Gerechtelijke werkzaamheden

Het Hof heeft geoordeeld dat de tuchtregeling voor de rechters van de Sąd Najwyższy (hoogste rechterlijke instantie in burgerlijke en strafzaken, Polen) en de rechters van de gewone rechterlijke instanties niet in overeenstemming met het Unierecht is. De Europese Commissie had zich tot het Hof gewend teneinde te doen vaststellen dat Polen inbreuk had gemaakt op het Unierecht door deze nieuwe tuchtregeling in te voeren en met name door een nieuwe tuchtkamer binnen de Sąd Najwyższy in te stellen. Het Hof heeft alle grieven van de Commissie gegrond verklaard: gelet op de algemene context van de ingrijpende hervormingen van de Poolse rechterlijke macht en de meer specifieke context van de oprichting van deze nieuwe kamer, heeft het Hof onder meer geconstateerd dat deze kamer niet de vereiste waarborgen voor onafhankelijkheid en onpartijdigheid biedt en vatbaar is voor directe of indirecte beïnvloeding door de Poolse wetgevende en uitvoerende macht.
Arrest Commissie/Polen van 15 juli 2021 (C‑791/19)

Het Hof heeft geoordeeld dat de onvrijwillige verplaatsing van een rechter naar een andere rechterlijke instantie of naar een andere afdeling van dezelfde rechterlijke instantie de beginselen van onafzetbaarheid en onafhankelijkheid van rechters kan aantasten. Bovendien moet de beschikking waarbij een instantie die in laatste aanleg en als alleensprekende rechter uitspraak doet, het beroep van een onvrijwillig overgeplaatste rechter heeft verworpen, van nul en gener waarde worden geacht indien de fundamentele regels inzake de instelling en werking van het betrokken gerechtelijke systeem kennelijk zijn geschonden bij de benoeming van deze alleensprekende rechter.
Arrest W. Ż. (Kamer voor bijzondere controle en publieke zaken bij de Sąd Najwyższy – Benoeming) van 6 oktober 2021 (C‑487/19)

Het Hof heeft geoordeeld dat de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van rechters en het vermoeden van onschuld kunnen worden ondermijnd door de thans in Polen geldende regeling op grond waarvan de minister van Justitie rechters kan detacheren bij een hogere strafrechtelijke instantie en die detachering op ieder moment en zonder motivering kan beëindigen. Het ontbreken van criteria voor deze detacheringen brengt het risico met zich mee dat politieke controle wordt uitgeoefend op de inhoud van rechterlijke beslissingen, temeer daar de minister tevens procureur-generaal is.
Arrest Strafzaken tegen WB e.a. van 16 november 2021 (C‑748/19 e.a.)

Het Hof heeft zich over verschillende zaken gebogen in het kader van de hervormingen van de justitie op het gebied van de bestrijding van corruptie in Roemenië. Aan de orde was de vraag of de toepassing van de rechtspraak zoals die voortvloeit uit verschillende beslissingen van het Roemeense grondwettelijk hof met betrekking tot regels van strafprocesrecht op het gebied van fraude en corruptie mogelijkerwijs in strijd was met het Unierecht. Het Hof heeft opnieuw bevestigd dat de voorrang van het Unierecht vereist dat nationale rechterlijke instanties de bevoegdheid hebben om een beslissing van het grondwettelijk hof die strijdig met het Unierecht is, buiten toepassing te laten, zonder dat de nationale rechters hiervoor tuchtrechtelijk aansprakelijk kunnen worden gehouden. Het Unierecht verzet zich tegen de toepassing van de rechtspraak van een grondwettelijk hof waarbij uitspraken van rechtsprekende formaties die onregelmatig zouden zijn samengesteld, worden vernietigd, voor zover een dergelijke vernietiging, in combinatie met de nationale verjaringsvoorschriften, tot een stelselmatig risico van straffeloosheid van ernstige fraude kan leiden.
Arrest Euro Box Promotion e.a. van 21 december 2021 (C‑357/19 e.a.)

In een door een Hongaarse rechterlijke instantie ingeleide prejudiciële zaak heeft het Hof zich uitgesproken over de verenigbaarheid van de Hongaarse regeling met de Unierichtlijn betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures. De hoogste rechterlijke instantie van Hongarije had deze prejudiciële verwijzing naar het Hof onrechtmatig geoordeeld, waarna het Hof opnieuw heeft bevestigd dat het stelsel van samenwerking tussen de nationale rechterlijke instanties en het Hof eraan in de weg staat dat een hoogste nationale rechterlijke instantie vaststelt dat een door een lagere rechter ingediend verzoek om een prejudiciële beslissing onrechtmatig is. Verder verzet het Unierecht zich tegen een tuchtprocedure die tegen een nationale rechter wordt ingeleid omdat hij het Hof om een prejudiciële beslissing heeft verzocht: een dergelijke procedure kan alle nationale rechterlijke instanties ontmoedigen om prejudiciële verzoeken in te dienen, hetgeen de uniforme toepassing van het Unierecht in gevaar zou brengen.
Arrest IS van 23 november 2021 (C‑564/19)

Het Gerecht heeft het beroep verworpen dat het multinationale kabel- en telecombedrijf Altice Europe had ingesteld tegen het besluit van de Commissie waarbij aan dit bedrijf een geldboete voor een totaalbedrag van 124,5 miljoen EUR was opgelegd in het kader van de verwerving van PT Portugal. De Commissie verweet Altice Europe enerzijds dat zij de verplichting tot aanmelding van de concentratie niet was nagekomen en anderzijds dat zij het verbod om de concentratie tot stand te brengen zolang deze niet bij de Commissie was aangemeld en door haar was goedgekeurd, niet in acht had genomen. Het Gerecht was echter van oordeel dat de geldboete wegens niet- nakoming van de verplichting tot aanmelding van de concentratie diende te worden verlaagd met 6,22 miljoen EUR.
Arrest Altice Europe/Commissie van 22 september 2021 (T‑425/18)

