Działalność sądownicza

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że system odpowiedzialności dyscyplinarnej obowiązujący sędziów Sądu Najwyższego (Polska) i sędziów sądów powszechnych jest niezgodny z prawem Unii. Komisja Europejska wniosła do Trybunału Sprawiedliwości skargę o stwierdzenie, że poprzez ten nowy system odpowiedzialności dyscyplinarnej, a w szczególności poprzez utworzenie nowej Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, Polska naruszyła prawo Unii. Trybunał Sprawiedliwości uwzględnił wszystkie zarzuty Komisji – zważywszy na szerszy kontekst niedawnych poważnych reform dotyczących organizacji sądownictwa w Polsce i splot czynników towarzyszących powstaniu tej nowej izby, stwierdził on w szczególności, że izba ta nie daje wszelkich gwarancji bezstronności i niezawisłości oraz nie jest odporna na bezpośrednie lub pośrednie wpływy polskiej władzy ustawodawczej i wykonawczej.
Wyrok Komisja/Polska z dnia 15 lipca 2021 r. (C‑791/19)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że przeniesienie sędziego bez jego zgody do innego sądu lub wydziału sądu może naruszać zasady nieusuwalności i niezawisłości sędziów. Ponadto postanowienie, na mocy którego organ orzekający w ostatniej instancji i w składzie jednego sędziego odrzucił odwołanie sędziego przeniesionego wbrew swej woli, należy uznać za niebyłe, jeśli powołanie takiego jednoosobowego składu nastąpiło z rażącym naruszeniem podstawowych norm regulujących ustanawianie i funkcjonowanie danego systemu sądownictwa.
Wyrok W. Ż. (Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego – Powołanie) z dnia 6 października 2021 r. (C‑487/19)

Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że niezawisłość i bezstronność sędziów, a także domniemanie niewinności mogą być zagrożone przez obowiązujący obecnie w Polsce system, który między innymi zezwala ministrowi sprawiedliwości na delegowanie sędziów do sądów karnych wyższej instancji i do odwołania ich z tego delegowania w każdym czasie i bez uzasadnienia. Brak kryteriów delegowania stwarza ryzyko politycznej kontroli treści orzeczeń sądowych, zwłaszcza że minister ów pełni również funkcję prokuratora generalnego.
Wyrok Postępowania karne przeciwko WB i in. z dnia 16 listopada 2021 r. (C‑748/19 i in.)

Trybunał Sprawiedliwości rozpatrywał szereg spraw dotyczących kontynuacji reformy wymiaru sprawiedliwości w dziedzinie walki z korupcją w Rumunii. Chodziło o kwestię, czy stosowanie orzecznictwa będącego rezultatem różnych orzeczeń rumuńskiego trybunału konstytucyjnego, dotyczących przepisów procedury karnej mających zastosowanie w dziedzinie nadużyć finansowych i korupcji, może naruszać prawo Unii. Trybunał Sprawiedliwości potwierdził, że zasada pierwszeństwa prawa Unii wymaga, aby sądy krajowe dysponowały uprawnieniem do pominięcia orzeczenia sądu konstytucyjnego sprzecznego z prawem Unii, bez obawy o pociągnięcie sędziów krajowych do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Prawo Unii stoi na przeszkodzie stosowaniu orzecznictwa trybunału konstytucyjnego prowadzącego do uchylania wyroków wydanych przez składy orzekające utworzone jakoby niezgodnie z prawem w zakresie, w jakim w połączeniu z przepisami prawa krajowego dotyczącymi przedawnienia tworzy ono systemowe ryzyko bezkarności czynów stanowiących poważne przestępstwa nadużyć finansowych.
Wyrok Euro Box Promotion i in. z dnia 21 grudnia 2021 r. (C‑357/19 i in.)

W sprawie prejudycjalnej wniesionej przez sąd węgierski Trybunał Sprawiedliwości orzekł w przedmiocie zgodności uregulowania węgierskiego z dyrektywą Unii dotyczącą prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym. Ponieważ węgierski sąd najwyższy orzekł, że wniosek do Trybunału Sprawiedliwości o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym był niezgodny z prawem, Trybunał zaznaczył także, że system współpracy między sądami krajowymi a Trybunałem stoi na przeszkodzie temu, by sąd najwyższy państwa członkowskiego stwierdził niezgodność z prawem wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez sąd niższej instancji. Prawo Unii stoi ponadto na przeszkodzie wszczęciu postępowania dyscyplinarnego przeciwko sędziemu krajowemu z tego powodu, że zwrócił się on do Trybunału z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – takie postępowanie może zniechęcić ogół sądów krajowych do wnoszenia odesłań prejudycjalnych, co mogłoby zagrozić jednolitemu stosowaniu prawa Unii.
Wyrok IS z dnia 23 listopada 2021 r. (C‑564/19)

Sąd oddalił wniesioną przez Altice Europe, międzynarodową spółkę telekomunikacyjną i telewizyjną, skargę na decyzję Komisji, na mocy której nałożono na tę spółkę grzywny w łącznej wysokości 124,5 mln EUR w związku z przejęciem PT Portugal. Komisja zarzuciła Altice Europe naruszenie obowiązku zgłoszenia koncentracji, a także nieprzestrzeganie zakazu wprowadzania koncentracji w życie przed zgłoszeniem jej Komisji i wydaniem przez nią zezwolenia. Sąd nakazał jednak obniżenie grzywny o 6,22 mln EUR w części dotyczącej uchybienia obowiązkowi zgłoszenia koncentracji.
Wyroki Altice Europe/Commission du 22 septembre 2021 (T‑425/18)

