Ar aghaidh go dtí an príomhábhar

Citations Jardin

LU

1

Seng Sprooch mat hire friemen Téin,
D’Gemittlechkeet déi mécht se schéin.

A theanga lena tuineacha iasachta
An tseascaireacht a chuireann áilleacht uirthi.

Michel Lentz, De Feierwon

2

A rondëmmer bis un d’Grenzen,
d’ganzegt Ländchen nur ee Gaart.

Agus mórthimpeall go dtí na teorainneacha
níl sa tírín ach aon ghairdín amháin.

Poutty Stein, Lëtzebuerg

 

BG

3

Намериха решението, но то бе написано на непознат език.

Tháinig siad ar an réiteach, ach i dteanga anaithnid a scríobhadh é.

Венцеслав Константинов (Ventseslav Konstantinov), „Тайният живот на дъжда“, 2012 г.

4

Езикът на един народ е най-великото негово дело. Той е сложното живо оръдие за всестранно напредване.

Is í teanga pobail a shaothar is mó. Is í gléas beo agus ilchasta an dul chun cinn uile í.

Кирил Христов (Kiril Hristov), сп. „Родна реч”, 1938 г.

 

ES

5

El traductor es un escritor privilegiado que tiene la oportunidad de reescribir obras maestras en su propia lengua.

Is éard is aistritheoir ann scríbhneoir a bhfuil de phribhléid aige sárshaothair a athscríobh ina theanga féin.

Javier Marías

6

La traducción es una de las poquísimas actividades humanas donde lo imposible ocurre por principio.

Tá an t-aistriúchán ar cheann de na gníomhaíochtaí daonna annamha sin ina dtarlaíonn an ní nach bhfuil indéanta de ghnáth.

Mariano Antolín Rato

 

CS

7

Jazyk není jen ozdobou a přívěskem lidské skutečnosti: je jejím základem.

Ní hé go bhfuil teanga ina maisiúchán ná ina géag ar bheithsine an duine daonna amháin, is í a bunchloch í.

Václav Jamek, O patřičnosti v jazyce, Nakladatelství Franze Kafky, Praha, 1998, p. 191

8

Jazyk nám ustavičně artikuluje svět. Vidíme svět skrze jazyk.

Cuirtear an domhain in iúl dúinn de shíor le teanga. Feicimid an domhain le teanga.

Jan Patočka, 1975 (Tělo, společenství, jazyk, svět, Praha, Oikoymenh, 1995, p. 130)

 

DA

9

Mit modersmål. Du dyrebare Tolk for mine Tanker.

Mo theanga dúchais. A ateangaire mánla mo chuid smaointe.

Steen Steensen Blicher, Mit Modersmaal, 1840

10

Du danske sprog, du er min Moders Stemme.

A theanga na Danmhairge, is tusa guth mo mháthar.

Hans Christian Andersen, I Danmark er jeg Født, 1850

 

DE

11

Mit jeder Sprache mehr, die Du erlernst,
befreist Du einen bis daher in dir gebundnen Geist.

Le gach teanga eile a fhoghlaimíonn tú,
Scaoileann tú spiorad a bhí ceangailte ionat go dtí sin.

Friedrich Rückert, Die Weisheit des Brahmanen, Gedicht Nr. 297 aus der Sammlung (1836-1839)

12

Durch die Mannigfaltigkeit der Sprachen
wächst unmittelbar für uns der Reichtum der Welt.

Is coinníoll láithreach í éagsúlacht na dteangacha
d’fhás ar shaibhreas an domhain dúinn.

Wilhelm von Humboldt, Wert und Ehre Deutscher Sprache, Hrsg. H. v. Hofmannsthal

 

ET

13

Kas siis selle maa keel laulu tuules ei või
taevani tõustes üles igavikku omale otsida?

Nach féidir le teanga na tíre seo, ar an ngaoth dhraíochta seo, ardú sna flaithis, ar lorg na síoraíochta?