Het Gerecht heeft de besluiten bevestigd waarbij de Commissie easyJet en Lufthansa heeft toegestaan concentraties tot stand te brengen door bepaalde activa van de Air Berlin-groep te verwerven. Het verwierp het beroep van luchtvaartmaatschappij Polskie Linie Lotnicze „LOT”, een concurrent van de beide bij de concentraties betrokken ondernemingen, waarbij het onder meer onderstreepte dat de Commissie de relevante markten kan afbakenen aan de hand van stedenparen tussen een punt van vertrek en een punt van bestemming op de luchthavens waaraan de slots van Air Berlin waren gekoppeld, in plaats van elk van deze markten waarop Air Berlin en respectievelijk Lufthansa en easyJet aanwezig waren, afzonderlijk te onderzoeken.
Arresten Polskie Linie Lotnicze „LOT”/Commissie van 20 oktober 2021 (T‑240/18 en T‑296/18)

Het Gerecht heeft het besluit bevestigd waarbij de Commissie had vastgesteld dat Google misbruik van haar machtspositie had gemaakt door haar eigen productvergelijker op haar algemene resultatenpagina’s te bevoordelen door de resultaten ervan beter te ranken en aantrekkelijker weer te geven dan die van concurrerende productvergelijkers. Het Gerecht bevestigde eveneens het bedrag van de geldboete, dat door de Commissie was bepaald op 2,42 miljard EUR en waarvan 523,5 miljoen EUR hoofdelijk was verschuldigd door Google en haar moedermaatschappij Alphabet.
Arrest Google en Alphabet/Commissie (Google Shopping) van 10 november 2021 (T‑612/17)

Tussen 1997 en 1999 heeft de vennootschap Sumal twee vrachtwagens gekocht bij Mercedes Benz Trucks España (MBTE), een dochteronderneming van de Daimler-groep, waarvan de moedermaatschappij Daimler AG is. Bij besluit van 2016 heeft de Europese Commissie vastgesteld dat Daimler AG inbreuk had gemaakt op het Unierechtelijke kartelverbod, aangezien zij tussen januari 1997 en januari 2011 met veertien andere Europese vrachtwagenfabrikanten afspraken had gemaakt over de prijsstelling en de verhoging van de bruto-adviesprijs voor vrachtwagens in de Europese Economische Ruimte (EER). Naar aanleiding van dit besluit heeft Sumal een schadevordering tegen MBTE ingesteld ter vergoeding van de door dat kartel veroorzaakte schade. Het Hof heeft geoordeeld dat slachtoffers van een inbreuk op het mededingingsrecht van de Unie die door een moedermaatschappij is begaan, de daardoor geleden schade kunnen verhalen op haar dochteronderneming. Wel moeten zij daartoe aantonen dat de twee vennootschappen ten tijde van de inbreuk een economische eenheid vormden en dat de dochteronderneming actief is op de markt waarop de inbreuk betrekking heeft.
Arrest Sumal van 6 oktober 2021 (C‑882/19)

In 2019 hebben het Europees Parlement en de Raad nieuwe regels vastgesteld waarbij een verbod is ingesteld op het vissen met een elektrische pulskor. Nederland heeft het Hof verzocht om deze bepalingen nietig te verklaren, met name omdat de Uniewetgever zich niet zou hebben gebaseerd op de beste beschikbare wetenschappelijke adviezen met betrekking tot de ecologische en milieueffecten van de exploitatie van Noordzeetong. Het Hof heeft dit beroep verworpen en de geldigheid van deze regels bevestigd: de Uniewetgever beschikt op dit gebied over een ruime beoordelingsbevoegdheid en is niet verplicht zijn wetgevende keuze uitsluitend op wetenschappelijke en technische adviezen te baseren.
Arrest Nederland/Raad van de Europese Unie en Europees Parlement van 15 april 2021 (C‑733/19)

Met betrekking tot het toestaan van het jagen met lijm heeft het Hof geoordeeld dat een lidstaat (in casu Frankrijk) een dergelijke methode voor het vangen van vogels die leidt tot bijvangsten die de betrokken soorten meer dan verwaarloosbare schade kunnen toebrengen, niet mag toestaan. Het traditionele karakter van een dergelijke methode is op zich niet voldoende om aan te tonen dat deze methode niet kan worden vervangen door een andere bevredigende oplossing. Het Hof heeft de voorwaarden gepreciseerd waaronder mag worden afgeweken van het in de zogeheten vogelrichtlijn neergelegde verbod om gebruik te maken van bepaalde methoden om beschermde vogels te vangen.
Arrest One Voice en Ligue pour la protection des oiseaux (LPO)/Ministre de la Transition écologique et solidaire van 17 maart 2021 (C‑900/19)

In het kader van een beroep wegens niet-nakoming dat de Commissie tegen Hongarije had ingesteld wegens de stelselmatige en voortdurende overschrijding van de grenswaarden voor microdeeltjes PM₁₀, heeft het Hof geoordeeld dat deze lidstaat inbreuk had gemaakt op de Unierechtelijke regels betreffende de luchtkwaliteit en verzuimd had de op hem rustende verplichtingen na te komen om op zijn gehele grondgebied te verzekeren dat de grenswaarde voor de daggemiddelde PM₁₀–concentratie in acht wordt genomen en dat de periode van overschrijding van deze grenswaarde zo kort mogelijk wordt gehouden.
Arrest Commissie/Hongarije van 3 februari 2021 (C‑637/18)

Het Hof heeft geoordeeld dat Duitsland tussen 2010 en 2016 inbreuk had gemaakt op de richtlijn betreffende de luchtkwaliteit door stelselmatig en voortdurend de grenswaarden voor stikstofdioxide (NO2) te overschrijden. Duitsland heeft bovendien zijn verplichting geschonden om tijdig passende maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de periode van overschrijding in de betrokken zones zo kort mogelijk is.
Arrest Commissie/Duitsland van 3 juni 2021 (C‑635/18)

