See detailed statistics for the General Court
Le Vittorio Di Bucci, Cláraitheoir na Cúirte Ginearálta
Gach bliain, tugann an staidreamh breithiúnach léargas luachmhar ar ghníomhaíocht na Cúirte Ginearálta agus dearbhaítear gur uirlis riachtanach é chun an t-am i láthair agus an t-ullmhúchán don todhchaí a thuiscint. Is é príomhchuspóir an léargais seo na gnéithe is suntasaí de na staitisticí a léiriú, tugtar treoir ina leith agus leagtar treochtaí amach. Mar sin féin, maidir le 2024, ní mór aird a tharraingt ar na hathruithe bunúsacha ar fheidhmeanna na Cúirte Ginearálta agus sna cásanna atá os a comhair.
Ba chor cinniúnach é 2024 i stair na Cúirte Ginearálta agus chóras breithiúnach an Aontais Eorpaigh, a ndearnadh an t-athchóiriú is tábhachtaí air ó bunaíodh an Chúirt Ghinearálta in 1989. Ón 1 Deireadh Fómhair, tá dlínse ag an gCúirt Ghinearálta chun cásanna réamhrialaithe a éisteacht agus a chinneadh i sé ábhar shonracha. Dá bhrí sin, fuair sí na chéad iarrataí ó chúirteanna arna dtarchur an Chúirt Bhreithiúnais chuici de bhun na bhforálacha nua sa Reacht agus sna Rialacha Nós Imeachta agus lena gcumhdaítear réimsí amhail CBL, dleachtanna máil, an dlí custaim agus cearta paisinéirí. Tá éifeacht ag na forbairtí sin ar nádúr féin na Cúirte Ginearálta, atá rannpháirteach anois, leis an gCúirt Bhreithiúnais, san idirphlé leis na cúirteanna náisiúnta agus, ar an gcaoi sin, rannchuidíonn sí le cur i bhfeidhm cuí dhlí an Aontais sna Ballstáit.
Ag an am céanna, is í an Chúirt Ghinearálta an breitheamh fós a bhfuil smacht aici, ag an gcéad chéim, ar ghníomhaíochtaí na n-institiúidí agus comhlachtaí an Aontais. Treisíodh an ról sin leis an athchóiriú, lenar leathnaíodh na réimsí ina bhfuil achomhairc i gcoinne chinntí na Cúirte Ginearálta faoi réir sásra chun a chinneadh an gceadaítear le dul ar aghaidh le hachomhairc den sórt sin os comhair na Cúirte Breithiúnais agus teoranta do na cásanna sin lena n-ardaítear saincheisteanna suntasacha maidir le haontacht, comhsheasmhacht nó forbairt dhlí an Aontais. Maidir le dlíthíocht atá bunaithe ar chlásail eadrána nó ar chaingean arna tabhairt i gcoinne cinntí ó bhoird achomhairc neamhspleácha comhlachtaí, oifigí nó gníomhaireachtaí amhail an Ghníomhaireacht um Chomhar idir Rialálaithe Fuinnimh nó údaráis mhaoirseachta airgeadais, is í an Chúirt Ghinearálta is minice a bheidh ina cúirt ag an gcéim dheiridh.
Anuas ar an méid is féidir le staidreamh a léiriú, chuir athruithe substaintiúla ar Reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh agus ar Rialacha Nós Imeachta na Cúirte Ginearálta, athmhúnlú na bhforálacha praiticiúla maidir le cur chun feidhme na rialacha sin, oiriúnú na struchtúr, na modhanna oibre agus na n-uirlisí TF, chomh maith leis an ngá oiliúint a chur ar an bhfoireann, brú mór ar ghníomhaíocht na Cúirte Ginearálta agus a Clárlainne in 2024.
Athraíodh struchtúr an staidrimh bhliantúil chun an dlínse chun réamhrialuithe nua a léiriú, cé nár taisceadh ach 19 n-iarraidh sna trí mhí dheireanacha de 2024 agus a tarchuireadh chuig an gCúirt Ghinearálta ó dhá Bhallstát déag éagsúla. Is suimiúil an rud é go dtagann ocht gcinn de na tarchuir le haghaidh réamhrialú sin ó chúirteanna uachtaracha seacht mBallstát éagsúla. Tá sé róluath, áfach, teacht ar aon chonclúidí iontaofa maidir le tábhacht faoi seach na n-iarrataí a fhaightear sna réimsí éagsúla a thagann faoi dhlínse na Cúirte Ginearálta nó aon léargas a thabhairt ar an gcaoi a láimhseálann an Chúirt Ghinearálta cásanna réamhrialaithe.
