχαν ήδη δρομολογηθεί ή βρίσκονταν ακόμη στα σπάργανα.

Το αίσθημα υπερηφάνειας για τη συλλογική προσπάθεια που είχε ως αποτέλεσμα να διατηρηθεί η δραστηριότητα του θεσμικού οργάνου σε επίπεδο εξίσου υψηλό με τα προηγούμενα χρόνια και να συνεχιστεί η υλοποίηση των υπό εξέλιξη σχεδίων, τηρουμένων ταυτοχρόνως των υψηλότερων προδια γραφών υγειονομικής ασφάλειας, συνοδεύεται από τη συνειδητοποίηση ότι πρόκειται να αλλάξει κατά τρόπο μόνιμο και θετικό η αντίληψή μας για τις μεθόδους εργασίας ή ακόμη και για την ίδια την εργασιακή σχέση, ενώ παράλληλα έρχονται στο προσκήνιο οι δυνατότητες που προσφέρει η ψηφιακή πραγματικότητα.

Η κατ’ οίκον εργασία (ολική ή μερική) αποτελεί πάντως πραγματικότητα για το σύνολο του προσωπικού ήδη από τις 16 Μαρτίου 2020. Ο νέος αυτός τρόπος οργάνωσης της εργασίας που επιβλήθηκε από τις περιστάσεις έφερε και νέες προκλήσεις: αποϋλοποίηση και απλούστευση των διαδικασιών, ενθάρρυνση της αυτονομίας των εργαζομένων και διασφάλιση της ποιότητας της εργασίας τους, επανεξέταση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, σύμπνοια και σύμπλευση με το θεσμικό όργανο, καθώς και προσέγγιση των εξωτερικών συνομιλητών –θεσμικών ή πολιτών– χάρη στις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες.

Με την άρση των περιορισμών που επέβαλε η πανδημία, το θεσμικό όργανο θα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τα οφέλη των εξελίξεων αυτών, ενώ η καθημερινότητα στον εργασιακό χώρο θα χαρακτηρίζεται από νέες και βελτιωμένες συνθήκες. Οι αντιξοότητες που αντιμετωπίσαμε αποτελούν εμπειρίες που μας έκαναν, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, πιο δυνατούς, υπεύθυνους και αλληλέγγυους. Το θεσμικό όργανο μπόρεσε να διαχειριστεί επιτυχώς τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες χάρη τόσο στην ευσυνειδησία και τη συνέπεια των εργαζομένων του όσο και στην αφοσίωση και τη μέριμνα της διοίκησής του. Μπορεί να στηριχθεί στις αρετές αυτές προκειμένου να προετοιμάσει την επιστροφή του προσωπικού στις εγκαταστάσεις του και να λειτουργήσει αρμονικά και αποτελεσματικά σε ένα περιβάλλον όπου η κινητικότητα και η υπευθυνότητα θα αποτελούν νέες παραμέτρους της οργάνωσής του.

Γ | Απολογισμός της δραστηριότητας του Δικαστηρίου εν καιρώ πανδημίας

Η συνέχιση της δικαιοδοτικής δραστηριότητας του Δικαστηρίου εν καιρώ πανδημίας επικεντρώθηκε στη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης αλλά και στη διαρκή ενημέρωση των πολιτών της Ένωσης σχετικά με τα δικαιώματά τους και τη δράση των ευρωπαϊκών δικαιοδοτικών οργάνων. Το Δικαστήριο, είτε με την ανάπτυξη συστήματος για τη δυνατότητα εξ αποστάσεως αγόρευσης με ταυτόχρονη διερμηνεία είτε μέσω ενεργειών για την επικοινωνία εντός του θεσμικού οργάνου αλλά και με το κοινό, επέδειξε πρωτοβουλία και προσαρμοστικότητα. Δεδομένου ότι η πρόσβαση στα κτίρια του θεσμικού οργάνου κατέστη αδύνατη και στη συνέχεια υπέκειτο σε αυστηρούς υγειονομικούς κανόνες, οι επισκέψεις του κοινού και των επαγγελματιών καθώς και η επιτόπια χρήση του περιεχομένου της Βιβλιοθήκης κατέστησαν μεν κατ’ ανάγκην σπανιότερες, πλην όμως βρέθηκαν εναλλακτικές λύσεις.

Μεταξύ 25ης Μαΐου και 22ας Δεκεμβρίου 2020, έλαβαν χώρα συνολικά 252 επ’ ακροατηρίου συζητήσεις (οι οποίες ενδέχεται να αφορούν περισσότερες υποθέσεις για τις οποίες διεξήχθη συζήτηση ενώπιον της ίδιας σύνθεσης). Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγονται 40 επ’ ακροατηρίου συζητήσεις ενώπιον του Δικαστηρίου οι οποίες περιλάμβαναν (έναν έως τέσσερις) διαδίκους που συμμετείχαν εξ αποστάσεως μέσω τηλεδιάσκεψης, και 38 επ’ ακροατηρίου συζητήσεις ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου οι οποίες περιλάμβαναν (έναν έως τρεις) διαδίκους που συμμετείχαν εξ αποστάσεως.

