Βλέπε λεπτομερή στατιστικά στοιχεία σχετικά με το Γενικό Δικαστήριο  

Στατιστικά στοιχεία για τη δραστηριότητα του Γενικού Δικαστηρίου κατά το έτος 2022

από τον Emmanuel Coulon, Γραμματέα του Γενικού Δικαστηρίου

Οι στατιστικές σχετικά με το δικαιοδοτικό έργο του Γενικού Δικαστηρίου αποτελούν συγχρόνως βασικό εργαλείο διαχείρισης της δικαστικής δραστηριότητας, μέσο αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των οργανωτικών επιλογών και, τέλος, αποτύπωση του τρόπου με τον οποίο η νομοθετική, κανονιστική και διοικητική δράση των θεσμικών και των λοιπών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντανακλάται στο πεδίο των ενδίκων διαφορών. Η ανάλυση των αριθμητικών αυτών στοιχείων, τα οποία καταρτίζονται από τη Γραμματεία του δικαιοδοτικού οργάνου, ανταποκρίνεται στην υποχρέωση δημόσιου απολογισμού του έργου που επιτελεί το Γενικό Δικαστήριο καθώς και στην ανάγκη ανάδειξης των διαγραφόμενων εξελίξεων σε επίπεδο ενδίκων διαφορών. Η στατιστική αυτή ανάλυση είναι, επομένως, καίριας σημασίας.

Το 2022, το Γενικό Δικαστήριο εξακολούθησε να εφαρμόζει πολιτική δυναμικής διαχείρισης των υποθέσεων και έλαβε τα αναγκαία μέτρα ώστε να επανεκκινήσουν οι διαδικασίες στις μεγάλες ομάδες υποθέσεων των οποίων η εκδίκαση είχε ανασταλεί μέχρι την περάτωση των υποθέσεων που είχαν επιλεγεί ως πιλοτικές. Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν σε εντατικοποίηση της δικαστικής δραστηριότητας, όπως προκύπτει σαφώς από την ανάγνωση των αριθμητικών στοιχείων για τη δραστηριότητα της Γραμματείας. Ταυτόχρονα, το έργο του δικαιοδοτικού οργάνου παρέμεινε απολύτως συνυφασμένο με την οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και γεωπολιτική επικαιρότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της. Μετά τις υποθέσεις γύρω από την υγειονομική κρίση οι οποίες σημάδεψαν το 2021 (υποθέσεις κρατικών ενισχύσεων, δημοσίων συμβάσεων, εμπορικής πολιτικής, δημόσιας υγείας, πρόσβασης σε έγγραφα και υπαλληλικές υποθέσεις), ένα από τα σημαντικά γεγονότα του 2022 είναι η εμφάνιση ενδίκων διαφορών σχετικών με τα περιοριστικά μέτρα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Σε πολύ γενικές γραμμές, διαπιστώνεται ότι, με 904 εισαχθείσες υποθέσεις και 858 περατωθείσες υποθέσεις, ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων ανέρχεται σε 1 474 υποθέσεις.

Εισαχθείσες υποθέσεις: επισκόπηση των κύριων θεματικών

Ο αριθμός των υποθέσεων που εισήχθησαν το 2022 υπερβαίνει τον αντίστοιχο αριθμό των προηγούμενων δύο ετών (882 το 2021 και 847 το 2020), αλλά παραμένει χαμηλότερος από τον αριθμό παλαιότερων ετών (939 το 2019, 917 το 2017, 974 το 2016 και 912 το 2014). Δεδομένου ότι το Γενικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο να εκδικάζει σε πρώτο βαθμό τις ευθείες προσφυγές τις οποίες ασκούν τα κράτη μέλη και τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, πλην εκείνων που παραμένουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Δικαστηρίου, η δραστηριότητά του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις πράξεις των θεσμικών και των λοιπών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από την αμφισβήτηση της νομιμότητάς τους.