In 2024 freisin, d’imigh cúigear Breithiúna ón gCúirt Ghinearálta, a ceapadh ina gComhaltaí den Chúirt Bhreithiúnais, agus tháinig beirt Bhreithiúna nua isteach. Bhí ar an gCúirt Ghinearálta, ar an gClárlann agus ar na seirbhísí iarrachtaí suntasacha a dhéanamh chun clabhsúr a chur le go leor cásanna ina raibh an cúigear Breithiúna sin a tháinig isteach sa Chúirt Bhreithiúnais i mí Dheireadh Fómhair 2024 ina suí in am trátha.
Is é an chéad fhigiúr a léim amach ná gur thit líon na gcásanna a tugadh beagán faoi bhun 800 agus, le 786 chás nua, is é sin an figiúr is ísle a taifeadadh le deich mbliana anuas. Is dócha gur forbairt shealadach í seo den chuid is mó ar féidir í a mhíniú, go háirithe, le gníomhaíocht laghdaithe na n-institiúidí eile i mbliain a mhúnlaítear leis na toghcháin Eorpacha agus le hathnuachan an Choimisiúin.
Mar sin féin, d’fhéadfadh míniú eile a bheith ag treochtaí eile.
A mhéid a bhaineann le dlíthíocht maidir le cearta maoine intleachtúla, tá laghdú beag tagtha ar líon na gcásanna a tugadh (268 gcás i gcomparáid le 310 gcás in 2023), agus chuir Boird Achomhairc Oifig Maoine Intleachtúla an Aontais Eorpaigh (EUIPO) clabhsúr ar níos mó imeachtaí i gcomparáid leis an mbliain roimhe sin. D’fhéadfaí an treocht anuas sa dlíthíocht sin os comhair na Cúirte Ginearálta a dheimhniú, ós rud é gur tháinig laghdú ar líon na gcaingne a thugtar os comhair Bhoird Achomhairc EUIPO (-6 %) agus go bhfuil úsáid sásraí malartacha um réiteach díospóidí os comhair EUIPO éigeantach nó spreagtha.
Tháinig laghdú suntasach ar chásanna i réimse an bheartais eacnamaíoch agus airgeadaíochta, réimse lena n-áirítear inter alia an dlí baincéireachta, go háirithe maidir le cásanna a tugadh i gcoinne an Bhoird Réitigh Aonair. Is é is cúis leis sin ná gur stop an Coiste Réitigh Aonair de ranníocaíochtaí ex-ante a bhailiú ó na hinstitiúidí a bhíodh faoi dhliteanas íoc isteach sa Chiste Réitigh Aonair, a bhíodh ina phríomhfhoinse dlíthíochta, ó 2024 ar aghaidh, is é sin, tar éis dheireadh na tréimhse tosaigh ocht mbliana ón 1 Eanáir 2016. Baineann na 14 chaingean a tugadh in 2024 le hathghlacadh an chinnidh maidir le ranníocaíochtaí ex ante leis an gCiste Réitigh Aonair le haghaidh 2021 agus tá siad le réiteach leis na 48 gcás a bhaineann le ranníocaíochtaí le haghaidh 2023.
Maidir le dlíthíocht a bhaineann le rialáil margaí agus seirbhísí digiteacha, tugadh sé chás a bhaineann leis an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha (AE) 2022/2065 (as Béarla: Digital Services Act, DSA), a bhaineann leis an ainmniú mar ‘ardán an-mhór ar líne’ nó le méid na táille maoirseachta, agus dhá chás a bhaineann leis an nGníomh um Margaí Digiteacha (AE) 2022/1925 (as Béarla: Digital Markets Act, DMA), a bhaineann le cinntí maidir le hainmniú mar ‘gheatóirí’. Go dtí seo, níl aon chás faighte ag an gCúirt Ghinearálta go fóill maidir le cur chun feidhme na n-oibleagáidí substainteacha a fhorchuirtear ar na gníomhaithe eacnamaíocha sin ag an gCoimisiún, rud a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis dlíthíochta sna blianta romhainn.
