ORZECZNICTWO TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI DOTYCZĄCE ROZPORZĄDZENIA Z 1971 R. (SKODYFIKOWANE W ROZPORZĄDZENIACH Z 2004 R. I 2009 R.)

Po wydaniu wyroków Kohll i Decker Trybunał Sprawiedliwości miał wielkokrotne okazję dokonać wykładni rozporządzenia z 1971 r., i to w dwóch głównych dziedzinach: planowanej opieki szpitalnej i nieplanowanej opieki szpitalnej.

Planowana opieka szpitalna

W przypadku, gdy bezzasadnie odmówiono wydania zgody niezbędnej do planowanej hospitalizacji w innym państwie członkowskim, lecz zgoda na tę hospitalizację została z jakiegokolwiek powodu wydana po jej zakończeniu, pacjent ma prawo do zwrotu poniesionych kosztów w ten sam sposób, jak gdyby zgoda została udzielona we właściwym terminie (12 lipca 2001 r., Vanbraekel i in., C-368/98).
Aby organy krajowe mogły odmówić pacjentowi zgody na poddanie się leczeniu za granicą z tego względu, że może on po upływie określonego terminu poddać się leczeniu w szpitalu w jego państwie, powinny one wykazać, że termin ten nie przekracza terminu medycznie możliwego do przyjęcia z uwzględnieniem stanu zdrowia i potrzeb klinicznych pacjenta (16 maja 2006 r., Watts, C-372/04). Poza tym nie można odmówić wydania uprzedniej zgody, gdy brak materiałów medycznych pierwszej potrzeby uniemożliwia pacjentowi uzyskanie opieki szpitalnej we właściwym czasie w jego państwie (9 października 2014 r, Petru, C-268/13).

Natomiast wydania uprzedniej zgody można odmówić, jeśli koszt świadczeń medycznych zapewnianych za granicą nie jest pokrywany przez system zabezpieczenia społecznego pacjenta. Jednakże jeśli stosowana za granicą metoda leczenia odpowiada świadczeniom, których koszt jest pokrywany w państwie członkowskim pacjenta, nie można odmówić wydania uprzedniej zgody z tego względu, że metoda ta nie jest stosowana w tym państwie członkowskim (5 października 2010 r., Elchinov, C-173/09).
Jeśli pacjent uzyskał zgodę na poddanie się leczeniu w szpitalu w innym państwie członkowskim i poniósł część kosztów hospitalizacji, może zwrócić się do swej kasy chorych o zwrot całości lub części tych kosztów w zależności od kosztów równoważnego leczenia w jego państwie (16 maja 2006 r., Watts, C-372/04).

Nieplanowana opieka szpitalna

Rozporządzenie z 1971 r., zastąpione przez rozporządzenie nr 883/04, przewiduje, że pracownik najemny lub pracownik prowadzący działalność na własny rachunek, którego stan wymaga natychmiastowego udzielenia opieki zdrowotnej w trakcie pobytu w innym państwie członkowskim (opieka medyczna w nagłych przypadkach) ma prawo do uzyskania od swej kasy chorych pokrycia kosztów tej opieki bez uzyskania uprzedniej zgody, zgodnie ze stawkami stosowanymi w państwie leczenia.

W przypadku, gdy emeryt udaje się w podróż do innego państwa członkowskiego i musi tam zostać pilnie hospitalizowany, jego kasa chorych nie może uzależnić pokrycia kosztów medycznych od uprzedniej zgody ani od warunku, że choroba, na którą on cierpi, ujawniła się nagle, podczas gdy warunek ten znajduje zastosowanie do pracowników najemnych i pracowników prowadzących działalność na własny rachunek. Różnica w traktowaniu pomiędzy emerytami a pracownikami uzasadniona jest wolą prawodawcy Unii wspierania rzeczywistej mobilności emerytów z uwzględnieniem ich podatności na zagrożenia i ich większej zależności w zakresie zdrowia (25 lutego 2003 r., IKA, C-326/00).
Ponadto, w przypadku gdy osoba posiadająca uprzednią zgodę jest leczona w innym państwie członkowskim, a lekarze tego państwa postanawiają przenieść ją ze względu na pilną potrzebę medyczną do szpitala znajdującego się w państwie, które nie należy do UE (na przykład do Szwajcarii), pacjent może nadal korzystać z pokrycia kosztów medycznych. Kasa chorych pacjenta powinna bowiem mieć zaufanie do lekarzy państwa członkowskiego leczenia, którzy są najbardziej właściwi do tego by ocenić, jakiego leczenia wymaga pacjent (12 kwietnia 2005 r., Keller, C-145/03).

Wreszcie jeżeli pilna opieka szpitalna zostaje udzielona podczas podróży do innego państwa członkowskiego, kasa chorych pacjenta może odmówić zwrotu kosztów, które w państwie leczenia obciążają pacjenta ( jak na przykład współpłacenie pacjentów) (15 czerwca 2010 r., Komisja/Hiszpania, C-211/08).