Sąd utrzymał w mocy decyzje Komisji zezwalające na koncentracje dotyczące nabycia przez easyJet i Lufthansę niektórych aktywów grupy Air Berlin. Sąd oddalił skargę przewoźnika lotniczego Polskie Linie Lotnicze „LOT”, będącego konkurentem obu przedsiębiorstw biorących udział w koncentracjach, podkreślając w szczególności, że Komisja może zdefiniować właściwe rynki w odniesieniu do par miast w punkcie wylotu lub przylotu, do których przypisane były przydziały czasu na start lub lądowanie Air Berlin, zamiast badać indywidualnie każdy z rynków, na których obecne były Air Berlin oraz, odpowiednio, Lufthansa i easyJet.
Wyroki Polskie Linie Lotnicze „LOT”/Komisja z dnia 20 października 2021 r. (T‑240/18 i T‑296/18)

Sąd utrzymał w mocy decyzję Komisji, zgodnie z którą Google nadużył pozycji dominującej, promując w wynikach wyszukiwania własną porównywarkę cenową poprzez uprzywilejowaną prezentację i pozycjonowanie w stosunku do wyników porównywarek konkurencyjnych. Sąd potwierdził również wysokość grzywny ustalonej przez Komisję na kwotę 2,42 mld euro, z czego 523,5 mln EUR nałożono na Google solidarnie z jego spółką dominującą Alphabet.
Wyrok Google i Alphabet/Komisja (Google Shopping) z dnia 10 listopada 2021 r. (T‑612/17)

W latach 1997–1999 spółka Sumal nabyła dwie ciężarówki od Mercedes Benz Trucks España (MBTE), będącej spółką zależną grupy Daimler, której spółką dominującą jest Daimler AG. Decyzją z 2016 r. Komisja Europejska stwierdziła naruszenie przez Daimler AG przepisów prawa Unii zakazujących karteli poprzez zawarcie w okresie od stycznia 1997 r. do stycznia 2011 r. porozumień z czternastoma innymi europejskimi producentami samochodów ciężarowych, dotyczących ustalania cen i podnoszenia cen brutto samochodów ciężarowych w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG). W następstwie tej decyzji Sumal wystąpił przeciwko MBTE z powództwem o odszkodowanie za szkody poniesione w wyniku tego kartelu. Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że poszkodowany w wyniku naruszenia prawa konkurencji Unii popełnionego przez spółkę dominującą może żądać od jej spółki zależnej naprawienia powstałej w związku z tym szkody, ale musi udowodnić, że obie spółki stanowiły jednostkę gospodarczą w chwili naruszenia i że spółka zależna działa na rynku, którego dotyczy naruszenie.
Wyrok Sumal z dnia 6 października 2021 r. (C‑882/19)

Połowy z wykorzystaniem prądu elektrycznego zostały zakazane na mocy nowych przepisów przyjętych w 2019 r. przez Parlament Europejski i Radę. Niderlandy zwróciły się do Trybunału Sprawiedliwości o stwierdzenie nieważności tych przepisów, argumentując między innymi, że prawodawca Unii nie oparł się na najlepszych dostępnych opiniach naukowych dotyczących wpływu eksploatacji soli w Morzu Północnym na środowisko. Trybunał Sprawiedliwości oddalił tę skargę i potwierdził ważność tych przepisów – prawodawcy Unii przysługuje w tej dziedzinie szeroki zakres uznania i nie musi on opierać swoich decyzji legislacyjnych wyłącznie na opiniach naukowych i technicznych.
Wyrok Niderlandy/Rada Unii Europejskiej i Parlament Europejski z dnia 15 kwietnia 2021 r. (C‑733/19)

Jeśli chodzi o zezwolenie na polowanie przy pomocy lepów, Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że państwo członkowskie (w tym przypadku Francja) nie może zezwolić na stosowanie metody chwytania ptactwa pociągającej za sobą przyłów, jeżeli może ona spowodować u danych gatunków uszkodzenia inne niż znikome. Tradycyjny charakter takiej metody nie jest sam w sobie wystarczający, aby wykluczyć inne zadowalające rozwiązania. Trybunał Sprawiedliwości określił warunki, na jakich można wprowadzić odstępstwa od ustanowionego w dyrektywie ptasiej zakazu stosowania niektórych metod chwytania ptaków chronionych.
Wyrok One Voice et Ligue pour la protection des oiseaux (LPO)/Ministre de la Transition écologique et solidaire z dnia 17 marca 2021 r. (C‑900/19)

W skardze o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wniesionej przez Komisję przeciwko Węgrom w związku z systematycznym i trwałym przekraczaniem wartości dopuszczalnych dla pyłu zawieszonego PM10 Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że Węgry naruszyły przepisy prawa Unii dotyczące jakości otaczającego powietrza i uchybiły zobowiązaniom zapewnienia na całym terytorium kraju przestrzegania dziennej wartości dopuszczalnej dla pyłu zawieszonego PM10 oraz możliwie najkrótszego okresu, w którym wartość ta jest przekraczana.
Wyrok Komisja/Węgry z dnia 3 lutego 2021 r. (C‑637/18)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że Niemcy naruszały w latach 2010–2016 dyrektywę w sprawie jakości powietrza, systematycznie i trwale przekraczając wartości dopuszczalne dla dwutlenku azotu (NO₂). Niemcy naruszyły również obowiązek przyjęcia w odpowiednim czasie odpowiednich środków w celu zapewnienia, że okres przekroczenia dopuszczalnych norm na danych obszarach będzie możliwie najkrótszy.
Wyrok Komisja/Niemcy z dnia 3 czerwca 2021 r. (C‑635/18)