D’fhan an dlíthíocht a bhaineann le bearta sriantacha rialta ag 63 chás, díreach mar an gcéanna leis an líon a bhí ann in 2023. Mar a tharla in 2023, bhain an chuid ba mhó de na cásanna nua atá ábhartha (47 as 63 chás) le sraith de bearta sriantacha arna nglacadh ag an Aontas Eorpach in 2022 maidir le daoine nádúrtha nó dlítheanacha i gcomhthéacs na coinbhleachta idir an Rúis agus an Úcráin. San iliomad cás atá ar feitheamh agus a bhaineann leis na bearta sriantacha sin, tá coigeartú déanta ag na hiarratasóirí ar a n-iarrataí i gcomhréir le hAirteagal 86 de na Rialacha Nós Imeachta ar mhaithe le hagóid a dhéanamh i gcoinne fhadú nó leasú na mbeart lena mbaineann in ionad achomharc a dhéanamh i gcoinne cinnidh le caingean nua. Tá sé de bhuntáiste leis an gcur chuige seo go bhfuil roinnt bearta a bhaineann leis an bpáirtí céanna faoi réir scrúdú i gcomhthéacs aon chás amháin, lena gcomhlíontar na cuspóirí soiléireachta, luais agus deimhneachta dlíthiúla a sannadh don Chúirt Ghinearálta nuair a tugadh isteach é in 2016. Mar sin féin, go háirithe maidir le bearta a rachaidh in éag tar éis 6 mhí, chuir sé sin ualach ar imeachtaí atá fós ar siúl agus rinne sé bainistiú na n-imeachtaí sin níos casta, go háirithe más rud é gur modhnaíodh an t-iarratas díreach roimh an éisteacht nó lena linn. Chun déileáil leis na deacrachtaí sin, leasaigh an Chúirt Ghinearálta a Rialacha Nós Imeachta, i gcásanna inar cuireadh tús leis an tréimhse chun caingean a thionscnamh tar éis an 1 Meán Fómhair 2024. Foráiltear anois nach mór modhnú ar an iarratas a chur isteach laistigh de thréimhse go gairid i ndiaidh an chinnidh ón gCúirt Ghinearálta an chuid ó bhéal den nós imeachta a oscailt nó, i bprionsabal, fiú sula ndéantar an cinneadh chun rialú a sheirbheáil gan cuid ó bhéal den nós imeachta. Is cinnte go bhfuil sé róluath machnamh a dhéanamh, ach is cosúil go bhfágann an córas nua sin gur féidir réiteach níos fearr a dhéanamh idir leas na n-iarratasóirí a n-iarratais a dhíriú i gcomhthéacs cás amháin a réiteach le riachtanas na Cúirte Ginearálta a cuid oibre a eagrú ar bhealach intuartha agus imeachtaí a thabhairt chun críche laistigh de thréimhsí ama réasúnta.
I réimsí traidisiúnta na dlíthíochta sa Chúirt Ghinearálta, d’fhan cásanna na seirbhíse sibhialta mórán mar an gcéanna (78 gcás i gcomparáid le 82 chás in 2023). I réimse na Státchabhrach, tháinig méadú ar líon na gcásanna ó 10 gcás in 2023 go 23 in 2024, agus é fós i bhfad faoi bhun na leibhéal stairiúil. Ar deireadh, amhail in 2022 agus 2023, is beag cás iomaíochta a bhí ann, agus 10 gcás nua ann in 2024.
Agus clabhsúr curtha ar 922 chás le linn na bliana, tá an Chúirt Ghinearálta fós níos fearr ná an bhliain seo caite, agus i bhfad níos fearr ná an meán le blianta beaga anuas. Chomh maith leis sin, tá laghdú suntasach tagtha ar líon na gcásanna atá ar feitheamh: bhí líon na gcásanna ar cuireadh clabhsúr orthu níos mó ná líon na gcásanna nua le 136 aonad agus is é 1302 líon na gcásanna atá ar feitheamh (má áirítear an grúpa 404 chás arb ionann iad go bunúsach agus iad siúd a tugadh isteach in 2023 mar chás aonair, os rud é gurb é 1 705 chás an t-ollfhigiúr). Is é seo an figiúr is ísle ó 2015. Is féidir an dul chun cinn sin a mhíniú i bpáirt trí ghrúpaí móra áirithe cásanna ar cuireadh clabhsúr orthu.
Tugtar faoi deara an méid seo a leanas:
Thit líon na n-éisteachtaí in 2024 go 232 (286 éisteacht in 2023, 241 in 2022) in 300 cás pléadáilte (419 in 2023 agus 303 in 2022).