Het Hof heeft de besluiten van de Raad over de toepassing van de brede en versterkte Partnerschapsovereenkomst met Armenië van 26 november 2017 nietig verklaard. Het heeft geoordeeld dat de Partnerschapsovereenkomst weliswaar in bepaalde opzichten verband houdt met het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, maar dat de daarin opgenomen elementen of intentieverklaringen die samenhangen met dit beleid niet volstaan om een zelfstandige component van die overeenkomst te vormen die rechtvaardigt dat de handeling van de Raad wordt gesplitst in twee afzonderlijke besluiten. Deze splitsing had er onder meer toe geleid dat voor een van de betrokken handelingen de regel van eenparigheid van stemmen was toegepast en voor de andere handeling de regel van gekwalificeerde meerderheid van stemmen.
Arrest Commissie/Raad van 2 september 2021 (C‑180/20)

Het Gerecht heeft het beroep verworpen dat Roemenië had ingesteld tegen het besluit waarbij de Commissie het voorstel voor een Europees burgerinitiatief (EBI) „Cohesiebeleid voor de gelijkheid van de regio’s en het behoud van de regionale culturen” heeft geregistreerd. Het Gerecht heeft zich voor het eerst uitgesproken over de vraag of beroep kan worden ingesteld tegen een besluit van de Commissie om een dergelijk voorstel te registreren. Het betrokken EBI-voorstel was in 2013 ingediend bij de Commissie, die het aanvankelijk had afgewezen met het argument dat het kennelijk niet binnen bet kader van haar bevoegdheden viel om een voorstel voor een rechtshandeling van de Unie ter uitvoering van de Verdragen in te dienen. Het Hof had het besluit van de Commissie nietig verklaard, waarop deze het omstreden EBI- voorstel bij besluit van 30 april 2019 heeft geregistreerd.
Arrest Roemenië/Commissie van 10 november 2021 (T‑495/19)

Het Gerecht heeft zich uitgesproken over de vraag wanneer de termijn voor het instellen van beroep tegen een besluit betreffende een onder het Statuut van de ambtenaren van de Europese Unie vallende persoon begint te lopen in geval van een vergeefse kennisgeving per aangetekende brief. Bij gebreke van bepalingen die regelen vanaf welk moment de termijn begint te lopen voor de berekening van de beroepstermijn ingeval een aangetekende brief met ontvangstbewijs in geschillen die binnen de werkingssfeer van dit Statuut vallen niet wordt afgehaald, heeft het Gerecht eraan herinnerd dat de rechtszekerheid en de noodzaak om elke discriminatie of willekeurige behandeling bij de rechtsbedeling te vermijden zich ertegen verzetten dat wordt uitgegaan van het vermoeden dat de kennisgeving heeft plaatsgevonden bij het verstrijken van de bewaartermijn van de aangetekende brief die naar het adres van verzoeker is verzonden. Het Gerecht heeft tot slot geoordeeld dat het besluit ter kennis is gebracht bij e-mail (waarvan de ontvangst door verzoeker onverwijld is bevestigd), zodat de beroepstermijn is ingegaan op de datum van kennisgeving.
Arrest Barata/Europees Parlement van 3 maart 2021 (T‑723/18)

In een geding tussen de Republiek Moldavië en een Oekraïense onderneming is het Hof de vraag voorgelegd of een vordering uit een contract voor de verkoop van elektriciteit kan worden aangemerkt als „investering” in de zin van het Energiehandvest (EHV). Het Hof heeft geoordeeld dat de verwerving door een onderneming van een verdragsluitende partij bij het EHV van een vordering die voortvloeit uit een contract voor de levering van elektriciteit dat geen verband houdt met een investering, en die een onderneming van een staat die geen partij bij dat verdrag is, jegens een overheidsbedrijf van een andere verdragsluitende partij bij dat verdrag heeft, geen „investering” in de zin van het EHV is. Een vordering die voortvloeit uit een contract dat louter de verkoop van elektriciteit betreft, kan namelijk niet worden geacht te zijn verleend om een economische activiteit in de energiesector uit te oefenen. Hieruit volgt dat een contract dat louter betrekking heeft op de levering van elektriciteit die door andere marktdeelnemers wordt geproduceerd, een handelstransactie is die als zodanig geen investering kan vormen.
Arrest Moldavië/Komstroy van 2 september 2021 (C‑741/19)

In zijn op verzoek van het Europees Parlement uitgebrachte advies heeft het Hof aangegeven dat de Verdragen er niet aan in de weg staan dat de Raad het besluit over de sluiting door de Unie van het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (het zogeheten Verdrag van Istanbul) pas vaststelt nadat de lidstaten een „gemeenschappelijk akkoord” hebben bereikt, maar dat de Raad de procedure voor de sluiting van dat verdrag niet kan wijzigen door deze sluiting afhankelijk te maken van de voorafgaande constatering dat er sprake is van een dergelijk „gemeenschappelijk akkoord”. Het Hof heeft gepreciseerd wat de juiste materiële rechtsgrondslag is voor de vaststelling van de handeling van de Raad tot sluiting van het gedeelte van het Verdrag van Istanbul waarop de voorgenomen overeenkomst betrekking heeft. Het heeft eveneens verduidelijkt dat de sluitingshandeling in twee afzonderlijke besluiten kan worden opgesplitst wanneer dat objectief nodig blijkt.
Advies Verdrag van Istanbul van 6 oktober 2021 (1/19)

In het kader van door Luxemburg en Amazon ingestelde beroepen heeft het Gerecht het besluit van de Commissie nietig verklaard volgens hetwelk Luxemburg tussen 2006 en 2014 aan Amazon EU – dat destijds het hoofdkantoor van Amazon voor heel Europa was en in Luxemburg was gevestigd - met het Unierecht strijdige steun zou hebben verleend door deze onderneming door middel van tax rulings in staat te stellen om aanmerkelijk minder belasting te betalen dan andere ondernemingen. Volgens de Commissie moest Luxemburg van Amazon de onverschuldigde fiscale voordelen terugvorderen ten belope van een bedrag van circa 250 miljoen EUR, plus rente. In zijn arrest heeft het Gerecht vastgesteld dat de Commissie niet voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de belastbare inkomsten van Amazon EU kunstmatig waren verlaagd door middel van een overwaardering van de vergoeding voor het gebruik van bepaalde intellectuele-eigendomsrechten die zij aan een andere onderneming van het Amazon-concern had betaald.
Arrest Luxemburg en Amazon/Commissie van 12 mei 2021 (T‑816/17 e.a.)