Μεταξύ των περίπου σαράντα τομέων που καλύπτουν οι προσφυγές ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, χρήζουν ιδιαίτερης μνείας οι τομείς της εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (περιοριστικά μέτρα) και των κανόνων ανταγωνισμού που ισχύουν για τα κράτη (κρατικές ενισχύσεις).

Συνδεόμενες αναπόδραστα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, οι διαφορές σχετικά με τα περιοριστικά μέτρα βρέθηκαν στο επίκεντρο 103 νέων υποθέσεων, αντιπροσωπεύοντας το 11,4 % του συνόλου των υποθέσεων που εισήχθησαν το 2022 (έναντι 4,8 % το 2021 και 3 % το 2020). Ήδη από τον Φεβρουάριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε σειρά περιοριστικών μέτρων κατά φυσικών προσώπων και οντοτήτων στο πλαίσιο της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Η νομιμότητα των πολυάριθμων σχετικών πράξεων της Ένωσης, οι οποίες αφορούσαν εκατοντάδες φυσικά πρόσωπα και οντότητες, αμφισβητήθηκε σε 75 περιπτώσεις με προσφυγές που κατατέθηκαν μεταξύ της 30ής Μαρτίου και της 31ης Δεκεμβρίου 2022. Πρέπει να σημειωθεί ότι, μεταξύ των προσφυγών αυτών, εκείνη που ασκήθηκε στις 8 Μαρτίου 2022 κατά του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την εταιρία RT France, η οποία είναι εγκατεστημένη στη Γαλλία και εκμεταλλεύεται θεματικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, είχε ως αντικείμενο την ακύρωση της προσωρινής απαγόρευσης μεταδόσεως περιεχομένου. Η υπόθεση αυτή (T-125/22), στην οποία το Γενικό Δικαστήριο κλήθηκε, μεταξύ άλλων, να αποφανθεί επί του σεβασμού των δικαιωμάτων άμυνας και επί της προβαλλόμενης προσβολής της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης, εκδικάστηκε από το τμήμα μείζονος συνθέσεως του Γενικού Δικαστηρίου (συγκείμενου από 15 δικαστές) κατόπιν ταχείας διαδικασίας διάρκειας τεσσάρων μηνών και 19 ημερών.

Στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων εισήχθησαν 68 νέες υποθέσεις (έναντι 46 το 2021 και 42 το 2020), εκ των οποίων οι 50 αφορούν προσφυγές φυσικών και νομικών προσώπων κατά της αποφάσεως της Επιτροπής σχετικά με το καθεστώς ενισχύσεων που εφάρμοσε η Πορτογαλία υπέρ της ελεύθερης ζώνης της Μαδέρας.

Σε αντίθεση με την αύξηση των υποθέσεων που διαπιστώθηκε στους δύο αυτούς τομείς, παρατηρείται μείωση του αριθμού των νέων προσφυγών στους τομείς της διανοητικής ιδιοκτησίας (270 έναντι 308 το 2021 και 282 το 2020) και των υπαλληλικών υποθέσεων (66 έναντι 81 το 2021 και 120 το 2020).

Τέλος, μολονότι η άνοδος του αριθμού των προσφυγών στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα δεν είναι ραγδαία, εντούτοις είναι διαρκής και σταθερή. Το 2022 ασκήθηκαν 49 νέες προσφυγές, εκ των οποίων 37 από τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κατά του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης, ενός οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιφορτισμένου με τη διαχείριση του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης και με την προετοιμασία και την εκτέλεση της εξυγίανσης των τραπεζών που έχουν έδρα στα κράτη μέλη τα οποία συμμετέχουν στον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης.