Ούτε η θεσμική και διοικητική δραστηριότητα διακόπηκε: μεταξύ Μαρτίου 2020 και Δεκεμβρίου 2020 το θεσμικό όργανο υποδέχθηκε πολλά νέα μέλη. Η ανάληψη των καθηκόντων του νέου Γάλλου γενικού εισαγγελέα Jean Richard de la Tour στάθηκε αφορμή για μια καινοτομία: η ορκωμοσία του πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως, με την παρουσία του Προέδρου K. Lenaerts, του πρώτου γενικού εισαγγελέα M. Szpunar και του Γραμματέα Α. Calot Escobar σε διαφορετικές οθόνες. Μεταγενέστερα, κατέστη δυνατή η επιτόπια μετάβαση και ορκωμοσία ενώπιον του Δικαστηρίου, στις 10 Σεπτεμβρίου, του Αθανασίου Ράντου, Έλληνα γενικού εισαγγελέα, και στις 6 Οκτωβρίου του Jan Passer, Τσέχου δικαστή στο Δικαστήριο, και της Ineta Ziemele, Λεττονής δικαστή στο Δικαστήριο, πάντα τηρουμένων των αναγκαίων μέτρων υγειονομικής προστασίας.

Το σύνολο των υπηρεσιών του θεσμικού οργάνου χρειάστηκε να προσαρμόσει τον τρόπο εσωτερικής επικοινωνίας από τον Μάρτιο. Οι ομάδες μπόρεσαν να ανταλλάσσουν απόψεις και να συνεχίσουν το έργο τους εξ αποστάσεως μέσω τηλεδιάσκεψης. Ειδικότερα, οργανώθηκαν εβδομαδιαίως περισσότερες από 150 βιντεοδιασκέψεις ή τηλεφωνικές διασκέψεις κατά μέσο όρο, στο πλαίσιο εσωτερικών ή διοργανικών συνεδριάσεων.

Όσον αφορά την εξωτερική επικοινωνία, το Δικαστήριο υλοποίησε ένα σύνολο εξ αποστάσεως δράσεων με τη βοήθεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των τεχνολογικών μέσων, προκειμένου να προσεγγίσει τόσο το εξειδικευμένο κοινό και τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου όσο και το ευρύ κοινό, καθώς και για να προωθήσει τη διάδοση της νομολογίας του.

Το Δικαστήριο οργάνωσε επίσης κατά τη διάρκεια του έτους 29 επίσημες εκδηλώσεις με φυσική παρουσία και με ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις, καθώς και 5 επίσημες επισκέψεις και 5 πανηγυρικές συνεδριάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο υποδέχτηκε 171 εθνικούς δικαστές. Μολονότι οι επισκέψεις αυτές πραγματοποιήθηκαν ως επί το πλείστον πριν από τους περιορισμούς πρόσβασης που επέβαλε η ανάσχεση της εξάπλωσης του κορονοϊού, το Δικαστήριο μπόρεσε, σε ορισμένες περιπτώσεις που κρίθηκε αναγκαίο, να οργανώσει εκδηλώσεις (επίσημη ανάληψη καθηκόντων των μελών της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στις 28 Σεπτεμβρίου, πανηγυρική συνεδρίαση για την ανάληψη καθηκόντων των δικαστών IIneta Ziemele και Jan Passer στις 6 Οκτωβρίου) των οποίων η διεξαγωγή προσαρμόστηκε με βάση τους υγειονομικούς περιορισμούς.

Τέλος, τα Μέλη και το προσωπικό του θεσμικού οργάνου μπορούν να αξιοποιούν τον πλούτο της Βιβλιοθήκης, με 285 000 τόμους (εκ των οποίων 155 000 αφορούν κυρίως το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης), περισσότερα από 6 300 ηλεκτρονικά βιβλία, 490 συνδρομές σε έντυπα περιοδικά καθώς και πολλές εκατοντάδες συνδρομές σε ψηφιακά περιοδικά, τα οποία είναι προσβάσιμα μέσω των (άνω των 100) βάσεων δεδομένων. Στο πλαίσιο της δημοσίευσης της νομολογίας, 35 019 έγγραφα δημοσιεύθηκαν στη Συλλογή το 2020. Από τις 13 Μαρτίου 2020, η υπηρεσία πληροφορικής έθεσε στη διάθεση των χρηστών διάφορα μέσα για την εξ αποστάσεως χρήση του υλικού τεκμηρίωσης προκειμένου να αντισταθμίσει την αδυναμία πρόσβασης στο αναγνωστήριο (159 ψηφιοποιήσεις κατόπιν αιτήματος των χρηστών και δανεισμός 724 τεκμηρίων μέσω του Biblio-drive, αυτόνομου μηχανισμού δανεισμού και επιστροφής τεκμηρίων).