Het Gerecht heeft het beroep verworpen dat Luxemburg en de energieleverancier Engie hadden ingesteld tegen het besluit waarbij de Commissie had vastgesteld dat Luxemburg met het Unierecht strijdige staatssteun aan Engie had verleend door twee in Luxemburg gevestigde vennootschappen van deze groep door middel van tax rulings in staat te stellen de belasting over nagenoeg al hun winst te ontwijken. Volgens de Commissie moest Luxemburg circa 120 miljoen EUR aan niet-betaalde belastingen, plus rente, terugvorderen. In zijn arrest tot bevestiging van dit besluit heeft het Gerecht onderstreept dat Luxemburg heeft nagelaten vast te stellen dat Engie rechtsmisbruik heeft gepleegd, hoewel aan alle criteria hiervoor was voldaan.
Arrest Luxemburg e.a./Commissie van 12 mei 2021 (T‑516/18 e.a.)

Het Gerecht heeft de geldigheid van een driedimensionaal merk in de vorm van een lippenstift erkend. Het heeft dan ook het besluit van het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO) tot afwijzing van de aanvraag tot inschrijving van dit teken als Uniemerk ter aanduiding van lippenstiften nietig verklaard. Volgens het Gerecht heeft het aangevraagde merk onderscheidend vermogen, omdat het significant afwijkt van de norm en van wat gangbaar is in de betrokken sector, doordat de stift een conische vorm heeft in plaats van een cilindrische vorm die rechtop kan worden gezet.
Arrest Guerlain van 14 juli 2021 (T‑488/20)

Het Gerecht heeft geoordeeld dat een audiobestand met het geluid dat ontstaat bij het openen van een drankblikje, gevolgd door een stilte en gebruis, niet als Uniemerk kan worden ingeschreven voor onder meer dranken, aangezien het geen onderscheidend vermogen heeft. Het Gerecht deelt daarmee de zienswijze van het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO) en herinnert eraan dat een klankteken onderscheidend vermogen moet hebben om door de consument te kunnen worden opgevat als merk en niet als element van functionele aard of als aanduiding zonder eigen intrinsieke kenmerken.
Arrest Ardagh Metal Beverage Holdings van 7 juli 2021 (T‑668/19)

Het Gerecht heeft het beroep verworpen dat de vennootschap Chanel had ingesteld tegen de aanvraag tot inschrijving van een merk die de vennootschap Huawei had ingediend bij het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO). Het heeft namelijk geoordeeld dat de betrokken beeldtekens niet overeenstemmend zijn. Volgens het Gerecht moeten de merken worden vergeleken zoals zij geregistreerd of aangevraagd zijn, zonder dat de oriëntatie ervan wordt gewijzigd. Het loutere feit dat de betrokken merken elk uit twee met elkaar verbonden elementen bestaan, betekent niet dat er sprake is van overeenstemmende merken, ook al delen zij de geometrische basisvorm van een cirkel die rondom deze elementen is aangebracht.
Arrest Chanel SAS van 21 april 2021 (T‑44/20)

Het Gerecht heeft zich uitgesproken over de mogelijkheid voor een Britse advocaat om een partij te vertegenwoordigen in een geding dat bij het Gerecht aanhangig is gemaakt in het kader van een tegen een besluit van het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO) ingesteld beroep. Het heeft herinnerd aan de twee cumulatieve voorwaarden waaraan moet zijn voldaan opdat een persoon andere partijen dan lidstaten en instellingen van de Unie rechtsgeldig kan vertegenwoordigen voor de rechterlijke instanties van de Unie: ten eerste moet die persoon de hoedanigheid van advocaat hebben en ten tweede moet hij bevoegd zijn om op te treden voor een rechterlijke instantie van een lidstaat of van een andere partij bij de EER-Overeenkomst. Het beroep was ingesteld na 31 december 2020, de datum waarop de overgangsperiode voorafgaand aan de definitieve uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie afliep, en viel niet onder een van de in het Terugtrekkingsakkoord bedoelde gevallen waarin een advocaat die bevoegd is om op te treden voor de rechterlijke instanties van het Verenigd Koninkrijk maar die niet heeft aangetoond dat hij tevens bevoegd is om op te treden voor een rechterlijke instantie van een lidstaat of van een andere staat die partij is bij de EER-Overeenkomst, een partij voor de rechterlijke instanties van de Unie kan vertegenwoordigen. Het beroep werd derhalve niet-ontvankelijk verklaard.
Beschikking Daimler/EUIPO van 7 december 2021 (T‑422/21)

Het Hof heeft geoordeeld dat wanneer de auteursrechthouder beperkende maatregelen tegen framing heeft getroffen of opgelegd, de opneming van een werk op een website van een derde door middel van die techniek een terbeschikkingstelling van dat werk aan een nieuw publiek vormt. Voor deze mededeling aan het publiek is derhalve de toestemming van de auteursrechthouder nodig.
Arrest VG Bild-Kunst van 9 maart 2021 (C‑392/19)