Ως απόδειξη δε του ότι η νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα παραμένει πάντοτε επίκαιρη, αρκεί η αναφορά στην προσφυγή ακυρώσεως που άσκησε το 2022 η Meta Platforms Ireland κατά αποφάσεως του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων (υπόθεση T-682/22). Πρόκειται για τη δεύτερη προσφυγή που ασκήθηκε κατά αποφάσεως του συμβουλίου αυτού, μετά την πρώτη προσφυγή της WhatsApp Ireland το 2021 (υπόθεση T-709/21), η οποία απορρίφθηκε ως απαράδεκτη από το Γενικό Δικαστήριο το 2022.

2022: έτος αποχωρήσεων και ανάληψης καθηκόντων δικαστών

Με 858 περατωθείσες υποθέσεις, το Γενικό Δικαστήριο περάτωσε λιγότερες υποθέσεις σε σχέση με το 2021 (951). Αυτή η μείωση κατά 9,8 % είναι σε μεγάλο βαθμό συγκυριακή. Πράγματι, η σύνθεση του Γενικού Δικαστηρίου μεταβλήθηκε σημαντικά, αφενός, λόγω της έλευσης νέων δικαστών μεσούντος του δικαστικού έτους και, αφετέρου, λόγω των αναμενόμενων αποχωρήσεων και αφίξεων δικαστών στο πλαίσιο της τακτικής μερικής ανανέωσης της σύνθεσης του Γενικού Δικαστηρίου ανά τριετία. Οι ανωτέρω εξελίξεις επηρέασαν προφανώς την οργάνωση και τη λειτουργία του δικαιοδοτικού οργάνου και της Γραμματείας του, λόγος για τον οποίο είναι χρήσιμο να επεξηγηθούν.

Αρκετοί δικαστές ανέλαβαν καθήκοντα κατά τη διάρκεια του 2022 εκτός του πλαισίου της τακτικής τριετούς ανανέωσης της σύνθεσης του Γενικού Δικαστηρίου, διαδεχόμενοι δικαστές των οποίων οι θέσεις κηρύχθηκαν κενές μετά τον διορισμό τους στο Δικαστήριο τον Οκτώβριο του 2021 [ο Δ. Γρατσίας (Ελλάδα) διορίστηκε δικαστής και ο Α. Collins (Ιρλανδία) διορίστηκε γενικός εισαγγελέας], καθώς και έναν δικαστή που απεβίωσε το 2021 [ο δικαστής B. Berke (Ουγγαρία)]. Έτσι, η S. E. Kingston (Ιρλανδία) και ο Ι. Δημητρακόπουλος (Ελλάδα) έδωσαν τον προβλεπόμενο όρκο στις 13 Ιανουαρίου 2022, ενώ ο T. Tóth (Ουγγαρία) στις 6 Ιουλίου 2022.

Δύο νέοι δικαστές διορισμένοι κατ’ εφαρμογήν του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/2422 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2015, για την τροποποίηση του πρωτοκόλλου αριθ. 3 περί του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ 2015, L 341, σ. 14), ανέλαβαν επίσης τα καθήκοντά τους τον Ιανουάριο του 2022 [ο D. Kukovec (Σλοβενία)] και τον Ιούλιο του 2022 [η B. Ricziová (Σλοβακία)], επιτρέποντας έτσι στο Γενικό Δικαστήριο να εργαστεί για πρώτη φορά με την πλήρη σύνθεση των 54 δικαστών όπως προέβλεπε η μεταρρύθμιση βάσει της οποίας, στο Γενικό Δικαστήριο, αντιστοιχούν δύο δικαστές ανά κράτος μέλος.

Τέλος, στο πλαίσιο της μερικής ανανέωσης της σύνθεσης του Γενικού Δικαστηρίου τον Σεπτέμβριο του 2022, τρεις νέοι δικαστές ανέλαβαν τα καθήκοντά τους [η E. Tichy-Fisslberger (Αυστρία), ο Γ. Βαλασίδης (Ελλάδα) και ο S. Verschuur (Κάτω Χώρες)].

Το Γενικό Δικαστήριο υποδέχθηκε επομένως το 2022 οκτώ νέους δικαστές.