Trybunał Sprawiedliwości stwierdził nieważność decyzji Rady w sprawie stosowania kompleksowej i wzmocnionej umowy o partnerstwie z Armenią podpisanej w dniu 26 listopada 2017 r. Trybunał orzekł, że chociaż umowa o partnerstwie wykazuje określone powiązania ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa, to zawarte w niej elementy lub deklaracje zamiaru, które wiążą się z WPZiB, nie są wystarczające, aby stanowić samodzielny element składowy tej umowy, który mógłby uzasadniać podzielenie aktu Rady na dwie odrębne decyzje. Ten podział spowodował w szczególności zastosowanie zasady jednomyślności w przypadku głosowania nad jednym z rozpatrywanych aktów, zaś głosowania większością kwalifikowan w przypadku drugiego.
Wyrok Komisja/Rada z dnia 2 września 2021 r. (C‑180/20)

Sąd oddalił skargę Rumunii na decyzję Komisji w sprawie rejestracji proponowanej inicjatywy obywatelskiej „Polityka spójności w regionie na rzecz równości i zachowania kultury regionu”. Sąd po raz pierwszy wypowiedział się w kwestii zaskarżalności decyzji Komisji w przedmiocie rejestracji proponowanej inicjatywy obywatelskiej. Proponowana europejska inicjatywa obywatelska została w 2013 r. przedstawiona Komisji, która z początku odmówiła jej rejestracji na tej podstawie, że inicjatywa ta wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedkładania wniosków dotyczących unijnych aktów prawnych w celu wprowadzania w życie traktatów. Trybunał Sprawiedliwości stwierdził nieważność decyzji Komisji, która następnie zarejestrowała proponowaną inicjatywę obywatelską decyzją z 30 kwietnia 2019 r.
Wyrok Rumunia/Komisja z dnia 10 listopada 2021 r. (T‑495/19)

Sąd wydał rozstrzygnięcie na temat chwili rozpoczęcia biegu terminu do zaskarżenia decyzji dotyczącej osoby podlegającej regulaminowi pracowniczemu urzędników europejskich w przypadku bezskutecznego doręczenia listu poleconego. Wobec braku przepisów regulujących kwestię ustalenia chwili, od której oblicza się termin do wniesienia skargi w przypadku braku podjęcia listu poleconego za potwierdzeniem odbioru w sporach objętych zakresem zastosowania regulaminu pracowniczego, Sąd przypomniał ponadto, że względy pewności prawa oraz konieczność unikania jakiejkolwiek dyskryminacji lub jakiegokolwiek arbitralnego traktowania przy zapewnianiu prawidłowego prowadzenia postępowań sądowych stoją na przeszkodzie stosowaniu domniemania doręczenia w dniu upływu okresu przechowywania przez pocztę listu poleconego zaadresowanego do miejsca zamieszkania skarżącego. Wreszcie Trybunał orzekł, że skoro decyzja została doręczona pocztą elektroniczną (gdzie odbiór został niezwłocznie potwierdzony przez adresata), termin na wniesienie skargi rozpoczyna bieg z dniem tego doręczenia.
Wyrok Barata/Parlament Europejski z dnia 3 marca 2021 r. (T‑723/18)

W toczącej się pomiędzy Republiką Mołdawii a spółką ukraińską sprawie do Trybunału Sprawiedliwości wpłynęło pytanie dotyczące zakwalifikowania roszczenia wynikającego z umowy sprzedaży energii elektrycznej jako „inwestycji” w rozumieniu Traktatu karty energetycznej (TKE). Trybunał orzekł, że nabycie przez przedsiębiorstwo z jednej z umawiających się stron TKE wierzytelności wynikającej z umowy dostawy energii elektrycznej niezwiązanej z inwestycją, przysługującej przedsiębiorstwu z państwa niebędącego stroną tego traktatu wobec przedsiębiorstwa publicznego z innej umawiającej się strony owego traktatu, nie stanowi „inwestycji” w rozumieniu TKE. Wierzytelność wynikająca ze zwykłej umowy sprzedaży energii elektrycznej nie może bowiem zostać uznana za uprawnienie przyznane z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w sektorze energii. Wynika z tego, że zwykła umowa dostawy energii elektrycznej produkowanej przez inne podmioty gospodarcze jest transakcją handlową, która jako taka nie może stanowić inwestycji.
Wyrok Mołdawia/Komstroy z dnia 2 września 2021 r. (C‑741/19)

W opinii wydanej na wniosek Parlamentu Europejskiego Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że Traktaty nie zabraniają Radzie oczekiwania, przed przyjęciem decyzji w sprawie zawarcia przez Unię konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (zwanej konwencją stambulską), na „wspólne porozumienie” państw członkowskich, ale Rada nie może zmieniać procedury zawarcia tej konwencji, uzależniając to zawarcie od uprzedniego osiągnięcia takiego „wspólnego porozumienia”. Trybunał Sprawiedliwości wskazał właściwą materialną podstawę prawną do przyjęcia aktu Rady dotyczącego zawarcia części konwencji stambulskiej będącej przedmiotem przewidywanej umowy. Wyjaśnił również, że akt zawarcia umowy może zostać rozdzielony na dwie odrębne decyzje, w sytuacji gdy zostanie stwierdzona obiektywna tego potrzeba.
Opinia Konwencja stambulska z dnia 6 października 2021 r. (1/19)

W skargach wniesionych przez Luksemburg i Amazon Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji stwierdzającej, że w latach 2006–2014 Luksemburg udzielił pomocy państwa niezgodnej z prawem Unii spółce Amazon EU, stanowiącej wówczas centrum sprzedaży Amazona na Europę, z siedzibą w Luksemburgu, umożliwiając jej płacenie znacznie niższych niż inne przedsiębiorstwa podatków dzięki interpretacjom indywidualnym prawa podatkowego („tax rulings”). Zdaniem Komisji Luksemburg powinien odzyskać od spółki Amazon nienależne korzyści podatkowe w wysokości około 250 mln EUR wraz z odsetkami. W swoim wyroku Trybunał stwierdził, że Komisja nie wykazała w wystarczający sposób, iż podlegający opodatkowaniu dochód Amazon EU został sztucznie obniżony w wyniku zawyżenia opłaty płaconej przez tę spółkę innej spółce z grupy Amazon za korzystanie z pewnych praw własności intelektualnej.
Wyrok Luksemburg i Amazon/Komisja z dnia 12 maja 2021 r. (T‑816/17 i in.)