Για να αντιμετωπίσει τους περιορισμούς των μετακινήσεων που επέβαλαν τα κράτη μέλη, το θεσμικό όργανο καθιέρωσε σύστημα τηλεδιασκέψεων το οποίο παρέχει κατ’ εξαίρεσιν στους εκπροσώπους των διαδίκων που αδυνατούν να μεταβούν στο Λουξεμβούργο τη δυνατότητα να συμμετάσχουν εξ αποστάσεως στις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις, τηρουμένου του καθεστώτος πολυγλωσσίας. Δύο χρήστες του συστήματος αυτού μοιράζονται την εμπειρία τους.

Αγορεύοντας εξ αποστάσεως

«Αποτελεί τιμή η πρόσκληση που μου απηύθυνε το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) να μιλήσω για την εμπειρία μου σχετικά με τη χρήση τηλεδιασκέψεων στο πλαίσιο των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων του Δικαστηρίου και να μοιραστώ τις εντυπώσεις μου για το σύστημα αυτό.

Πρέπει, κατ’ αρχάς, να τονιστεί ότι o ψηφιακός μετασχηματισμός ξεκίνησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ πριν από το 2020. Ωστόσο, το έτος αυτό θα μείνει στην ιστορία όχι μόνο για την Covid-19 και τις συνέπειές της, αλλά και για το σημείο καμπής που αποτέλεσε όσον αφορά την ψηφιοποίηση και τη χρήση της τηλεδιάσκεψης στο πλαίσιο των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων στο ΔΕΕ.

Τούτο διότι, ενώ ο κατάλογος των αρνητικών συνεπειών της Covid-19 είναι μακροσκελής, η πανδημία διευκόλυνε την απόκτηση ψηφιακών ικανοτήτων και επιτάχυνε την εφαρμογή ψηφιακών λύσεων σε επίπεδο καθημερινότητας. Στο πλαίσιο αυτό, οι επιχειρήσεις, τα θεσμικά όργανα και οι πολίτες άρχισαν να χρησιμοποιούν ψηφιακές λύσεις προκειμένου να βελτιώσουν την καθημερινή ζωή τους, να εργαστούν καλύτερα και αποτελεσματικότερα και να βελτιστοποιήσουν την επικοινωνία με τα εθνικά δικαστήρια και το ΔΕΕ.

Το 2020, τα κράτη μέλη και οι διάδικοι στις εκκρεμείς ενώπιον του ΔΕΕ δίκες είχαν τη δυνατότητα να λάβουν μέρος, μέσω τηλεδιάσκεψης, στις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις ενώπιον του Δικαστηρίου. Χάρη στην τεχνολογία αυτή, κράτη μέλη και διάδικοι ήταν σε θέση να εκφράσουν τις απόψεις τους κατά τη διάρκεια των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων και να απαντήσουν όχι μόνο στις ερωτήσεις του ΔΕΕ αλλά και στις ερωτήσεις και παρατηρήσεις των λοιπών διαδίκων και των κρατών μελών. Όπως και σε μια επ’ ακροατηρίου συζήτηση με φυσική παρουσία, διατίθεται υπηρεσία διερμηνείας κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, η οποία καθίσταται δυνατή χάρη στον τιτάνιο μόχθο των διερμηνέων για την ταυτόχρονη διερμηνεία όσων αναπτύσσονται προφορικώς στις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις, προκειμένου να μπορούν να κατανοήσουν τα λεγόμενα όλοι οι συμμετέχοντες.

Οι επ’ ακροατηρίου συζητήσεις διεξάγονται όπως και πριν, με τη διαφορά ότι οι εκπρόσωποι των κρατών μελών και οι εκπρόσωποι των διαδίκων μπορούν να παραμένουν στη χώρα τους και να λαμβάνουν μέρος εξ αποστάσεως. Η δυνατότητα αυτή έχει προφανή πλεονεκτήματα, όπως η ευκολία, η ασφάλεια και η εξοικονόμηση χρόνου με την αποφυγή μετακινήσεων, αλλά και μειονεκτήματα, όπως η απουσία επαφής εκ του σύνεγγυς με το πνεύμα της ευρωπαϊκής Δικαιοσύνης, αυτή η μοναδική εμπειρία που βιώνει κανείς κάθε φορά που εισέρχεται σε αίθουσα ακροατηρίων του ΔΕΕ για να αγορεύσει ενώπιον του Δικαστηρίου.

Το ΔΕΕ, καθιστώντας δυνατή τη χρήση τηλεδιασκέψεων για τις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις, απέδειξε την ικανότητά του να προσαρμοστεί στις περιστάσεις και την προσήλωσή του στη συνέχιση της δικαιοδοτικής δραστηριότητάς του παρά την υγειονομική κρίση.»

Οι πρωτόγνωρες προκλήσεις της εξ αποστάσεως διερμηνείας

Η διεξαγωγή επ’ ακροατηρίου συζητήσεων στις οποίες ορισμένοι διάδικοι συμμετέχουν εξ αποστάσεως είχε σημαντικό αντίκτυπο στην εργασία των διερμηνέων.

