Historia gmachów

W 1952 r., choć zastanawiano się nad obraniem na siedzibę instytucji EWWiS miast Liège lub Brukseli, w końcu wybór padł tymczasowo na Luksemburg. Dla Trybunału wybór ten stał się ostateczny podczas Rady w Edynburgu w 1992 r., kiedy to definitywnie ustalono siedziby instytucji.

W 1952 r. rząd luksemburski udostępnił Trybunałowi willę Vauban, położoną w parku miejskim w Luksemburgu, wraz z dwoma innymi budynkami, które miały pomieścić 57 pracowników.

Villa Vauban 1952–1959

W 1959 r. rząd Luksemburga zaoferował Trybunałowi budynek należący do kurii biskupiej Luksemburga na Côte d'Eich, wystarczająco duży, aby pomieścić wszystkie jego służby.

Côte d'Eich 1959–1972

Jednak wzrost liczby pracowników, którego doświadczyły wszystkie instytucje wspólnotowe, zwłaszcza pod wpływem pierwszego rozszerzenia Wspólnot Europejskich planowanego na 1973 r., skłonił Luksemburg do zagospodarowania płaskowyżu Kirchberg, aby umieścić wszystkie instytucje w jednym miejscu. To właśnie na tym płaskowyżu powstały gmachy ostatecznej siedziby Trybunału.

W 1972 r. Trybunał, liczący wówczas 223 pracowników, wprowadził się do Pałacu wybudowanego przez państwo luksemburskie specjalnie dla niego na płaskowyżu Kirchberg.

Pałac, który zaprojektowali belgijscy architekci, F. Jamagne i M. van der Elst, a także luksemburski architekt J.-P. Conzemius, został oddany 9 stycznia 1973 r., zapewniając członkom Trybunału i jego pracownikom odpowiednie pomieszczenia do pracy.

Pałac w 1973 r.

Wzrost liczby pracowników instytucji sprawił, że w 1979 r. w jej pomieszczeniach zabrakło miejsca. Aby temu zaradzić, trzeba było wynajmować biura w budynkach innych instytucji europejskich. Potrzeby Trybunału wzrosły jednak jeszcze bardziej wraz z przystąpieniem Grecji (1981), Hiszpanii i Portugalii (1986), Austrii, Finlandii i Szwecji (1995), a także utworzeniem Sądu Pierwszej Instancji (1989). Liczba pracowników wciąż rosła – z 626 w 1988 r. do 837 w 1994 r.

Z tego powodu w latach 1985–1994 do Pałacu dobudowane zostały trzy budynki, zaprojektowane przez luksemburskich architektów P. Fritscha, J. Herra i G. Huyberechtsa oraz włoskiego architekta B. Paczowskiego: gmach Erasmus (oddany 5 października 1988 r.), gmach Thomas More (oddany 12 lutego 1993 r.) i wreszcie gmach Temida (oddany 15 września 1994 r.).

Obecność azbestu w Pałacu spowodowała, że w 1999 r. trzeba go było opuścić. Po raz kolejny Trybunał musiał korzystać z dodatkowych budynków, aby pomieścić cały swój personel, zwłaszcza z budowli z prefabrykatów zwanej „budynkiem T” oddanej na potrzeby służb językowych (w latach 1999–2019).

Budynek „T”

Równolegle z pracami związanymi z usuwaniem azbestu z Pałacu i w perspektywie potrzeb wynikających z planowanego na 2004 r. wielkiego rozszerzenia, Trybunał i władze Luksemburga rozpoczęły realizację ambitnego przedsięwzięcia budowlanego.

To nowe przedsięwzięcie zbiegło się ze zmianą polityki Unii w stosunku do jej budynków. Do tej pory budynki były udostępniane przez państwo przyjmujące – w przypadku Trybunału przez władze Luksemburga. Podobnie jak w przypadku innych instytucji, zgodnie z prawem Trybunał miał nabyć na własność wszystkie swoje siedziby. W związku z tym Trybunał podjął czynności, aby stać się właścicielem swoich budynków na zasadzie dzierżawy z opcją wykupu.

Władze Luksemburga zwróciły się do francuskiego architekta Dominique’a Perrault’a, a ten sporządził projekt, w którego centrum znalazł się odnowiony Pałac i przestrzenie publiczne, gdzie dziś znajdują się sale rozpraw. Wokół niego powstały prostokątny „pierścień” przeznaczony na gabinety członków Trybunału Sprawiedliwości, dwie wieże dla służb instytucji oraz Galeria łącząca wszystkie budynki kompleksu, będące również częścią nowego projektu architektonicznego.

Prace budowlane rozpoczęły się pod koniec 2003 r. Dnia 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej przystąpiło dziesięć nowych państw. Przybycie pracowników z dziesięciu nowych państw członkowskich spowodowało konieczność wprowadzenia nowych rozwiązań logistycznych – ponownie nieuniknione stało się tymczasowe wynajęcie budynku poza kompleksem oraz rozbudowa budynku T („T 2”), aby móc pomieścić prawników-lingwistów z nowych państw członkowskich.

Renowacja Pałacu oraz budowa Pierścienia, Galerii i dwóch wież zostały ukończone pod koniec 2008 r., a ich inauguracja odbyła się 4 grudnia tego samego roku. Tym samym powierzchnia kompleksu wzrosła z około 85 000 m² do prawie 200 000 m², liczba sal rozpraw zwiększyła się z 5 do 11, a liczba biur z 1000 do 2200.

Oddanie do użytku tych gmachów pozwoliło Trybunałowi odnowić budynki Erasmus, Thomasa More i Temida przed ich ponownym zagospodarowaniem w 2013 r.

W międzyczasie rozszerzenie Unii Europejskiej o Rumunię, Bułgarię (2007 r.) i Chorwację (2013 r.) spowodowało wzrost działalności orzeczniczej Trybunału, a także zwiększenie liczby jego członków i pracowników (trzech dodatkowych rzeczników generalnych w Trybunale Sprawiedliwości (2015 r.) oraz podwojenie liczby członków w Sądzie przebiegające stopniowo od 2016 r.).

Aby sprostać temu wzrostowi, wiosną 2016 r. rozpoczęto prace nad budową trzeciej wieży.

Wieża Rocca, licząca 29 pięter i 118 metrów wysokości, jest najwyższym budynkiem w Luksemburgu.

Od czasu inauguracji wieży Rocca we wrześniu 2019 r. wszystkie służby Trybunału ponownie mieszczą się w jednym zespole gmachów.