Εξάλλου, όπως συμβαίνει ανά τριετία, οι δικαστές εξέλεξαν, αμέσως μετά τη μερική ανανέωση της σύνθεσης του Γενικού Δικαστηρίου, τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και τους προέδρους τμήματος του δικαιοδοτικού οργάνου.

Αυτές οι αλλαγές στη σύνθεση του Γενικού Δικαστηρίου κατέστησαν αναγκαία τη λήψη σειράς μέτρων εσωτερικής οργάνωσης. Συγκεκριμένα, αποφασίστηκε η συγκρότηση δύο εξαμελών τμημάτων επιπλέον των οκτώ πενταμελών τμημάτων και επιβεβαιώθηκε η μερική εξειδίκευση των τμημάτων, συμφώνως προς τον ισχύοντα κανόνα βάσει του οποίου, αφενός μεν, τέσσερα τμήματα ασχολούνται με τις υπαλληλικές υποθέσεις και έξι τμήματα χειρίζονται τις υποθέσεις διανοητικής ιδιοκτησίας, αφετέρου δε, οι λοιπές διαφορές κατανέμονται μεταξύ όλων των τμημάτων. Επιπλέον, ο αριθμός των τριμελών δικαστικών σχηματισμών αυξήθηκε σε 68, στους οποίους προστίθενται τα δέκα πενταμελή τμήματα, το τμήμα μείζονος συνθέσεως των δεκαπέντε δικαστών, καθώς και οι μονομελείς δικαστικοί σχηματισμοί. Δεδομένου ότι το Γενικό Δικαστήριο απαρτίζεται πλέον από 54 δικαστές, η διαχείριση της οργάνωσής του απαιτεί εγρήγορση και ακρίβεια.

Η εφαρμογή μέτρων συνοδευτικών των διαδοχικών μεταβολών στη σύνθεση του δικαιοδοτικού οργάνου, οι οποίες επήλθαν τον Ιανουάριο, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο του 2022, επέβαλε κάθε φορά την έκδοση νέων αποφάσεων από το Γενικό Δικαστήριο (σχετικά με τη σύνθεση του τμήματος μείζονος συνθέσεως, τα κριτήρια για την ανάθεση των υποθέσεων στα τμήματα, τον τρόπο διορισμού του δικαστή που αντικαθιστά έναν κωλυόμενο δικαστή, τη συγκρότηση των τμημάτων και την τοποθέτηση των δικαστών στα τμήματα), οι οποίες με τη σειρά τους δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι προσβάσιμες υπό τον τίτλο «Διαδικασία» του Γενικού Δικαστηρίου στον ιστότοπο Curia.

Η Γραμματεία συμμετείχε στην υποδοχή των νέων δικαστών και στις ενέργειες σχεδιασμού και υλοποίησης του νέου τρόπου οργάνωσης του δικαιοδοτικού έργου. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι η έλευση νέων δικαστών και η ανακατανομή των δικαστών στα τμήματα επιτάσσουν την ανάθεση για πρώτη φορά ή την εκ νέου ανάθεση μεγάλου αριθμού υποθέσεων. Σε 938 υποθέσεις απαιτήθηκαν, κατά συνέπεια, σχετικές ενέργειες και επιδόσεις οι οποίες εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Γραμματείας.