Ένας εξωτερικός διερμηνέας της ισπανικής καμπίνας που εργάζεται τακτικά για το Δικαστήριο εξηγεί πώς διαμορφώθηκαν το 2020 οι συνθήκες εργασίας των διερμηνέων στα θεσμικά όργανα της Ένωσης και, ειδικότερα, στο Δικαστήριο.

«Το έτος 2020 ήταν ασυνήθιστο για όλους. Για τους διερμηνείς κάθε ειδικότητας, η πανδημία προκάλεσε κατ’ αρχάς την πλήρη παύση των δραστηριοτήτων τους λόγω, μεταξύ άλλων, της ακύρωσης των διεθνών συνεδρίων. Κατόπιν της επανέναρξης των δραστηριοτήτων, διαπιστώθηκε ότι οι συνθήκες εργασίας ήταν εντελώς διαφορετικές. Για τους εξωτερικούς διερμηνείς, αυτή η νέα “κανονικότητα” ήγειρε πληθώρα ζητημάτων: πώς μπορεί να μετακινηθεί κανείς, λαμβανομένων υπόψη των ταξιδιωτικών περιορισμών, και πώς μπορεί να εργαστεί υπό καλές υγειονομικές και τεχνικές συνθήκες; Η τηλεδιάσκεψη, η οποία καθιστούσε παλαιότερα δυνατή την οργάνωση διαδικτυακών συνεδριάσεων, προκαλούσε πολλές ανησυχίες ως προς την αξιοπιστία των εξ αποστάσεως συνδέσεων και την ποιότητα του ήχου, η οποία σπανίως είναι συγκρίσιμη προς εκείνη μιας αίθουσας. Απαιτείται διπλάσια προσπάθεια για την κατανόηση των ομιλητών, η δε κόπωση επέρχεται ταχύτερα.

Εντούτοις, εκτιμώ ότι στο Δικαστήριο οι εξ αποστάσεως συνδέσεις κατά τη διάρκεια των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων είναι γενικά καλής ποιότητας. Βεβαίως, είναι αδύνατο να διασφαλιστεί η βέλτιστη ποιότητα ανά πάσα στιγμή, αλλά, κατά την άποψή μου, παρέχονται όλα τα μέσα για τον σκοπό αυτόν, ιδίως χάρη στις δοκιμές που πραγματοποιούνται προηγουμένως με τους διερμηνείς. Επιπλέον, υπάρχει εξαιρετικό πλαίσιο επικοινωνίας προκειμένου να ενημερώνονται εκ των προτέρων οι διάδικοι και οι διερμηνείς για τις αλλαγές που συνδέονται με τους νέους όρους διεξαγωγής της εργασίας και τις απαιτούμενες προπαρασκευαστικές ενέργειες. Οι εξωτερικοί διερμηνείς ενημερώνονται επαρκώς ήδη από τη σύναψη της σύμβασής τους.

Το θεσμικό όργανο κατέβαλε αξιοσημείωτες προσπάθειες για τη διασφάλιση των καλύτερων δυνατών συνθηκών εργασίας. Εντυπωσιάστηκα από τη σοβαρότητα και την αυστηρότητα των υγειονομικών μέτρων: πέραν των συνηθισμένων μέτρων προστασίας, οι διερμηνείς δεν χρησιμοποιούν από κοινού ούτε αντικείμενα (φορητούς υπολογιστές, ακουστικά με ενσωματωμένο μικρόφωνο) ούτε γραφείο.

Δεν μοιραζόμαστε πια ούτε καν την ίδια καμπίνα διερμηνείας, γι’ αυτό άλλωστε και είναι πλέον πολύ δυσκολότερο να επικοινωνήσω με τους συναδέλφους μου ή ακόμη και να τους ακούσω. Αυτό μπορεί να εμποδίσει την ομοιομορφία της ορολογίας που χρησιμοποιούμε. Οφείλουμε να συντονιζόμαστε εκ των προτέρων. Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με διάφορες δυσκολίες (ένα ορολογικό ζήτημα, ένα τεχνικό πρόβλημα κ.λπ.), είναι πιο περίπλοκο να βοηθήσει ο ένας τον άλλον κατά τη διάρκεια της διερμηνείας. Για ορισμένα ζητήματα επικοινωνούμε με χειρονομίες, για άλλα με κινητό τηλέφωνο ή με ανταλλαγή μηνυμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, η προετοιμασία της επ’ ακροατηρίου συζήτησης είναι θεμελιώδης, το δε Δικαστήριο είναι εξάλλου το μόνο θεσμικό όργανο στο οποίο οι διερμηνείς αφιερώνουν μία ολόκληρη ημέρα εργασίας, όπως ακριβώς και οι μόνιμοι διερμηνείς. Ως προς αυτό δεν διέκρινα στην πράξη καμία διαφορά από τη στιγμή που ξεκίνησε η πανδημία. Οι συνάδελφοί μας παραμένουν εξίσου διαθέσιμοι, έστω και αν χρησιμοποιούμε ίσως περισσότερο το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα μηνύματα και δεν υπάρχουν πια φιλικές συνομιλίες στους διαδρόμους.