Sąd oddalił skargi wniesione przez Luksemburg i dostawcę energii Engie na decyzję, w której Komisja stwierdziła, że Luksemburg przyznał Engie pomoc państwa niezgodną z prawem Unii, pozwalając, dzięki interpretacjom indywidualnym prawa podatkowego („tax rulings”), dwóm spółkom tej grupy mającym siedzibę w Luksemburgu na uniknięcie opodatkowania niemal wszystkich ich zysków. Według Komisji Luksemburg powinien odzyskać około 120 mln EUR niezapłaconych podatków wraz z odsetkami. W wyroku potwierdzającym tę decyzję Sąd podkreślił, że Luksemburg zaniechał stwierdzenia nadużycia praw przez Engie, mimo że spełnione były ku temu wszystkie kryteria..
Wyrok Luksemburg i in./Komisja z dnia 12 maja 2021 r. (T‑516/18 i in.)

Sąd uznał ważność trójwymiarowego znaku towarowego przedstawiającego kształt szminki w sztyfcie. Tym samym stwierdził on nieważność decyzji Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), który odrzucił pierwotny wniosek o rejestrację tego oznaczenia jako unijnego znaku towarowego dla szminek. Zdaniem Sądu zgłoszony znak towarowy ma charakter odróżniający, ponieważ odbiega znacząco od norm i zwyczajów panujących w branży szminek, bo sztyft jest zaokrąglony, a nie pionowy i cylindryczny.
Wyrok Guerlain z dnia 14 lipca 2021 r. (T‑488/20)

Sąd orzekł, że plik dźwiękowy zawierający dźwięk powstający przy otwieraniu puszki napoju wraz z następującymi po nim ciszą i musowaniem nie może zostać zarejestrowany jako unijny znak towarowy w odniesieniu między innymi do napojów, ponieważ nie wykazuje charakteru odróżniającego. Sąd zgodził się zatem ze stanowiskiem EUIPO i przypomniał, że aby konsument mógł postrzegać oznaczenie dźwiękowe jako znak towarowy, a nie jako element o charakterze funkcjonalnym lub jako wskazówkę pozbawioną własnej samoistnej właściwości, musi ono mieć charakter odróżniający.
Wyrok Ardagh Metal Beverage Holdings z dnia 7 lipca 2021 r. (T‑668/19)

Sąd oddalił skargę Chanel w przedmiocie wniosku Huawei o rejestrację znaku towarowego w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) na tej podstawie, że sporne oznaczenia graficzne nie są podobne, i orzekł, że znaki towarowe należy porównywać w postaci, w jakiej zostały zarejestrowane lub zgłoszone, bez zmiany ich orientacji. Sąd wskazał, że sama obecność w każdym z rozpatrywanych znaków towarowych dwóch elementów, które są ze sobą splecione, nie czyni tych znaków podobnymi, mimo wspólnego dla obu z nich podstawowego kształtu geometrycznego – koła obejmującego te elementy.
Wyrok Chanel SAS z dnia 21 kwietnia 2021 r. (T‑44/20)

Sąd rozpatrywał możliwość reprezentowania przez brytyjskiego adwokata strony w toczącym się przed nim postępowaniu w sprawie skargi na decyzję Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Sąd przypomniał dwie kumulatywne przesłanki tego, by dana osoba była uprawniona do reprezentowania w sposób ważny stron (niebędących państwami członkowskimi i instytucjami Unii) przed sądami Unii: musi to być, po pierwsze, adwokat lub radca prawny, a po drugie, musi być on uprawniony do występowania przed sądem państwa członkowskiego lub innego państwa będącego stroną porozumienia EOG. Skarga została wniesiona po dniu 31 grudnia 2020 r., czyli po upływie okresu przejściowego poprzedzającego ostateczne wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii, oraz nie wchodziła w zakres żadnej z sytuacji przewidzianych w umowie o wystąpieniu, w których prawnik uprawniony do występowania przed sądami Zjednoczonego Królestwa, który nie wykazał, że jest uprawniony do występowania przed sądem państwa członkowskiego lub innego państwa będącego stroną Porozumienia EOG, może reprezentować stronę przed sądami Unii. Skarga została zatem uznana za niedopuszczalną.
Postanowienie Daimler/EUIPO z dnia 7 grudnia 2021 r. (T‑422/21)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że w przypadku gdy podmiot praw autorskich zastosował lub zlecił ograniczenia zabezpieczające przed framingiem, umieszczenie utworu na stronie internetowej osoby trzeciej za pomocą tej techniki stanowi udostępnienie tego utworu nowej publiczności. To publiczne udostępnienie wymaga zatem zezwolenia podmiotu praw autorskich.
Wyrok VG Bild-Kunst z dnia 9 marca 2021 r. (C‑392/19)

Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, w ramach systemu poprzedzającego system wprowadzony nową dyrektywą z 2019 r. w sprawie praw autorskich, warunki, na jakich platformy internetowe (w tym przypadku YouTube i Cyando) mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności. Orzekł on, że operatorzy platform internetowych co do zasady sami nie dokonują publicznego udostępniania treści chronionych prawem autorskim bezprawnie zamieszczanych na tych platformach przez ich użytkowników. Mogą oni jednak zostać pociągnięci do odpowiedzialności za udostępnianie treści z naruszeniem praw autorskich, jeśli przyczyniają się – w inny sposób niż samo udostępnienie tych platform – do publicznego udostępniania takich treści.
Wyrok YouTube i in. z dnia 22 czerwca 2021 r. (C‑682/18)