Kristjan Jaak Peterson, Luuletus « Kuu ». 1818

14

Keel on võimas realiteet
ja keelesugulus äratab tugevaid tundeid.

Réaltacht chumhachtach is ea an teanga, agus músclaíonn an teanga mothúcháin láidre.

Lennart Meri, Hõbevalgem, 1976

 

EL

15

Θαμνώδη ρήματα και φύλλα καταπράσινα της γλώσσας.

Briathra ar fás ar nós na dtor agus duilliúr glas ar theanga.

Νίκος Καρούζος (Nikos Karouzos), Ο ακέραιος κυρ’ Αλέξανδρος, εκδ. Εγνατία, 1974   

16

Mήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;

Ar deireadh thiar thall, an bhfuil aon ní eile i m’aigne seachas an tsaoirse agus an teanga?

Διονύσιος Σολωμός (Dionysios Solomos), «Διάλογος» (περ. 1824), Άπαντα, 2ος τόμος, εκδ. Ίκαρος, 1986

 

EN

17

If you have the words, there's always a chance that you'll find the way.

Má tá na focail agat, is maith is dócha go bhfaighidh tú eolas na slí.

Seamus Heaney, Stepping stones: interviews with Seamus Heaney, Dennis O’Driscoll, 2008

18

The world is not real for me until it has been pushed through the mesh of language.

Ní fíor an saol dom nó go mbrúitear trí mhogall na teanga é.

John Banville, Interviewed by Belinda McKeon - The Art of Fiction No 200. - The Paris Review, Issue 188 Spring 2009

 

FR

19

La traduction ne se contente pas d’être un mariage. Elle doit être un mariage d’amour.

Ní leor go mbeadh an t-aistriúchán ina phósadh. Caithfidh sé a bheith ina phósadh grámhar.

Jean Cocteau, Journal d’un inconnu, p. 121 

20

La pensée de l’auteur gagne à passer d’un idiome dans l’autre.

Baineann smaointeoireacht an údair tairbhe as aistriú ó theanga amháin go teanga eile.

Théophile Gautier, Portraits contemporains, « Baudelaire »

 

GA

21

Cuirim mo dhóchas ar snámh
i mbáidín teangan faoi mar a leagfá naíonán i gcliabhán

Nuala Ní Dhomhnaill, Ceist na teangan, Pharaoh’s Daughter, Nuala Ní Dhomhnaill, The Gallery Press, 1990

22

Beatha teanga í a labhairt.

Seanfhocal

 

HR

23

Po jeziku dok te bude,
I glavom će tebe biti!

Fad is atá tú ansiúd leis an teanga, beidh tú ansiúd le do cheann chomh maith.

Petar Preradović, Rodu o jeziku, 1860.

24

Jezik je disanje tajno
i draga duboka jeka.

Anáil rúnda í an teanga,
Macalla domhain daor.

Vesna Parun, Ja tjeram krdo riječi, Pjesme, Matica Hrvatska, Zagreb, 1963. p. 15.

 

IT

25

Tradurre significa diventare anche l’altro pur restando noi stessi e farlo diventare noi.

Is éard is ciall le haistriúchán ná sinn féin iompú ina rud eile fad a fhanaimid dílis dúinn féin agus sinn féin a dhéanamh den rud eile.

Claudio Magris, Corriere della Sera, 8 luglio 2020

26

La lingua dell’Europa è la traduzione. 

Is é teanga na hEorpa an t-aistriúchán.

Umberto Eco, Dire quasi la stessa cosa 

 

LV

27

Bet es jau tieši gāju vārdu meklēt

Ach ní dheachaidh mé ach ar lorg an fhocail.

Ojārs Vācietis, Ex libris : dažādu gadu dzejoļi / Ojārs Vācietis; sastādījusi Vija Kaņepe; priekšvārdu sarakstījusi Anna Rancāne; māksliniece Maija Dragūne. Rīga : Liesma, 1988.