Ορισμένα σημαντικά αριθμητικά στοιχεία

Επισημαίνεται ότι:

• το 82 % των υποθέσεων εκδικάστηκε από τριμελείς δικαστικούς σχηματισμούς (84 % το 2021 και 75 % το 2020) και σχεδόν το 12 % από πενταμελείς δικαστικούς σχηματισμούς (έναντι 9 % το 2021 και 15 % το 2020)·
• μία υπόθεση περατώθηκε από το τμήμα μείζονος συνθέσεως του Γενικού Δικαστηρίου (υπόθεση RT France κατά Συμβουλίου)·
• δύο υποθέσεις κρίθηκαν από το Γενικό Δικαστήριο σε μονομελή σχηματισμό (τρεις το 2021 και μία το 2020)·
• το 57 % των υποθέσεων περατώθηκε με απόφαση (60 % το 2021 και 55 % το 2020) και το 43 % με διάταξη (40 % το 2021 και 45 % το 2020), για όλες τις ένδικες διαφορές και για όλες τις υποθέσεις·
• στο 55 % των περατωθεισών με απόφαση υποθέσεων διεξήχθη επ’ ακροατηρίου συζήτηση (63 % το 2021 και 62 % το 2020).

Ο αριθμός των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων είναι σχεδόν ίσος με τον αντίστοιχο αριθμό του 2021 (241 επ’ ακροατηρίου συζητήσεις, έναντι 240 το 2021 και 227 το 2020), επί 303 υποθέσεων στις οποίες διεξήχθη προφορική διαδικασία (έναντι 290 το 2021 και 335 το 2020) (η διαφορά αυτή μεταξύ του αριθμού των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων και του αριθμού των υποθέσεων στις οποίες διεξάγεται προφορική διαδικασία εξηγείται από το γεγονός ότι στην περίπτωση συνεκδικαζόμενων υποθέσεων πραγματοποιείται κοινή επ’ ακροατηρίου συζήτηση). Για την επ’ ακροατηρίου συζήτηση στην υπόθεση Google και Alphabet κατά Επιτροπής (Google AdSense for Search) (υπόθεση T-334/19), η οποία διεξήχθη από τις 2 έως τις 4 Μαΐου 2022, χρειάστηκε, όπως συνέβη και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, η λήψη συντονισμένων μέτρων από τη Γραμματεία προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή διεξαγωγή της.

Ο αριθμός των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων με τηλεδιάσκεψη, ο οποίος σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2020 και 2021 (38 έναντι 72), μειώθηκε σημαντικά το 2022: το 4,6 % των ακροαματικών διαδικασιών (ήτοι 11 από τις 241 επ’ ακροατηρίου συζητήσεις) πραγματοποιήθηκαν με το σύστημα αυτό έναντι 30 % το 2020 (72 επ’ ακροατηρίου συζητήσεις από τις 240). Η εξέλιξη αυτή είναι λογική. Υπενθυμίζεται ότι η επιλογή της τηλεδιάσκεψης, η οποία κατέστη δυνατή από το 2020, οφειλόταν στην αδυναμία των κύριων διαδίκων ή των παρεμβαινόντων να μεταβούν στο Λουξεμβούργο λόγω της πανδημίας COVID 19 και υπέκειτο στη σύμφωνη γνώμη τους για χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου. Επίσης, προκειμένου να διασφαλίζεται η διεξαγωγή της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως κατά τρόπο σύμφωνο με την αρχή της δίκαιης δίκης, η χρήση της τηλεδιάσκεψης προϋπέθετε την τήρηση ορισμένων τεχνικών προδιαγραφών ώστε να ελέγχεται, πριν από τη διεξαγωγή της συζητήσεως, η ποιότητα της ασφαλούς μετάδοσης και της απουσίας προβλημάτων όσον αφορά την ταυτόχρονη διερμηνεία.

Ωστόσο, λόγω του τέλους της πανδημίας, η κατάσταση το 2022 άλλαξε ριζικά σε σχέση με το 2021.

Θα έχει ενδιαφέρον πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στο μέλλον, μετά την έναρξη ισχύος της νέας διατάξεως του Κανονισμού Διαδικασίας την οποία πρότεινε το Γενικό Δικαστήριο και αποδέχθηκε το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το καθεστώς χρήσης της τηλεδιάσκεψης, όπως προβλέπεται στο νέο άρθρο 107 του Κανονισμού Διαδικασίας, καθορίζει ιδίως τις νομικές προϋποθέσεις της χρήσης του μέσου αυτού καθώς και την αρμοδιότητα για τη λήψη αποφάσεων επί των οικείων αιτήσεων, ενώ οι τεχνικές προϋποθέσεις αποσαφηνίζονται στις Διατάξεις για τη ρύθμιση πρακτικών ζητημάτων σχετικών με την εκτέλεση του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου.