Het Hof heeft de voorwaarden verduidelijkt waaronder een online platform (in casu YouTube en Cyando) aansprakelijk kon worden gesteld in het kader van de regeling zoals die van kracht was vóór de invoering van de regeling van de nieuwe richtlijn inzake auteursrechten van 2019. Het Hof was van oordeel dat de exploitanten van dergelijke platforms in beginsel zelf geen mededeling aan het publiek verrichten van auteursrechtelijk beschermde content die hun gebruikers illegaal online plaatsen. Zij kunnen echter wel aansprakelijk worden gesteld voor mededelingen die in strijd met het auteursrecht zijn verricht, indien zij niet louter het platform ter beschikking stellen, maar er daarnaast toe bijdragen dat het publiek toegang tot die content wordt verstrekt.
Arrest YouTube van 22 juni 2021 (C‑682/18)

In deze zaak werden de internetverbindingen van klanten van Telenet gebruikt om films uit de catalogus van de onderneming Mircom op een peer-to-peernetwerk te delen. Het Hof heeft geoordeeld dat de bescherming van de rechten van de houder van intellectuele-eigendomsrechten de systematische registratie van de IP-adressen van gebruikers en de mededeling van hun namen en postadressen aan de houder of aan een derde om een schadevordering mogelijk te maken kan rechtvaardigen. Het door de houder van intellectuele-eigendomsrechten ingediende verzoek om informatie mag echter geen misbruik vormen en moet gerechtvaardigd en evenredig zijn.
Arrest M.I.C.M. van 17 juni 2021 (C‑597/19)

De eigenaar van een aantal tapasbars in Spanje maakte gebruik van het teken CHAMPANILLO om zijn horeca-etablissementen aan te duiden en te promoten. In zijn reclame-uitingen stonden twee klinkende glazen met een mousserende drank afgebeeld. Het Comité Interprofessionnel du Vin (CIVC), een orgaan dat de belangen van de champagneproducenten behartigt, wilde het gebruik van de benaming „champanillo” (dat in het Spaans „kleine champagne” betekent) doen verbieden omdat het gebruik van dit teken inbreuk zou maken op de beschermde oorsprongsbenaming (BOB) „Champagne”. Het Hof heeft gepreciseerd dat de bescherming die producten met een BOB genieten zich uitstrekt tot verboden handelingen die betrekking hebben op zowel producten als diensten.
Arrest Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne van 9 september 2021 (C‑783/19)

Het Hof heeft beslist dat de toegang voor strafrechtelijke doeleinden tot een reeks elektronischecommunicatiegegevens, meer bepaald verkeers- of locatiegegevens, waaruit precieze conclusies over de persoonlijke levenssfeer van de gebruikers kunnen worden getrokken, slechts kan worden verleend ter bestrijding van ernstige criminaliteit of ter voorkoming van ernstige bedreigingen van de openbare veiligheid. Het recht van de Unie verzet zich bovendien tegen een nationale regeling die het openbaar ministerie de bevoegdheid toekent om een overheidsinstantie toegang tot die gegevens te verlenen om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen.
Arrest H. K/Prokuratuur van 2 maart 2021 (C‑746/18)

In een zaak over de bescherming van persoonsgegevens waarbij Facebook Ireland betrokken was, heeft het Hof een arrest gewezen waarin het de voorwaarden heeft verduidelijkt waaronder de nationale toezichthoudende autoriteiten hun bevoegdheden inzake grensoverschrijdende gegevensverwerking kunnen uitoefenen: een dergelijke autoriteit kan onder bepaalde voorwaarden haar bevoegdheid uitoefenen om elke vermeende inbreuk op de algemene verordening gegevensbescherming (AVG) voor een rechterlijke instantie van een lidstaat te brengen, ook al is zij niet de leidende autoriteit voor die verwerking. Het Hof heeft tevens geoordeeld dat Facebook Ireland de internetgebruikers onvoldoende had geïnformeerd over de verzameling en het gebruik van de hen betreffende informatie, en dat de door hen gegeven toestemming voor die gegevensverwerking ongeldig was.
Arrest Facebook Ireland e.a. van 15 juni 2021 (C‑645/19)

In het kader van de verwerking van biologische levensmiddelen, zoals biologische rijst- en sojadranken, met de bedoeling deze met calcium te verrijken, heeft het Hof de toevoeging van het wier lithothamnium calcareum (lithothamnium) verboden. Het wees erop dat het Unierecht in strikte regels voor de toevoeging van mineralen, zoals calcium, bij de productie van biologische levensmiddelen voorziet. Indien het gebruik van dit wierpoeder als niet-biologisch ingrediënt van agrarische oorsprong werd toegestaan, zou dit er volgens het Hof op neerkomen dat de producenten van deze levensmiddelen deze regels zouden kunnen omzeilen.
Arrest Natumi GmbH/Land Nordrhein-Westfalen van 29 april 2021 (C‑815/19)

Het Hof heeft geoordeeld dat de loutere omleiding van een vlucht naar een andere luchthaven die dicht bij de oorspronkelijk geboekte luchthaven is gelegen, geen recht op een vaste compensatie geeft. Wel moet de luchtvaartmaatschappij de passagier uit eigen beweging aanbieden om de kosten te dragen voor het vervoer naar de luchthaven waarvoor was geboekt of, in voorkomend geval, naar een andere met hem overeengekomen nabijgelegen bestemming. Om te worden vrijgesteld van haar verplichting om passagiers te compenseren in geval van langdurige vertraging bij aankomst van een vlucht, kan de luchtvaartmaatschappij zich beroepen op een buitengewone omstandigheid waardoor niet de vertraagde vlucht is getroffen, maar een eerdere vlucht die zijzelf met hetzelfde luchtvaartuig heeft uitgevoerd.
Arrest WZ/Austrian Airlines AG van 22 april 2021 (C‑826/19)