28

Doma ir sakne, kas zemē stiedz,
Viņas uzplaucis brīnišķais zieds: izsacīts vārds.

Is é an smaoineamh an fhréamh a thochlaíonn sa talamh,
Tagann bláth ar a gas: an focal labhartha.

Aspazija, Lirika; sakārtojuši un priekšvārdu sarakstījuši Ilgonis Bērsons un Jānis Lūsis; mākslinieks Zigurds Zuze. Rīga : Latvijas valsts izdevniecība, 1956. 

 

LT

29

Kalba yra bendras meilės ryšys, vienybės motina, pilietiškumo tėvas, […].

Is é an teanga nasc coiteann an ghrá, máthair an aontachais, athair na saoránachta, […].

Mikalojus Daukša, „Prakalba į malonųjį skaitytoją“, 1599 m.

30

Tautos kalboje yra išdėta visa jos prigimtis - istorija, būdo ypatybės, siela, dvasia.

Cuimsítear le teanga pobail iomlán a chineáil – a stair, a shlí bheatha, a anam, a spiorad.

Jonas Jablonskis, Jablonskio raštai  V t., Kaunas 1936

 

HU

31

A nyelv él, lüktet, fejlődik. Folyton-folyvást növekszik, mint az eleven köntös.

Preabann an teanga, forbraíonn sí. Fásann sí gan stad mar a bheadh fallaing bheo ann.

Dezső Kosztolányi, Ábécé a nyelvről és a lélekről, 1927

32

Idő van a szavakban, a mi időnk, a használóké, a mi történelmünk, mi magunk.

Tá an aimsir sna focail, ár n-aimsir, aimsir na n-úsáideoirí, ár stair, sinn féin.

Péter Esterházy, A szavak csodálatos életéből, 2003

 

MT

33

Malli taqra u tikteb bi lsienek tħossok minnufih tistenbaħ, billi tiftaħ għajnejk u tara dawl ġdid.

A luaithe a léann agus a scríobhann tú i do theanga féin, músclaítear láithreach thú, trí do shúile a oscailt ar sholas nua.

Mikiel Anton Vassalli, A letter on the eligibility of the Maltese dialect as a written medium of instruction in the government primary schools, 1841, Antoloġija ta‘ proża Maltija, ed. Ġużé Aquilina (1980, p. 11)

34

Kull sillaba kejjilt bir-riga tiegħi, insiġt flimkienl
-aċċenti f’melodija u lsieni nħall. Qallibt il-lingwi kollha.

Fuarthas tomhais gach siolla le mo rialóir féin, shní mé
na canúintí ina séis agus ní raibh srian ar mo theanga. Lorg mé i ngach uile teanga.

Oliver Friggieri, Qawsalla, 1990, Il-Poeżiji Miġbura (Mireva Publications, 2002, p. 414)

 

NL

35

Overwogen taalgebruik verrijkt het leven.

Saibhriú saoil le cruinnúsáid teanga.

Drs. P (Heinz H. Polzer)

36

Taal is de uitdrukking van cultuur. Zonder goed onderhoud van de taal verschraalt het denken.

Is é an teanga léiriú an chultúir. Mura bhfuil an teanga sealbhaithe, teipeann ar an smaointeoireacht.

Hella S. Haasse

 

PL

37

Ile kto języków posiada,
tylekroć zmnożył w sobie człowieka.

Dá mhéad teanga ar a gcuireann duine máistreacht sea is mó a mhéadaíonn an daonnacht ann.

Karol Libelt, «O miłości ojczyzn», 1844 (wydanie lwowskie z 1924)

38

Ten, kto wyraża się słowem, co chwila odradza się na nowo.

Athshaolaítear anois agus arís an té a chuireann é féin in iúl le focail.

Witold Gombrowicz, Dziennik (1957-1961)

 

PT

39

Enquanto há línguas, há esperança.

Beidh dóchas ann fad a bheidh teangacha ann.