Πιστεύω ότι στην αρχή πολ λοί είχαν τρομοκρατηθεί κάνοντας υποθέσεις για τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η πανδημία για το επάγγελμά μας. Όταν όμως πέρασε το ξάφνιασμα των πρώτων ημερών, αναζητήθηκαν λύσεις και προσαρμοστήκαμε προκειμένου να αντεπεξέλθουμε στη δύσκολη αυτή κατάσταση.»

Ο διάλογος με τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου και το ευρύ κοινό συνεχίστηκε το 2020. Οι παραδοσιακοί δίαυλοι επικοινωνίας διατηρήθηκαν, αλλά ο διάλογος ενισχύθηκε σε ψηφιακό επίπεδο, ιδίως χάρη στις υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η Διεύθυνση Επικοινωνίας συνέχισε τη χρήση των παραδοσιακών μέσων επικοινωνίας, δόθηκε όμως έμφαση στην ενίσχυση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μεταξύ 16ης Μαρτίου και 22ας Δεκεμβρίου 2020 δημοσιεύτηκαν 142 ανακοινωθέντα Τύπου. Οι λογαριασμοί Twitter και LinkedIn (στα γαλλικά και στα αγγλικά) του Δικαστηρίου χρησιμοποιήθηκαν ευρέως ως δίαυλος αναμετάδοσης της επικαιρότητας του Δικαστηρίου: 668 αναρτήσεις δημοσιεύθηκαν στο Twitter για να ενημερωθούν οι ακόλουθοι. Οι αναρτήσεις αυτές αποσκοπούσαν, αφενός, στο να επιστήσουν την προσοχή στις σημαντικότερες υποθέσεις που θα εξετάζονταν την επόμενη εβδομάδα και, αφετέρου, στο να προωθήσουν τη διάδοση των ανακοινωθέντων Τύπου.

Η διοργάνωση επισκέψεων αποτελεί σημαντική δραστηριότητα για το Δικαστήριο, στο πλαίσιο μιας πολιτικής ανοίγματος προς το κοινό και διάδοσης της γνώσης όχι μόνο προς τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου και τους φοιτητές νομικής αλλά και προς τους Ευρωπαίους πολίτες. Τα υγειονομικά μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή από τον Μάρτιο του 2020 είχαν ως αποτέλεσμα να σταματήσουν η διοργάνωση των επισκέψεων αυτών και η υποδοχή επισκεπτών. Μολονότι τα συνολικά αριθμητικά στοιχεία (127 ομάδες επισκεπτών και συνολικά 3 729 επισκέπτες) είναι αναπόφευκτα χαμηλότερα από εκείνα των προηγουμένων ετών (18 099 επισκέπτες το 2019), εντούτοις το Δικαστήριο βρήκε νέους τρόπους για να καταστήσει προσβάσιμα τα κτίρια και τις δραστηριότητές του εξ αποστάσεως. Συγκεκριμένα, παρείχε τη δυνατότητα συναντήσεων σε ψηφιακές πλατφόρμες με τους υπαλλήλους του Δικαστηρίου στο πλαίσιο εικονικής περιήγησης του κτιριακού συγκροτήματος του Μεγάρου και οργάνωσε διήμερα διαδικτυακά σεμινάρια, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των επισκεπτών, με τη συμμετοχή Μελών, εισηγητών και διοικητικών υπαλλήλων του Δικαστηρίου. Τα εν λόγω σεμινάρια παρακολούθησαν 798 άτομα, στο πλαίσιο 21 εικονικών επισκέψεων.

Το Δικαστήριο, μέσω της Διεύθυνσης Επικοινωνίας, δημοσίευσε 173 ανακοινωθέντα Τύπου (συνολικά 2 292 κείμενα στις διάφορες γλωσσικές αποδόσεις) προκειμένου να ενημερώσει τους επαγγελματίες και το ευρύ κοινό (3 366 πρόσωπα εγγεγραμμένα στους καταλόγους παραληπτών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου) για τις αποφάσεις του, αλλά και για τις εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της δραστηριότητας του θεσμικού οργάνου. Ο ιστότοπος curia.europa.eu δέχτηκε περισσότερες από 6,6 εκατομμύρια επισκέψεις, οι δε προβολές των σελίδων του ξεπέρασαν τα 27 εκατομμύρια.

Το θεσμικό όργανο συνέχισε την παρουσία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με 702 αναρτήσεις στο Twitter μέσω των δύο λογαριασμών του στη γαλλική και στην αγγλική γλώσσα. 273 αναρτήσεις δημοσιεύθηκαν επίσης στο LinkedIn.