W omawianej sprawie łącza internetowe klientów spółki Telenet zostały wykorzystane do udostępniania filmów z katalogu spółki Mircom w sieci równorzędnej (peer-to-peer). Ochrona praw podmiotów praw własności intelektualnej może uzasadniać – orzekł Trybunał Sprawiedliwości – systematyczne rejestrowanie adresów IP użytkowników oraz przekazywanie ich nazw i adresów pocztowych podmiotowi praw lub osobie trzeciej w celu umożliwienia wytoczenia powództwa o odszkodowanie. Żądanie udzielenia informacji skierowane przez podmiot praw własności intelektualnej nie może mieć znamion nadużycia oraz musi być uzasadnione i proporcjonalne.
Wyrok M.I.C.M. z dnia 17 czerwca 2021 r. (C‑597/19)

Właściciel barów tapas w Hiszpanii używał oznaczenia CHAMPANILLO do oznaczania i promowania swoich lokali. Jego reklamy przedstawiały dwa kieliszki wypełnione napojem musującym. Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne (CIVC) – podmiot odpowiedzialny za ochronę interesów producentów szampana – chciał zakazu używania określenia „champanillo” (co po hiszpańsku oznacza „mały szampan”), uzasadniając, że używanie tego oznaczenia stanowi naruszenie chronionej nazwy pochodzenia (ChNP) „Champagne”. Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, że produkty objęte ChNP są chronione przed zabronionymi działaniami odnoszącymi się zarówno do towarów, jak i do usług..
Wyrok Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne z dnia 9 września 2021 r. (C‑783/19)

Trybunał orzekł, że dostęp w celach karnych do zbioru danych pochodzących z łączności elektronicznej, dotyczących ruchu lub lokalizacji, które pozwalają na wyciągnięcie precyzyjnych wniosków na temat życia prywatnego, jest dozwolony jedynie w celu zwalczania poważnej przestępczości lub zapobiegania poważnym zagrożeniom bezpieczeństwa publicznego. Prawo Unii stoi ponadto na przeszkodzie przepisom krajowym przyznającym prokuraturze kompetencję do udzielania zezwoleń na dostęp organu władzy publicznej do tych danych w celu prowadzenia postępowania przygotowawczego.
Wyrok H. K/Prokuratuur z dnia 2 marca 2021 r. (C‑746/18)

W wyroku w sprawie dotyczącej ochrony danych osobowych, w której uczestniczyła spółka Facebook Ireland, Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił warunki wykonywania uprawnień przysługujących krajowym organom nadzorczym w zakresie transgranicznego przetwarzania danych, stwierdzając, że pod pewnymi warunkami krajowy organ nadzorczy może podnosić wszelkie zarzucane naruszenia ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) przed sądami danego państwa członkowskiego, nawet jeśli nie jest on w odniesieniu do tego przetwarzania wiodącym organem nadzorczym. Trybunał Sprawiedliwości stwierdził również, że ponieważ Facebook Ireland nie informował dostatecznie internautów o gromadzeniu i wykorzystywaniu dotyczących ich informacji, ich zgoda na przetwarzanie danych nie była ważna.
Wyrok Facebook Ireland i in. z dnia 15 czerwca 2021 r. (C‑645/19)

Trybunał Sprawiedliwości zakazał dodawania glonu Lithothamnium calcareum przy przetwarzaniu żywności ekologicznej, takiej jak napoje ekologiczne na bazie ryżu i soi, w celu jej wzbogacenia w wapń. Przypomniał on, że prawo Unii ustanawia surowe zasady dotyczące dodawania minerałów, takich jak wapń, w produkcji żywności ekologicznej. Zezwolenie na stosowanie proszku uzyskanego z tego glonu jako nieekologicznego składnika pochodzenia rolniczego pozwoliłoby bowiem producentom tych środków spożywczych na obejście tych przepisów.
Wyrok Natumi GmbH/Land Nordrhein-Westfalen z dnia 29 kwietnia 2021 r. (C‑815/19)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że samo przekierowanie lotu do portu lotniczego w pobliżu pierwotnego docelowego portu lotniczego nie skutkuje powstaniem prawa do odszkodowania ryczałtowego. Wskazał on natomiast, że przedsiębiorstwo lotnicze powinno z własnej inicjatywy zaoferować pasażerowi pokrycie kosztów transportu do pierwotnie przewidzianego docelowego portu lotniczego lub, ewentualnie, do innego pobliskiego miejsca docelowego uzgodnionego z tym pasażerem. W celu uwolnienia się od obowiązku wypłaty pasażerom odszkodowania w przypadku dużego opóźnienia lotu w chwili przylotu przewoźnik lotniczy może powołać się na nadzwyczajną okoliczność, która miała wpływ nie na ów opóźniony lot, lecz na wcześniejszy lot obsługiwany przez niego z wykorzystaniem tego samego samolotu.
Wyrok WZ/Austrian Airlines AG, z dnia 22 kwietnia 2021 r. (C‑826/19)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że strajk zorganizowany przez związek zawodowy pracowników przewoźnika lotniczego, mający na celu w szczególności uzyskanie podwyżek płac, nie stanowi „nadzwyczajnej okoliczności” zwalniającej przewoźnika lotniczego z obowiązku wypłaty odszkodowania w przypadku odwołania lub dużego opóźnienia lotu. Brak takiego zakwalifikowania tego rodzaju strajku, zorganizowanego zgodnie z warunkami określonymi w ustawodawstwie krajowym, nie narusza bowiem wolności prowadzenia działalności gospodarczej, prawa własności i prawa do rokowań przewoźnika lotniczego.
Wyrok Airhelp Ltd/Scandinavian Airlines System SAS z dnia 23 marca 2021 r. (C‑28/20)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że państwo członkowskie należące do strefy euro może zobowiązać organy swojej administracji do przyjmowania płatności w gotówce. Wskazał on jednak, że państwo członkowskie może również ograniczyć możliwość dokonywania takich płatności ze względu na interes publiczny, w szczególności wtedy gdy – ze względu na znaczną liczbę płatników – płatność w gotówce może spowodować powstanie po stronie owych organów administracji nieracjonalnych kosztów. Określono również, że obowiązek przyjmowania banknotów może zostać ograniczony ze względu na interes publiczny, jeśli ograniczenia te są proporcjonalne do realizowanego celu uzasadnionego interesem publicznym, co oznacza w szczególności, że do celów zaspokojenia wierzytelności pieniężnych zobowiązane osoby mają do dyspozycji inne prawne środki płatnicze.
Wyrok Johannes Dietrich i Norbert Häring/Hessischer Rundfunk z dnia 26 stycznia 2021 r. (C‑422/219 i C‑423/19)