Het Hof heeft voor recht verklaard dat een staking die wordt georganiseerd door een vakbond van het personeel van een luchtvaartmaatschappij en die onder meer bedoeld is om een loonsverhoging te verkrijgen, geen „buitengewone omstandigheid” vormt die de luchtvaartmaatschappij ontslaat van haar verplichting om een compensatie bij annulering of langdurige vertraging te betalen. Het feit dat een dergelijke met inachtneming van de nationale wettelijke voorschriften georganiseerde staking niet als een buitengewone omstandigheid kan worden aangemerkt, doet geen afbreuk aan de vrijheid van ondernemerschap van de luchtvaartmaatschappij, noch aan haar recht op eigendom en haar recht op collectieve onderhandelingen.
Arrest Airhelp Ltd/Scandinavian Airlines System SAS van 23 maart 2021 (C‑28/20)

Het Hof heeft geoordeeld dat een lidstaat van de eurozone zijn overheidsdiensten kan verplichten om betalingen in contanten te aanvaarden. De lidstaat kan deze betalingsmogelijkheid echter beperken om redenen van openbaar belang, met name wanneer betaling in contanten voor de betrokken overheidsdiensten tot onredelijke kosten kan leiden wegens het zeer grote aantal bijdrageplichtigen. Het Hof heeft eveneens gepreciseerd dat de verplichting om bankbiljetten te aanvaarden kan worden beperkt om redenen van openbaar belang, op voorwaarde dat deze beperkingen evenredig zijn aan de nagestreefde doelstelling van openbaar belang, wat onder meer inhoudt dat andere rechtsgeldige middelen beschikbaar moeten zijn voor het vereffenen van financiële schulden.
Arrest Johannes Dietrich en Norbert Häring/Hessischer Rundfunk van 26 januari 2021 (C‑422/219 en C‑423/19)

Het Hof heeft beslist dat de Hongaarse regeling die verbiedt dat een leningsovereenkomst in vreemde valuta nietig wordt verklaard omdat deze een oneerlijk beding inzake een wisselkoersverschil bevat verenigbaar met het Unierecht is, voor zover deze regeling het mogelijk maakt om de situatie waarin de consument zich zonder dat oneerlijke beding zou hebben bevonden, juridisch en feitelijk te herstellen, zelfs wanneer nietigverklaring van de overeenkomst voordeliger zou zijn geweest voor de consument. Bovendien kan de wil die de betrokken consument kenbaar heeft gemaakt, geen voorrang hebben boven de – door de nationale rechter te verrichten – beoordeling van de vraag of de Hongaarse nationale regeling het daadwerkelijk mogelijk maakt om de situatie van deze consument juridisch en feitelijk te herstellen.
Arrest OTP Jelzálogbank e.a. van 2 september 2021 (C‑932/19)

In een zaak waarin de Ierse scheepvaartmaatschappij Irish Ferries in 2018 alle overtochten gedurende het gehele seizoen had moeten annuleren als gevolg van de vertraagde oplevering van een nieuw schip en omdat er geen vervangend schip kon worden gevonden, heeft het Hof een aantal bepalingen betreffende de rechten van passagiers die over zee en binnenwateren reizen (annulering, compensatie, prijs van het vervoerbewijs ...) verduidelijkt. Het was onder meer van oordeel dat de verplichtingen tot het aanbieden van vervangend vervoer en het vergoeden van de geleden schade in geval van annulering van een vervoersdienst evenredig zijn in verhouding tot het doel dat wordt nagestreefd door de ter zake toepasselijke verordening.
Arrest Irish Ferries van 2 september 2021 (C‑570/19)

Het Hof heeft zich uitgesproken over de zogeheten „zero-rating”-tariefoptie voor internet. Dit is een handelspraktijk waarbij een internetprovider een nultarief of een gunstiger tarief toepast op het gehele of een deel van het dataverkeer dat verband houdt met een toepassing of een categorie specifieke toepassingen die door de partners van die internetprovider worden aangeboden. Het was van oordeel dat dergelijke tariefopties in strijd zijn met de verordening betreffende open-internettoegang en dat hetzelfde geldt voor beperkingen op bandbreedte, tethering of roaming die voortvloeien uit de activering van een dergelijke optie.
Arresten Vodafone en Telekom Deutschland van 2 september 2021 (C‑854/19 e.a.)

Aan het Hof werd een zaak voorgelegd met betrekking tot een minderjarig kind dat een burger van de Unie is en wiens door de gastlidstaat opgestelde geboorteakte twee personen van hetzelfde geslacht als ouders aanwijst. Het Hof heeft geoordeeld dat de lidstaat waarvan dit kind onderdaan is, verplicht is om hem een identiteitskaart of een paspoort te verstrekken zonder te vereisen dat zijn nationale autoriteiten eerst een geboorteakte opstellen. Deze lidstaat is tevens verplicht om het door de gastlidstaat afgegeven document te erkennen waarmee dat kind met elk van zijn beide ouders het recht kan uitoefenen om vrij op het grondgebied van de Unie te reizen en te verblijven.
Arrest Stolichna obshtina, rayon „Pancharevo“ van 14 december 2021 (C‑490/20)

In het kader van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie is in de Britse regelgeving een nieuwe regeling voor Unieburgers opgenomen die de verlening van een verblijfsrecht niet afhankelijk stelt van de voorwaarde dat zij over voldoende bestaansmiddelen beschikken. Aan Unieburgers wordt echter wel het recht op sociale bijstand in de vorm van een zogeheten „universeel krediet” ontzegd. Het Hof heeft voor recht verklaard dat deze regeling verenigbaar is met het in het Unierecht gewaarborgde beginsel van gelijke behandeling. De bevoegde nationale autoriteiten moeten wel nagaan of de weigering om dergelijke socialebijstandsprestaties toe te kennen de Unieburger en zijn kinderen niet blootstelt aan een risico van schending van hun grondrechten.
Arrest The Department for Communities in Northern Ireland van 15 juli 2021 (C‑709/20)