Ενδεικτικό της πολιτικής που ακολουθείται για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες, είναι ότι εξασφαλίστηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμικού οργάνου κατάλληλες συνθήκες για να μπορέσει άτομο με πρόβλημα ακοής να παραστεί σε επ’ ακροατηρίου συζήτηση.

Η μέση διάρκεια εκδίκασης των υποθέσεων είναι πολύ ικανοποιητική. Ανέρχεται σε 16,2 μήνες για τις υποθέσεις που περατώθηκαν είτε με απόφαση είτε με διάταξη (έναντι 17,3 μηνών το 2021 και 15,4 μηνών το 2020) και σε 20,4 μήνες αν ληφθούν υπόψη μόνον οι υποθέσεις που περατώθηκαν με απόφαση, με την απαραίτητη διευκρίνιση ότι η μέση διάρκεια κυμαίνεται μεταξύ 13,4 μηνών για τις υποθέσεις διανοητικής ιδιοκτησίας και 43,7 μηνών για τις ογκώδεις και περίπλοκες υποθέσεις του δικαίου του ανταγωνισμού [μεταξύ των οποίων οι υποθέσεις Intel Corportation κατά Επιτροπής (T-286/09 RENV), Qualcomm κατά Επιτροπής (Qualcomm) - Πληρωμές αποκλειστικότητας) (T-235/18), Google και Alphabet κατά Επιτροπής (Google Android) (T-604/18), καθώς και δεκατρείς υποθέσεις για συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές ως προς διάφορα στοιχεία της τιμής των υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών φορτίου].

Όσον αφορά τις υποθέσεις που περατώθηκαν με διάταξη, η μέση διάρκεια των 8,9 μηνών είναι η συντομότερη που έχει καταγραφεί στα χρονικά.

Όπως προαναφέρθηκε, 1 474 υποθέσεις εκκρεμούσαν ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου στις 31 Δεκεμβρίου 2022 (46 περισσότερες απ’ ό,τι στις 31 Δεκεμβρίου 2021, αλλά 23 λιγότερες σε σχέση με τα τέλη του 2020). Μεταξύ αυτών, οι υπαλληλικές υποθέσεις και οι υποθέσεις διανοητικής ιδιοκτησίας αντιπροσώπευαν το 6,5 % και το 20,3 % αντιστοίχως. Επομένως, σχεδόν το 27 % των εκκρεμών υποθέσεων ενέπιπτε στους τομείς στους οποίους το Γενικό Δικαστήριο αποφάσισε να προχωρήσει σε εξειδίκευση των τμημάτων του.

Τα ανωτέρω στατιστικά στοιχεία δεν λαμβάνουν υπόψη ούτε τις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Προέδρου του Γενικού Δικαστηρίου (ή του Αντιπροέδρου που τον αντικαθιστά σε περίπτωση κωλύματος) ούτε τις αιτήσεις εφαρμογής της ταχείας διαδικασίας που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του δικαστικού σχηματισμού στον οποίο ανατίθεται η υπόθεση. Η παρούσα ανάλυση θα ήταν επομένως ελλιπής αν δεν περιλάμβανε ειδική αναφορά στις εν λόγω επείγουσες διαδικασίες, οι οποίες απαιτούν από τη Γραμματεία να επιδεικνύει ταχύτατα αντανακλαστικά τόσο για τον χειρισμό των δικογράφων όσο και για την εκτέλεση των αποφάσεων που λαμβάνει ο Πρόεδρος ή το Γενικό Δικαστήριο.