Λαμβανομένης υπόψη της αδυναμίας διοργάνωσης εκδηλώσεων με φυσική παρουσία, όπως η ετήσια «Ημέρα με ανοιχτές πόρτες», αποφασίστηκε η αξιοποίηση των δυνατοτήτων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να μπορέσει το γενικό κοινό να ανακαλύψει τη λειτουργία του Δικαστηρίου. Οργανώθηκαν τρεις εικονικές εκδηλώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επ’ ευκαιρία της Ημέρας της Ευρώπης (9 Μαΐου), της Ευρωπαϊκής ημέρας δικαιοσύνης (25 Οκτωβρίου) και της επετείου της πρώτης συγκρότησης σε σώμα του Δικαστηρίου (4 Δεκεμβρίου): παρουσιάσεις αποφάσεων, ενημερωτικά βίντεο για ορισμένα ζητήματα της νομολογίας, ερωτήσεις και απαντήσεις. Λόγω μάλιστα των εκδηλώσεων αυτών, ο αριθμός των ακολούθων του Δικαστηρίου δεν έπαυσε να αυξάνεται κατά τη διάρκεια του έτους, με αποτέλεσμα να ξεπεράσει τους 90 000 ακολούθους στο LinkedIn και τους 100 000 στο Twitter. Τις αναρτήσεις σχετικά με τις εκδηλώσεις αυτές είδαν συνολικά 1 713 000 χρήστες στο Twitter και 258 000 στο LinkedIn.

Παράλληλα, οργανώθηκαν για τους δημοσιογράφους σύντομες διαδικτυακές συναντήσεις σχετικά με τη δικαστική επικαιρότητα. Στις 11 συναντήσεις έλαβαν μέρος συνολικά 94 δημοσιογράφοι.

Συμμορφούμενο προς την ισχύουσα νομοθεσία και κατόπιν σχετικής αίτησης του εκάστοτε ενδιαφερομένου, το Δικαστήριο επέτρεψε την πρόσβαση στα διοικητικά έγγραφά του και στα ιστορικά αρχεία του σε 103 περιπτώσεις. Το Δικαστήριο απάντησε επίσης σε 17 174 αιτήσεις παροχής πληροφοριών που υπέβαλαν πολίτες τόσο σχετικά με τις εκκρεμείς υποθέσεις όσο και σχετικά με τη νομολογία, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητές του.

Τέλος, το Δικαστικό Δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο συστήθηκε τον Μάρτιο του 2017 επ’ ευκαιρία της 60ής επετείου των Συνθηκών της Ρώμης και αποτελείται από τα συνταγματικά και ανώτατα δικαστήρια των κρατών μελών, συνεδρίασε επανειλημμένως μέσω τηλεδιάσκεψης στο πλαίσιο των δύο θεματικών ομάδων «Καινοτομία» και «Νομική ορολογία». Οι συνεδριάσεις αυτές επέτρεψαν την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τη χρήση νέων τεχνολογιών προς στήριξη της δικαιοδοτικής δραστηριότητας και την κοινή χρήση μεταφραστικών πόρων που μπορούν να αξιοποιηθούν από τα εθνικά δικαστήρια.

Η πολυγλωσσία βρίσκεται στο επίκεντρο της διεξαγωγής των ενδίκων διαδικασιών του Δικαστηρίου. Χάρη στο πολυγλωσσικό σύστημα του Δικαστηρίου μπορούν οι πολίτες να έχουν πρόσβαση στην ευρωπαϊκή δικαιοσύνη και στη νομολογία που διέπει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Ενώπιον της βίαιης εμφάνισης της υγειονομικής κρίσης, η Γενική Διεύθυνση Πολυγλωσσίας (ΓΔΠ) κλήθηκε να εκτελέσει την αποστολή της διαφυλάσσοντας συγχρόνως την ασφάλεια του προσωπικού.

Οι πρώτοι μήνες του έτους κύλησαν απρόσκοπτα καθώς η πανδημία δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί. Από το τέλος Φεβρουαρίου, η ΓΔΠ ενεργοποίησε την επιχειρησιακή μονάδα αντιμετώπισης κρίσεων και προετοίμασε την εφαρμογή των σχεδίων συνέχισης της λειτουργίας της, σε στενή συνεργασία με τις λοιπές υπηρεσίες του Δικαστηρίου και τα γραφεία των δικαστών και γενικών εισαγγελέων.

Στις 13 Μαρτίου, τρεις ημέρες πριν από τον περιορισμό κυκλοφορίας που επιβλήθηκε σε εθνικό επίπεδο, το σύνολο του προσωπικού ενημερώθηκε ότι επρόκειτο να απομακρυνθεί από τα κτίρια του Δικαστηρίου. Η απόλυτη προτεραιότητα δόθηκε στην προστασία της υγείας των εργαζομένων και στην αποτροπή της εξάπλωσης του ιού. Αφού επιτεύχθηκε ο διττός αυτός σκοπός, η δράση της ΓΔΠ επικεντρώθηκε στη συνέχιση της λειτουργίας της υπηρεσίας. Το προσωπικό, καλούμενο αρχικώς να επιδείξει ευελιξία και δημιουργικότητα για τη διαχείριση συγκεκριμένων πτυχών της κρίσης, κλήθηκε στη συνέχεια να επιδείξει ανθεκτικότητα λόγω της απρόβλεπτης–και άλλωστε ακόμη αβέβαιης– διάρκειας της κρίσης αυτής.