Het Hof heeft de criteria verduidelijkt aan de hand waarvan moet worden beoordeeld of een uitzendbureau op het grondgebied van de lidstaat waar het gevestigd is, normaliter „substantiële werkzaamheden” verricht „die verder gaan dan louter intern beheer”. Volgens het Hof „verricht” een uitzendbureau „zijn werkzaamheden normaliter” in een lidstaat als het een aanzienlijk deel van zijn werkzaamheden bestaande in de terbeschikkingstelling van uitzendkrachten verricht voor inlenende ondernemingen die in diezelfde lidstaat zijn gevestigd en aldaar hun activiteiten uitoefenen. Het volstaat niet dat een uitzendbureau zich in zijn lidstaat van vestiging bezighoudt met de werving en selectie van uitzendkrachten om het te kunnen beschouwen als een uitzendbureau dat daar „substantiële werkzaamheden” verricht.
Arrest Team Power Europe van 3 juni 2021 (C‑784/19)

Er zijn twee zaken aanhangig gemaakt met betrekking tot werkneemsters van islamitische overtuiging die hebben besloten een hoofddoek op de werkplek te dragen. Volgens het Hof kan het door de werkgever uitgevaardigde verbod op het dragen van elke zichtbare uitingsvorm van politieke, levensbeschouwelijke of religieuze overtuigingen op het werk worden gerechtvaardigd door een werkelijke behoefte van de werkgever om neutraal over te komen bij zijn klanten of om sociale conflicten te voorkomen. De nationale rechterlijke instanties mogen in het kader van de afstemming tussen de betrokken rechten echter rekening houden met de context van hun eigen lidstaat en met nationale bepalingen die gunstiger zijn voor de bescherming van de godsdienstvrijheid.
Arrest WABE en MH Müller Handel van 15 juli 2021 (C‑804/18 en C‑341/19)

In april 2020 heeft Duitsland bij de Commissie individuele steun aangemeld ten gunste van luchtvaartmaatschappij Condor Flugdienst GmbH in de vorm van twee leningen ten bedrage van 550 miljoen EUR, waarvoor een staatsgarantie en rentesubsidie werden verleend. Het Gerecht heeft het besluit van de Commissie tot goedkeuring van de staatssteun nietig verklaard wegens ontoereikende motivering. Gelet op de door de COVID-19-pandemie gekenmerkte economische en sociale context zijn de gevolgen van de nietigverklaring echter opgeschort in afwachting van een nieuw besluit van de Commissie.
Arrest Ryanair/Commissie (Condor – COVID-19) van 9 juni 2021 (T‑665/20)

Het Gerecht heeft de steunregeling in de vorm van een garantieregeling voor leningen aan luchtvaartmaatschappijen met een Zweedse exploitatievergunning die Zweden had ingevoerd om een ernstige verstoring van de economie van deze lidstaat gedurende de COVID-19-pandemie op te heffen, in overeenstemming met het Unierecht verklaard. De regeling is meer specifiek bedoeld voor luchtvaartmaatschappijen die op 1 januari 2020 in het bezit waren van een vergunning om commerciële luchtvaartactiviteiten te verrichten, met uitzondering van luchtvaartmaatschappijen die chartervluchten uitvoeren.
Arrest Ryanair DAC/Commissie van 19 februari 2021 (T‑238/20)

Het Gerecht heeft de steunregeling in de vorm van uitstel van betaling van belastingen die Frankrijk voor luchtvaartmaatschappijen met een Franse vergunning in het leven had geroepen, bekrachtigd. Deze steunregeling, die betrekking heeft op de maandelijks te betalen burgerluchtvaartbelasting en de solidariteitsbelasting op vliegtickets gedurende de periode van maart tot en met december 2020, is door het Gerecht namelijk passend geoordeeld om de economische schade als gevolg van de COVID-19-pandemie te herstellen en levert dus geen met het Unierecht strijdige discriminatie op.
Arrest Ryanair DAC/Commissie van 17 februari 2021 (T‑259/20)

Het Gerecht heeft de steunmaatregelen bekrachtigd die Zweden en Denemarken ten gunste van SAS hadden getroffen in de vorm van twee doorlopende kredietlijnen van elk maximaal 1,5 miljard Zweedse kronen (SEK) voor de schade die deze vliegtuigmaatschappij leed door de annulering of omboeking van vluchten naar aanleiding van de reisbeperkingen die voortvloeien uit de COVID-19-pandemie. Aangezien SAS in deze twee lidstaten een aanzienlijk groter marktaandeel heeft dan haar grootste concurrent, levert de steun volgens het Gerecht geen onrechtmatige discriminatie op.
Arresten Ryanair DAC/Commissie van 14 april 2021 (T‑378/20 en T‑379/20)

Het Gerecht heeft geoordeeld dat de garantie die Finland ten gunste van Finnair heeft verstrekt zodat deze luchtvaartmaatschappij bij een pensioenfonds een lening van 600 miljoen EUR kon verkrijgen ter dekking van haar behoefte aan werkkapitaal als gevolg van de COVID-19-pandemie, in overeenstemming met het Unierecht is. De garantie was noodzakelijk, aangezien Finnair failliet dreigde te gaan wegens de plotse terugval van haar activiteiten en de onmogelijkheid om haar liquiditeitsbehoefte te dekken via de kredietmarkt.
Arrest Ryanair DAC/Commissie van 14 april 2021 (T‑388/20)

Het Gerecht heeft het besluit van de Commissie bekrachtigd waarbij het aan Spanje werd toegestaan om een fonds op te richten ter ondersteuning van de solvabiliteit van niet-financiële ondernemingen die hun voornaamste activiteitencentrum in Spanje hebben, als systeemrelevant of strategisch voor de Spaanse economie worden beschouwd en tijdelijk met moeilijkheden te kampen hadden als gevolg van de COVID-19-pandemie. Het onderstreepte dat de betrokken maatregel, die bestemd is voor de vaststelling van herkapitalisatiemaatregelen en waarvoor 10 miljard EUR is uitgetrokken, weliswaar een staatssteunregeling vormt, maar evenredig en niet-discriminerend is.
Arrest Ryanair DAC/Commissie van 19 mei 2021 (T‑628/20)

De Commissie heeft in verschillende besluiten geconstateerd dat een scheidsrechterlijke uitspraak waarbij een vermeend preferentieel elektriciteitstarief was vastgesteld dat aluminiumproducent Mytilinaios aan DEI (een Griekse producent en leverancier van elektriciteit) diende te betalen, niet neerkwam op de verstrekking van een voordeel. Het Gerecht heeft deze besluiten nietig verklaard en overwogen dat de Commissie zorgvuldig, toereikend en omstandig had moeten onderzoeken of bij de scheidsrechtelijke uitspraak een voordeel aan Mytilinaios was toegekend, en daartoe complexe economische en technische beoordelingen had moeten verrichten.
Arrest DEI/Commissie van 22 september 2021 (T‑639/14 e.a.)