Tionóladh dhá éisteacht trí fhíschomhdháil le linn na bliana, den chéad uair ó tháinig na rialacha nua maidir le húsáid an tsásra sin i bhfeidhm an 1 Aibreán 2023.
Tá méadú an-bheag ar mheánfhad na n-imeachtaí. Is ionann é agus 18.5 mí in 2024 le haghaidh cásanna a dúnadh le breithiúnas nó le hordú, i gcomparáid le 18.2 mí in 2023 agus le 22.1 mí (i gcomparáid le 21 in 2022 in 2023) nuair nach gcuirtear san áireamh ach cásanna a dúnadh le breithiúnas. I ndáil leis sin, ba cheart a thabhairt faoi deara go n-athraíonn meánfhad na n-imeachtaí sa chatagóir dheireanach sin idir 42.6 mí ar an meán i gcásanna a bhaineann le dlí na hiomaíochta nó 37.2 mí i gcásanna Státchabhrach agus 13.5 mí i gcásanna maoine intleachtúla. Mar gheall ar dhúnadh roinnt seanchásanna casta nó grúpaí seanchásanna casta, go háirithe i réimsí na státchabhrach, na hiomaíochta nó an dlí baincéireachta, tá méadú tagtha ar mheánfhad an cháis. Meastar go dtiocfaidh laghdú ar an bhfeiniméan sin agus ba cheart, dá bhrí sin, go dtiocfadh laghdú ar mheánfhad na n-imeachtaí sna blianta amach romhainn, ós rud é go bhfuil clabhsúr nó clabhsúr curtha anois ag an gCúirt Ghinearálta ar na mórghrúpaí deireanacha cásanna a fuarthas le hoidhreacht ón am a chuaigh thart.
As na 1705 chás a bhí ar feitheamh os comhair na Cúirte Ginearálta an 31 Nollaig 2024 (an figiúr comhlán, lena n-áirítear an 404 chaingean chomhionanna a tugadh in 2023), baineann 32 % díobh leis an dlí institiúideach (is sa réimse sin a thagann na 404 chás dá dtagraítear thuas), baineann beagnach 10 % díobh leis an mbeartas eacnamaíoch agus airgeadaíochta, baineann 7 % díobh le Státchabhair agus baineann 5 % díobh le bearta sriantacha. Maidir le hábhair atá faoi réir speisialtóireachta sa Chúirt Ghinearálta, is ionann maoin intleachtúil agus 19 % de na cásanna atá ar feitheamh agus is ionann an státseirbhís agus 6.5 % de na cásanna sin, atá fós cobhsaí i gcomparáid leis an mbliain roimhe sin. A mhéid a bhaineann le foirmíochtaí na Cúirte, tá méadú tagtha ar úsáid an Ard-Bhoird, agus tá dhá chás ar feitheamh os comhair an Ard-Bhoird ag deireadh 2024, ceann amháin a bhaineann le rochtain ar dhoiciméid agus an ceann eile a bhaineann leis an athbhreithniú ar ghníomhartha neamhreachtacha ina bhfuil forálacha a d’fhéadfadh dlí an chomhshaoil a shárú.
In 2024, rinne an Chúirt Ghinearálta iarrachtaí suntasacha an t-athchóiriú ar chóras breithiúnach an Aontais Eorpaigh a thabhairt chun críche agus a chur chun feidhme, athchóiriú a tionscnaíodh leis an iarraidh ar athchóiriú ar Reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh a thíolaic an Chúirt Bhreithiúnais i mí na Samhna 2022. Glacadh an rialachán lena leasaítear na Rialacháin Foirne an 11 Aibreán 2024 agus tháinig sé i bhfeidhm an 1 Meán Fómhair 2024. An 10 Iúil 2024, ghlac an Chúirt Ghinearálta, i gcomhaontú leis an gCúirt Bhreithiúnais agus tar éis don Chomhairle iad a fhormheas, leasuithe bunúsacha ar a Rialacha Nós Imeachta, a tháinig i bhfeidhm freisin an 1Meán Fómhair 2024 agus atá beartaithe, inter alia, chun é a chur ar a cumas don Chúirt Ghinearálta a cumhachtaí nua a fheidhmiú chun réamhrialuithe a thabhairt ó mhí Dheireadh Fómhair 2024. Athmhúnlaíodh na Rialacha Cleachtais maidir le Cur Chun Feidhme na Rialacha Nós Imeachta, agus leasaíodh téacsanna eile, go háirithe maidir le húsáid e-Curia. Bhunaigh an Chúirt Ghinearálta Dlísheomra atá ainmnithe chun déileáil le hiarrataí ar réamhrialuithe agus ar cheart dó fanacht i bhfeidhm go dtí go ndéanfar athnuachan pháirteach ar an gCúirt Ghinearálta atá beartaithe do mhí Mheán Fómhair 2025, a gcuirfear dhá Dhlísheomra a bhfuil dlínse chun réamhrialú acu ina ionad. Thogh sí triúr breithiúna (beirt lánchomhaltaí agus comhalta malartach amháin) chun fónamh mar Abhcóide Ginearálta chun déileáil le hiarrataí ar réamhrialú. Leasaigh sé freisin na rialacha maidir le comhdhéanamh an Mhór-Dhlísheomra agus leag sé síos rialacha maidir le comhdhéanamh an dlísheomra idirmheánaigh de naonúr breithiúna a cruthaíodh leis an leasú ar an Reacht.