Όσον αφορά ειδικότερα τη νομική μετάφραση, για τους συλ λογικούς όπως και τους προσωπικούς σ τόχους συνεκτιμήθηκε, στην πρώτη φάση των περιοριστικών μέτρων και εφόσον το δικαιολογούσαν οι περιστάσεις, η ατομική κατάσταση του προσωπικού της Γενικής Διεύθυνσης (απομόνωση, παρουσία παιδιών στο σπίτι κ.λπ.). Δεδομένου ότι η κρίση έπληξε τους πάντες, η προσωρινή πτώση της παραγωγικότητας αντισταθμίστηκε από τη μείωση των αιτημάτων μετάφρασης. Στη συνέχεια, τα οργανωτικά μέτρα και η ευσυνειδησία κάθε μέλους του προσωπικού, σε συνδυασμό με τη συνεχή επένδυση στις νέες τεχνολογίες και τη βελτιστοποίηση της ανάθεσης έργων σε εξωτερικούς συνεργάτες, κατέστησαν δυνατή την αποκατάσταση της παραγωγικότητας σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην τεθεί ποτέ ζήτημα συνέχειας της υπηρεσίας.

Όσον αφορά τη διερμηνεία, το ζήτημα της συνέχειας τέθηκε διαφορετικά. Οι επ’ ακροατηρίου συζητήσεις ακυρώθηκαν ή μετατέθηκαν μετά τις 25 Μαΐου. Η περίοδος από τις 13 Μαρτίου έως τις 25 Μαΐου αξιοποιήθηκε για την κατάρτιση πρωτοκόλλου διεξαγωγής των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων, με σκοπό την κατοχύρωση της υγειονομικής ασφάλειας όλων των εμπλεκομένων, όπως, για παράδειγμα, με την πρόβλεψη ότι οι διερμηνείς εργάζονται πλέον κατά μόνας σε κάθε καμπίνα διερμηνείας. Επιπλέον, λόγω της δυσχερούς ακόμη μετακίνησης των εκπροσώπων των διαδίκων, τέθηκε σε εφαρμογή ένα σύστημα εξ αποστάσεως συμμετοχής στις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις, το οποίο απέτρεψε την αναβολή πολλών διαδικασιών. Η εν λόγω καινοτομία αποτέλεσε για τους διερμηνείς μεγάλη πρόκληση σε τεχνικό, γνωσιακό και οργανωτικό επίπεδο, η οποία όμως αντιμετωπίστηκε με επιτυχία. Τέλος, οι διερμηνείς εκμεταλλεύθηκαν τη διακοπή των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων για να μπορέσουν να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωσή τους (μαθήματα γλωσσών, ασκήσεις διερμηνείας και διαδικτυακές γλωσσικές ανταλλαγές) αλλά και στην προώθηση του επαγγέλματος του διερμηνέα στον κλάδο του δικαίου (μέσω διαδικτυακών σεμιναρίων).

Η ΓΔΠ στηρίχθηκε στην αφοσίωση και την αίσθηση ευθύνης του προσωπικού της, στο πνεύμα συνεργασίας καθώς και στην καθοριστική συμβολή των νέων τεχνολογιών προκειμένου να οργανώσει τη συνέχεια των υπηρεσιών νομικής μετάφρασης και διερμηνείας.

Τέλος, η προσαρμοστική ικανότητα της ΓΔΠ καταδεικνύεται από την αποϋλοποίηση της ροής εργασιών, την οργάνωση εξ αποστάσεως επιμορφώσεων και συσκέψεων, με σκοπό και τη διατήρηση της αίσθησης συντροφικότητας και των κοινωνικών δεσμών που απαιτούνται για την ποιότητα της διαβίωσης όλων, και από μια πολιτική τακτικής ενημέρωσης του προσωπικού μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον Γενικό Διευθυντή ή μέσω ενημερωτικών δελτίων.

Το αποτέλεσμα ήταν αντάξιο των προσπαθειών που καταβλήθηκαν. Συγκεκριμένα, το 2020, και με τη συμβολή όλων των εμπλεκομένων, κατέστη δυνατή η διερμηνεία όλων των προγραμματισμένων επ’ ακροατηρίου συζητήσεων και ολοκληρώθηκε η μετάφραση των αναγκαίων εγγράφων· επομένως, διασφαλίστηκε πλήρως και υπό σχεδόν κανονικές συνθήκες η εφαρμογή της πολυγλωσσίας, προς το συμφέρον των διαδίκων και γενικότερα των πολιτών, κατά τη διάρκεια της εξαιρετικά δύσκολης αυτής χρονιάς.