Ο αριθμός των αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων μειώθηκε το 2022 κατά 22 % σε σύγκριση με το 2021 (37 αιτήσεις, εκ των οποίων 9 στον τομέα των περιοριστικών μέτρων, έναντι 45 το προηγούμενο έτος), όπως άλλωστε και ο αριθμός των διαδικασιών ασφαλιστικών μέτρων που περατώθηκαν (37 έναντι 45).

Ο αριθμός των αιτήσεων εφαρμογής ταχείας διαδικασίας ανήλθε σε 20 (έναντι 38 το 2021 και 22 το 2020), εκ των οποίων δεκατρείς αιτήσεις υποβλήθηκαν σε υποθέσεις σχετικές με την αμφισβήτηση της νομιμότητας των περιοριστικών μέτρων που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Μόνο ένα από τα αιτήματα αυτά έγινε δεκτό σε υπόθεση περί ακυρώσεως αποφάσεως της Επιτροπής σχετικά με την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών. Από την πλευρά του, το Γενικό Δικαστήριο έκανε πέντε φορές χρήση της δυνατότητας που του παρέχει το άρθρο 151 του Κανονισμού Διαδικασίας να εκδικάσει αυτεπαγγέλτως κατά την ταχεία διαδικασία (μεταξύ αυτών στην υπόθεση RT France κατά Συμβουλίου).

Παρουσίαση της δραστηριότητας της Γραμματείας του Γενικού Δικαστηρίου

Τέλος, ειδική μνεία πρέπει να γίνει στην πολύ εντατική δραστηριότητα του προσωπικού της Γραμματείας του Γενικού Δικαστηρίου κατά τη διάρκεια του 2022. Εκτός από τη συμμετοχή του Γραμματέα και του γραφείου του στη διοίκηση του δικαιοδοτικού οργάνου, στις τροποποιήσεις των δικονομικών κανόνων και στα τρέχοντα προγραμματικά έργα δικαιοδοτικής ή θεσμικής φύσης, όλες οι ομάδες της Γραμματείας που αποτελείται από 71 μόνιμους και μη μόνιμους υπαλλήλους στήριξαν το Γενικό Δικαστήριο στην επίτευξη των στόχων του. Η Γραμματεία συνέβαλε τα μέγιστα στην ενεργητική διαχείριση των υποθέσεων, την οποία επιθυμεί και επιδιώκει το δικαιοδοτικό όργανο.

Για πρώτη φορά ξεπεράστηκαν τα εξής ορόσημα:

• της πρωτοκόλλησης άνω των 60 000 πράξεων στο μητρώο που τηρεί η Γραμματεία (60 691 έναντι 56 827 το 2021 και 51 399 το 2020). Μια λεπτομερέστερη ανάλυση δείχνει ότι το τελευταίο τρίμηνο του έτους υπήρξε ιδιαίτερα βεβαρημένο, ιδίως λόγω των αναθέσεων και ανακατανομών υποθέσεων σε συνέχεια της ανασύνθεσης των δικαστικών σχηματισμών τον Σεπτέμβριο του 2022, καθώς και λόγω των καταθέσεων και επιδόσεων σε ομαδοποιημένες υποθέσεις (το 14 % του συνόλου των καταχωρίσεων στο πρωτόκολλο κατά το τελευταίο τρίμηνο σχετίζεται με τις ομάδες υποθέσεων στις οποίες εμπλέκεται το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης)·
• της κατάθεσης άνω των 10 000 διαδικαστικών εγγράφων στη Γραμματεία από τους δικηγόρους και τους εκπρόσωπους (10 412 έναντι 9 728 το 2021 και 9 572 το 2020)·
• της κατάρτισης άνω των 14 600 ψηφιακών διαβιβαστικών δελτίων από αυτά που συντάσσει και ανταλλάσσει η Γραμματεία με τα ιδιαίτερα γραφεία των δικαστών στο πλαίσιο των διαδικασιών (14 631 δελτία έναντι 14 314 το 2021 και 12 636 το 2020).