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że przepisy węgierskie zakazujące unieważnienia umowy kredytu denominowanego w walucie obcej na tej podstawie, że zawiera ona nieuczciwy warunek dotyczący różnic kursowych, wydają się być zgodne z prawem Unii, jeżeli przepisy te pozwalają na przywrócenie pod względem prawnym i faktycznym sytuacji, w jakiej znajdowałby się konsument w przypadku braku istnienia nieuczciwego warunku, nawet gdyby unieważnienie umowy było bardziej korzystne dla konsumenta. Ponadto wyrażona przez danego konsumenta wola nie może przeważać nad oceną sądu krajowego odnośnie do kwestii, czy przepisy węgierskie pozwalają na przywrócenie sytuacji prawnej i faktycznej konsumenta..
Wyrok OTP Jelzálogbank i in. z dnia 2 września 2021 r. (C‑932/19)

W sprawie, w której irlandzki przewoźnik morski Irish Ferries musiał w 2018 r. odwołać rejsy zaplanowane na cały sezon, ponieważ z powodu opóźnienia w dostawie nowego statku nie był w stanie wprowadzić do eksploatacji statku zastępczego, Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił szereg przepisów dotyczących praw pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową (odwołanie, odszkodowanie, cena biletu...). W szczególności Trybunał uznał, że obowiązki zmiany trasy i odszkodowania w przypadku odwołania usługi transportowej są proporcjonalne do celu, jakiemu ma służyć rozporządzenie mające zastosowanie w tej dziedzinie.
Wyrok Irish Ferries z dnia 2 grudnia 2021 r. (C‑570/19)

Trybunał Sprawiedliwości orzekał w sprawie opcji taryfowej za internet zwanej „stawką zerową”. Stanowi ona praktykę handlową, w ramach której dostawca dostępu do internetu stosuje „stawkę zerową” lub bardziej korzystną w odniesieniu do całości lub części transmisji danych związanej z daną aplikacją lub daną kategorią szczególnych aplikacji, które oferują partnerzy tego dostawcy dostępu. Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że takie opcje taryfowe są niezgodne z rozporządzeniem w sprawie dostępu do otwartego internetu, podobnie jak ograniczenia przepustowości łącza, współdzielenia połączenia lub korzystania z roamingu ze względu na aktywację takiej opcji.
Wyroki Vodafone i Telekom Deutschland z dnia 2 września 2021 r. (C‑854/19 i in.)

Do Trybunału Sprawiedliwości wpłynęła sprawa małoletniego dziecka będącego obywatelem Unii, którego akt urodzenia sporządzony przez przyjmujące państwo członkowskie wskazuje jako jego rodziców dwie osoby tej samej płci. Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że państwo członkowskie, którego to dziecko jest obywatelem, jest zobowiązane do wydania mu dowodu tożsamości lub paszportu bez konieczności uprzedniego sporządzenia aktu urodzenia przez organy krajowe. Państwo to jest także zobowiązane do uznania dokumentu pochodzącego od przyjmującego państwa członkowskiego, umożliwiającego wspomnianemu dziecku korzystanie, wraz z każdą z tych dwóch osób, z przysługującego mu prawa do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Unii.
Wyrok Stolichna obshtina, rayon „Pancharevo“ z dnia 14 grudnia 2021 r. (C‑490/20)

W związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej ustawodawstwo brytyjskie wprowadziło nowy system dla obywateli Unii, zgodnie z którym przyznanie prawa pobytu nie jest uzależnione od wysokości dochodów. Z drugiej strony, pozbawia ono obywateli Unii świadczeń z pomocy społecznej określanych jako „zasiłek na pokrycie kosztów utrzymania”. Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że takie przepisy są zgodne z zasadą równego traktowania gwarantowaną przez prawo Unii. Jednakże właściwe organy krajowe powinny sprawdzić, czy odmowa przyznania takich świadczeń z zakresu pomocy społecznej nie naraża obywatela Unii i jego dzieci na r yzyko naruszenia ich praw podstawowych, w szczególności poszanowania godności ludzkiej.
Wyrok The Department for Communities in Northern Ireland z dnia 15 lipca 2021 r. (C‑709/20)