Το 2020 ήταν για τη Διεύθυνση Τεχνολογιών Πληροφορίας (ΔΤΠ) μια ιστορική χρονιά κατά την οποία το προσωπικό επέδειξε εξαιρετική ικανότητα προσαρμογής και ανταπόκρισης στις νέες προκλήσεις.

Στο αρχικό στάδιο της γενικευμένης τηλεργασίας, η κύρια προτεραιότητα ήταν να εξασφαλισθεί στις υπηρεσίες του Δικαστηρίου η δυνατότητα συνέχισης της εργασίας με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο παρά τις συνθήκες περιορισμού.

Πριν δοθεί στο προσωπικό η οδηγία για εργασία κατ’ οίκον, στις 13 Μαρτίου 2020, είχαμε ήδη εξοπλίσει τις ομάδες υποστήριξης προκειμένου να μπορούν να εργαστούν οίκοθεν. Ενεργώντας προνοητικά, πολλές ημέρες πριν από την απόφαση να επεκταθεί η τηλεργασία στο σύνολο του προσωπικού του Δικαστηρίου, το ήμισυ της υπηρεσίας τεχνικής υποστήριξης εργαζόταν ήδη κατ’ οίκον, γεγονός που επέτρεψε να διαπιστωθεί ότι η υποστήριξη αυτή λειτουργούσε σωστά υπό συνθήκες τηλεργασίας και ότι ήταν έτοιμη να συνδράμει τους χρήστες που αναγκάστηκαν να αλλάξουν τόπο εργασίας από τη μία ημέρα στην άλλη. Για να μπορέσουν όλοι οι χρήστες του Δικαστηρίου να διαθέτουν τα τεχνικά μέσα που τους είναι απαραίτητα για να εργάζονται όπως στο γραφείο, επιταχύνθηκε, ήδη από τον Φεβρουάριο, το πρόγραμμα κινητικότητας που βρισκόταν σε εξέλιξη και εξοπλίστηκαν όλοι όσοι δεν είχαν ακόμη λάβει τον αναγκαίο εξοπλισμό.

Μέσα σε μερικές μόνο μέρες από την έναρξη του περιορισμού κυκλοφορίας, δεκαπλασιάστηκε η δυναμικότητα των γραμμών του διαδικτύου για να αντιμετωπιστεί η υπερβολικά υψηλή αύξηση των αναγκών σύνδεσης του Δικαστηρίου. Τούτο κατέστη εφικτό χάρη στην κινητοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών οι οποίες κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ολοκληρώσουν την αποστολή αυτή σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα.

Η επικοινωνία και η συνεργασία ήταν οι θεμελιώδεις άξονες της δραστηριότητάς μας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης όσον αφορά όχι μόνον το δικαιοδοτικό αλλά και το διοικητικό έργο, τόσο εντός όσο και εκτός του Δικαστηρίου. Τα πλέον απτά αποτελέσματα είναι η προσφερόμενη νέα υπηρεσία ασφαλούς τηλεδιάσκεψης, η οποία κατέστησε δυνατή τη διοργάνωση των διασκέψεων και των συσκέψεων των τμημάτων (15 εβδομαδιαίως), καθώς και των συνεδριάσεων των Διευθύνσεων του θεσμικού οργάνου (150 εβδομαδιαίως). Παρέσχε επίσης στο Δικαστήριο και στο Γενικό Δικαστήριο τη δυνατότητα να διεξαγάγουν 77 επ’ ακροατηρίου συζητήσεις με τους διαδίκους να λαμβάνουν μέρος εξ αποστάσεως.

Η υγειονομική κρίση έθεσε προκλήσεις αλλά έδωσε επίσης την ευκαιρία να επιταχυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός που βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη εντός του θεσμικού οργάνου. Ειδικότερα, αφού επικεντρώσαμε σε πρώτο στάδιο τους πόρους μας στη σταθερότητα των υπηρεσιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών προς αντιμετώπιση της κρίσης, στη συνέχεια επανήλθαμε σε κανονικούς ρυθμούς άσκησης των λοιπών δραστηριοτήτων και υλοποίησης των σχεδίων μας, προσαρμόζοντάς τα ώστε να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες που προκάλεσε η κρίση, όπως, για παράδειγμα, στην ενίσχυση της αυτονομίας των χρηστών σε σχέση με τα εργαλεία τηλεργασίας. Συνεχίσαμε επίσης, παρά την κρίση, την πορεία μας προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ιδίως στο πλαίσιο της ανάπτυξης του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης δικαστικών υποθέσεων, καθώς και την εφαρμογή προγραμμάτων λειτουργικής σταθερότητας.

Ως εκ τούτου, το 2020 δεν ήταν για τη ΔΤΠ έτος διατήρησης του «status quo» αλλά έτος προσαρμογής και εξέλιξης.