Vasco Graça Moura, entrevista, « Diário de Notícias », 2018

40

Os escritores fazem as literaturas nacionais e os tradutores fazem a literatura universal.

Litríochtaí náisiúnta a dhéanann na scríbhneoirí agus an litríocht dhomhanda a dhéanann na haistritheoirí.

José Saramago, Gómez Aguillera, F (Org) (2010) José Saramago nas suas Palavras, Editorial Caminho

 

RO

41

Limba este întâiul mare poem al unui popor.

Is é teanga an chéad mórdhán atá ag pobal.

Lucian Blaga,Elanul insulei, Editura Dacia, Cluj-Napoca, 1977, p. 251

42

Nu noi suntem stăpânii limbei, ci limba e stăpâna noastră.

Ní sinne máistir na teanga, is í an teanga ár máistir.

Mihai Eminescu, Fragmentarium, Bucureşti, 1981, p. 241

 

SK

43

Jazyky by ľuďom mali pomáhať v komunikácii a nie ich vzájomne oddeľovať.

Ba chóir do theangacha a bheith ina dtaca ag an gcumarsáid idir daoine, ní ina gconstaic eatarthu.

Milan Hodža, HODŽA, M.: Federácia v strednej Európe. Bratislava: Kaligram, 1997, p. 238

44

Jazyk nevyhnutne ovplyvňuje naše myslenie a jeho prostredníctvom aj naše vnímanie.

Bíonn tionchar dosheachanta ag an teanga ar ár gcuid smaointe agus leo sin, ar ár ndearcadh.

Pavel Vilikovský, VILIKOVSKÝ, P.: Preklad ako tvorba. Bratislava : Slovenský spisovateľ, 1984, p. 13

 

SL

45

Prevajalci zidajo mostove med narodi […], s svojim delom služijo globoki mednarodni misli.

Tógann aistritheoirí droichid idir náisiúin […], is díol dianmhachnaimh idirnáisiúnta a gcuid oibre.

Fran Albreht, Cary, Edmond, (ed.), Quality in Translation (Proceedings of the IIIrd Congress of the International Federation of Translators, Bad Godesberg, 1959), Pergamon Press, Oxford, 1963

46

Prevajalci lovimo odseve […] reke besed, odmeve njenega žuborenja, pri njenem čistem izviru, v njenem izvirniku.

Rithimidne inár n-aistritheoirí i ndiaidh scáthanna […] ar abhainn na bhfocal, macalla a plobarnaigh, ag a fíorfhoinse, ina bunleagan.

Boris A. Novak, 2011, Salto Immortale, Študije o prevajanju poezije, Prva knjiga, Založba ZRC, ZRC SAZU, Ljubljana, 2011 (p. 14)

 

FI

47

Äidinkieli on ääretön ja uskoni siihen pohjaton.

Níl teorainn leis an teanga dúchais agus tá m’iontaoibh inti gan trá.

Tarja Roinila, «Runon sielu ja runon ruumis». Tuli&Savu 4/2016

48

Kääntämisen ihme on kahden, toisilleen vieraan kielen dialogissa ja hankauksessa

Le hagallamh agus cnaí dhá theanga lena chéile, mar a strainséirí ag a chéile, a tharlaíonn míorúilt an aistriúcháin.

Mika Kukkonen, Samat sanat, Teos, 2022

 

SV

49

Språkens fotspår bildar ett myllrande mönster som fyller hela mänsklighetens historia.

Cruthaíonn lorg coise ó theangacha na mílte pátrún ar stair an duine dhaonna.

Sverker Johansson, På vandring i språkens fotspår, 2022 

50

Att översätta är inte bara ett hantverk. Det är också konsten att kunna skriva. Och lyssna.

Ní ceird amháin atá san t-aistriúchán. Eolas ar ealaíon na scríbhneoireachta atá i gceist chomh maith, agus ar an éisteacht.

Lars Erik Blomqvist & Mats Löfgren, Något att orda om: tankar kring konsten att översätta, éd. Norstedts 1997