Trybunał Sprawiedliwości objaśnił kryteria, które należy brać pod uwagę przy ocenie, czy agencja pracy tymczasowej prowadzi normalnie „znaczną część działalności, innej niż działalność związana z samym zarządzaniem wewnętrznym” na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę. Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że aby agencja pracy tymczasowej mogła być uznana za „normalnie prowadzącą swą działalność” w państwie członkowskim, powinna wykonywać znaczną część swojej działalności związanej z udostępnianiem pracowników na rzecz przedsiębiorstw użytkowników mających siedzibę i wykonujących działalność na terytorium wspomnianego państwa członkowskiego. Wykonywanie działalności związanej z doborem i rekrutacją pracowników tymczasowych w państwie członkowskim, w którym agencja pracy tymczasowej ma siedzibę, nie wystarcza do uznania tej agencji za wykonującą w tym państwie „znaczną część działalności”.
Wyrok Team Power Europe z dnia 3 czerwca 2021 r. (C‑784/19)

Dwie sprawy dotyczyły pracownic wyznania muzułmańskiego, które postanowiły nosić w miejscu pracy chustę islamską. W ocenie Trybunału Sprawiedliwości wprowadzony przez pracodawcę zakaz noszenia w miejscu pracy jakichkolwiek widocznych symboli wyrażających przekonania polityczne, światopoglądowe lub religijne może być uzasadniony koniecznością prezentowania przez pracodawcę neutralnego wizerunku wobec klientów lub zapobiegania konfliktom w pracy. Jednakże przy godzeniu wchodzących w grę praw sądy krajowe mogą uwzględniać specyficzny kontekst swego państwa członkowskiego i bardziej korzystne przepisy krajowe w zakresie ochrony wolności wyznania.
Wyrok WABE i MH Müller Handel z dnia 15 lipca 2021 r. (C‑804/18 i C‑341/19)

W kwietniu 2020 r. Niemcy zgłosiły Komisji pomoc indywidualną na rzecz przewoźnika lotniczego Condor Flugdienst GmbH w postaci dwóch pożyczek w wysokości 550 mln EUR, gwarantowanych przez państwo z preferencyjną stopą oprocentowania. Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji zatwierdzającej pomoc, ze względu na niewystarczające uzasadnienie. Jednak ze względu na kontekst gospodarczy i społeczny naznaczony pandemią Covid-19 zawiesił on skutki stwierdzenia nieważności do czasu przyjęcia przez Komisję nowej decyzji.
Wyrok Ryanair/Komisja (Condor – Covid-19) z dnia 9 czerwca 2021 r. (T‑665/20)

Sąd uznał, że system pomocy państwa wprowadzony przez Szwecję w formie gwarancji pożyczek dla przedsiębiorstw lotniczych posiadających szwedzką koncesję, mający na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce tego państwa członkowskiego w okresie pandemii Covid-19, jest zgodny z prawem Unii. System ten dotyczy konkretnie przedsiębiorstw lotniczych, które na dzień 1 stycznia 2020 r. posiadały koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w dziedzinie lotnictwa, z wyjątkiem przedsiębiorstw lotniczych realizujących loty nieplanowane.
Wyrok Ryanair DAC/Komisja z dnia 17 lutego 2021 r. (T‑238/20)

Sąd zatwierdził system pomocy państwa wprowadzony przez Francję w postaci moratorium na zapłatę podatków dla przedsiębiorstw posiadających francuską koncesję. Ten system pomocy, dotyczący podatku od lotnictwa cywilnego i opłaty solidarnościowej od biletów lotniczych, należnych miesięcznie w okresie od marca do grudnia 2020 r., został uznany przez Sąd za właściwy dla naprawienia szkód gospodarczych spowodowanych pandemią Covid-19 i niewprowadzający dyskryminacji niezgodnej z prawem Unii.
Wyrok Ryanair DAC/Komisja z dnia 17 lutego 2021 r. (T‑259/20)

Sąd zatwierdził pomoc w postaci odnawialnych linii kredytowych w maksymalnej wysokości po 1,5 mld koron szwedzkich (SEK), wprowadzoną przez Szwecję oraz Danię na rzecz przedsiębiorstwa SAS tytułem naprawienia szkód wynikających z odwołania lub reorganizacji lotów w następstwie wprowadzenia ograniczeń w zakresie przemieszczania się z powodu pandemii Covid-19. Sąd uznał, iż ze względu na to, że SAS posiada znacznie większy udział w r ynku niż udziały jego najbliższego konkurenta w tych dwóch państwach członkowskich, pomoc nie stanowi niezgodnej z prawem d yskryminacji.
Wyroki Ryanair DAC/Komisja z dnia 14 kwietnia 2021 r. (T‑378/20 i T‑379/20)

Sąd orzekł, że gwarancja Finlandii na rzecz przewoźnika lotniczego Finnair, mająca pomóc w uzyskaniu od funduszu emerytalnego pożyczki w wysokości 600 mln EUR przeznaczonej na zaspokojenie jego potrzeb w funduszu bieżącym w następstwie pandemii Covid-19, jest zgodna z prawem Unii. Gwarancja była niezbędna dla zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce fińskiej ze względu na znaczenie Finnaira dla tej gospodarki.
Wyrok Ryanair DAC/Komisja z dnia 14 kwietnia 2021 r. (T‑388/20)

Sąd zatwierdził decyzję Komisji zezwalającą na wprowadzenie funduszu wsparcia ustanowionego przez Hiszpanię w celu zapewnienia wypłacalności przedsiębiorstw niefinansowych mających główne ośrodki działalności w Hiszpanii, które są uznawane za systemowe lub strategiczne dla gospodarki hiszpańskiej, a które napotykają czasowe trudności z powodu pandemii Covid-19. Sąd podkreślił, że rozpatrywany środek, przeznaczony do podejmowania środków służących dokapitalizowaniu i posiadający budżet w wysokości 10 mld EUR, stanowi system pomocy państwa, lecz jest proporcjonalny i niedyskryminujący.
Wyrok Ryanair DAC/Komisja z dnia 19 maja 2021 r. (T‑628/20)

Komisja uznała w szeregu decyzji, że orzeczenie sądu arbitrażowego ustalające w odniesieniu do greckiego producenta aluminium Mytilinaios domniemaną preferencyjną taryfę opłat za energię elektryczną na rzecz DEI, producenta i dostawcy energii elektrycznej, nie wiązało się faktycznie z przyznaniem korzyści. Sąd stwierdził nieważność tych decyzji, gdyż uznał, że Komisja była zobowiązana do starannego, wystarczającego i pełnego zbadania ewentualnego przyznania w drodze orzeczenia sądu arbitrażowego Mytilinaios korzyści, poprzez dokonanie złożonych ocen e konomicznych i t echnicznych.
Wyrok DEI/Komisja z dnia 22 września 2021 r. (T‑639/14 i in.)