Een coöperatieve vereniging en een aantal zelfstandige vissers hebben beroep ingesteld tegen het besluit van de Commissie om geen bezwaar te maken tegen de steun in verband met de bouw van de eerste offshore windmolenparken in Frankrijk. Het Gerecht heeft verklaard dat zij niet bevoegd zijn om een dergelijk beroep in te stellen, omdat zij zich ten eerste niet in een concurrentieverhouding met de exploitanten van deze windmolenparken bevinden en ten tweede niet hebben aangetoond dat deze steun hun situatie concreet dreigt te beïnvloeden.
Arrest CAPA e.a./Commissie van 15 september 2021 (T‑777/19)

In het kader van een geding tussen een voormalig onderofficier in het Sloveense leger en het ministerie van Defensie over de bezoldiging van zijn wachtdienst heeft het Hof de gevallen gepreciseerd waarin de richtlijn betreffende de organisatie van de arbeidstijd niet van toepassing is op de activiteiten van militairen. Verder heeft het vastgesteld dat deze richtlijn zich er niet tegen verzet dat een wachtdienst gedurende welke een militair verplicht is om in de kazerne te blijven waar hij is geplaatst, maar daar geen daadwerkelijke arbeid verricht, op een andere wijze wordt bezoldigd dan voor een wachtdienst gedurende welke hij daadwerkelijk arbeid verricht.
Arrest Ministrstvo za obrambo van 15 juli 2021 (C‑742/19)

In een prejudiciële zaak die aanhangig was gemaakt door een Luxemburgse rechterlijke instantie, heeft het Hof uitlegging gegeven aan de richtlijn tot uitvoering van de herziene raamovereenkomst inzake ouderschapsverlof. Het heeft opgemerkt dat een lidstaat het recht op ouderschapsverlof niet afhankelijk mag stellen van de voorwaarde dat de ouder de hoedanigheid van werknemer had op het moment van de geboorte of adoptie van zijn kind. Wel mag een lidstaat voorschrijven dat de ouder gedurende een periode van ten minste twaalf maanden onmiddellijk voorafgaand aan het begin van dit ouderschapsverlof ononderbroken is tewerkgesteld.
Arrest XI/Caisse pour l’avenir des enfants van 25 februari 2021 (C‑129/20)

In Italië is de toekenning van een geboortetoelage en een moederschapsuitkering geweigerd aan meerdere onderdanen van derde landen die in het bezit waren van een gecombineerde arbeidsvergunning die zij krachtens de nationale wetgeving tot omzetting van een richtlijn van de Unie hadden verkregen, omdat deze personen niet de status van langdurig ingezetene hadden. Naar aanleiding van een prejudicieel verzoek van de Corte costituzionale (grondwettelijk hof, Italië) heeft het Hof geoordeeld dat deze onderdanen van derde landen recht hadden op de uitkeringen waarin de Italiaanse regelgeving voorziet.
Arrest O. D. e.a./Istituto nazionale della previdenza sociale (INPS) van 2 september 2021 (C‑350/20)

In 2016 heeft de Europese Bankautoriteit (EBA) richtsnoeren inzake producttoezicht- en governanceregelingen voor retailbanken uitgevaardigd. In een op haar website gepubliceerde kennisgeving heeft de Autorité de contrôle prudentiel et de résolution (ACPR, Frankrijk) verklaard zich aan deze richtsnoeren te zullen houden, waarmee deze van toepassing werden op alle financiële instellingen die aan haar toezicht waren onderworpen. De Fédération bancaire française (FBF) heeft de Franse raad van state om nietigverklaring van deze kennisgeving verzocht omdat de EBA niet bevoegd zou zijn om dergelijke richtsnoeren uit te vaardigen. Deze rechterlijke instantie heeft het Hof prejudiciële vragen gesteld over de rechtsmiddelen die openstaan om het toezicht op de rechtmatigheid van de omstreden richtsnoeren te verzekeren en over de geldigheid ervan. Het Hof heeft verklaard dat deze geldigheid kan worden getoetst in het kader van de prejudiciële verwijzingsprocedure en dat de richtsnoeren geldig zijn.
Arrest FBF van 15 juli 2021 (C‑911/19)

Gelet op de verslechtering van de toestand op het gebied van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten heeft de Raad van de Europese Unie in 2017 een verordening vastgesteld waarbij beperkende maatregelen aan Venezuela zijn opgelegd. Dit land heeft het Gerecht vervolgens om nietigverklaring van deze maatregelen verzocht, maar het Gerecht was van oordeel dat Venezuela geen procesbevoegdheid had en dus niet tegen deze verordening kon opkomen. In het kader van de daartegen ingestelde hogere voorziening heeft het Hof daarentegen geoordeeld dat deze lidstaat wel degelijk kon opkomen tegen een verordening die beperkende maatregelen jegens deze lidstaat invoert, en heeft het de zaak dan ook terugverwezen naar het Gerecht voor een uitspraak ten gronde op het beroep tot nietigverklaring.
Arrest Venezuela/Raad van 22 juni 2021 (C‑872/19)