Lean an Chúirt Ghinearálta dá beartas maidir le bainistiú réamhghníomhach cásanna agus d’éirigh léi na bearta nua arna nglacadh in 2023 a chur i bhfeidhm chun déileáil le cásanna an-mhór agus le grúpaí móra cásanna a chur chun feidhme ón tráth a cláraíodh iad. Leithdháiltear na cásanna sin ar na Dlísheomraí agus ar na Breithiúna is Rapóirtéirí de réir critéir shonracha, tá siad faoi réir amchlár táscach, a bheidh le hathbhreithniú i gcomhréir le héabhlóid an nós imeachta, agus d’fhéadfadh sé go mbainfeadh siad tairbhe as acmhainní níos mó, chomh maith le cóir tosaíochta ag cill an léitheora agus ag na seirbhísí aistriúcháin. Cinneadh nach gceapfar riamh na breithiúna a bhfuil baint acu le láimhseáil cásanna réamhrialaithe mar rapóirtéirí do chásanna an-mhór nó do ghrúpaí cásanna, toisc go mbeadh sé sin ar neamhréir leis an tosaíocht a thugtar d’iarrataí ar réamhrialuithe a láimhseáil go tapa, i gcomhréir leis na dearbhuithe a tugadh don reachtóir le linn an athchóirithe.
Lean an Chúirt Ghinearálta agus a Clárlann dá gcuid oibre chun an tseirbhís ceartais phoiblí a nuachóiriú, rud a chuireann le héifeachtúlacht an chórais bhreithiúnaigh Eorpaigh. Bhí 2024 dírithe ar fhorbairt na n-uirlisí TF is gá chun déileáil le hiarrataí ar réamhrialuithe a cuireadh faoi bhráid na Cúirte Ginearálta, ach freisin ar na chéad chéimeanna a thabhairt chun críche maidir le córas comhtháite bainistithe cásanna (SIGA) a chruthú agus maidir le céimeanna ina dhiaidh sin a ullmhú. Tugadh na doiciméid faisnéise uile don phobal i gcoitinne cothrom le dáta agus scaipeadh na téacsanna in am trátha d’fhonn go dtiocfaidh na forálacha nua i bhfeidhm. Tá bearta a bhaineann le hinrochtaineacht fhisiceach agus dhigiteach ar chlár oibre na cúirte agus a clárlainne freisin.
Bhí tionchar tairbhiúil ag an laghdú ar líon na gcásanna nua ar an gClárlann, trí bhrú na hoibre laethúla a bhaineann le himeachtaí cúirte a bhainistiú a laghdú beagán. Leis sin, bhíothas in ann acmhainní agus am a chaitheamh ar na coigeartuithe ba ghá a dhéanamh leis an athchóiriú ar chóras breithiúnach an Aontais agus go háirithe ar na hullmhúcháin chun iarrataí ar réamhrialú a bhainistiú.
Léiríonn na figiúirí, áfach, go bhfuil an ghníomhaíocht ag leanúint ar aghaidh ar luas seasta:
Thug an Chlárlann cúnamh do bhreithiúna na Cúirte ag 346 chruinniú de Dhlísheomra (334 in 2023), ag 232 éisteacht agus le 37 mbreithiúnas a tabhairt.
Commented statistics on the activity of the General Court in 2022
Statistics of judicial activity in a number of previous years can also be consulted on the Curia website in the ‘History' section.