Η Γραμματεία παρείχε επίσης τις υπηρεσίες της στο πλαίσιο 352 συσκέψεων τμημάτων (συναντήσεων κατά τις οποίες οι δικαστές συζητούν υποθέσεις και λαμβάνουν μέτρα για τη διεκπεραίωσή τους) (338 το 2021 και 325 το 2020) καθώς και στο πλαίσιο 241 επ’ ακροατηρίου συζητήσεων.

Τέλος, η Γραμματεία άντλησε και πάλι το μέγιστο δυνατό όφελος από την εφαρμογή e-Curia, η χρήση της οποίας κατέστη υποχρεωτική την 1η Δεκεμβρίου 2018 υπό την επιφύλαξη ορισμένων εξαιρέσεων. Έτσι, το 2022 κατατέθηκε ηλεκτρονικώς στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου το 94 % των εγγράφων, ποσοστό που αντιστοιχεί σε όγκο περίπου ενός εκατομμυρίου σελίδων (979 676 σελίδες). Από το 2018, συνολικά 4 588 664 σελίδες εγγράφων κατατέθηκαν και στη συνέχεια διεκπεραιώθηκαν από τη Γραμματεία, αριθμός ο οποίος δίνει μια ιδέα για το μέγεθος ορισμένων δικογραφιών που υποβάλλονται στην κρίση του Γενικού Δικαστηρίου.

Τα στοιχεία αυτά δεν αντικατοπτρίζουν δύο σημαντικές εξελίξεις κατά το έτος 2022. Η πρώτη αφορούσε την ενίσχυση των συστημάτων ασφαλείας προκειμένου να θωρακιστεί η προστασία ευαίσθητων δεδομένων εντός του Γενικού Δικαστηρίου και εντός του θεσμικού οργάνου. Η δεύτερη, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας εκσυγχρονισμού του Γενικού Δικαστηρίου, αφορούσε τη χρήση της εγκεκριμένης ηλεκτρονικής υπογραφής για τις αποφάσεις, τις διατάξεις και τα πρακτικά των επ’ ακροατηρίου συζητήσεων του Γενικού Δικαστηρίου. Η Γραμματεία προσάρμοσε τις εσωτερικές της διαδικασίες στη νέα πραγματικότητα και επένδυσε στη δημιουργία ενός συστήματος που πληροί τις προβλεπόμενες νομικές απαιτήσεις και επιτρέπει τη μόνιμη ηλεκτρονική αρχειοθέτηση.

Εν κατακλείδι, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Γραμματεία του απέδειξαν για μία ακόμη φορά την ικανότητά τους να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες και να ανταποκρίνονται στις εύλογες προσδοκίες των πολιτών. Οι δικονομικοί κανόνες του δικαιοδοτικού οργάνου τροποποιήθηκαν με σκοπό την αποτελεσματική εκδίκαση των υποθέσεων σε συμφωνία με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες που διαρκώς μεταβάλλονται υπό τους καταιγιστικούς ρυθμούς της νέας πραγματικότητας. Τέλος, σε συνέχεια των μέτρων που ελήφθησαν κατά τα προηγούμενα έτη, συνεχίστηκαν οι προσπάθειες για την ψηφιοποίηση ολόκληρης της αλυσίδας της δικαστικής διαδικασίας, από την κατάθεση των δικογράφων μέσω της εφαρμογής e-Curia μέχρι την επίδοση με τον ίδιο τρόπο των αποφάσεων που φέρουν πλέον ηλεκτρονική υπογραφή, με απώτερο στόχο τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό της απονομής της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης.

Στατιστικά στοιχεία παρελθόντων ετών είναι επίσης διαθέσιμα στον διαδικτυακό τόπο Curia, στο τμήμα "Παλαιότερα στοιχεία".