Spółdzielnia rybaków i kapitanowie-rybacy wnieśli skargę przeciwko decyzji Komisji o niewnoszeniu zastrzeżeń do pomocy na budowę pierwszych morskich farm wiatrowych we Francji. Sąd stwierdził, że osoby te nie są uprawnione do wniesienia tych skarg, ponieważ, po pierwsze, nie znajdują się w sytuacji konkurencyjnej wobec operatorów tych farm wiatrowych, a po drugie, nie wykazały istnienia ryzyka konkretnego wpływu spornej pomocy na swoją sytuację.
Wyrok CAPA i in./Komisja z dnia 15 września 2021 r. (T‑777/19)

W sporze między byłym podoficerem armii słoweńskiej a ministerstwem obrony, dotyczącym wynagrodzenia za pełnienie służby wartowniczej, Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, w jakich przypadkach dyrektywa dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy nie ma zastosowania do zadań wykonywanych przez żołnierzy. Dyrektywa ta nie stoi na przeszkodzie temu, by okres dyżuru, w trakcie którego żołnierz jest zobowiązany do pozostawania w koszarach, do których go przydzielono, lecz nie świadczy tam faktycznej pracy, był wynagradzany w inny sposób niż okres dyżuru, w trakcie którego żołnierz ten faktycznie wykonuje pracę.
Wyrok Ministrstvo za obrambo z dnia 15 lipca 2021 r. (C‑742/19)

W sprawie prejudycjalnej wniesionej przez sąd luksemburski Trybunał Sprawiedliwości dokonał wykładni dyrektywy w sprawie wdrożenia zmienionego Porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego. Wskazał on, że państwo członkowskie nie może uzależnić prawa do urlopu rodzicielskiego od wymogu, by rodzic był zatrudniony w chwili narodzin lub przysposobienia dziecka. Państwo członkowskie może jednak wymagać, by rodzic był nieprzerwanie zatrudniony przez okres co najmniej dwunastu miesięcy bezpośrednio przed rozpoczęciem urlopu rodzicielskiego.
Wyrok XI/Caisse pour l’avenir des enfants z dnia 25 lutego 2021 r. (C‑129/20)

We Włoszech odmówiono przyznania zasiłku z tytułu urodzenia dziecka i zasiłku macierzyńskiego kilku obywatelom państw trzecich posiadającym jednolite zezwolenie na pracę uzyskane na mocy ustawodawstwa włoskiego transponującego dyrektywę Unii, ze względu na to, że nie posiadali statusu rezydenta długoterminowego. W sprawie wniesionej przez Corte costituzionale (trybunał konstytucyjny, Włochy) Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że owi obywatele państw trzecich mają prawo do korzystania z tych ustanowionych w uregulowaniach włoskich zasiłków.
Wyrok O. D. i in./Istituto nazionale della previdenza sociale (INPS) z dnia 2 września 2021 r. (C‑350/20)

W 2016 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) wydał wytyczne dotyczące zasad nadzoru nad produktami i ustaleń zarządczych dla produktów bankowości detalicznej. W opinii opublikowanej na swojej stronie internetowej Autorité de contrôle prudentiel et de résolution (organ nadzoru ostrożnościowego i restrukturyzacji, Francja) oświadczył, że zastosował się do tych wytycznych, dzięki czemu mają one zastosowanie do wszystkich instytucji finansowych objętych jego kontrolą. Fédération bancaire française (francuska federacja bankowa) wniosła do Conseil d’État (rady stanu, Francja) skargę o stwierdzenie nieważności tej opinii, uznając, że EUNB nie ma kompetencji do wydawania takich wytycznych. Conseil d’État zwróciła się do Trybunału Sprawiedliwości z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w sprawie środków zaskarżenia dostępnych w celu zapewnienia kontroli zgodności z prawem spornych wytycznych oraz w sprawie ważności tych wytycznych. Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że postępowanie w trybie prejudycjalnym może być stosowane do celów kontroli tej ważności oraz że w niniejszym przypadku wytyczne te są ważne.
Wyrok FBF z dnia 15 lipca 2021 r. (C‑911/19)

W związku z pogarszającą się sytuacją w zakresie praw człowieka, praworządności i demokracji Rada Unii Europejskiej przyjęła w 2017 r. rozporządzenie wprowadzające środki ograniczające wobec Wenezueli. Wenezuela wniosła do Sądu skargę o stwierdzenie nieważności tych środków, lecz Sąd uznał, że Wenezuela nie ma legitymacji do zaskarżenia takiego rozporządzenia. W postępowaniu odwoławczym Trybunał Sprawiedliwości orzekł natomiast, że państwo to ma legitymację procesową czynną do zaskarżenia rozporządzenia wprowadzającego wobec niej środki ograniczające i w związku z tym przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd w celu wydania orzeczenia co do istoty w przedmiocie skargi o stwierdzenie nieważności.
Wyrok Wenezuela/Rada z dnia 22 czerwca 2021 r. (C‑872/19)